Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

MSOLO 1

Ko Mulungu ni Mbani?

Ko Mulungu ni Mbani?

1, 2. Ko kazinji-kazinji tichabvunza va chani?

WANA achabvunza mibvunzo yazinji. Imwepo mungayesere kuwadawira, koma iwo angakubvunzeni kuti: ‘Ndawa chani?’ Imwepo mukadawira angakubvunzeni pomwe kuti: ‘Manje ndawa chani?’

2 Viribe basa kuti ndise wana panango akulu-akulu, tose tichabvunza mibvunzo. Tingabvunze vatichada kudya, kugula panango kuvala. Nthawe zinango tichakhala na mibvunzo yakudikana maninge, ninge yakunena va moyo wathu na tsogolo yathu. Nthawe zinango tikayasowa midawiro ya mibvunzo yathu, panango tingachite ulesi kuyafaga-faga.

3. Ndawa chani wanthu azinji achaganiza kuti angagumanelini midawiro ya mibvunzo yawo?

3 Ko midawiro ya mibvunzo yakudikana pamoyo tingayagumane kuponi? Wanthu anango achaganiza kuti midawiro tingayagumane m’Baibolo, koma kundoti ni yoshupa kubvesa. Anango achawona kuti atsogoleri wa vipembedzo ndiwo angakwanise kudawira mibvunzo yawo. Anango anamanyazi kubvunza ndawa angafumuke. Ko imwepo muchaganiza tani?

4, 5. (a) Ko nimibvunzo yaponi yakudikana maninge yamunayo? (b) Ndawa chani muchadikanalini kuleka kufaga-faga midawiro?

4 Panango imwepo mudadzibvunzako kale kuti: Ko cholinga cha moyo ni chani? Ko munthu akafa achayenda kuponi? Ko Mulungu ni mbani? Tinashuwa kuti imwepo muchada kudziwa midawiro. Yesu yemwe ni munthu wanzeru adati: ‘Limbikirani kufaga-faga, ndipo mudzagumane.’ (Mateyu 7:7) Tsono ayi kulekedza mpakana mudzagumane midawiro yakuphata moyo.

5 Mukalimbikira ‘kufaga-faga’ m’Baibolo, shuwadi mudzayagumane midawiro mwaya. (Miyambo 2:1-5) Midawiro mwaya niyosashupa kuyabvesa. Iyo yangakuthandizeni kukhala wakukondwa maninge manjewuno na kudzagumana moyo wosapera kutsogolo. Naboni manje tikambirane mbvunzo womwe uchakanganisa wanthu azinji.

KO MULUNGU ACHATIWERENGERA PANANGO ALIBE NASE CHIFUNDO?

6. Ndawa chani wanthu azinji achaganiza kuti Mulungu achatiwerengeralini?

6 Wanthu azinji achaganiza kuti Mulungu achatiwerengeralini. Iwo achaganiza mwevi akawona kuwanda kwa mabvuto ninge nkhondo, kuzondana na umphawi pose-pose. Wanthu achadwala, kubonera ndipo achafa. Azinji achati, vikadakhala kuti Mulungu achatiwerengeradi, sembe dziko irilini tenewuyu. Iwo achabvunza kuti: ‘Peno Mulungu achatiwerengera, ndawa chani ankumalisalini kubonera?’

7. (a) Ko atsogoleri wavipembedzo achawachitisa tani wanthu kuganiza kuti Mulungu alibe nase chifundo? (b) Ko nchani chichatitsimikizira kuti Mulungu ndiyelini achachitisa mabvuto?

7 Nthawe zinango atsogoleri wavipembedzo ndiwo achachitisa wanthu kuganiza kuti Mulungu achatiwerengeralini. Mwakulinganiza, pakachitika ngozi panango maliro, iwo achati: ‘Ni vomwe Mulungu achada.’ Wanthu akandobva tene achakumbuka kuti Mulungu alibe nase chifundo, ndawa vili ninge iwo ankulewa kuti Mulungu ndiye ankuvichitisa. Koma Baibolo ichapfunzisa kuti Mulungu angachitiselini voyipa. Pa Yakobo 1:13, Mulungu achatiwuza kuti achayesalini munthu na vinthu voyipa. Iyo ichati: ‘Mukakhala pamabvuto, lekani kumbalewa kuti: ‘Mulungu ndiye ankuniyesa.’ Ndawa Mulungu achayesewalini na vinthu voyipa ndipo iye achayesalini munthu na vinthu voyipa.’ Nishuwadi kuti Mulungu achalekerera mabvuto. Koma ndiyelini achayachitisa. (Lewengani Yobu 34:10-12.) Naboni tiwone chitsanzo.

8, 9. Ndawa chani nkuphonya kuyimba Mulungu mulandu pa mabvuto yathu? Linganizani.

8 Naboni tiganizire va baba yemwe achakhala pabodzi na mwana wake. Iwo achamukonda maninge mwana wake ndipo adamupfunzisa mwangasalulire bwino vinthu pamoyo. Koma iye ankuwabveralini soti ababa wake ndipo ankuchoka pamuyi. Iye wayamba kuchita vinthu voyipa ndipo ankugumana na mabvuto. Ko mungati ababa wake ndiwo adaphonya? Neye. (Luka 15:11-13) Ninge mwaviliri na nkhani mweyi, wanthu ndiwo adasalula wokha kuleka kubvera Mulungu, ndipomwapa vinthu voyipa vichachitika. Ndawa ya vimwevi, kungakhale kuphonya kumuyimba Mulungu mulandu. Ndawa yakuti Mulungu ndiyelini achachitisa mabvuto.

9 Tsono ndawa chani Mulungu ankumalisalini mabvuto? Pana chifukwa chobveka. Mu msolo 11, imwepo mudzapfunzire vomwe Baibolo ichanena pa pankhani mweyi. Koma padakalipano tsimikizirani kuti Mulungu achatikonda ndipo ndiyelini achachitisa mabvuto. Koma ndiye achatithandiza tikagumana na mabvuto. —Yesaya 33:2.

10. Nchani chinkutitsimikizira kuti Mulungu adzakonze vose vomwe wanthu woyipa adzonga?

10 Mulungu ni wakuchena. (Yesaya 6:3) Vose vomwe achachita ni vakuchena na vabwino. Ndawa ya vimwevi tingamuthembe. Koma wanthu tingawakhulupirirelini ndawa nthawe zizinji achachita vinthu voyipa. Olo wolamulira wachilungamo angakwaniselini kukonza vinthu vomwe wanthu woyipa adzonga. Palibe anamphanvu zizinji kuposha Mulungu. Iye achada ndipo adzakonze vose vomwe wanthu woyipa adzonga. Ndipo adzachose voyipa mpakana kale-kale. —Lewengani Salimo 37:9-11.

KO MULUNGU ACHABVA TANI WANTHU AKAMBABONERA?

11. Ko Mulungu achabva tani imwepo mukambabonera?

11 Mulungu vichamuwawa akambawona vakuyipa vinkuchitika mudziko na kuwona imwepo munkubonera. Baibolo ichati Mulungu ‘achakonda chilungamo.’ (Salimo 37:28) Vimwevi vinkuwonesa kuti Mulungu achakonda vinthu vabwino ndipo achayipidwa na vinthu voyipa. Baibolo ichati, kale-kale Mulungu ‘vidamuwawa’ padawona kuti dziko yadzala na vakuyipa. (Genesis 6:5, 6) Iye alibe kuchinja. (Malaki 3:6) Namanje, iye achayipidwa akambawona wanthu ankubonera. Baibolo ichati Mulungu achatidera nkhawa. —Lewengani 1 Petulo 5:7.

Baibolo ichati Yahova ni mulengi wa vinthu vose ndipo achatikonda

12, 13. (a) Ndawa chani vichatiwawa tikawona wanthu ankubonera? (b) Nchani chichatitsimikizira kuti Mulungu adzamalise kubonera na kusowa chilungamo?

12 Ko nchani chichatitsimikizira kuti Mulungu achatiganizira? Ganizirani mwatichabvera tikawona wanthu ankubonera. Ndawa chani tichabva tene? Ndawa yakuti Mulungu adatilenga muchifaniziro chake ndipo tinamakhalidwe ninge yake. (Genesis 1:26) Peno imwepo muchabva ntsisi wanthu wosaphonya akambabonera, dziwani kuti Mulungu vichamuwawa maninge!

13 Baibolo ichatiwuza kuti ‘Mulungu ni chikondi.’ (1 Yohane 4:8) Vose vachachita achavichita ndawa ya chikondi chake. Isepano tidatengerambo chikondi mwechi. Imwepo mukadakhala na mphanvu, ko mudakamalisa mabvuto na vinthu voyipa vili padziko? Peno imwepo mudakamalisa, tsimikizirani kuti Mulungu adzamalise mabvuto yose ndawa iye achakonda wanthu. Mapolomisi yomwe yali kumayambiliro kwa bukhu mweyi ni vinzanolini koma yadzakwanirisiwedi. Koma kuti mukhulupilire mapolomisi mwaya, muchadikana kumudziwa bwino Mulungu.

MULUNGU ACHADA KUTI IMWEPO MUMUDZIWE

Mukada kudziwana na munthu, pakuyamba muchamuwuza dzina yanu. Mulungu achatiwuza dzina yake mu Baibolo

14. (a) Ko dzina ya Mulungu ni mbani? (b) Tinkudziwa tani kuti iye achada kuti timbaiphatise basa?

14 Ko nchani chakuyamba kuchita mukada kudziwana na munthu? Muchamuwuza dzina yanu. Tsono Mulungu anadzina? Vipembedzo vizinji vichapfunzisa kuti dzina yake ni Mulungu panango Dedza, koma mwaya ni madzinalini chaiyo. Yandokhala madzina yawudindo ninge mwaviliri na “mpfumu” panango “pulezidenti.” Mulungu achatiwuza kuti dzina yake ni Yahova. Lemba ya Salimo 83:18 ichati: ‘Kuti wanthu adziwe kuti imwepo yemwe dzina yanu ndimwe Yahova, imwepo ndimwe mwekha Nkulu kuposha vose vamudasika.’ Wonemba Baibolo adaphatisa basa dzina ya Mulungu kuposha ka 7.000. Mulungu wakuwuzani dzina yake ndawa achada kuti mukhale naye pa ushamwali.

15. Ko dzina yakuti Yahova ichathandawuza chani?

15 Dzina ya Mulungu inathandawuzo yakudikana maninge. Dzina yakuti Yahova ichathandawuza kuti iye angakwanise kuchita vose vawapolomisa. Ndipo palibe angamukangise. Iye ndiye yekha achadikana kuphatisa basa dzina mweyi. *

16, 17. Ko Baibolo ichathandawuza chani ikambati Mulungu ni: (a) ‘Wamphanvu zose’? (b) ‘Mpfumu yamuyaya’? (c) ‘Mulengi’?

16 Ninga mwatalewengera pa Salimo 83:18 kuti: ‘Imwepo ndimwe mwekha Nkulu.’ Ndipo pa Chivumbulutso 15:3 pachati: ‘Mabasa yanu ni yakulu na yodabwisa, imwepo Yahova Mulungu wamphanvu zose. Njira zanu ni zolungama ndipo ni chaizo, imwepo Mpfumu yamuyaya.’ Ko dzina yaudindo yakuti ‘Wamphanvu zose’ ichathandawuza chani? Ichathandawuza kuti Yahova anamphanvu kuposha aliyese. Dzina yakuti ‘Mpfumu yamuyaya’ ichathandawuza kuti iye alibe poyambira ndipo adzakhale mpakana kale-kale. Lemba ya Salimo 90:2 ichati iye ni Mulungu kundoyambira kale-kale mpakana kale-kale. Vimwevi ni vopasa chidwi!

17 Yahova ndiye yekha mulengi. Lemba ya Chivumbulutso 4:11 ichati: ‘Ndimwe wakudikana imwepo Yahova Mulungu wathu wamphanvu, kutambira ulemerero na ulemu ndawa mudasika vinthu vose, mwakudakwanu ivo vidakhalako ndipo vidasikiwa.’ Ndoganizani, peno ni angelo, nyenyezi, vipaso, ntsomba za munyanja na vilivose vamungaganizire, vidasikiwa na Yahova!

IMWEPO MUNGAKHALE SHAMWALI WA YAHOVA

18. (a) Ndawa chani wanthu azinji achaganiza kuti vingakwanisikelini kukhala pa ushamwali na Mulungu? (b) Ko Baibolo ichati chani?

18 Wanthu anango akapfunzira va makhalidwe yodabwisa ya Yahova, achabva mantha. Iwo achawona kuti vingakwanisikelini kukhala naye pa ushamwali ndawa achamuwona kuti ni wapadzulu maninge ndipo ali kutali. Ndipomwapa achati ‘ko vingakwanisike kuti ambaniganizire?’ Ko Mulungu achada kuti timbaganize tene? Neye. Yahova achada kuti tikhale naye pa ushamwali. Baibolo ichati Mulungu ‘alirini nase kutali.’ (Machitidwe 17:27) Mulungu achada kuti imwepo mumufenderere ndipo ankupolomisa kuti ‘iyembo adzakufenderereni.’ —Yakobo 4:8.

19. (a) Ko mungachitetani kuti mukhale shamwali wa Mulungu? (b) Ko ni makhalidwe yaponi ya Yahova yomwe yachakukomedzani maninge?

19 Ko mungachitetani kuti mukhale shamwali wa Mulungu? Yesu adati: ‘Moyo wosapera adzawugumane akambapfunzira na kudziwa va imwepo, Mulungu yekha chaiye na va Yesu Khrisitu yemwe mudamutuma.’ (Yohane 17:3) Ndipomwapa, mukapitiriza kupfunzira Baibolo mudzadziwe bwino Yahova na Yesu. Mukachita vimwevi, mungadzagumane moyo wosapera. Mwakulinganiza, tapfunzira kale kuti ‘Mulungu ni chikondi.’ (1 Yohane 4:16) Koma Mulungu anamakhalidwe yanango yabwino. Baibolo ichanena kuti Yahova ni ‘wantsisi na wabwino moyo, wosafulumiza kukalipa na wodzadza na chowonadi na kukoma moyo kosapera.’ (Ekisodo 34:6) Yahova ni ‘wabwino ndipo ni wokonzeka kukhululuka.’ (Salimo 86:5) Komasoti, Mulungu ni woleza moyo na wokhulupirika. (2 Petulo 3:9; Chivumbulutso 15:4) Mukapitiriza kupfunzira Baibolo mudzadziwe makhalidwe yazinji yomwe Mulungu anayo.

20-22. (a) Ko vingakwanisike kukhala pa ushamwali na Mulungu yemwe mukanati kumuwonako? (b) Ko mungachitetani peno wanthu anango ankukulambizani kupfunzira Baibolo?

20 Ko vingakwanisike kumufenderera Mulungu koma tichamuwonalini? (Yohane 1:18; 4:24; 1 Timoteyo 1:17) Mukambapfunzira va Yahova mu Baibolo, mudzadziwe kuti iye ni chaiye. (Salimo 27:4; Aroma 1:20) Mukapitiriza kupfunzira va Yahova, mudzayambe kumukonda maninge ndipo adzakhale shamwali wanu wapamoyo.

Chikondi cha Baba wathu wakudzulu pa ise ni chikulu kuposha momwe baba achakondera mwana wake

21 Mudzabvese ndawa yake tichawona Yahova ninge Baba wathu. (Mateyu 6:9) Kuyingizira pa kutipasa moyo, iye achada kuti timbakhale na moyo wabwino maninge. Mwevi vinkulingana na vomwe baba wachikondi achada kwa wana wake. (Salimo 36:9) Baibolo ichapfunzisa kuti nivokwanisika kukhala pa ushamwali na Yahova. (Yakobo 2:23) Ndoganizani! Yahova yemwe adasika vinthu vose, achada kukhala namwe pa ushamwali.

22 Wanthu anango angakulambizeni kupfunzira Baibolo. Iwo angawone ninge musiye chipembedzo chanu. Koma ayi kubvuma kuti munthu aliyese akukangiseni kukhala pa ushamwali na Yahova ndawa iye ni muyanu wabwino kuposha munthu aliyese.

23, 24. (a) Ndawa chani muchadikanalini kusiya kubvunza mibvunzo? (b) Ko tidzapfunzire chani mu msolo wapatsogolo?

23 Pomwe munkupfunzira Baibolo, vilipo vinango vomwe mungavibveselini. Ayi kumbachita manyazi kubvunza vinthu vomwe muchada kuvidziwa bwino. Yesu adanena kuti tichadekana kukhala wodzichepesa ninge wana. (Mateyu 18:2-4) Wana achachita mibvunzo yazinji. Mulungu achada kuti mugumane midawiro ya mibvunzo yanu. Ndipomwapa, pomwe munkupfunzira Baibolo yesesani kufaga-faga kuti mutsimikizire kuti vamunkupfunzira ni vazedi. —Lewengani Machitidwe 17:11.

24 Njira yabwino yodziwira Yahova ni kupfunzira Baibolo. Msolo wapatsogolo udzatithandize kudziwa kusiyana kwa Baibolo na mabukhu yanango.

^ ndi. 15 Peno mu Baibolo mwanu mulibe dzina yakuti Yahova panango muchada kudziwa vizinji va thandawuzo ya dzina ya Mulungu na momwe achaitomolera, wonani mawu yakumapeto 1.