Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

NKHANI YOPFUNZIRA 19

Palibe chingachitise kuti wolungama akhumudwe

Palibe chingachitise kuti wolungama akhumudwe

Wokonda chilamulo chanu achagumana ntendere uzinji, ndipo palibe chowakhumudwisa.’​SAL. 119:165.

NYIMBO NA. 122 Khalani Olimba Komanso Osasunthika

VOMWE TIPFUNZIRE *

1-2. Ko wonemba bukhu munango adalewa chani, ndipo tipfunzire chani mu nkhani ino?

NTSIKU zino wanthu azinji achanena kuti achakhulupirira Yesu, koma achatewedzalini vomwe iye adapfunzisa. (2 Tim. 4:3, 4) Wonemba nkhani munango adalewa kuti: ‘Ndoganizirani sembe kuna Yesu munango ntsiku zino, iye nkumbalewa vinthu ndendende ninge vomwe ‘Yesu’ chaiye adanena . . . , ko tidakamulamba ninge mwadamulambira m’magole 2000 kumbuyo? . . . N’dawiro ni wakuti: Inde, tidakamulamba.’

2 Mu nthawe ya akhrisitu woyambirira, wanthu azinji adabva vomwe Yesu ambapfunzisa ndipo adamuwona ankuchita vodabwisa, koma podiya venze tene alibe kumukhulupirira. Ndawa chani? Mu pfunziro yapita, tidapfunzira vinthu vinayi vomwe vidakhumudwisa wanthu ndawa ya vomwe Yesu adanena na kuchita. Mu pfunziro ino, tipfunzire vinthu vingango vinayi. Tipfunzire kuti ndawa chani wanthu ntsiku zino achazonda ateweri wa Yesu na vomwe vingatithandize kuti timbaleke kukhumudwa.

(1) YESU WENZE ALIBE TSANKHO

Azinji adakhumudwa ndawa yakuti Yesu ambacheza na wanthu wa khaindi yose. Ko vinthu vibodzibodzi mwivi vinkukhumudwisa tani wanthu anango ntsiku zino? (Onani ndime 3) *

3. Ko Yesu angachita vinthu viponi vomwe vidakhumudwisa wanthu anango?

3 Pewenze padziko yapasi, Yesu ambakonda khaindi iliyose ya wanthu. Iye ambadya pabodzi na wanthu wolemera, waudindo ndipo angapatula nthawe yocheza na wosauka na wobonera. Kuingizira mwapa, iye ambachita vinthu mwachifundo na wanthu womwe ambawonewa kuti ni ‘wochimwa.’ Anango womwe ambadziwona kuti ni wolungama maninge adakhumudwa ndawa ya momwe Yesu ambachitira vinthu. Iwo adabvunza wopfunzira wa Yesu kuti: ‘Ndawa chani imwepo mukudya na kumwa pabodzi na wokhomesa mtsonkho na wanthu wachimwa?’ Yesu adawadawira kuti: ‘Wanthu wolimba afagalini mfulumero, koma wodwala ndiwo achamufagafaga. Inepano nilibe kubwera kudzachemera wanthu wolungama, koma wachimwa kuti alape.’​—Luka 5:29-32.

4. Mobverana na vomwe mneneri Yesaya adalewa, ko Ayuda ambafunika kudziwiratu kuti Yesu adzachitiwe tani?

4 Ko Malemba yachafotokoza chani? Kudakali nthawe itali kuti Mesiya abwere, mneneri Yesaya wenze adaleweratu kuti wanthu adzamulambe. Ulosi umbalewa kuti: ‘Iye adanyozewa na kusatukiriwa na wanthu. Timbanyang’ana kumbali kuti tileke kuwona nkhope. Iye adanyozewa ndipo tiribe kumuikhira nzeru.’ (Yes. 53:3) Apa vidawoneseratu kuti Mesiya adzalambiwe ‘na wanthu.’ Ndipomwapa Ayuda wa mu nthawe ya Yesu ambafunika kudziwiratu kuti Yesu adzalambiwe.

5. Ko wanthu azinji ntsiku zino ankuwawona tani wopfunzira wa Yesu?

5 Ko tinkuiwonambo vuto mwiyi ntsiku zino? Inde. Azitsogoleri wavipembedzo azinji kumatchetchi kwawo andotambira wanthu wolemera, wodziwika na wale wowoneka kuti ni wanzeru. Iwo achachita vimwevi podiya kuti vochita va wanthu mwawa vimukomeralini Mulungu. Atsogoleri abodzibodzi mwawa achanyozera atumiki wa Yahova. Podiya kuti Akhrisitu chaiwo ni wakhama ndipo ankutewedza malangizo ya Mulungu, wanthu ankuwanyoza. Ninge momwe Paulo adalewera, Mulungu ankusankhula ‘vinthu vonyozeka.’ (1 Akor. 1:26-29) Koma kwa Yahova, atumiki wake wose ni wofunika maninge.

6. Ko tingatewedzere tani kaganizidwe ka Yesu ninge mwainkuwonesera lemba ya Mateyu 11:25, 26?

6 Nchani chingatithandize kuti tisakhumudwe? (Lewengani Mateyu 11:25, 26.) Ayi kumbawona wanthu wa Mulungu pakutengera momwe wanthu wakudziko ankuwawonera. Dziwani kuti Yahova achaphatisa basa wanthu wodzichepesa kuti achite vomwe iye ankufuna. (Sal. 138:6) Ndipo ganizirani momwe Yahova waphatirisira kale basa wanthu womwe kudziko uku awonewa kuti ni wosapfunza.

(2) YESU ADATSUTSA VIPFUNZISO VABODZA

7. Ndawa chani Yesu adanena Afalisi kuti wonyenga, ndipo ko iwo adachita tani?

7 Yesu adatsutsa mpatuko wa atsogoleri wa vipembedzo munthawe yake. Mwakulimba moyo, Yesu adatsutsa Afalisi womwe ambatangwanika maninge pankhani ya kusamba m’manja na momwe angasamalirire abereki. (Mat. 15:1-11) Wopfunzira chaiwo wa Yesu adadabwa na mawu yake mwaya. Ndipomwapa, iwo adamubvunza Yesu kuti: ‘Ko munkudziwa kuti Afalisi akhumudwa na vomwe mwanena vile?’ Koma Yesu adadawira kuti: ‘Mbewu iliyose yomwe ilibe kubzaliwa na Ababa wangu wakudzulu idzazuliwe. Wasiyeni mwawo. Iwo ankutsogolera alombe. Ndipomwapa, peno munthu yemwe ni lombe nkumbatsogolera lombe munzake, wose awiri adzagwere mu chidindi.’ (Mat. 15:12-14) Yesu alibe kubvuma kuti vokhumudwisa vomwe atsogoleri wa vipembedzo ambachita vimukangise kufotokoza choonadi.

8. Ko Yesu adawonesa tani kuti Mulungu achabveranalini na vipfunziso va vipembedzo vinango?

8 Yesu adatsutsa soti vipfunziso vabodza va vipembedzo. Iye ambanenalini kuti Mulungu achabverana na vose vomwe vipembedzo vichakhulupirira. Koma Yesu adati azinji adzafambe mu chinsewu chikulu chotsogolera wanthu kuti akachekewe, ndipo ang’onong’ono ndiwo adzagumane nsewu wopapatidza womwe uchatsogolera wanthu ku moyo. (Mat. 7:13, 14) Yesu adalewa pomwe kuti wanthu anango adzawoneke ninge ankutumikira Mulungu koma ankumutumikiralini chaivo. Iye adawachenjeza kuti: ‘Chenjerani na aneneri wonyenga womwe achabwera kwa imwepo ali vale ninge nkhosa, koma nkati mwawo ali ninge mphumphi zolungwa. Mudzawadziwe na vipaso vawo.’​—Mat. 7:15-20.

Azinji adakhumudwa ndawa yakuti Yesu ambatsutsa vipfunziso vabodza. Ko vinthu vibodzibodzi mwivi vinkukhumudwisa tani wanthu anango ntsiku zino? (Onani ndime 9) *

9. Ko ni vipfunziso vabodza viponi vomwe Yesu adavitsutsa?

9 Ko Malemba yachafotokoza chani? Baibolo idafotokozeratu kuti changu chake pa nyumba ya Yahova chidzamudye Mesiya. (Sal. 69:9; Yoh. 2:14-17) Changu mwichi ndicho chidachitisa Yesu kumbatsutsa vochita va vipembedzo vabodza. Mwakulinganiza, Afalisi ambati moyo uchafalini, koma Yesu adapfunzisa kuti wanthu womwe adafa alin’tulo. (Yoh. 11:11) Asaduki ambatsutsa vakuti wanthu adzamukisiwe; koma Yesu adamukisa shamwali wake. (Yoh. 11:43, 44; Mac. 23:8) Afalisi ambalewa kuti vose vimbachitika, ndawa ya Mulungu panango ndawa yakuti vidakonzeweratu teno; koma Yesu adapfunzisa kuti wanthu angasalule peno achada kutumikira Mulungu panango neye.​—Mat. 11:28.

10. Ndawa chani wanthu azinji achaipidwa na vomwe tichapfunzisa?

10 Ko tinkuiwonambo vuto mwiyi ntsiku zino? Inde. Wanthu anango achaipidwa nase ndawa yakuti tichaphatisa basa Baibolo potsutsa vipfunziso vabodza. Azitsogoleri achapfunzisa wanthu kuti Mulungu achalanga wanthu kumoto. Iwo achaphatisa basa chipfunziso chimwechi pakufuna kumbatonga wanthu. Pakuti tinkutumikira Yahova wachikondi, tichathandiza wanthu kuti adziwe kuti imweyi ni bodza. Azitsogoleri mwawa apfunzisa pomwe kuti moyo ukufalini. Adakati ni shuwadi, sembe palibe chidikhiro cha kumukisiwa. Ise m’malo mwakuti timbapfunzise wanthu kuti Mulungu adanemberatu vochitika vose pamoyo wa munthu, tichapfunzisa kuti munthu aliyese anaufulu wosalula kutumikira Mulungu panango neye. Ko iwo achachita tani tikambawatsutsa? Nthawe zose iwo achakalipa.

11. Mobverana na vomwe Yesu adalewa pa Yohane 8:45-47, ko Mulungu achada kuti atumiki wake ambachite chani?

11 Nchani chingatithandize kuti tisakhumudwe? Peno tikondadi choonadi, tichadekana kubvera vilivose vomwe Mulungu angalewe. (Lewengani Yohane 8:45-47.) Podiya kuti Satana Ndyerekezi ayesere tani, ise tidzasiyelini choonadi. Tidzachitelini vinthu vosabverana na vomwe tichakhulupirira. (Yoh. 8:44) Mulungu achada kuti atumiki wake ‘ambaipidwe na voipa’ na ‘kuphatisisa vabwino’ ninge momwe Yesu adachitira.​—Aro. 12:9; Aheb. 1:9.

(3) YESU AMBAZONDEWA

Azinji adakhumudwa ndawa yakuti Yesu adafera pamuti. Ko vinthu vibodzibodzi mwivi vinkukhumudwisa tani wanthu anango ntsiku zino? (Onani ndime 12) *

12. Ndawa chani kufera pamuti kudachitisa kuti Ayuda asambamukonde Yesu?

12 Nchani chinango chomwe chimbachitisa kuti Ayuda ambamupewe Yesu? Paulo adalewa kuti: ‘Ise tichalalikira va Khrisitu yemwe adamanikiwa. Chimwichi ni chinthu chokhumudwisa kwa Ayuda.’ (1 Akor. 1:23) Ndawa chani kumanikiwa kwa Yesu kudachitisa kuti asambamukonde? Ndawa yakuti kufera pamuti kudachitisa kuti ambamuwone ninge chigananga​—osati Mesiya.​—Deut. 21:22, 23.

13. Ko wanthu womwe adakhumudwa adakangira kuzindikira chani?

13 Wanthu womwe adakhumudwa adakangira kuzindikira kuti Yesu wenze wosaphonya, adachita kumunamizira nakuti alibe kumuweruza mwachilungamo. Wanthu womwe adaweruza Yesu mwanjira mweyi enze alibe nacho basa chilungamo. Otonga milandu mu khoti ya Ayuda adaungana kankulumize ndipo alibe kutewedza malamulo yotongera mulandu. (Luka 22:54; Yoh. 18:24) M’malo mwakuti iwo aiwone bwino-bwino nkhani, oweruza mwawa adachita kufaga wokha ‘mboni zonama kuti andogumana chifukwa chomuphera Yesu.’ Koma padachisowa chifukwa, nkulu wa antsembe adayesayesa kuti Yesu alewe mawu yophonyeka kuti adziphese yekha. Pamwapa iwo ambaphwanya wokha malamulo yawo. (Mat. 26:59; Maliko 14:55-64) Ndipo Yesu padamukisiwa, oweruza wachinyengo mwaya adapasa masocha yachiroma yomwe yambadikhirira pamanda yake ‘kobiri zizinji zasiliva’ kuti afalise gunkha pa vomwe vidachitika kuti Yesu asowe m’manda.​—Mat. 28:11-15.

14. Ko Malemba yenze yadaleweratu chani va impfa ya Mesiya?

14 Ko Malemba yachafotokoza chani? Podiya kuti Ayuda azinji munthawe ya Yesu ambadikhiralini kuti Mesiya angadekana kufa, wonani vomwe Malemba yenze yadaleweratu: ‘Iye adakhuthula moyo wake mu impfa ndipo adawonewa kuti nayembo ni wochimwa. Iye adatakula chimo ya wanthu azinji ndipo adangenererapo kuti athandize ophonya.’ (Yes. 53:12) Ndipomwapa Ayuda enze alibe chifukwa chokhumudwira pakuwona kuti Yesu waphewa ninge wochimwa.

15. Ko Mboni za Yahova zinkugumana na vinthu vosowa chilungamo viponi vomwe vinkuchitisa kuti ambazondewe?

15 Ko tinkuiwonambo vuto mwiyi ntsiku zino? Inkuwonekadi. Yesu adanamiziriwa nkugemuliwa kuti ni munthu woipa, ndipo ndivo vinkuchitikirambo Mboni za Yahova ntsiku zino. Ndowonankoni vitsanzo. Pakati pa 1930 na 1940, ku Estados Unidos takhala tinkuimaima pa milandu kuti tiikhire kumbuyo ufulu wathu wopempherera Mulungu. Oweruza anango atiweruzira milandu yathu mosowa chifundo. Ku Quebec na ku Canadá, Tchetchi na Boma inkuphatira basa pabodzi kuti alambize basa yathu. Mpakana wofalisa ambandolalikira va Ufumu wa Mulungu kwa wanthu womwe anawo pafupi basi. Mu nthawe ya chipani cha Nazi ku Alemanha, abale wachilumbwana azinji adaphewa. Ndipo magole ya manje-manjepa, abale na alongo wathu azinji ku Rússia akhala ankumenyewa na kumangiwa ndawa youza anango va m’Baibolo. Iwo ati mukuphata ‘basa yosokoneza.’ Olo Baibulo la Dziko Latsopano la Malemba Opatulika ya muchiyankhulo cha ku Rússia yakhala inkuwonewa kuti ni ‘bukhu yosokoneza’ ati ndawa muli dzina yakuti Yahova.

16. Mobverana na 1 Yohane 4:1, ndawa chani tichadekanalini kupumpsika na mabodza yonamizira gulu ya Yahova?

16 Nchani chingatithandize kuti tisakhumudwe? Timbadziwe bwino nkhani yose. Pa ulaliki wake wapaphiri, Yesu adachenjeza kuti wanthu ‘adzanamizire wopfunzira wake vinthu voipa va khaindi yose.’ (Mat. 5:11) Satana ndiye wobweresa mabodza mwaya. Iye ankulimbikisa wanthu wotsutsa kuti ambanamizire wale womwe ankukonda choonadi. (Chiv. 12:9, 10) Osati timbabvesereko mabodza yawo. Ayi kubvuma kuti mabodza yawo yatichitise mantha nkutiluzisa chikhulupiriro.​—Lewengani 1 Yohane 4:1.

(4) YESU ADAPEREKEWA NDIPO ADATHAWIWA

Azinji adakhumudwa ndawa yakuti Yesu adaperekewa na Yudasi. Ko vinthu vibodzibodzi mwivi vinkukhumudwisa tani wanthu anango ntsiku zino? (Onani ndime 17-18) *

17. Ko vomwe vidachitika Yesu padasala pang’ono kufa vingafokese tani wanthu anango?

17 Padasala pang’ono kufa, Yesu adasatukiriwa na m’bodzi wa wopfunzira wake 12. Wopfunzira wake munango adamulamba katatu ndipo wose adamuthawa padasala pang’ono kufa. (Mat. 26:14-16, 47, 56, 75) Koma Yesu alibe kudabwa navo. Kumbukirani kuti iye wenze adaleweratu kuti ndivo vati vimuchitikire. (Yoh. 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32) Pakuwona vimwevi anango angalewe kuti: ‘Peno mumu ndimo mwamchitira vinthu wopfunzira wa Yesu, ine ningangenekolini mugulu mwiyi!’

18. Ni maulosi yaponi yomwe yadakwanirisika Yesu padasala pang’ono kufa?

18 Ko Malemba yachafotokoza chani? Magole yazinji kumbuyo, Yahova wenze adalewa kale m’Mawu yake kuti Mesiya adzaperekewe na kobiri 30 zasiliva. (Zek. 11:12, 13) Adaleweratu kuti adzaperekewe na munzake chaiye. (Sal. 41:9) Mneneri Zekariya adanemba pomwe kuti: ‘Phaya m’busa ndipo nkhosa zimwazike.’ (Zek. 13:7) Wanthu wofunadi kutumikira Mulungu, adakafokalini vimwivi pavidachitika. Koma adakakhulupirira maninge Yesu pakuwona kuti vinkukwanirisika.

19. Ko wanthu wofunadi kutumikira Yahova ankudziwa kale chani?

19 Ko tinkuiwonambo vuto mwiyi ntsiku zino? Inde. Ntsiku zino, tinkudziwako wanthu womwe enze Mboni bwinobwino koma adasiya. Iwo adapanduka ndipo ankulimbikisambo anango kuti achoke. Iwo ankufalisa mabodza yonamizira Mboni za Yahova pakuphatisa basa mabukhu na intaneti ndipo munthu pakuwona angandoti ni zedi. Koma wanthu wofunadi kutumikira Mulungu angasiyelini ndawa ya wanthu mwawa. Tinkulewa tene ndawa iwo ankudziwa kuti Baibolo idaleweratu kuti kudzakhale akhrisitu wabodza.​—Mat. 24:24; 2 Pet. 2:18-22.

20. Nchani chidzatithandize kuti tisakhumudwe ndawa ya wale womwe adasiya choonadi? (2 Timoteyo 4:4, 5)

20 Nchani chingatithandize kuti tisakhumudwe? Tichadekana kukhala na chikhulupiriro cholimba. Kuti vimwivi vikwanisike, tichadekana kumbapfunzira Baibolo, kupemphera nthawe zose na kukhala wotangwanika pa basa yomwe Yahova adatipasa. (Lewengani 2 Timoteyo 4:4, 5.) Tikakhala na chikhulupiriro tidzakhalelini na mantha tikadzabva nkhani zonamizira Mboni za Yahova. (Yes. 28:16) Kukonda kwathu Yahova na Mawu yake pabodzi na akhrisitu anzathu kudzatithandize kuti tisakhumudwe na wale womwe adasiya choonadi.

21. Olo kuti azinji achalamba ntontholo wathu, ko Mawu ya Mulungu yankutsimikizira chani?

21 Kalekale, azinji adakhumudwa na kulamba Yesu. Nthawe ibodzibodzi mwiyo azinji adabvuma choonadi. Pakati pa iwo penze m’bodzi wa mkhoti ikulu ya Ayuda na ‘wantsembe azinji.’ (Mac. 6:7; Mat. 27:57-60; Maliko 15:43) Vimwivi ndivo vinkuchitikambo ntsiku zino. Wanthu azinji ankubvumalini kuti pagumanike chowakhumudwisa. Ndawa chani? Ndawa yakuti iwo achadziwa choonadi cha m’Malemba na kuchikonda. Mawu ya Mulungu yachafotokoza kuti: ‘Wokonda chilamulo chanu achagumana ntendere uzinji, ndipo palibe chowakhumudwisa.’​—Sal. 119:165.

NYIMBO NA. 124 Timbakhale wokhulupirika nthawe zose

^ ndi. 5 Mu pfunziro yapita, tidapfunzira vinthu vinayi vomwe vidachitisa wanthu azinji kukhumudwa na kulamba Yesu vomwe vinkuchitisa wanthu anango kukhumudwa na ateweri wa Yesu ntsiku zino. Mu pfunziro ino, tipfunzire pomwe vinthu vinango vinayi. Tiwone pomwe kuti ndawa chani wanthu wa Yahova achabvumalini kuti vinthu viwakhumudwise.

^ ndi. 60 MAWU YOFOTOKOZERA MAFOTO: Yesu ankudya na Mateyu pabodzi na wokhomesa mtsonkho anango.

^ ndi. 62 MAWU YOFOTOKOZERA MAFOTO: Yesu ankuthamangisa wogulisa malonda mu kachisi.

^ ndi. 64 MAWU YOFOTOKOZERA MAFOTO: Yesu ankuchichimiziwa kunyamula muti wodzudzikirapo.

^ ndi. 66 MAWU YOFOTOKOZERA MAFOTO: Yuda ankupereka Yesu mwa kumupasa bejo.