Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

MSOLO 11

Ndawa chani tinkubonera maninge?

Ndawa chani tinkubonera maninge?

1, 2. Ko wanthu azinji achakhala na mbvunzo uponi?

NTHAWE zinango vichachitika kuti madzi nkudzala nkudzongeretu muyi wose. Nthawe inango chigananga chingalizire wanthu mu tchetchi nkupha panango nkudzonga wanthu azinji. Nthawe zinango matenda ya khansa yachapha mayi nkusiya wana padzuwa.

2 Mabvuto ninga mwaya yakachitika, wanthu azinji achabvunza kuti, ‘ndawa chani vimwevi vachitika?’ Wanthu azinji achada kudziwa vomwe vinkuchitisa kuti padziko yapasi pambachitike mabvuto yazinji. Ko imwepombo mudadzibvunzakokale mbvunzo ninge moyu?

3, 4. (a) Ko Habakuku adabvunza mibvunzo yaponi? (b) Tsono ko Yahova adamudawira tani?

3 Nkhani zomwe talewenga m’Baibolo zinkuwonesa kuti wanthu anango womwe angakhulupirira maninge Mulungu adabvunzambo mibvunzo ninge mwaya. Mwakulinganiza, mneneri Habakuku, adabvunza Yahova kuti: ‘Ndawa chani munkunichitisa kuwona vinthu vowawa? Ndawa chani munkupitiriza kunyang’ana vinthu vakuyipa? Ndawa chani mwabvuma kuti chiwawa na kutengerewa vinthu kumbachitike? Ndipo ndawa chani panakugegedzana na kumenyana?’​—Habakuku 1:3.

4 Pa lemba ya Habakuku 2:2, 3, tichagumana n’dawiro wa Mulungu pa mibvunzo yomwe Habakuku adabvunza, ndipo adamupolomisa kuti adzamalise mabvuto mwaya. Yahova achakonda maninge wanthu. Baibolo ichati: ‘Achakuwerengerani.’ (1 Petulo 5:7) Ndipo Mulungu achazonda kubonera kuposha momwe ise tichachitira. (Yesaya 55:8, 9) Malingana na vimwevi, naboni tikambirane mbvunzo wakuti: Ko ndawa chani manjewuno mudziko munkuchitika mabvuto yazinji?

VOMWE VIKUCHITISA KUTI MABVUTO YAWANDE PADZIKO

5. Ko atsogoleri azinji wa vipembedzo achalewa kuti tinkugumana na mabvuto ndawa chani? Ndipo Baibolo ichanena chani pankhani mweyi?

5 Atsogoleri wa vipembedzo nthawe zizinji achanena kuti Mulungu ndiye achachitisa kuti wathu ambabonere. Anango achalewa kuti chilichose chomwe chichachitika pa moyo wathu, kuphatanidza tsoka iliyose, achati ni vinthu vomwe Mulungu adavikonzeratu moti tingabveselini ndawa yake achachita vimwevi. Pomwe anango achanena kuti wanthu kuphatanidza wana adiki achafa na chakulinga chakuti ayende kudzulu kukhala na Mulungu. Koma vimwevi nkunama. Yahova achachitisalini vinthu voyipa. Baibolo ichalewa kuti: ‘Mulungu chaiye angachitelini voyipa olo pang’ono, ndipo Wamphanvuzose angachitelini vinthu vilibe chilungamo olo pang’ono.’​—Yobu 34:10.

6. Ko ndawa chani wanthu azinji achaganiza kuti Mulungu ndiye ankuchitisa mabvuto?

6 Wanthu azinji achalewa kuti Mulungu ndiye achachitisa wanthu kuti ambabonere, ndawa iwo achaganiza kuti Mulungu muyo ndiye ankutonga dziko. Koma ninge momwe tidapfunzirira mu msolo 3, dziko inkutongewa na Satana Ndyerekezi.

7, 8. Ko ndawa chani padziko panamabvuto yazinji?

7 Baibolo ichatiwuza kuti ‘dziko yose iri m’manja mwa wakuyipa.’ (1 Yohane 5:19) Wotonga wadziko, yemwe ni Satana, anawukali na nkhanza ndipo ‘ankusokeresa dziko yose yapasi komwe kunawanthu.’ (Chivumbulutso 12:9) Wanthu azinji padziko achatewedzera makhalidwe yake. Vimwevi vinkuchitisa kuti wanthu azinji mu dziko ambafalise nkhani zakunama, ambazondane na kuchitirana nkhanza.

8 Panavinthu vinango vomwe vichachitisa kuti mabvuto yawande padziko. Adamu na Hava padachimwa adapasira wana wawo uchimo ndipomwapa ndawa ya uchimo, wanthu anango achachitisa anzawo kuti ambagumane na mabvuto. Nthawe zizinji wanthu achada kuti ambawoneke wapadzulu kuposha anzawo. Achachita ndewu, achamenya nkhondo na kudzudza anzawo. (Mlaliki 4:1; 8:9) Nthawe zinango, wanthu achagumana na mabvuto ndawa ya ‘nthawe ya tsoka na vinthu vadzidzidzi.’ (Mlaliki 9:11) Wanthu achachita ngozi panango kugumana na mabvuto yanango ndawa yakuti enze pa malo yoyipa na pa nthawe yophonyeka.

9. Ko ndawa chani Yahova ankulekerera kuti mabvuto yapitirize?

9 Yahova ndiyelini achachitisa kuti wanthu ambagumane na mabvuto. Iye achachitisalini wanthu kuti ambamenye nkhondo, ambaphwanye malamulo na kuboneresa anzawo. Mulungu achachitisalini ngozi ninge vivomezi, chimphepo cha nkuntho panango kudzala kwa madzi. Koma mungadzibvunze kuti, ‘peno Mulungu anamphanvu zomwe zilibe pakulekezera, ndawa chani ankuchitisalini kuti vinthu mwevi visambachitike?’ Tinkudziwa kuti Mulungu achabva ntsisi na vinthu vomwe vinkutichitikira, ndipomwapa iye anavo vifukwa vomwe ankulekera kuti mabvuto yapitirize padziko. ​—1 Yohane 4:8.

NDAWA CHANI MULUNGU ANKULEKERERA MABVUTO?

10. Ko Satana adanena chani?

10 Satana adanamiza Adamu na Hava m’munda wa Edeni. Adawawuza kuti Mulungu niwotonga wankhanza ndipo achawamana vinthu vabwino maninge. Satana angada kuti Adamu na Hava ambakumbukire kuti iye angakwanise kuwatonga bwino kuposha Yahova, ndiposoti kuti wanthu achadikanalini kumbatsogolerewa na Mulungu.​—Genesis 3:2-5; wonani mawu yakumapeto 27.

11. Ko ni mbvunzo uponi womwe tichadikana kugumana mdawiro wake?

11 Adamu na Hava alibe kubvera Yahova ndipo adasiya kutewedza vomwe Mulungu angada. Iwo angawona kuti anawufulu wosalula vomwe ankuwona kuti ni vabwino na voyipa. Koma mbvunzo niwakuti, ko Yahova adagumana njira iponi yowonesa kuti iye ndiye achadziwa vinthu vomwe vingatithandize moti ndiye achadikana kutitsogolera?

12, 13. (a) Ndawa chani Mulungu alibe kuwapheratu Adamu na Hava nthawe mwiyo? (b) Ndawa chani Mulungu wabvuma kuti Satana ambalamulire dziko nakuti wanthu ambadzilamulire okha?

12 Yahova alibe kuwapheratu Adamu na Hava nthawe mwiyo. Koma adawabvumiza kuti abalane. Patsogolo pake Yahova adapereka mwayi kwa wana mwawa kuti asalule yemwe achada kuti ambawatsogolere. Vomwe Yahova angada venze vakuti padziko yapasi padzaze na wanthu alibe uchimo, ndipo vimwevi vidzakwanisike olo kuti Satana ankuyesesa kusokoneza wanthu.​—Genesis 1:28; Yesaya 55:10, 11.

13 Satana adaderera ulamuliro wa Yahova pamaso pa angelo azinji. (Yobu 38:7; Danieli 7:10) Ndawa ya vimwevi Yahova adapereka nthawe yakukwana yakuti Satana awonese peno vomwe anganena venzedi vashuwa. Wanthu adawapasa soti nthawe yakuti akhazikise maboma yosiyana-siyana yotsogolerewa na Satana kuti akwanise kuwona okha kuti vingakwanisikelini kumbadzitsigolera okha mosathandiziwa na Mulungu.

14. Ko magole yomwe wanthu akhala ankudzitonga wokha yawonesa chani?

14 Papinda magole yazinji yomwe wanthu ayesesa kudzilamulira okha koma akangira. Vimwevi vinkuwonesa kuti Satana niwabodza. Wanthu achadikana kuthandiziwa na Mulungu. Mneneri Yeremiya adanena vashuwa pa nkhani mweyi pomwe adati: ‘Inepano nikudziwa bwino imwe Yahova, kuti munthu wakuchokera kupfumbi angakwaniselini kuthamula njira ya moyo wake. Munthu yemwe ankufamba angakwaniselini kuthamula ntsoka zake.’​—Yeremiya 10:23.

NDAWA CHANI MULUNGU ANKUMALISALINI MABVUTO MPAKANA LERO?

15, 16. (a) Ko ndawa chani Yahova wabvuma kuti mabvuto yapitirize mpakana lero? (b) Ko ndawa chani Mulungu ankumalisalini mabvuto yochitisiwa na Satana?

15 Ko ndawa chani Yahova wabvuma kuti mabvuto yapitirize mpakana lero? Ko ndawa chani ankumalisalini vinthu vakuyipa kuti visambachitike? Pakuti pangadikana nthawe yakukwana kuti aliyese atsimikizire kuti Satana wakangira kutonga. Wanthu akhazikisa malamulo yazinji koma vimwevi vinkuthandizalini. Olo kuti wanthu ayingizira luso yawo pa nkhani ya sayantsi, vinthu ninge kusowa chilungamo, umphawi, ugananga na nkhondo vayingizirika kuposha kale. Moyu ni umboni wakuti wanthuise tingakwaniselini kudzitonga bwino-bwino tekha mosatsogolerewa na Mulungu.

16 Koma, Yahova alibe kukonza mabvuto yomwe Satana adayambisa, ndawa kuchita vimwevi vidakakhala ninge ankuthandiza Satana kulamulira. Mulungu angachitelini vimwevi neye pang’ono. Kuchita vimwevi kudakachitisa soti wanthu kukumbuka kuti angakwanise kudzitonga bwino-bwino okha. Kuganiza kuti wanthu angakwanise kudzitonga okha bwino-bwino ni bodza, ndipo Yahova angawabathandizelini wanthu pa bodza mweyo ndawa iye achanamalini. ​—Aheberi 6:18.

17, 18. Ko Yahova adzakonze tani vinthu vomwe Satana wadzonga?

17 Koma ko Yahova angakwanise kukonza vinthu vomwe vidadzongeka ndawa ya kuphwaya malamulo yake komwe Satana na wanthu adachita? Inde. Mulungu angakangiwelini kuchita chilichose chomwe achada. Yahova akadzawona kuti vomwe Satana adanena vatsimikizirika kuti nivabodza adzayambe kukonza dziko kuti ikhale soti paradaiso ninge mweyenzere pakuyamba. Wanthu wose womwe ali ‘m’manda yachikumbuso’ adzamukisiwe. (Yohane 5:28, 29) Pa nthawe mweyi wanthu adzadwalelini soti panango kufa. Yesu adzakonze vinthu vose vomwe Satana adadzonga. Yahova dzaphatisire basa Yesu kuti ‘acheneke mabasa ya Ndyerekezi.’ (1 Yohane 3:8) Tichatembeja maninge Yahova ndawa yotilezera moyo kuti tikhale na mwayi wakumudziwa, na wakumusalula kuti akhale Wolamulira wanthu. (Lewengani 2 Petulo 3:9, 10.) Ndipo tikagumana na mabvuto iye achatithandiza kuti tipirire.​—Yohane 4:23; lewengani 1 Akorinto 10:13.

18 Yahova achatichichimizalini kuti timusalule kukhala wolamulira wathu. Iye achapasa wanthu ufulu wosalula vomwe achada kuchita. Naboni tikambirane momwe tingaphatisire basa mphaso yakudikana maninge imweyi.

MOMWE MUNGAPHATISIRE BASA UFULU WANU WOSALULA

19. Ko Yahova watiipasa mphaso yakudikana maninge iponi, ndipo ndawa chani tichadekana kuyitembeja maninge mphaso mweyi?

19 Mphaso yapadera yomwe Yahova adatipasa yomwe ni ufulu wosalula vomwe tichada ndiyo ichatisiyanisa maninge na vinyama. Vinyama vimbandochita vinthu mwavidabadwira, pomwe ise tichachita kusalula vinthu vomwe tichada kuchita pa moyo wanthu ndipo tichachita kusalula kuti tichada kuchita vinthu vomwe vingakodwese Yahova. (Miyambo 30:24) Koma alibe kutipasa mphaso mweyi ninge mashini yomwe yachaganizalini, yomwe yandochita vinthu vomwe adayakonzera kuti yambachite. Isepano tinaufulu wosalula makhalidwe yomwe tichada kukhala nayo, wanthu womwe tichada kuti akhale azishamwali wathu na vinthu vomwe tichada kuchita pa moyo wathu. Yahova adachititira utowa vimwevi ndawa achada kuti timbakondwe na moyo.

20, 21. Ko tichadekana kusalula chani manjewuno?

20 Yahova achada kuti timbamukonde. (Mateyu 22:37, 38) Iye ali ninge baba yemwe achakondwa kubva mwana wawo ankuwawuza kuti ‘achawakonda.’ Iwo angakondwe maninge peno mwana muyo walewa yekha vimwevi osati ndawa yakuchichimiziwa. Yahova achatipasa ufulu wosalula kumutumikira panango neye. Satana, Adamu na Hava adasalula kuti asambamutumikire Yahova. Ko imwepo mudzayiphatise basa tani mphaso mweyi yakusalula mwekha vochita?

21 Mungachite bwino kusalula kutumikira Yahova. Panawanthu azinji omwe adasalula kuchita vomwe Mulungu achada ndipo achadalini kuti Satana ambawatonge. (Miyambo 27:11) Ko manjewuno muchadikana kuchita chani, peno muchada kudzakhala mu dziko yanyowani pa nthawe yomwe Mulungu adzachose mabvuto yose? Msolo wakutsogolo udzadawire mbvunzo moyu.