Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

MSOLO 8

Mpingo “udayamba kukhala pantendere”

Mpingo “udayamba kukhala pantendere”

Saulo yemwe ambadzudza maninge atumiki wa Mulungu adakhala ntumiki wakhama maninge

Nkhani mweyi yachokera pa Machitidwe 9:1-43

1, 2. Ko Saulo angayenda kukachita tani ku Damasiko?

 WANTHU okalipa, enze pa ulendo woyenda ku thaundi ya Damasiko kuti akachite vinthu va nkhanza. Iwo ambafuna kuti akaphate, nkuwamanga na kudzudza opfunzira wa Yesu omwe ambazondana nawo maninge. Patsogolo pake nkuyenda nawo ku Tiribunali Ikulu ya Ayuda ku Yerusalemu kuti akawalange.

2 Saulo yemwe wenze ntsogoleri wa wanthu mwawo, wenze kale na mulandu wa magazi. a Ntsiku zinganani kumambuyo, pomwe Ayuda anango wankhanza ambapha opfunzira okhulupirika wa Yesu, Sitefano pakumuthusira minyala, Saulo ambanyang’anira ndipo adabvuma kuti vimwevi vichitike. (Mac. 7:57–8:1) Patsogolo pake Saulo adayamba kudzudza Akhrisitu omwe angakhala ku Yerusalemu ndipo alibe kuimira mwapa, ambadzudza pomwe Akhrisitu omwe ambakhala m’madera yanango. Iye ambafuna kumalisiratu gulu ya wanthu wa Mulungu yomwe ambaiwona kuti ni yosokoneza maninge yomwe imbadziwika pomwe kuti “Njira.”—Mac. 9:1, 2; onani bokosi yakuti: “ Saulo wenze na mphanvu zomanga Akhrisitu ku Damasiko,” pa tsamba 69.

3, 4. (a) Ko nchani chomwe chidachitikira Saulo? (b) Ko tikambirane mibvunzo yaponi?

3 Mwadzidzidzi Saulo adandowona ngwee! Kugaka kochokera kudzulu kudamuzungulira. Anzake omwe ambafamba naye pa ulendo muyo adawona kugaka muko koma adandokhala odabwa kusowa cholewa. Saulo adaleka kuona nkugwa pantsi. Patsogolo pake adabva mawu yochokera kudzulu yakuti: “Saulo Saulo, ndawa chani ukunidzudza?” Mwamantha Saulo adabvunza kuti: “Ambuya, ko ndimwe mbani?” Panango iye adadabwa maninge padadawiriwa kuti: “Ndine Yesu, yemwe ukumudzudza.”—Mac. 9:3-5; 22:9.

4 Ko tinkupfunzira chani pa mawu mwaya yomwe Yesu adauza Saulo? Ko tingaphindule tani powona vomwe Saulo adachita kuti achinje nkukhala opfunzira wa Yesu? Ko tingapfunzire chani powona momwe mpingo udaphatisira basa nthawe ya ntendere pomwe Saulo adachinja?

“Ndawa chani ukunidzudza?” (Machitidwe 9:1-5)

5, 6. Ko tingapfunzire chani pa vomwe Yesu adadawira Saulo?

5 Pomwe Yesu adaimisa Saulo pa njira yoyenda ku Damasiko, alibe kumubvunza kuti: “Ndawa chani ukudzudza opfunzira wangu?” Koma ninge mwatawonera kale adamubvunza kuti: “Ndawa chani ukunidzudza?” (Mac. 9:4) Shuwadi, opfunzira wa Yesu akambadzudziwa Yesu awona kuti ndiyeretu yemwe akudzudziwa.—Mat. 25:34-40, 45.

6 Peno munkudzudziwa ndawa yakuti mukhulupirira Khrisitu, dziwani kuti Yahova na Yesu ankudziwa vimwevi. (Mat. 10:22, 28-31) Manjeuno panango Yahova angachoselini mayesero yomwe munkugumana nayo. Ndipo kumbukirani kuti Yesu ambawona vomwe Saulo ambachita pobvumiza kuphewa kwa Sitefano. Iye ambamuona pomwe Saulo pomwe angayenda kumuyi kwa opfunzira okhulupirika ku Yerusalemu kuti akawaphate na kuwayikha mu djeri. (Mac. 8:3) Koma Yesu alibe kuchita chinthu nthawe mwiyo. Olo venze teno, Yahova adaphatisa basa Khrisitu pakupasa mphanvu Sitefano na opfunzira anango wale kuti apitirize kukhala okhulupirika.

7. Ko mufunika kuchita chani kuti mupirire mukambadzudziwa?

7 Imwepo mungakwanise kupirira mukambadzudziwa peno mungachite vinthu ivi: (1) Kutsimikizira na ntima wose kuti mudzakhale okhulupirika vishupe vitani. (2) Kumbirani Yahova kuti akunthandizeni. (Afil. 4:6, 7) (3) Kusiya udindo wobwezera azondi wanu m’manja mwa Yahova. (Aro. 12:17-21) (4) Kukhulupirira kuti Yahova adzakupaseni mphanvu kuti mukwanise kupirira kufikira nthawe yomwe adzachose mabvuto.—Afil. 4:12, 13.

“M’bale wangu Saulo, Ambuya . . . anituma” (Machitidwe 9:6-17)

8, 9. Ko Hananiya adabva tani padapasiwa basa yapadera?

8 Yesu padadawira mbvunzo wa Saulo wakuti, “Ambuya, ko ndimwe mbani?” Adauza Saulo kuti: “Nyamuka, ungene mu thaundi mweyi ndipo ukauziwe vochita.” (Mac. 9:6) Saulo padaleka kuwona, adamuyendesa kumuyi kwa munthu munango ku Damasiko. Kumuko iye adapemphera na kudzimana kudya kwa ntsiku zitatu. Pa nthawe mweyo Yesu adauza Hananiya va Saulo. Hananiya wenze wopfunzira yemwe ambakhala mu thaundi ya Damasiko, ndipo “wenze na mbiri yabwino pakati pa Ayuda wose wa kumuko.”—Mac. 22:12.

9 Panango Hananiya adasokonezeka maninge maganizo ndawa Yesu Khrisitu yemwe adamukisiwa, yemwepomwe ni msolo wa mpingo, adayankhula naye na kumusankhula kuti aphate basa yapadera. Umoyu wenze mwayi ukulu. Olo kuti viriteno, basa yomwe adamupasa iyo yenze yoshupa maninge! Hananiya padauziwa kuti akayankhule na Saulo adamudawira kuti: “Ambuya nabva kwa wanthu azinji va munthu moyu, nabva voipa vose vomwe adachitira ochena wanu ku Yerusalemu. Ndipo manjeuno antsembe akulu amupasa vimapepa vomubvumiza kuti amange wose wochemera pa dzina yanu.”—Mac. 9:13, 14.

10. Ko vomwe Yesu adachita na Hananiya vinkutipfunzisa chani?

10 Yesu alibe kutsumula Hananiya ndawa yofotokozako maganizo yake. Koma adamuuza mobveka bwino vofunika kuchita. Ndipo adamulemekeza pakumuuza ndawa yake angamutuma kuphata basa yapadera mweyi. Pakulewa va Saulo Yesu adalewa kuti: “Munthu moyu ni chombo changu chosankhuliwa chotengera dzina yangu nkuyenda nayo kwa wanthu wa makhaindi yanango komasoti kwa mafumu na Aizirayeli. Pakuti nidzamuwonese bwinobwino mabvuto yose yomwe adzagumane nayo ndawa ya dzina yangu.” (Mac. 9:15, 16) Nthawe mweyi Hananiya adabvera Yesu ndipo adafagafaga Saulo yemwe ambadzudza opfunzira wa Khrisitu. Padamugumana adamuuza kuti: “Saulo m’bale wangu, Ambuya Yesu womwe adawonekera kwa iwepo pansewu womwe udabwera nawo, anituma. Anituma kwa iwepo kuti uyambesoti kuwona nakuti udzadziwe na mzimu uchena.”—Mac. 9:17.

11, 12. Ko tinkupfunzira chani pa nkhani yolewa va Yesu, Hananiya na Saulo?

11 Tinkupfunzira vinthu vinganani pa nkhani yolewa va Yesu, Hananiya na Saulo. Mwakulinganiza, tinkupfunzira kuti, Yesu ankutsogolera basa yolalikira ninge momwe adapolomisira. (Mat. 28:20) Olo kuti Yesu ayankhulalini mwasitiriti na wanthu ntsiku zino, iye ankupitiriza kutsogolera basa yolalikira kupitira mwa kapolo okhulupirika na wanzeru, yemwe adamupasa udindo onyang’anira vinthu vake vose. (Mat. 24:45-47) Motsogolerewa na Bungwe Yotonga, ofalisa, komasoti apainiya atumiziwa madera yosiyanasiyana kuti akafagefage wanthu omwe ankufuna kudziwa va Khrisitu. Ninge mwataonera mu msolo wapita ule, azinji mwa wanthu omwe afuna kudziwa va Khrisitu apemphera kuti awatsogolere na mphanvu zake.—Mac. 9:11.

12 Hananiya adabvuma kuphata basa yomwe adapasiwa ndipo adadalisiwa. Ko imwepo mubvera lamulo yakuti tichitire umboni mokwana olo kuti basa mweyi ikuchitisani nkhawa? Anango akubva mantha akakumbuka vofamba muyi na muyi nkumbakagumana na wanthu omwe awadziwalini. Ndipo anango viwashupa kulalikira pa malo yomwe wanthu achitira malonda munsewu panango patelefoni. Hananiya adayesesa kumalisa mantha ndipo adathandiza Saulo kuti atambire mzimu uchena. b Iye adakwanisa kuphata basa mweyi ndawa yakuti, ambathemba maninge Yesu ndipo ambawona Saulo ninge m’bale wake. Molingana na Hananiya, isembo tingakwanise kumalisa mantha peno tikhulupirira kuti Yesu ankutsogolera basa yolalikira komasoti peno tibvera ntsisi wanthu. Tingamalise pomwe mantha peno tikhulupirira kuti olo wanthu omwe awoneka ninge mochitisa mantha angachinje nkukhala abale wathu.—Mat. 9:36.

“Adayamba kulalikira va Yesu” (Machitidwe 9:18-30)

13, 14. Peno munkupfunzira Baibolo koma mukalibe kubatiziwa, ko mungapfunzire chani pa chitsanzo cha Saulo?

13 Saulo adakulumiza kutewedza vomwe angapfunzira. Padapolesewa, adabatiziwa ndipo adayamba kuchita vinthu pabodzi na opfunzira wa Yesu wa ku Damasiko. Koma adachita pomwe vinthu vinango vizinji. “Nthawe mwiyo adayamba kulalikira va Yesu m’masunagoge, kuti moyu ni Mwana wa Mulungu.”—Mac. 9:20.

14 Peno munkupfunzira Baibolo ndipo mukalibe mwabatiziwa, ko mudzachite vinthu ninge Saulo kuphatisa basa mwakankulumize vinthu vomwe mwapfunzira ndipo patsogolo pake nkubatizika? Nishuwadi kuti Saulo, adaona vinthu vodabwisa vomwe Khrisitu adachita ndipo mosakaikira vimwevi vidamuthandiza kuti achitepo kanthu. Olo kuti viriteno, wanthu anago adaona vodabwisa vomwe Yesu adachita koma alibe kuchinja nkuyamba kuchita vinthu vabwino. Mwakulinganiza, gulu inango ya Afarisi idaona pomwe Yesu adapolesa munthu munango wopunduka djanja ndipo Ayuda anango azinji ambadziwa kuti Yesu adamukisa Lazaro. Podiya venze teno, azinji mwa iwo alibe kuikhira nzeru ndipo anango ambamutsutsa maninge Yesu. (Maliko 3:1-6; Yoh. 12:9, 10) Saulo adachinja. Ndawa chani Saulo adachinja koma anango alibe kuchinja? Ndawa yakuti iye ambagopa maninge Mulungu kuposha wanthu ndipo adatembeja maninge Khrisitu kuti adamuonesa chifundo. (Afil. 3:8) Imwepombo mukachita vimwevi, mudzabvumelini kuti chirichose chikukangiseni kuphatambo basa yolalikira komasoti kuti muyenerere kubatizika.

15, 16. Ko Saulo angachita chani ku sunagoge, ndipo Ayuda wa ku Damasiko adachita chani padawona vimwevo?

15 Saulo padayamba kulalikira va Yesu mu sunagoge, gulu ya wanthu idadabwa ndipo idakalipa maninge. Wanthu mwawa ambabvunza kuti: “Ko munthu moyu ni ulelini yemwe ambadzudza wanthu wa ku Yerusalemu wochemera pa dzina mweyi?” (Mac. 9:21) Pofotokoza vomwe vidamuchitisa kuti achinje nkuyamba kulalikira va Yesu, Saulo adawauza “mpfundo zobveka zotsimikizira kuti Yesu ni Khrisitu.” (Mac. 9:22) Koma osati kuti mpfundo zofika pa moyo mwezi, zingachinje wanthu wose. Ndipo zingachinjelini wanthu omwe angingimira kutewedza miyambo panango omwe afunalini kuchinja ndawa yomeka. Olo kuti viriteno, Saulo alibe kuchita ulesi.

16 Payadapita magole yatatu, Ayuda wa ku Damasiko adapitiriza kutsutsa Saulo ndipo patsogolo pake adapangana kuti amuphe. (Mac. 9:23; 2 Akor. 11:32, 33; Agal. 1:13-18) Chiwembu chawo mwecho pachidadziwika Saulo adachoka mu nthaudi mweyo mochita kumbzenga ndipo wanthu anango adachita kumuikhako mu chitundu nkumubulisira pa mpanda wa thaundi mweyo. Luka adafotokoza kuti wanthu omwe adathandiza [Saulo] kuti athawe usiku muyo enze “opfunzira wake.” (Mac. 9:25) Mawu mwaya yankuonesa kuti wanthu anango omwe adabvesera ulaliki wa Saulo ku Damasiko, adachinja nkukhala ateweri wa Khrisitu.

17. (a) Ko wanthu achita tani akabva chonadi cha m’Baibolo? (b) Ko tipitirize kuchita chani, ndipo ndawa chani tifunika kuchita teno?

17 Panango pamudayamba kuuza wanthu wa m’banja yanu, anzanu panango wanthu anango vinthu vabwino vomwe mudapfunzira mumbadikhira kuti aliyese abvesere mpfundo zofika pa moyo za chonadi cha m’Baibolo. Panango anango adabvesera ndipo anango alibe kubvesera. Ndipo anango wa m’banja mwanu adayamba kukuzondani. (Mat. 10:32-38) Koma, mukapitiriza kuingizira buya yanu yofotokoza Malemba mobveka bwino komasoti mukapitiriza kuwonesa makhalidwe yachikondi ya Chikhrisitu, olo wanthu omwe akutsutsani kuyenda kwa nthawe angachinje maganizo.—Mac. 17:2; 1 Pet. 2:12; 3:1, 2, 7.

18, 19. (a) Ko chidachitika chani Baranaba padatsimikizira atumi kuti Saulo adachinja nkukhala wopfunzira wa Yesu? (b) Ko tingatewedzere tani Baranaba na Saulo?

18 Saulo padangena mu thaundi ya ku Yerusalemu, opfunzira wa kumuko adakaikira kuti wachinjadi nkukhala wopfunzira wa Yesu. Ndipo iwo enze na lazawu. Koma Baranaba padatsimikizira atumi kuti Saulo wakhaladi wopfunzira wa Yesu, iwo adamutambira ndipo adakhala naye kwa kanthawe. (Mac. 9:26-28) Saulo ambachita vinthu mwanzeru. Koma vimwevi vinkutanthauzalini kuti iye ambachita manyazi na ntontholo wabwino. (Aro. 1:16) Molimba ntima adalalikira ku Yerusalemu komwe iye pakuyamba adadzudza maninge opfunzira wa Yesu Khrisitu. Ayuda wa ku Yerusalemu adadabwa maninge padawona kuti munthu yemwe ambamuthemba adachinja nkukhala wopfunzira wa Yesu, ndipo manje ambapangana vakuti amuphe. Nkhani mweyi ilewa kuti, “abale padazindikira vimwevi, adayenda naye ku Kaisareya nkumutumiza ku Tariso.” (Mac. 9:30) Saulo adabvera malangizo yomwe Yesu adapereka pophatisira basa mpingo. Ndipo vimwevi vidathandiza iye komasoti mpingo.

19 Mungawone kuti Baranaba ndiye adayamba kuchitapo kanthu kuti athandize Saulo. Ni vosakayikisa kuti chifundo chomwe Baranaba adachiwonesa, chidathandiza kuti atumiki wa Yahova mwawa ambakondane maninge. Molingana na Baranaba, ko imwepo muthandiza mofunisisa ofalisa wamanjemanje mu mpingo poyenda nawo mu mboni na kuwathandiza kuti akule mwauzimu? Mukambachita vimwevi Mulungu adzakudaliseni maninge. Peno ndimwe ofalisa wamanjemanje, ko mubvuma anango akambakuthandizani ninge momwe Saulo adachitira? Mukambaphata basa pabodzi na ofalisa omwe anabuya, imwepombo mudzapfunzire kukhala wabuya mu utumiki, mudzakhale okondwa komasoti mudzayambe kubverana nawo maninge.

“Azinji adakhala okhulupirira” (Machitidwe 9:31-43)

20, 21. Ko atumi wakalekale komasoti wa ntsiku zino aphatisira basa tani ‘nthawe ya ntendere’?

20 Saulo padachinja nkukhala wopfunzira wa Yesu komasoti padapulumuka chiwembu chomwe ambafuna kumupha chile, “mpingo ku Yudeya kose, ku Galileya na ku Samariya udayamba kukhala pa ntendere.” (Mac. 9:31) Ko opfunzira adaphatisira basa tani nthawe ya ntendere mweyi? (2 Tim. 4:2) Nkhani mweyi ilewa kuti mpingo “wenze wolimba.” Atumi komasoti abale anango omwe enze na udindo, adalimbikisa chikhulupiriro cha opfunzira wale ndipo adatsogolera mpingo mwakuti “angagopa Yahova komasoti angalimbikisiwa na mzimu uchena” Mwakulinganiza, panthawe mweyi Petulo adalimbikisa opfunzira wa muthaundi ya Luda yomwe yenze kuchigwa cha Sharoni. Ndawa ya khama yake mweyi wanthu azinji wa muthaundi mweyi adakhulupirira “Ambuya.” (Mac. 9:32-35) Opfunzira mwawa alibe kubvuma kuti vinthu vinango viwasokoneze koma ambathandizana komasoti kulalikira ntontholo wabwino na ntima wose ndipo “mpingo muyo umbakulirakulira.”

21 Chakumapeto kwa magole ya 1990, Mboni za Yahova m’madziko yazinji zidayamba pomwe “kukhala pantendere.” Mautongi yomwe yambadzudza wanthu wa Mulungu kwa magole yazinji yadamala mwadzidzi. Ndipo wanthu wa Mulungu adayamba kulalikira mosashupa m’madziko yomwe kalekale yambalambiziwa kuphata basa mweyi. M’madziko yanango, Boma idachoseratu malamulo yolambiza basa ya Mboni za Yahova. Atumiki azinji wa Mboni adaphatisa basa mwayi moyu kulalikira pachena ndipo maphindu yake yenze yokomedza maninge.

22. Ko mungachite tani kuti muphatisire basa bwino ufulu womwe munawo manjeuno?

22 Ko ufulu omwe munawo munkuwuphatisa basa bwino? Peno munkukhala mu dziko yomwe muna ufulu wotumikira, Satana angakunyengerereni kuti mumbafagefage chuma osati ufumu. (Mat. 13:22) Koma ayi kubvuma kuti musokeresewe. Phatisirani basa nthawe ya ntendere yomwe munayo manjeuno. Nthawe mweyi mumbaiwone ninge mwayi ochitira umboni mokwana na kulimbikisa mpingo. Kumbukirani kuti vinthu vingachinje mosadikhirika pa moyo wanu.

23, 24. (a) Ko ni mpfundo ziponi zomwe tinkupfunzira pa nkhani ya Tabita? (b) Ko tichadekana kutsimikiza ntima kuti tichite chani?

23 Indoganizirani vomwe vidachitikira opfunzira munango dzina yake Tabita panango kuti Dolika. M’mayi moyu ambakhala mu thaundi ya Yopa yomwe yenze pafupi na thaundi ya Luda. Mulongo okhulupirika moyu adaphatisa basa nthawe komasoti chuma chake mwanzeru ndawa ambachita “vinthu vizinji vabwino ndipo ambapereka vinthu vizinji kwa wanthu wosauka.” Koma mosadikhirika adaduwala nkufa. c Opfunzira waku Yopa adabva chisoni maninge na impfa yake makamaka azikazi wamayise omwe ambawachitira vinthu mwachifundo. Petulo padafika kumuyi komwe kwenze maliro kule, adachita chodabwisa chomwe atumi anango wa Yesu enze akanati achitako. Petulo adapemphera ndipo patsogolo pake adamukisa Tabita! Azikazi wamasiye komasoti opfunzira anango adakondwa maninge pomwe Petulo adawachemera kuti abwerepomwe mu chipinda mule kuona Tabita anamoyo. Vimwevi vidawalimbikisa maninge opfunzira wale ndipo vidawathandiza kukondzekera mayesero yakutsogolo. “Vimwevi vidadziwika ku Yopa kose ndipo wanthu azinji adakhulupirira Ambuya.”—Mac. 9:36-42.

Ko mungatewedzere tani Tabita?

24 Tinkupfunzira mpfundo ziwiri zodekana maninge pa nkhani mweyi yolewa va Tabita. (1) Moyo ni ufupi. Ndipomwapa tingachite bwino kukonza dzina yabwino kwa Mulungu pomwe tina moyo! (Mla. 7:1) (2) Mpfundo yakuti wakufa adzamuke ni chaiyodi. Yahova adaona basa zizinji zachifundo zomwe Tabita ambachita ndipo adamudalisa. Mulungu adzakumbukirembo basa yathu yomwe tinkuyiphata mwakhama adzatimukise peno tingafe Aramagedo ikanati kufika. (Aheb. 6:10) Ndipomwapa viribe basa peno tiri mu “nthawe yoshupa” panango tiri mu “nthawe ya ntendere” naboni tipitirize kuchitira umboni mokwana va Khrisitu.—2 Tim. 4:2.

a Onani bokosi yakuti: “ Saulo wenze Mfalisi,” pa tsamba 70.

b Tingalewe kuti atumi ni omwe adapasiwa udindo wopereka mphaso ya mzimu uchena kwa wanthu. Koma panthawe mweyi vinkuoneka kuti Yesu adapasa Hananiya mphanvu zopereka mphaso ya mzimu kwa Saulo. Saulo padakhala wakhulupirira, padapita nthawe itali akalibe kugumana na atumi 12 wale. Olo kuti viriteno, pa nthawe yose mweyi iye ambalalikira mwakhama. Ndipomwapa vinkuwoneka kuti Yesu adawonesesa kuti Saulo wenze na mphanvu zomwe zingamuthandize kuphata basa yolalikira yomwe adamupasa.

c Onani bokosi yakuti: “ Tabita ‘ambaphata basa zabwino zizinji,’” pa tsamba 75.