Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

NKHANI YOPFUNZIRA 25

Ayi kukalipisa ‘tuwana utu’

Ayi kukalipisa ‘tuwana utu’

Ayi kunyoza M’bodzi wa tuwana utu.’​MAT. 18:10.

NYIMBO NA. 113 Yehova Amatipatsa Mtendere

VOMWE TIPFUNZIRE *

1. Ko Yahova adachita chani na aliyese wa ise?

YAHOVA adatikwekwetera kwa iye. (Yoh. 6:44) Ganizirani vomwe vikuthandawuza. Yahova kunyang’ana padziko ya pasi pomwe pana wanthu mamidyawu yazinji, koma nkuwona chinthu chodekana mwa imwepo ntima wabwino omwe ungayambe kumukonda. (1 Mbiri 28:9) Yahova achakudziwani, achakubvesani, ndipo achakukondani. Vimwevi nivolimbikisa!

2. Ko chitsanzo cha Yesu chichatithandiza tani kudziwa kuti Yahova achatisamalira?

2 Yahova achakusamalirani imwepo, ndipo achasamalira abale na alongo wose. Mwakulinganiza, Yesu adalinganiza Yahova na nyakabusa. Ikakhala kuti nkhosa ibodzi yasowa pa nkhosa 100, nchani chomwe nyakabusa achachita? Iye ‘adzasiye nkhosa 99 nkuyenda kukafagafaga ibodzi yomwe yasowa.’ Nyakabusa akayigumana adzayikaipirelini neye, koma adzakondwe nayo. Mpfundo ni iponi? Nkhosa iliyose niyodekana kwa Yahova. Yesu adati: ‘Ababa wangu wakudzulu achadalini kuti m’bodzi wa tuwana utu akadzongeke.’​—Mat. 18:12-14.

3. Ko tikambirane chani mu nkhani ino?

3 Mwachidziwikire tichadalini kuti tifokese m’bale ne mulongo aliyese. Ko tingachite chani kuti tileke kukalipisa anango? Ndipo tingachite chani peno munthu watikalipisa? Tidawire mibvunzo mwaya mu nkhani ino. Koma chakuyamba, tipfunzire va ‘tuwana utu’ tomwe tukutomolewa pa msolo 18 wa Mateyu.

KO ‘TUWANA UTU’ NI MBANI?

4. Ko ‘tuwana utu’ ni mbani?

4 ‘Tuwana utu’ ni wopfunzira wa Yesu wa magole yosiyanasiyana. Vilibe basa kusiyana magole na mphanvu, koma wose ali ‘ninge wana’ munjira yakuti achada kupfunzisiwa na Yesu. (Mat. 18:3) Ndipo iwo ni wosiyana chikhalidwe kwadachokera, mwachawonera vinthu na umunthu wawo ndipo wose achakhulupirira Khrisitu. Ndipo iye, achawakonda maninge.​—Mat. 18:6; Yoh. 1:12.

5. Ko Yahova achabva tani peno munthu wakalipisa wanthu wake?

5 Wose omwe ni ‘tuwana’ niwodekana kwa Yahova. Kuti mubvese momwe iye achabvera, ganizirani momwe muchabvera na wana wanu. Iwo ni wodekana kwa ise. Tichada kuwateteza ndawa alibe mphamvu, adziwalini momwe moyo uliri, ndipo akalibe nzeru zachikulire. Ndipo tichadalini kukalipisa aliyese, ndipo tingafunelini kuti munthu akalipise mwana wathu. Yahova achada kutitetezambo, ndipo achakalipa munthu akakalipisa moyo wa wanthu wake!—Yes. 63:9; Maliko 9:42.

6. Mobverana na 1 Akorinto 1:26-29, ko dziko ichawona tani wopfunzira wa Yesu?

6 Ko ni njira inango iponi yomwe wopfunzira wa Yesu alili ‘tuwana’? Ko ni chani chomwe dziko ichawona kukhala chodekana maninge? Chuma, kubvekera na mphamvu. Mosiyana na mwevi wopfunzira wa Yesu achawoneka alibe na basa ‘tuwana.’ (Lewengani 1 Akorinto 1:26-29.) Koma Yahova achawawonalini tene.

7. Ko Yahova achada kuti timbawaone tani abale na alongo wathu?

7 Yahova achakonda atumiki wake wose, peno omwe wakhala akutumikira kwa magole yazinji panango yadikidiki. Abale na alongo wathu wose ni wofunika kwa Yahova, ndipo iwo ni wodekana kwa isembo. Tichada ‘kukhala na chikondi paubale wathu wa padziko yose yapasi.’ Osati anango mwa abale mwawa ayi. (1 Pet. 2:17) Tichadekana kuchita chilichose chatingakwanise kuti tiwasamalire na kuwateteza. Ndipo tikandodziwa kuti takalipisa munthu munango, ayi kumbaganiza kuti munthu muyo adizalini kukalipa ndipo mulekeni agumane navo. Ndawa chani anango angakalipe? Ndawa yachikhalidwe chawo, abale na alongo anango achadziwona kuti alibe na basa. Anango na anyowani mu chowonadi, ndipo akanati kudziwa vomwe angachite akakalipisiwa. Vilibe basa kuti vili tani pa moyo wathu tose tingakwanise kukhazikisa ntendere. Kuingizira mwapa munthu yemwe achaphonyerewa kawirikawiri na anzake, achadekana kudziwa kuti iwo achitiralini dala ndipo ambawakhululukire. Akachita vimwevi adzakwanise kukhala pa ntendere na anzake.

MUMBAWONE ANANGO KUKHALA OKUPOSHANI

8. Ko ni maganizo yaponi yomwe yadayambukirambo wopfunzira wa Yesu?

8 Ndawa chani Yesu adayankhula va ‘tuwana’? Ndawa wopfunzira wake wenze adamubvunza kuti: ‘Ni mbani wati akakhale nkulu mu Ufumu wa kudzulu?’ (Mat. 18:1) Ayuda azinji angada kuti wanthu ambakumbuke kuti iwo wenze wodekana maninge. Wopfunzira munango adati: ‘Wanthu achafera kuda kudziwika, kukhala na chuma na kuda kulemekezewa.’

9. Ko wopfunzira wa Yesu angadekana kuchita chani?

9 Yesu adazindikira kuti wopfunzira wake achadekana kumenyera nkhondo kuti achose maganizo yophonyeka mwaya yomwe yenze yadazika mizu muchikhalidwe cha Ayuda. Iye adawauza kuti: ‘Yemwe achada kukhala nkulu pakati panu achadekana kukhala mwana pa wose, ndipo yemwe achada kumbatsogolera pakati panu achadekana kukhala ntumiki wanu.’ (Luka 22:26) Isepano tingadzichitise kukhala ‘mwana’ tikambawona ‘anango kukhala otiposha.’ (Afil. 2:3) Tikambayesesa kuwaona tene anzathu, tidzapewe kuwakhumudwisa.

10. Ko Paulo adapereka malangizo yaponi yomwe tichadekana kuyaphatisa basa?

10 Abale na alongo wathu wose achatiposha pa chinthu chibodzi panango vizinji. Nivosashupa kuzindikira vimwevi tikambawona makhalidwe yawo yabwino. Tichadekana kutewedza malangizo yomwe Paulo adauza Akorinto kuti: ‘Nchani chikuchitisa kuti usiyane na anango? Inde, unachani chomwe ulibe kuchita kupasiwa? Manje peno udachita kupasiwa, ndawa chani ukudzikuza kumbakhala ninge ulibe kuchita kupasiwa?’ (1 Akor. 4:7) Tichadekana kusamala peno tayamba kantima kakudziwona kuti ndise wapadzulu kuposha anango. Peno m’bale achakamba bwino nkhani panango mulongo vimushupalini kuyambisa mapfunziro ya Baibolo, ambawonesese kuti ulemerero ukuyenda kwa Yahova.

MUMBAKHULULUKE ‘NA MOYO WOSE’

11. Ko Yesu angada kupfunzisa chani padapereka chitsanzo cha mpfumu na nyabasa wake?

11 Kanthawe pang’ono padandoti Yesu wawachenjeza wopfunzira wake pa nkhani yokalipisa anango, adapereka chitsanzo cha mpfumu na nyabasa wake. Mpfumu ile idakhululukira nyabasa wake chikwerete chikulu. Patsogolo pake nyabasa ule adakangira kukhululukira munzake pa chikwerete ching’ono chewenze naye. Pamapeto pake mpfumu idatenga nyabasa ule nkumufungira mu djeri. Ko tinkupfunzira chani mwapa? Yesu adati: ‘Ababa wangu wakudzulu adzamalizane namwe mukambakangira kukhululukira anzanu na moyo wose.’​—Mat. 18:21-35.

12. Tikalamba kukhululuka, ko anango angabve tani?

12 Vochita va nyabasa ule vidachitisa kuti iye na wanthu anango abve kuwawa. Chakuyamba, vidachitisa kuti nyabasa munzake abve kuwawa pomwe ‘ambamugwinyira mu djeri, achimbati mpakana adzabweze kobiri yangu.’ Chachiwiri, azinzake adawawiwa moyo padawona vomwe adachitira munzake. ‘Anyabasa anzake padawona vomwe vidachitika adakalipa maninge.’ Nchibodzibodzimbo, vochita vathu vichakhudza anango. Peno munthu watiphonyera koma isepano osamukhululukira, ko ni chani chingachitike? Chakuyamba, vingamuwawe pakuwona kuti tinkufunalini kumukhululukira ndipo tikumuyikhiralini nzeru. Chachiwiri, tingachitise kuti mumpingu mukhale mulibe ntendere, akandodziwa kuti tikumusungira cha kumoyo.

Ko mudzasunge chakumoyo panango mudzakhululuke na moyo wose? (Onani ndime 13-14) *

13. Ko tinkupfunzira chani pa vomwe vidachitikira mpainiya munango?

13 Tikambakhulukira abale na alongo wathu, tose tichaphindula. Vimwevi ndivo vidachitikira mpainiya munango yemwe tandomupasa dzina yakuti Crystal. Iye adakalipa maninge na vomwe mulongo munzake adamuchitira. Crystal adati: ‘Iye ambaniyankhula mawu yomwe yambanilasa ninge chisu. Tikambayenda mu umboni ningadalini ne pang’ono kunigawako na mulongo moyu. Nidayamba kuluza khama na chimwemwe changu.’ Crystal ambawona kuti anachifukwa chobveka chomusungira chakumoyo. Koma iye angadekanalini kumuchitira tene munzake. Koma patsogolo pake modzichepesa adaphatisa basa malangizo ya mu Nsanja ya Olonda ya 15 Outubro 1999, pa nkhani yakuti Khululukani Kuchokera Mumtima.” Ndipo adamukhululukira. Crystal adati: ‘Manje ninkuwona kuti tose vingatishupa kuvala umunthu unyowani, ndipo tenze tidayebwa kuti Yahova achatikhululukira ntsiku zose. Manje nikubva ninge natula chintolo cholemera, ndipo manje ndine wokondwa.’

14. Mobverana na Mateyu 18:21, 22, ko Petulo wenze na bvuto iponi, ndipo ko mdawiro wa Yesu udamuthandiza tani?

14 Tinkudziwa kuti tichadekana kukhululuka ndipo kuchita vimwevi ni kwabwino. Koma panango vidakatishupa kuchita vimwevi. Panango ntumi Petulo vingamushupambo nthawe zinango. (Lewengani Mateyu 18:21, 22.) Manje ni chani chingatithandize? Chakuyamba, timbaganizire kuwanda kwa vinthu vomwe Yahova achatikhululukira. (Mat. 18:32, 33) Ayi kuti timbandodikhira kuti anango atikhululukire, koma isembo timbawakhululukire na moyo wose. (Sal. 103:8-10) Pa nthawe ibodzibodzi mweyo ‘tichadekana kumbakondana.’ Ndipomwapa kukhululuka ni nkhanilini yochita kusalula kuti peno ufuna panango neye. Tichadekana kumbawakhulukira abale na alongo wathu. (1 Yoh. 4:11) Chachiwiri, timbaganizire vomwe vichachitika tikakhulukira munthu. Tingathandize munthu yemwe watiphonyera kuti abve bwino, mpingu ungakhale obverana, kuteteza ushamwali wathu na Yahova ndipo tichakhala tilibe chakumoyo. (2 Akor. 2:7; Akol. 3:14) Chomalizira, timbapempherere munthu yemwe ankutikumbira kuti timukhululukire. Ayi kubvuma kuti Satana asokoneze ntendere wanu nkumbakukangisani kukondwa na abale na alongo wanu. (Aef. 4:26, 27) Tichadekana thandizo ya Yahova kuti tikwanise kukhala pa ntendere na abale na alongo wathu mumpingu.

AYI KUBVUMA KUTI MUDZIKALIPISE MWEKHA

15. Mobverana na Akolose 3:13, ko tingachite chani peno m’bale panango mulongo watikalipisa?

15 Ko mungachite chani peno munzanu wachita vinthu vomwe vakukalipisani maninge? Vomwe mungachite ni kukhazikisa ntendere basi. Muuzeni Yahova mwamunkubvera. Mukumbireni Yahova kuti adalise munthu yemwe wakuphonyerani na kuti akuthandizeni kuwona makhalidwe yake yabwino yomwe yakuchitisa kuti Yahova ambamukonde. (Luka 6:28) Peno imwepo mukukwanisalini kukhululukira m’bale wanu, wonani vamungachite kuti mubverane. Nthawe zose ni vabwino kuzindikira kuti iye alibe kuchita kufuna kuti akuphonyereni. (Mat. 5:23, 24; 1 Akor. 13:7) Mukambakambirana naye, muwoneseni kuti wenze na volinga vabwino. Manje mungachite tani peno iye akulamba kuti mukambirane? ‘Pitirizani kumupirira.’ Ayi kuneta naye kamangu m’bale wanu. (Lewengani Akolose 3:13.) Ndipo chodekana maninge, ayi kumusungira chakumoyo, ndawa vimwevi vingakudzongereni ushamwali wanu na Yahova. Ayi kubvuma kuti chilichose chikukalipiseni. Mukambachita vimwevi, mudzawonese kuti muchakonda maninge Yahova kuposha chilichose.​—Sal. 119:165.

16. Ko aliyese payekha anaudindo uponi?

16 Ni mwayi ukulu kutumikira Yahova mobverana ninge ‘gulu ibodzi’ yotsogolerewa na ‘nyakabusa m’bodzi.’ (Yoh. 10:16) Bukhu ya Gulu Lochita Chifuniro cha Yehova, tsamba 165 idayamba na mawu yakuti: ‘Pakuti tikhala wokondwa na kubverana, tichadekana kuchitambo mbali yathu kuti tipitirize kukhala pa ntendere.’ Inde tichadekana ‘kupfunzira kuwona abale wathu ninge momwe Yahova achawaonera.’ Kwa Yahova, tose ndise ‘wana wake’ wapamoyo. Ko imwepo muchawawonambo kuti ni wapamoyo? Yahova achawona ndipo achatembeja khama yanu pakuyesesa kuwathandiza.​—Mat. 10:42.

17. Ko ndise wotsimikiza kuchita chani?

17 Tichakonda abale na alongo wathu. Ndipomwapa ‘ndise wotsimikiza kuti tidzabvumelini kusunga chakumoyo ndawa yakuti atiphonyera.’ (Aro. 14:13) Tichada kuwona kuti abale na alongo wathu achatiposha ndipo timbawakhulukire na moyo wose akatiphonyera. Ayi kuti tidzikalipise ndawa ya vochita va anango. Koma naboni tisalule ‘kuchita vinthu vobweresa ntendere na vomwe vingatithandize kukhala obverana.’​—Aro. 14:19.

NYIMBO NA. 130 Muzikhululuka

^ ndi. 5 Ndawa ya uchimo, tingachite panango kuyankhula vinthu vokalipisa abale na alongo wathu. Ko tingapewe tani vimwevi? Ko muchachita vose vamungakwanise kuti mukhazikise ntendere na m’bale wanu? Ko tichapepesa mwakankulumize? Panango muchati, bvuto mweyi ni yathu, ni yawolini? Tani tikakalipa na voyankhula na vochita vinango? Ko muchati ndimo mwanidabadwira ningachinjelini? Panango muchadziwa kuti muchadekana kuchinja?

^ ndi. 53 MAWU YOFOTOKOZERA MAFOTO: Mulongo wakalipa na mulongo munango wa mumpingu. Padakhululukirana adavisiya vose ndipo ankutumikira pabodzi mokondwa.