1, 2. Ndawa chani tingalewe kuti Baibolo ni mphaso yochokera kwa Mulungu?

KO IMWEPO muchabva tani shamwali wanu akakupasani mphaso? Imwepo mungakondwe maninge kudziwa kuti shamwali wanu achakuganizirani ndipo panango mungaifunguliretu nthawe mweyo. Ndipo mungamutembeje maninge.

² Baibolo ni mphaso yochokera kwa Mulungu. Iyo ichatiwuza vinthu vomwe tingavigumanelini kulikose. Mwakulinganiza, iyo ichatiwuza kuti iye adasika kudzulu, dziko yapasi na mwamuna na nkazi woyamba. Ichatipasa mpfundo zomwe zichatithandiza tikagumana na mabvuto. Mu Baibolo, tichapfunzira momwe Yahova adzakwanirisire chakulinga chake cha kukonza dziko kuti ikhale yabwino. Mwevi vinkuwoneseratu kuti Baibolo ni mphaso yabwino maninge!

3. Ko mudzadziwe chani mukambapfunzira Baibolo?

³ Imwepo mukapitiriza kupfunzira Baibolo, mudzazindikire kuti Mulungu achada kuti mukhale shamwali wake. Mukambapfunzira va iye ushamwali wanu na iye udzalimbe.

4. Ko nchani chichakudabwisani na Baibolo?

⁴ Baibolo yatsumbudzuliriwa muviseweredwe vakukwana 2.600, ndipo mabiliyoni ya mbali yake yadindiwa. Wanthu wojula 90 pa 100 aliwose angakwanise kuyilewenga muchiseweredwe chawo. Ndipo sondo iliyose ma Baibolo yoposha midyawu yachadindiwa! Palibe bukhu inango yakulingana na Baibolo.

5. Ko tinkudziwa tani kuti Baibolo ‘idawuziriwa na Mulungu’?

 ⁵ Baibolo ‘idawuziriwa na Mulungu.’ (Lewengani 2 Timoteyo 3:16.) Koma anango achakumbuka kuti: ‘Pakuti Baibolo idanembewa na wanthu, ko ingakhale tani yochokera kwa Mulungu?’ Baibolo ichadawira kuti: ‘Wanthu adayankhula mawu yochokera kwa Mulungu mwakutsogolerewa na mzimu wakuchena.’ (2 Petulo 1:21) Vimwevi tingavilinganize na mbuya yemwe wawuza mzukulu wake kuti amunembere kalata. Kalata mweyi ni ya ambuya osati ya mzukulu. Mwakulingana na mwevi, munichiro wa Baibolo ni Mulungu, osati wanthu omwe adawaphatisa basa kuti anembe. Mulungu adawatsogolera kuti anembe maganizo yake. Shuwadi, Baibolo ni ‘mawu ya Mulungu.’​—1 Atesalonika 2:13; wonani mawu yakumapeto 2..

6, 7. Ko tichadziwatani kuti nkhani za m’Baibolo ni zobverana?

⁶ Padapinda magole yakukwana 1.600 kuti Baibolo inembewe. Wonemba Baibolo adakhala munthawe zakusiyana-siyana. Anango enze wopfunzira anango neye. Anango enze alimi anango enze wakupha ntsomba, anyakabusa, aneneri, woweruza na mafumu. Podiya kuti enze wakusiyana, nkhani zose za m’Baibolo ni zobverana. Nkhani zake zichatsutsanalini. *

⁷ Bukhu yakuyambirira ya m’Baibolo ichafotokoza momwe mabvuto yadayambira padziko yapasi, ndipo bukhu yomalizira ichafotokoza momwe Yahova adzamalizire mabvuto mwaya mwa kukonza dziko kuti ikhale paradaiso. Baibolo ichanena va mamiliyoni ya magole mu mbiri ya wanthu ndipo ichawonesa kuti nthawe zose Mulungu achakwanirisa vomwe achada.

8. Ko Baibolo niyobverana tani na sayantsi? Linganizani.

⁸ Baibolo ilibe kunembewa kuti imbapfunzise va sayantsi panango kuti ikhale bukhu ya kushikola, koma iyo niyobverana na va sayantsi. Ndimo mwaichadekanirana kukhalira bukhu yochokera kwa Mulungu. Mwakulinganiza, m’bukhu ya Levitiko muli malango ya Mulungu yomwe yangathandiza Aizilayeri kuti asambapasirane matenda. Bukhu mweyi idanembewa kale-kale wanthu akanati kudziwa kuti kuli tulombo toyambisa matenda. Chitsanzo chinango chowonesa kuti Baibolo niyobverana na sayantsi ni vomwe ichanena kuti dziko niyosakhazikika pa chinthu. (Yobu 26:7) Pomwe wanthu  angaganiza kuti dziko niyotambalala, Baibolo yenze idanena kale kuti dziko ni yalawundi.​—Yesaya 40:22.

9. Ko kuleka kubisa vinthu kwa womwe adanemba Baibolo kuchawonesa chani?

⁹ Baibolo ikambanena va mbiri zakale ichanamalini. Koma mwevi vichachitikalini na wanthu. Nthawe zinango wonemba achanembalini peno nthawe inango adakundiwa. Koma wonemba Baibolo alibe kubisa chinthu, olo pa nthawe yomwe ntundu wawo wa Aizilayeli udakundiwa. Iwo adanemba soti vomwe angaphonya. Mwakulinganiza, wakunemba Baibolo m’bodzi Mose, alibe kubisa vomwe adaphonya mpakana adalewa momwe Yahova adamulangira ndawa ya vomwe adachita. (Numeri 20:2-12) Kusabisa chinthu kwawo kuchawoneseratu kuti Baibolo niyochokeradi kwa Mulungu.

10. Ndawa chani malango ya m’Baibolo ni yothandiza kwa ise ntsiku zino?

¹⁰ Baibolo ni ‘yowuziriwa na Mulungu, ndipo ichapasa phindu pa kupfunzisa, kutsuwula, kuthamula vinthu na kulangiza mu chilungamo.’ (2 Timoteyo 3:16) Inde, malango ya m’Baibolo yankuthandiza wanthu mpakana lero. Vilitene ndawa Yahova achatidziwa momwe adatilengera, iye achadziwa vomwe tichaganiza na momwe tichabvera. Iye achatidziwa bwino kuposha momwe ise tichazidziwira, ndipo achada kuti tikhale wakukondwa. Iye achadziwa vomwe nivabwino na voyipa kwa ise.

11, 12. (a) Ko ni malango yaponi yomwe Yesu adapereka pa Mateyu msolo wa 5 na 7? (b) N’chani soti chatingapfunzire kuchokera mu Baibolo?

¹¹ Mu bukhu ya Mateyu msolo wa 5 na 7 tichagumanamo malango yabwino maninge yomwe Yesu adapereka, ya mwatingakhalire wakukondwa, momwe tingamalisire  kusabvesesana, momwe tingapempherere na momwe tingaphatisire basa mali. Olo kuti papita magole 2.000 kuchokera pomwe Yesu adayapereka malango mwaya, iyo yadakali na mphanvu yothandiza wanthu ntsiku zino.

¹² Mu Baibolo muli soti mpfundo zothandiza kukhala na moyo wabwino, na banja yabwino, momwe tingaphatire basa mwakhama na kukhala mwa ntendere na ayathu. Mpfundo za mu Baibolo nthawe zose zichatithandiza vilibe basa momwe tiliri, komwe tichakhala olo mabvuto yomwe tinayo.​—Lewengani Yesaya 48:17; wonani mawu yakumapeto 3.

13. Ko Yesaya adalewa kuti nchani chidzachitikire thawundi ya Babulo?

¹³ Mawulosi yazinji ya m’Baibolo yadakwanisika kale. Mwakulinganiza, Yesaya adalosera kuti thawundi ya Babulo idzachenekewe. (Yesaya 13:19) Ndipo adaneneratu momwe thawundi mwiyo idzachenekerewe. Thawundi mweyi yenze na mpanda ukulu na madzi m’mapeto mwake. Koma Yesaya wenze adaleweratu kuti madzi mwaya adzayapwirise ndipo misuwo ya mpanda yadzasiyiwe yofungula. Akamalada adzacheneke thawundi mweyi ne kulimbana na munthu. Yesaya wenze adaleweratu kuti munthu yemwe adzatsogolere pokacheneka Babulo, dzina yake ni Koresi.​—Lewengani Yesaya 44:27–45:2; wonani mawu yakumapeto 4.

14, 15. Ko ulosi wa Yesaya udakwanirisika tani?

¹⁴ Payadakwana magole 200 kuchokera pomwe Yesaya adanemba ulosi moyu, gulu ya akamalada idafika ichidzonga Babulo. Ko mbani angaitsogolera? Ninge momwe ulosi udaloserera, wenze Koresi, mpfumu ya Perisiya. Vose venze m’malo kuti ulosi moyu ukwanirisike.

 ¹⁵ Usiku womwe adadzonga, Ababulo enze paphwando. Iwo angawona kuti ni wotetezeka ndawa thawundi yawo yenze yozunguliriwa na mpanda na madzi yazinji. Koma Kolesi pabodzi na akamalada wake adakumba achiyapatusa madzi, kamadzi mwako kachipwiriratu ndipo akamalada wa ku Perisiya adayambuka. Ko akamalada mwawa adakakwanisa tani kungena nkati mwa thawundi  mweyi? Ninge momwe ulosi ule udalewera, misuwo ya thawundi mweyo yadasiyiwa yofungula, vimwevi vidachitisa kuti angene mu thawundi ne kulimbana na munthu.

16. (a) Ko Yesaya adaneneratu kuti Babulo adzachitiwe tani? (b) Ko tinkudziwa tani kuti vomwe iye adalewa ni vazedi?

¹⁶ Yesaya adaneneratu kuti idzafike nthawe yomwe thawundi ya Babulo mudzakhalelini pomwe wanthu. Iye adati: ‘Palibe wati adzakhalemo soti. Ndipo mudzakhalelini soti wanthu mpakana kale-kale.’ (Yesaya 13:20) Ko ulosi moyu udachitikadi? Inde. Namanje ku Babulo kulibe munthu aliyese. Malo mwaya yali pamsenga wa makilomita 80 kuchoka kum’mawulo kwa Bagdá, ku Iraque, nalero palibe omwe akukhalako. Yahova adapsayira Babulo ‘na mpsepse yochenekera.’​—Yesaya 14:22, 23. *

17. Ndawa chani tichadekana kukhulupirira vose vomwe Mulungu adapolomisa?

¹⁷ Kukwanirisika kwa mawulosi ya m’Baibolo, kuchatibatsira kukhulupirira kuti mapolomisi yakutsogolo  yadzachitikedi. Tingakhale na chitsimikiziro chakuti Yahova adzakwanirise mapolomisi yake yakukonza dziko kuti ikhale paradaiso. (Lewengani Numeri 23:19.) Inde, ise tinachidikhiro cha ‘moyo wosapera, womwe Mulungu yemwe anganamelini adapolomisa kale-kale.’​—Tito 1:2. *

18. Ko Paulo adanena chani va ‘mawu ya Mulungu’?

¹⁸ Tapfunzira kale kuti palibe bukhu yakulingana na Baibolo. Iyo niyobverana, ndipo ikambanena va sayantsi niyolondola olo ikambanena va mbiri za wanthu iyo niyobverana. Kuyingizira pa kutipasa malango yabwino, iyo inamawulosi yazinji yomwe yadakwanirisika. Koma Baibolo inavizinji kuposha mwapa. Mtumi Paulo adanemba kuti: ‘Mawu ya Mulungu ni yamoyo ndipo ni yamphanvu.’ Ko mwevi vinkuthandawuza chiyani?​—Lewengani Aheberi 4:12.

19, 20. (a) Ko Baibolo ingakuthandizeni tani kudzidziwa mwekha? (b) Ko mungawonese tani kuti munkutembeja mphaso ya Baibolo?

¹⁹ Baibolo ingachinje moyo wanu. Iyo ingakuthandizeni kudzidziwa bwino. Ingakuthandizeni imwepo kudziwa vomwe mukuganiza na momwe mukubvera. Mwakulinganiza, tingalewe kuti tichamukonda Mulungu. Koma kuti tiwonese kuti tichamukondadi, tichadekana kuchita vomwe Baibolo ichalewa.

²⁰ Shuwadi Baibolo ni bukhu yochokera kwa Mulungu. Iye achada kuti mumbayilewenge, kuyipfunzira na kuyikonda. Mukachita mwevi, imwepo mudzabvesese chakulinga cha Mulungu pa wanthu.