Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

NKHANI YOPFUNZIRA 36

Takulani vinthu vomwe ni vodekana ndipo siyani vomwe ni vosafunika

Takulani vinthu vomwe ni vodekana ndipo siyani vomwe ni vosafunika

“Naboni tivule cholemesa chilichose . . . , ndipo tithamange mopirira pa mpikisano womwe atiyikhira.”—AHEB. 12:1.

NYIMBO NA. 33 Umutulire Yehova Nkhawa Zako

VOMWE TIPFUNZIRE a

1. Mobverana na Aheberi 12:1, ko tichadekana kuchita chani kuti timalize mpikisano wokatambira moyo?

 BAIBOLO ilinganiza moyo wa Nkhrisitu na mpikisano wothamanga. Othamanga omwe akwanise kukafika kumapeto adzatambire moyo wosapera. (2 Tim. 4:7, 8) Ndipomwapa tichadekana kuchita vose vomwe tingakwanise kuti tipitirize kuthamanga pa mpikisano moyu. Makamaka ndawa yakuti mapeto yali pafupi maninge. Mtumi Paulo adakwanisa kumaliza mpikisano moyu wokatambira moyo. Ndipo iye adafotokoza vomwe vingatithandizembo kuti tikwanise kuchitambo chibodzibodzi. Paulo adalewa kuti: ‘Tichadekana kuvula volemesa virivose . . . nkuthamanga mopirira mpikisano womwe atiyikhira.’—Lewengani Aheberi 12:1.

2. Ko ‘kuvula volemesa vilivose’ kuchatanthauza chani?

2 Pomwe Paulo adalewa kuti: ‘Tichadekana kuvula volemesa virivose,’ ko iye ambafuna kutanthauza kuti Nkhrisitu achadekanalini kutakula cholemesa chilichose? Neye. Shuwadi iye ambatanthauzalini mwevi. M’malo mwavimwevi iye adalewa kuti tichadekana kuvula cholemesa chilichose chomwe ni chosafunika. Volemesa vantundu moyu vingatikhumudwise komasoti kutilemesa. Ndipomwapa peno tinkufuna kupitiriza kupirira, tichadekana kuona peno tatakula volemesa vimwevi mosadziwa ndipo nkuyesesa kuti tivisiye mwakankulumize. Koma pali katundu munango wolemesa womwe tichadekana kutakula. Tichadekana kuchita mwevi ndawa yakuti tikaleka kuchita mwevi vingakhale ninge kuti tasiya kuthamanga pa mpikisano moyu. (2 Tim. 2:5) Manje ko ni volemesa viponi vomwe tichadekana kutakula?

3. (a) Mobvera na Agalatiya 6:5, ko nikatundu uponi womwe tichadekana kutakula? (b) Ko tikambirane chani mu nkhani ino ndipo ndawa chani?

3 Lewengani Agalatiya 6:5. Paulo adafotokoza vinthu vomwe tichadekana kutakula. Iye adalewa kuti: ‘Aliyese adzatakule katundu wake.’ Pamwapa Paulo ambatanthauza kuti aliyese anaudindo wake pa maso pa Yahova womwe iye adikhira kuti tiukwanirise. Mu nkhani mweyi tione kuti ko kutakula ‘katundu wathu’ kuchatanthauza chani? Ndipo tingachitetani vimwevi? Tionepomwe volemesa vinango vosafunika vomwe tingavitakule mosadziwa na momwe tingavisiyire. Kutakula katundu wathu na kuvula vomwe ni vosafunika kudzatithandize kuti tithamange pa mpikisano wokatambira moyo na kukafika kumapeto.

KATUNDU WOMWE TICHADEKANA KUTAKULA

Kutakula katundu wathu kuphatanidzapo kukwanirisa lonjezo yotumikira Yahova, udindo wathu wosamalila banja na kubvuma mabvuto yomwe yangabwere ndawa yosalula vinthu mophonyeka(Onani ndime 4-9)

4. Ndawa chani lonjezo yathu yodzipereka kwa Yahova ni yosalemesa? (Onani pomwe foto.)

4 Lonjezo yathu ya kudzipereka. Pomwe tidadzipereka kwa Yahova, isepano tidamupolomisa kuti tidzatumikire iye yekha basi nakuchita vomwe iye ankufuna mpakana kalekale. Tichadekana kukwanirisa lonjezo mweyi. Kuchita vose vomwe tidamupolomisa Yahova, ninkhani yomwe tichadekana kuitengera siriyasi. Koma ni yosalemesa. Shuwadi, Yahova adatilenga kuti timbachite vomwe iye ankufuna. (Chiv. 4:11) Iye adatilenga munjira yakuti tikhale na chifuno chofuna kumudziwa, kumubvera, kumutumikira ndipo adatilenga muchifaniziro chake. Ndipomwapa tikwanisa kufenderera Yahova komasoti ni mwayi ukulu kumutumikira. (Sal. 40:8) Kuingizira pamwapa kuchita chifuniro cha Mulungu na kubvera mwana wake ‘vidzatipase ntendere’ ukulu maninge.—Mat. 11:28-30.

(Onani ndime 4-5)

5. Ko nchani chomwe chingakuthandizeni kukwanirisa lonjezo yanu ya kudzipereka? (1 Yohane 5:3)

5 Ko mungatakule tani katundu? Pali vinthu viwiri vomwe vingatithandize. Chakuyamba, pitirizani kukulisa chikondi chanu kwa Yahova. Imwepo mungakwanise kuchita vimwevi mukambaganizira vinthu vabwino manige vomwe iye wachita kwa imwepo na madaliso yose yomwe iye adzakupaseni. Chikondi chanu kwa Yahova chikambakula vidzakhale vosashupa kumubvera iye. (Lewengani 1 Yohane 5:3.) Chachiwiri, tewedzerani Yesu. Iye adakwanisa kuchita chifuno cha Mulungu ndawa yakuti ambapemphera kukumbira thandizo komasoti kuganizira va madaliso yake. (Aheb. 5:7; 12:2) Ninge Yesu, pempherani kwa Yahova kukumbira thandizo ndipo ayi kuleka kuganizira va madaliso yomwe imwepo mudzatambire ya moyo wosapera. Mukambakulisa chikondi chanu kwa Yahova na kutewedzera Yesu, imwepo mudzakwanise kukwanirisa lonjezo yanu ya kudzipereka kwa Yahova.

6. Ndawa chani tichadekana kusamalira maudindo yathu m’banja? (Onani pomwe foto.)

6 Maudindo yathu m’banja. Pa mpikisano wathu wokatambira moyo, tichadekana kukonda maninge Yahova na Yesu kuposha momwe tichakondera abale wathu. (Mat. 10:37) Koma vimwevi vinkutanthauzalini kuti tichadekana kusiya udindo wathu wosamalira banja. Mosiyana na vimwevi peno tinkufuna kukondweresa Mulungu na Yesu, tichadekana kusamalira maudindo yathu m’banja. (1 Tim. 5:4, 8) Tikachita vimwevi tidzakhale okondwa maninge. Yahova adziwa kuti banja ikhala yokondwa maninge peno mwamuna na nkazi apasana chikondi na ulemu, azibereki akambakonda kupfunzisa wana wawo ndipo wana akambabvera azibereki wawo.—Aef. 5:33; 6:1, 4.

(Onani ndime 6-7)

7. Ko mungakwanirise tani udindo wanu m’banja?

7 Ko mungatakule tani katundu? Viribe basa peno ndimwe mwamuna, nkazi panango mwana. Koma chodekana ni kuphatisa basa mpfundo zodekana za m’Baibolo. Ayi kumbandochita vinthu vomwe munkuona kuti ni vabwino panango vomwe wanthu wakudera yanu achachita. Ndipo ayi kuyesa kuchita vinthu vomwe wanthu womwe ambadziona ninge wanzeru angakuuzeni kuti muchite. (Miy. 24:3, 4) Phatisani bwino basa vofalisa vathu vofotokozera va Baibolo. Ivo vifotokoza bwinobwino vinthu vomwe mungachite kuti mukwanise kuphatisa basa mpfundo za m’Baibolo. Mwakulinganiza, nkhani yakuti “Mfundo zothandiza mabanja” ifotokoza va mabvuto yomwe azibereki, mabanja na wachilumbwana ankugumana nayo ntsiku zino. b Khalani wotsimikiza kuchita vomwe Baibolo ichalewa. Podiya kuti m’banja mwanu anango ankufunalini kuti muchite vimwevi. Mukachita vimwevi banja yanu idzadalisiwe ndipo imwepo mudzadalisiwe maninge na Yahova.—1 Pet. 3:1, 2.

8. Ko vosalula vathu vingatikhudze tani?

8 Kubvuma mabvuto yobwera ndawa ya vomwe tasalula. Yahova adatipasa mwayi wosalula vochita. Iye afuna kuti aliyese asalule bwino vochita na kukhala okondwa na vomwe tasalula. Koma tikasalula vinthu voipa, Yahova adzatitetezelini ku mabvuto yomwe yangabwere ndawa ya vomwe tasalula. (Agal. 6:7, 8) Koma tichadekana kubvuma mabvuto yomwe yangabwere pa vosalula voipa vomwe tingachite, vomwe tayankhula mosaganiza na vomwe tachita mwaphuma. Mobverana na vomwe taphonyesa, tingashupike na chikumbuntima. Koma kudziwa kuti tichadekana kubvuma mabvuto yomwe yabwera ndawa ya vomwe tasalula, vingatithandize kuulula vomwe taphonyesa na kuchita vinthu vomwe vingatithandize kuti tileke kubwerezerapomwe. Kuchita vimwevi kudzatithandize kuti tipitirize kuthamanga pa mpikisano wokatambira moyo.

(Onani ndime 8-9)

9. Ko nchani chomwe chingatithandize kulimbana na mabvuto yomwe yangabwere tikasalula vinthu mophonyeka? (Onani pomwe foto.)

9 Ko mungatakule tani katundu wanu? Peno imwepo mwasalula vinthu koma mukudandaula na vomwe mwasalula, ko muchadekana kuchita chani? Ndobvumani kuti mungakwaniselini kuchinja vomwe vidachitika kale. Lekani kutaya mphanvu zanu na nzeru kumbandoviganizira. Ndipo ayi kumbandoganizira vinthu vomwe vidachitika kale kumbuyo. Panango kumbaimba mulandu wanthu anango pa vomwe tidaphonyesa. M’malo mochita vimwevi, bvumani vomwe mudaphonyesa ndipo yesani kuchita vinthu kuti vikhale bwino na momwe viliri pa moyo wanu manjeuno. Peno imwepo munkudziimba mulandu pa vinthu vomwe mudaphonyesa, khalani odzichepesa pempherani kwa Yahova, muuzeni vomwe mwaphonyesa ndipo mukumbireni kuti akukhululukireni. (Sal. 25:11; 51:3, 4) Peno ni vokwanisika kumbirani thandizo kwa akulu. (Yak. 5:14, 15) Pfunzirani pa vomwe mwaphonyesa ndipo chitani vose vomwe mungakwanise kuti muleke kuphonyesapomwe. Mukachita vose vimwevi imwepo mudzatsimikize kuti Yahova adzakuoneseni chifundo ndipo adzakupaseni thandizo yomwe munkudekana.—Sal. 103:8-13.

VOLEMESA VOMWE TICHADEKANA ‘KUVISIYA’

10. Ndawa chani chidikhiro chosadikhirika ni katundu wolemesa? (Agalatiya 6:4)

10 Kukhala na maganizo yakuti tinkuchitalini vizinji. Tingakhale okhumudwa maninge peno tinkudzilinganiza na anango. (Lewengani Agalatiya 6:4.) Nthawe zose tikambadzilinganiza na anango tingakhale wanjiru komasoti tingambachite vinthu mwampikisano. (Agal. 5:26) Tikambandoganizira na kuona vomwe wanthu anango ankuchita vomwe isepano tingavikwaniselini vimwevo vingatipwetekese. Peno ‘chinthu chomwe timbachidikhira chakangika, chidwalisa ntima.’ Ndoganizani momwe vikhalira vowawa kukhala na chidikhiro cha vinthu vomwe tingakwaniselini kuvichita! (Miy. 13:12) Tikachita vimwevi tidzakhale okhumudwa maninge ndipo tidzasiye kuthamanga pa mpikisano wokatambira moyo.—Miy. 24:10.

11. Ko ni chani chomwe chingakuthandizeni kuleka kukhala na chidikhiro cha vinthu vomwe vingakwanisikelini?

11 Ko imwepo mungamasuke tani ku cholemesa chimwechi? Ayi kumbadikhira vizinji kwa imwepo vomwe Yahova ankuvidikhiralini. Iye adikhiralini kuti mumupase vinthu vomwe imwepo mulibe. (2 Akor. 8:12) Yahova alinganizalini vomwe imwepo muchachita na vomwe wanthu anango achachita. (Mat. 25:20-23) Yahova alemekeza maninge basa yose na khama yanu yomwe imwepo muchachita, chikhulupiriro chomwe imwepo munacho na kupirira komwe imwepo muchakuonesa. Khalani wodzichepesa ndipo dziwani kuti panango mungakwaniselini kuchita vose vomwe munkufuna manjeuno ndawa ya msikhu wanu, thanzi yanu panango na momwe vinthu viliri pa moyo wanu. Ninge Barzilayi imwepo ayi kubvuma udindo omwe ungakhale woshupa kuukwanirisa ndawa ya thanzi yanu panango msikhu wanu. (2 Sam. 19:35, 36) Ninge Mose kumbirani thandizo ndipo peno ni vokwanisika perekani udindo wanu kwa munthu munango. (Eks. 18:21, 22) Kudzichepesa kudzakuthandizeni imwepo kuti muleke kukhala na chidikhiro chomwe chingakwanirisikelini komasoti chomwe chingakuneteseni pa mpikisano wokatambira moyo.

12. Ko tingadziimbe mulandu pa vosalula vomwe anango angachite? Fotokozani.

12 Kudziyimba mulandu pa vosalula vomwe anango achita. Isepano tingasalulirelini anango vochita ne tingawatetezelini pa vinthu voipa vomwe vingabwere na vomwe asalula. Mwakulinganiza, mwana wanu nkazi panango mwamuna angasalule kuleka kutumikira Yahova. Chosalula ninge chimwechi chingakhumudwise azibereki. Koma kumbadzibva ophonya pa chosalula chomwe mwana wachita, ungakhale katundu ukulu maninge kwa imwepo. Koma moyu ni ntololini womwe Yahova ankufuna kuti mutakule.—Aro. 14:12.

13. Ko azibereki angachite tani na vosalula vophonyeka va mwana wawo?

13 Ko mungamasuke tani ku cholemesa mwechi? Ganizirani kuti Yahova adapereka mwayi wosalula vochita kwa tose isepano. Ndipo iye asiya kuti aliyese asalule vomwe ankufuna. Mwevi vinkuphatanidzapo kumutumikira panango neye. Yahova ankudziwa kuti imwepo azibereki mulibe ungwiro. Koma iye afuna kuti imwepo muchite vomwe mungakwanise. Pa vosalula vomwe mwana wanu wachita ni udindo wake osati wanu. (Miy. 20:11) Podiya viri teno, imwepo mungambadziimbe mulandu pa vomwe mudaphonyesa ninge azibereki. Manje peno viri teno pempherani kwa Yahova na kumuuza momwe munkubvera na kumukumbira kuti akukhululukireni. Yahova ankudziwa kuti imwepo mungabwezelini nthawe nkukonza vinthu vomwe mudaphonyesa. Koma mwanjira inango iye adikhiralini kuti muteteze mwana wanu ku mabvuto yomwe yangabwere ndawa ya vomwe iye wasalula. Peno mwana wanu ankuchita vose vomwe angakwanise kuti abwerere kwa Yahova dziwani kuti Yahova ni wokonzeka kumutambira na manja yawiri.—Luka 15:18-20.

14. Ndawa chani kudziimba mulandu monyanyira ni cholemesa chomwe tichadekana kusiya?

14 Kumbandodziimba mulandu nthawe zose. Tikaphonyesa chinthu ni chibadwa kudziimba mulandu. Koma Yahova afunalini kuti timbandopitirize kudzibva tene. Chimwechi ni cholemesa chomwe isepano tichadekana kuchisiya m’mambuyo. Manje tingadziwe tani kuti tinkudziimba mulandu monyanyira? Tikabvuma vomwe taphonyesa nkulapa nkuyesesa kuchita vinthu kuti tileke kuphonyesapomwe tingatsimikizire kuti Yahova watikhululukira. (Mac. 3:19) Tikachita vose vimwevi Yahova afunalinipomwe kuti tipitirize kudziimba mulandu. Iye adziwa kuti maganizo mwaya yangatidzonge maninge. (Sal. 31:10) Tikakhala okhumudwa maninge vidzatichitise kuti tileke kuthamanga pa mpikisano wokatambira moyo.—2 Akor. 2:7.

Imwepo mukalapa mochokera pasi pa ntima Yahova akumbukiralinipomwe vophonya vanu ne imwepo muchadekanalini kuchita vimwevi (Onani ndime 15)

15. Ko nchani chomwe chingakuthandizeni peno munkudziimba mulandu monyanyira? (1 Yohane 3:19, 20) (Onani pomwe foto.)

15 Ko imwepo mungamasuke tani ku cholemesa chimwechi? Imwepo mukambapitiriza kudziimba mulandu, mbaganizirani kuti Yahova ‘adakukhululukirani na ntima wose.’ (Sal. 130:4) Yahova ankulewa ivi kwa wale omwe walapa na ntima wose: ‘Nidzakumbukirelini vophonya vanu.’ (Yer. 31:34) Mwevi vinkutanthauza kuti Yahova adzaphatiselini basa vomwe mudaphonya kalekale kuti akuyimbeni mulandu. Koma peno imwepo munkugumana na mabvuto yanango ndawa ya vomwe mudaphonyesa, ayi kuganiza kuti Yahova alibe kukukhululukirani. Ayi kumbandodziimba mulandu peno vomwe mudaphonyesa mbuyo vidakuchitisani kuti muluze udindo wanu mu mpingu. Yahova aganiziralini vomwe mudaphonyesa ne imwepo muchadekanalini kuchita vimwevi.—Lewengani 1 Yohane 3:19, 20.

THAMANGANI KUTI MUKATAMBIRE MOYO

16. Ninge wothamanga, ko tichadekana kudziwa chani?

16 Pakuti tinkuthamanga pa mpikisano wokatambira moyo, tichadekana ‘kuthamanga mu njira yomwe [ingatithandize] kuwina.’ (1 Akor. 9:24) Isepano tingakwanise kuchita vimwevi tikakwanisa kubvesesa kusiyana pakati pa katundu womwe tichadekana kutakula na katundu womwe tichadekana kusiya. Mu nkhani mweyi tandokambirana vitsanzo viwiri pa vinthu vomwe tichadekana kutakula na vinthu vomwe tichadekana kusiya. Koma pana vizinji. Yesu adalewapomwe kuti pali vinthu vinango vomwe vingatisokoneze ninge ‘kudya, kumwa na nkhawa za moyo.’ (Luka 21:34) Mawu mwaya na nkhani zinango za m’Baibolo zingakuthandizeni kuona peno pankufunika kuti muchinje vinthu vinango kuti mupitirize kuthamanga pa mpikisano wokatambira moyo.

17. Ndawa chani tingatsimikizire kuti tipambane pa mpikisano wokatambira moyo?

17 Isepano tingatsimikize kuti tidzakwanise kuwina mpikisano wokatambira moyo ndawa Yahova adzatipase mphanvu zomwe tichadekana. (Yes. 40:29-31) Koma tichadekanalini kukhumudwa. Ninge momwe mtumi Paulo adachitira yesesani kuchita vomwe mungakwanise kuti mukwanise kukatambira moyo. (Afil. 3:13, 14) Palibe yemwe angatithamangire pa mpikisano moyu. Koma na thandizo ya Yahova imwepo mudzakwanise. Iye angakuthandizeni kutakula katundu wanu na kukuthandizani kuti musiye kutakula vinthu vomwe vingakupwetekeseni. (Sal. 68:19) Ndawa yakuti Yahova ali kumbali yanu imwepo mudzakwanise kumaliza na kuwina mpikisano wokatambira moyo!

NYIMBO NA. 65 Pita Patsogolo

a Nkhani mweyi itithandize kupitiriza kuthamanga pa mpikisano wa ku moyo wosapera. Ninge wothamanga, tichadekana kutakula katundu wodekana kuphatanidzapo kunziperaka kwathu kwa Yahova, udindo wosamalira banja komasoti mabvuto yomwe yangabwere ndawa ya vomwe tasalula. Koma nthawe zinango nivodekana maninge kusiya volemesa vinango vomwe vingatisokoneze. Ko volemesa vimwevi ni viponi? Tione vimwevi mu nkhani mweyi.