Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

MSOLO 13

Mumbalemekeze mphaso ya moyo

Mumbalemekeze mphaso ya moyo

1. Ko ni mbani adatipasa moyo?

YAHOVA ‘ni Mulungu wamoyo.’ (Yeremiya 10:10) Iye ndiye Mulengi wathu. Ndiye adatipasa moyo. Baibolo ichati: ‘Mudasika vinthu vose, mwakudakwanu ivo vidakhalako ndipo vidasikiwa.’ (Chivumbulutso 4:11) Inde, Yahova achada kuti tikhale na moyo. Ndipo moyo ni mphaso yochokera kwa iye.​—Lewengani Salimo 36:9.

2. Ko tingachitetani kuti tikhale na moyo wakukondwa?

2 Yahova achatipasa vinthu vizinji kuti tikwanise kukhala na moyo, ninge madzi na chakudya. (Machitidwe 17:28) Kuyingizira pamwapa iye achada kuti timbakondwe na moyo. (Machitidwe 14:15-17) Kuti tikwanise kukhala na moyo wakukondwa, tichadekana kubvera malamulo yake.​—Yesaya 48:17, 18.

MOMWE MULUNGU ACHAWONERA MOYO

3. Ko Yahova adamuchita chani Kaini padapha m’bale wake?

3 Baibolo ichawonesa kuti Yahova achalemekeza maninge moyo. Mwakulinganiza, pomwe Kaini yemwe ni mwana wa Adamu na Hava adasungira chakumoyo m’diki wake Abele, Yahova adamuchenjeza kuti asamale na ukali wake. Koma Kaini alibe kubvera. Pomwe ukali wake udapitirira malire, iye ‘adamukong’ontha m’bale wake achimupheratu.’ (Genesis 4:3-8) Yahova adamulanga Kaini ndawa ya kupha m’bale wake. (Genesis 4:9-11) Vimwevi vinkuwoneseratu kuti ukali na chizondo vingatichitise kuti tikhale wachipiringu panango watcheni (nkhanza). Munthu yemwe anamakhalidwe ninga mwaya, adzatambirelini moyo wosapera. (Lewengani 1 Yohane 3:15.) Kuti tikondwerese Yahova, tichadekana kupfunzira kukhala bwino na wanthu.​—1 Yohane 3:11, 12.

4. Ko lamulo yomwe Mulungu adapasa Aizilayeli inkutipfunzisa kuti iye achawuwona tani moyo?

4 Pambuyo pa magole yazinji, Yahova adawonesa pomwe kuti achawona kuti moyo ni wakudikana maninge mwa kupereka malamulo khumi kwa Mose. Ibodzi mwa malamulo mwaya ni yakuti: ‘Ayi kupha munthu.’ (Deuteronomo 5:17) Peno munthu wachita kupulana kupha muyake, nayembo angaphewa.

5. Ko Yahova achakuwona tani kuchosa mimba?

5 Ko Mulungu achakuwona tani kuchosa mimba? Yahova achawerengera olo moyo wa mwana yemwe akanati kubadwa. Yahova adawuza Aizilayeli kuti peno munthu wamenya mchembere wamimba mpakana mwana ali m’mimba nkufa ndawa yomenyewa, munthu moyu angadikana kuphewambo. (Lewengani Ekisodo 21:22, 23; Salimo 127:3.) Vimwevi vinkutiphunzisa kuti kuchosa mimba nkoyipa.​—Wonani mawu ya kumapeto 28.

6, 7. Ko tingamuwonese tani Yahova kuti tichawona moyo kukhala wakudikana maninge?

6 Ko tingamuwonese tani Yahova kuti tichawona moyo wathu na wa ayathu kukhala wakudikana maninge? Tichadekanalini kuchita chilichose chomwe chingadzonge moyo wathu panango wa wanthu anango. Ndipomwapa tichapepalini fodya panango kuphatisira basa mankhwala yosokoneza msolo, ndawa kuchita vimwevi kungadzonge moyo wathu na kutipha.

7 Mulungu ndiye adatipasa moyo wathu na thupi, ndipomwapa tichadekana kumbawuphatisira basa munjira yomwe iye achada. Tichadekana kumbasamalira thupi yathu ndawa tikaleka kuchita mwevi Mulungu anagatiwonelini ninga wanthu wochena. (Aroma 6:19; 12:1; 2 Akorinto 7:1) Tingakondwereselini Yahova, yemwe adatipasa moyo, peno tichawonalini moyo kukhala wakudikana maninge. Olo kuti vingakhale voshupa kusiya makhalidwe yoyipa yatakhala tinkuchita kuyambira kale-kale, Yahova angatibatsire peno tinkuyesesa kuyasiya.

8. Ko tichadekana kuchita chani kuti tileke kuyikha pangozi moyo wathu na wa anzathu?

8 Tapfunzira kale kuti moyo ni mphaso yakudikana maninge, ndipo Yahova achada kuti timbayesese kupewa vinthu vomwe vingadzonge moyo wathu na wa anzathu. Tingachite mwevi pakuwonesa kuti tinkufambisa mwakusamala karo, mota panango njinga. Tichadekana pomwe kupewa vinthu voyipa panango masenzeka yakuyikha moyo pangozi. (Salimo 11:5) Tichadekana kuyesesa pomwe kuti pamuyi pathu pasambakhale vinthu vomwe vingachitise ngozi. Yahova adawalamula Aizilayeli kuti: ‘Ukamanga nyumba inyowani, umbamange soti kampanda padenga ya nyumba yako kugopera kuti ungakhale na mulandu wamagazi pamuyi pako munthu akadzagwa kuchokera padenga.’​—Deuteronomo 22:8.

9. Ko timbakhale navo tani vinyama?

9 Yahova achawona pomwe kuti moyo wa vinyama ni wakudikana maninge. Iye achabvumiza kupha nyama kuti tichite muliwo panango kugulisa kuti tigumane chakudya na vovala, ndipo achabvumiza kupha vinyama vomwe vingatidzonge. (Genesis 3:21; 9:3; Ekisodo 21:28) Koma tichadekanalini kumbavidzudza vinyama panango kumbondovipha ndawa yakundokomedzewa navo.​—Miyambo 12:10.

MUMBALEMEKEZE MOYO

10. Ko tinkudziwa tani kuti magazi yachaimira moyo?

10 Yahova achawona kuti magazi ni yopatulika ndawa yachaimira moyo. Kaini padapha m’bale wake Abele, Yahova adamuwuza kuti: ‘Magazi ya m’bale wako yankunililira pantsi.’ (Genesis 4:10) Magazi ya Abele yangaimira moyo wake ndipo Yahova adalanga Kaini ndawa yakupha Abele. Patsogolo pa chigumula cha nthawe ya Nowa, Yahova adawonesa soti kuti magazi yachaimira moyo. Iye adabvumiza Nowa na wanthu wa m’banja yake kuti angambadye nyama. Adawawuza kuti: ‘Nyama yamoyo iliyose ikhale chakudya chanu. Koma ninkukupasani pomwe muliwo wamasamba kuti ukhale chakudya chanu.’ Koma Yahova adawalambiza kudya chinthu chibodzi. Adati: ‘Lekani kudya nyama pabodzi na magazi yake, yomwe ndimo munamoyo wake.’ ​—Genesis 1:29; 9:3, 4.

11. Ko Mulungu adapereka lamulo iponi kwa Aizirayeli pankhani ya magazi?

11 Magole 800 kuchokera pomwe Yahova adawuza Nowa kuti asambadye magazi, iye adawuza pomwe wanthu kuti: ‘Munthu aliyese mwa wana wa Aizilayeli panango mulendo yemwe ankukhala pakati panu akayenda kasodza, ndipo wapha nyama panango mbalame yobvumiziwa kudya, ambaikhese ndipo magazi yake ambayafuchire na dothi.’ Pamwapo adawawuza kuti: ‘Lekani kudya magazi.’ (Levitiko 17:13, 14) Yahova achada kuti wanthu wake ambawone kuti magazi ni yopatulika. Angawabvumiza kudya nyama koma osati magazi. Akapha nyama kuti adye, angadikana kukhuthulira magazi yake pantsi.

12. Ko Akhrisitu achayawona tani magazi?

12 Magole pang’ono kuchokera pomwe Yesu adafa, atumi na akulu omwe angatsogolera mpingu wachikhrisitu ku Yelusalemu adagumana kuti akambirane malamulo yomwe yadaperekewa kwa Aizirayeli yomwe yangaphata basa kwa Akhrisitu. (Lewengani Machitidwe 15:28, 29; 21:25.) Yahova adawabatsira kudziwa kuti iye achawona kuti magazi ni yopatulika moti Akhrisitu mwawo angadikana kuwonambo kuti ni yakudikana maninge. Akhrisitu oyambirira, angadikanalini kudya panango kumwa magazi ndipo angadikanalini pomwe kudya nyama yomwe ilibe kukhesewa. Kuchita mwevi kumbalingana na kuchita chimo ya chigololo panango kupempherera mafano. Kuyambira nthawe mweyo, Akhrisitu wose chayiwo angapewa kudya panango kumwa magazi. Ntsiku zino, Yahova achada kuti timbawone magazi kukhala yopatulika.

13. Ndawa chani Akhrisitu achabvumalini kuyikhiwa magazi kushipitali?

13 Ko vimwevi vinkuthandawuza kuti Akhrisitu achadikana kupewa kuyikhiwa magazi kushipitali? Inde, ndawa Yahova adatilamula kuti tisambadye panango kumwa magazi. Ko nfulumero achikuwuzani kuti musiye kumwa mowa, ko mungadzilase njirisawu yongenesa mowa mthupi? Neye. Mwakulingana na vimwevi, lamulo yolambiza kudya panango kumwa magazi inkuthandawuza kuti tichadekanalini kubvuma kuyikhiwa magazi kushipitali.​—Wonani mawu ya kumapeto 29.

14, 15. Ndawa chani ni vakudikana kwa Nkhrisitu kulemekeza moyo na kubvera Yahova?

14 Manje anfulumero akatiwuza kuti mukalamba kuyikhiwa magazi mufe? Munthu aliyese achadikana kusalula yekha peno achada kubvera malamulo ya Mulungu panango neye. Ninga Akhrisitu, tichalemekeza maninge mphaso ya moyo yomwe Mulungu adatipasa ndipo tichayesesa kuti tipasiwe chithandizo chakudikana kuti tipitirize kukhala na moyo. Koma tingabvumelini kuyikhiwa magazi.

15 Tichayesesa kusamalira moyo ndawa iwo ni mphaso yochokera kwa Mulungu, ndipomwapa tichabvumalini kuyikhiwa magazi. Kubvera Yahova ni kwakudikana maninge kuposha kuyesa kutalimphisa moyo wathu pakuchita vinthu vomwe iye achalambiza. Yesu adati: ‘Aliyese yemwe achada kupulumusa moyo wake adzawuluze, koma aliyese woluza moyo wake ndawa ya ine adzawugumane.’ (Mateyu 16:25) Ise tichadekana kubvera Yahova ndawa yakuti tichamukonda. Iye achadziwa vomwe ni vabwino kwa ise, ndipo tichawona moyo kukhala wakudikana maninge ninge momwe Yahova achawuwonera.​—Aheberi 11:6.

16. Ndawa chani atumiki wa Mulungu achabvera malamulo yake?

16 Atumiki okhulupirika wa Mulungu achayesesa kubvera malamulo ya Mulungu pankhani ya magazi. Iwo achadyalini panango kumwa magazi ndipo achabvumalini kuyikhiwa magazi kushipitali. * Olo kuti viri tene, iwo achabvuma njira zomwe manfulumero achaphatisa basa populumusa moyo. Iwo achatsimikiza kuti Mulungu yemwe ndiye adasika moyo na magazi achadziwa vomwe vingatiphindulise. Ko imwepo muchatsimikiza kuti Mulungu achadziwa vinthu vomwe ni vabwino kwa imwepo?

NJIRA IBODZI YOMWE YAHOVA ANGABVUMIZA KUPHATISIRA BASA MAGAZI

17. Mu nthawe ya Aizirayeli, ko ni njira ibodzi iponi yomwe Yahova adawabvumiza kuphatisira basa magazi?

17 Mu chilamulo chomwe Yahova adapasa Aizirayeli, mwenze lamulo yakuti: ‘Moyo wa nyama uli m’magazi ndipo ine ninkukuyikhirani magazi paguwa yantsembe kuti yambakufuchirireni machimo. Viritene ndawa magazi yachafuchira machimo.’ (Levitiko 17:11) Aizilayeli akachimwa angapereka ntsembe zanyama ndipo wantsembe angakhuthulira magazi ya nyama mwizo paguwa yantsembe kuti Yahova awakhululukire. Imweyi yenze njira ibodzi yomwe Yahova angabvumiza Aizirayeli kuphatisa basa magazi.

18. Ko ntsembe ya Yesu yachitisa vinthu viponi kukhala vokwanisika?

18 Yesu padabwera padziko yapasi, adapereka moyo wake panango kuti magazi yake ninga dipo na chakulinga chakuti Mulungu ambatikhululukire machimo yathu. Ntsembe mwiyi idangena m’malo mwa ntsembe za nyama zomwe Aizirayeli angapereka. (Mateyu 20:28; Aheberi 10:1) Moyo wa Yesu wenze wakudikana maninge ndawa padamukisiwa nkubwerera kudzulu, Yahova adapereka mwayi kwa wanthu wose kuti adzakhale na moyo mpakana kale-kale.​—Yohane 3:16; Aheberi 9:11, 12; 1 Petulo 1:18, 19.

Ko mungawonese tani kuti muchalemekeza moyo na magazi?

19. Nchani chatingachite kuti tikhale ‘wochena pa mulandu wa magazi ya wanthu wose’?

19 Tinkutembeja maninge Yahova ndawa ya moyo womwe ni mphaso yakudikana maninge. Ndipo tichadekana kuwawuza anzathu kuti akambakhulupirira Yesu, angadzakhale na moyo mpakana kale-kale. Tichakonda wanthu ndipo tichayesesa kuwapfunzisa kuti adzagumane moyo. (Ezekieli 3:17-21) Tikambachita vimwivi tidzakwanise kunena vomwe mtumi Paulo adanena kuti: ‘Ndine wochena pa mulandu wamagazi ya wanthu wose.’ (Machitidwe 20:26, 27) Tingawonese kuti tichalemekeza maninge moyo na magazi tikambawuza anango va Yahova na momwe iye achawonera moyo.

^ ndi. 16 Kuti mudziwe vizinji pankhani yoyikhiwa magazi, wonani matsamba 77-79 m’bukhu yakuti ‘Kodi Mungatani Kuti Mulungu Azikukondani?’, yofalisiwa na Mboni za Yahova.