Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

NKHANI YOPFUNZIRA 48

Pitirizani kumbaganiza bwino peno chikhulupiriro chanu chinkuyesewa

Pitirizani kumbaganiza bwino peno chikhulupiriro chanu chinkuyesewa

‘Pitiriza kumbaganiza bwino pa vinthu vose.’—2 TIM. 4:5.

NYIMBO NA. 123 Tizigonjera Mulungu Mokhulupirika

VOMWE TIPFUNZIRE a

1. Ko Baibolo itanthauza chani ikambati tipitirize kukhala woganiza bwino? (2 Timoteyo 4:5)

 TIKAMBAGUMANA na mabvuto, vingakhale voshupa kuti tipitirize kukhala wokhulupirika kwa Yahova na gulu yake. Manje nchani chatingachite kuti tipirire? Timbayesese kuganiza bwino nthawe zose na kukhala wolimba mu chikhulupiriro. (Lewengani 2 Timoteyo 4:5.) Tingaonese kuti ndise woganiza bwino tikambakhala wodekha, kuganiza moyenerera na kuyesesa kumbawona vinthu ninge momwe Yahova ankuvionera. Tikambachita teno, tidzachitelini vinthu pakundotengera vomwe tinkuganiza.

2. Ko tikambirane chani munkhani ino?

2 Munkhani yapita, tidakambirana mabvuto yatatu yomwe yachokera kwa wanthu womwe ni Mbonilini. Munkhani ino, tikambirane mabvuto yatatu yochokera kwa abale na alongo wathu yomwe yangatikangise kukhala wokhulupirika kwa Yahova. Mabvuto yake ni aya: (1) peno tinkuona kuti m’Mkhrisitu munzathu watiphonyera, (2) tikatambira chilango nakuti (3) peno tinkuona kuti vikutishupa kutewedza vinthu vomwe gulu yachinja. Manje nchani chomwe chingatithandize kuti tipitirize kukhala wokhulupirika kwa Yahova na gulu yake tikambagumana na mabvuto mwaya?

TIKAMBAONA KUTI M’MKHRISITU MUNZATHU WATIPHONYERA

3. Ko tingayambe kuganiza tani peno m’Mkhrisitu munzathu watiphonyera?

3 Ko imwepo mudaphonyerewako kale na m’Mkhrisitu mwanzanu, panango munthu wake m’kukhala pomwe wa maudindo? Peno nteno, dziwani kuti iye alibe kuchita kufuna. (Aro. 3:23; Yak. 3:2) Koma panango vadachita vidakukalipisani maninge. Panango mumbachita kusowa tulo ndawa yoganizira vomwe adakuchitirani. Panango mumbafika podzibvunza kuti: ‘Peno m’bale chaiye ankunichitira vimwevi, mwati imweyi ni guludi ya Mulungu?’ Satana afuna kuti timbaganize teneretu vimwevi vikachitika. (2 Akor. 2:11) Kuganiza mwanjira mweyi kungatichitise kuti tisiyane na Yahova na gulu yake. Manje peno tinkuona kuti m’bale panango mulongo watiphonyera, nchani chingatithandize kuti timbaganize bwino osati kuganiza ninge momwe Satana ankufunira?

4. Ko Yosefe adawonesa tani kuti wenze woganiza bwino padaphonyerewa, ndipo tinkupfunzira chani pa chitsanzo chake? (Genesis 50:19-21)

4 Ayi kumbasunga chakumoyo. Yosefe pewenze mulumbwana, azibale wake akuluakulu adamuchitira vinthu voipa maninge. Ambamuzonda maninge ndipo anango mpakana ambapangana vakuti amuphe. (Gen. 37:4, 18-22) Iwo adafika pakumugulisa kuti akakhale kapolo. Vimwevi vidachitisa kuti Yosefe abonere maninge kwa magole 13. Venze vosashupa kuti Yosefe ayambe kuganiza kuti panango Yahova ankumukondalini pomwe. Ndipo adakayamba kukaikira kuti peno amuthandize pa mabvuto yake. Koma Yosefe alibe kuwasungira chakumoyo neye. Iye adapitiriza kukhala munthu woganiza bwino mwa kukhala wodekha. Paudagumanika mwayi wakuti adakawabwezera, iye alibe kuwachitira vimwevi koma adawakhululukira ndipo adawawonesa chikondi chaicho. (Gen. 45:4, 5) Yosefe adakwanisa kuchita vimwevi ndawa yakuti ambaganiza bwino maninge. Iye ambandokhaliralini kuganizira mabvuto yake, koma ambaganizira maninge vomwe Yahova angafuna. (Lewengani Genesis 50:19-21.) Manje tikupfunzira chani pamwapa? Mukachitiriwa vinthu vilibe chilungamo, ayi kumbasunga chakumoyo panango kuthamingira kuganiza kuti Yahova wakusiyani. Koma, ikhirani nzeru pa momwe Yahova ankukuthandizirani kuti mupirire mabvuto yanu. Ndipo anzanu akakuphonyerani, yesesani kufuchira machimo yawo na chikondi.—1 Pet. 4:8.

5. Nchani chinkuonesa kuti Miqueas adaganiza bwino pa nthawe yomwe adaphonyerewa?

5 Onankoni chitsanzo cha ntsiku zino cha nkulu munango yemwe akhala ku América do Sul dzina yake Miqueas. b Iye ankukumbukira nthawe yomwe adawona kuti abale wa maudindo alibe kumuchitira vinthu vachilungamo ne pang’ono. Iye adalewa kuti: “Vomwe iwo adanichitira vidaniwawa maninge ndipo kumoku kwenze kuyamba kuti nikwinyirireko tene. Nimbakanga kuiyebwa nkhani mweyi. Ndipo olo usiku nimbakwanisalini kugona ndipo nimbandokhalira kulira ndawa yoona kuti palibe pomwe chaningachite.” Olo kuti venze teno, Miqueas adayesesa kuganiza bwino ndipo alibe kuwabwezera choipa. Iye ambapemphera kawirikawiri kwa Yahova nkumukumbira kuti amupase mphanvu ya mzimu wake kuti akwanise kupirira. Iye ambafagafaga pomwe nkhani m’mabukhu yathu zomwe zingamuthandize pa nkhani mweyi. Ko tinkupfunzira chani pa chitsanzo chake? Peno munkuona kuti mwaphonyerewa na m’bale panango mulongo, yesesani kukhala wodekha ndipo ayi kubvuma kuti mufikane pakuchita chinthu choipa. Viri teno ndawa yakuti mungadziwelini kuti nchani chidachitisa kuti iye aphonye. Ndipomwapa, mungachite bwino kuyankhula na Yahova m’pemphero nkumukumbira kuti akuthandizeni kuona vinthu ninge momwe iye ankuvionera. Kuchita vimwevi kungakuthandizeni kuona kuti iye alibe kuchitira dala ndipo mungakwanise kumukhululukira. (Miy. 19:11) Dziwani kuti Yahova ankuona vose vomwe vinkukuchitikirani ndipo ni wokonzeka kukupasani mphanvu yake kuti mukwanise kupirira.—2 Mbiri 16:9; Mla. 5:8.

TIKAPASIWA CHILANGO

6. Ndawa chani tichadekana kumbaona kuti Yahova akatilanga ni chizindikiro chakuti iye atikonda? (Aheberi 12:5, 6, 11)

6 Vikhala vowawa maninge Yahova akatipasa chilango. Koma tikambandoikhira nzeru pa momwe chilango chinkutiwawira, tingayambe kuona kuti vatidaphonyesa ni ving’ono maninge ndipo timbafunikalini kupasiwa chilango chateno. Vikakhala teno, tingakwaniselini pomwe kuzindikira kuti Yahova watipasa chilango chimwecho ndawa yotikonda. (Lewengani Aheberi 12:5, 6, 11.) Ndipo tikambandokhalira kuganizira kuti tilibe kupasiwa chilango chabwino, Satana angagumanirepo mwayi wotifokeseratu. Satana andofuna kuti tilambe chilango, mpakana tifike pakudzilekanisa kwa Yahova na mpingu wake. Manje peno imwepo mudapasiwa chilango, nchani chamungachite kuti mupitirize kumbaganiza bwino?

Petulo adadzichepesa nkubvuma kupfunzisika ndipo vimwevi vidachitisa kuti aphatisiwe basa maninge na Yahova (Onani ndime 7)

7. (a) Ninge mwatinkuwonera pa foto apa, ko Yahova adamuphatisa basa tani Petulo ndawa yobvuma kupfunzisika? (b) Ko imwepo mwapfunzira chani pa chitsanzo cha Petulo?

7 Mbabvumani chilango ndipo mumbakhale wokonzeka kuchinja. Nthawe inango, Yesu adatsuula Petulo pa maso pa atumi anzake. (Maliko 8:33; Luka 22:31-34) Vimwevi venze vochitisa manyazi maninge! Koma olo kuti venze teno, Petulo adapitiriza kukhala wokhulupirika kwa Yesu. Iye adabvuma kupfunzisika ndipo adachinja vinthu pa moyo wake. Vimwevi vidachitisa kuti Yahova amudalise maninge Petulo ndawa yokhulupirika kwake ndipo adamupasa maudindo yazinji mu mpingu. (Yoh. 21:15-17; Mac. 10:24-33; 1 Pet. 1:1) Ko tinkupfunzira chani pa chitsanzo cha Petulo? Tinkupfunzira kuti timbakhale wanthu wopfunzisika ndipo timbatambire chilango na kuyesesa kuchinja vomwe tikuphonyesa. Tikambachita vimwevi, Yahova na abale wathu adzatiphatise basa maninge.

8-9. Ko padati Bernardo wapasiwa chilango adabva tani pakuyamba, koma ko nchani chidamuthandiza kuti ambaganize bwino?

8 Ganizirani pomwe vomwe vidachitikira m’bale Bernardo yemwe akhala ku Moçambique. Iye wenze adasiisiwa kutumikira ninge nkulu. Ko Bernardo adabva tani pakuyamba? Iye adalewa kuti: “Vidaniwawa maninge ndipo nimbaona kuti ambafunikalini kunipasa chilango chatene.” Nkhawa yake yenze yakuti manje abale na alongo ambamuone tani mu mpingu. Iye adati: “Vidanitengera minyezi yazinji kuti niyambe pomwe kuona vinthu mwabwinobwino nakuti niyambe pomwe kuthemba Yahova na gulu yake.” Manje nchani chidathandiza Bernardo kuti ayambe kumbaganiza bwino?

9 Bernardo adachinja momwe angaganizira. Iye adalewa kuti: “Paningatumikira ninge nkulu, nimbakonda kuphatisa basa lemba ya Aheberi 12:7 pothandiza anango kuti ambawone bwino chilango chomwe ankupasiwa na Yahova. Koma pakuti chenze pangu manje, nidayamba kudzibvunza kuti: ‘Ko malangizo ya pa lemba mweyi yankuyenda kwa mbani?’ Pamwapo nidadzidawira nekha kuti yankuyenda kwa atumiki wose wa Yahova kuphatanidzapo inepano.” Padateno, Bernardo adayamba kuchinja vinthu vinango kuti akwanise kuyamba pomwe kuthemba Yahova na gulu yake. Iye adayamba kuitengera siriyasi nkhani yowerenga Baibolo na kuganizira vawapfunzira. Podiya kuti wenze na nkhawa kuti peno abale na alongo ambamuone tani, iye ambachita khama kulalikira nawo pabodzi ndipo ambashotalini pa misonkhano. Nkuyenda kwa nthawe, Bernardo adadzaikhiwa pomwe kuti atumikire ninge nkulu. Peno imwepo mudatambirambo chilango ninge Bernardo, yesesani kupewa kusunga chakumoyo ndipo bvumani kupfunzisika na kuyesesa kuchinja. c (Miy. 8:33; 22:4) Mukateno, tsimikizani kuti Yahova adzakudaliseni maninge ndawa yopitiriza kuthemba iye na gulu yake.

PENO VINKUTISHUPA KUTEWEDZA VOMWE GULU YACHINJA

10. Ko amuna anango wa mu Izirayeli adakakhala tani pa chiyeso ndawa ya kuchinja kwa vinthu mu gulu?

10 Vomwe gulu yachinja vingayese pomwe chikhulupiriro chathu. Vimwevi vingatifikise pa kusiya kutumikira Yahova. Mwakulinganiza, ndoganizani momwe Aizirayeli anango adabvera padapasiwa Chilamulo cha Mose kuti ambachitewedze ntsiku na ntsiku. Chilamulo chimwechi chikanati kukhazikisiwa, misolo ya mabanja yambaphatambo basa za wantsembe. Iwo ambakonza maguwa ya ntsembe na kuperekera ntsembe wanthu wa m’banja mwawo. (Gen. 8:20, 21; 12:7; 26:25; 35:1, 6, 7; Yobu 1:5) Koma pachidandokhazikisiwa Chilamulo cha Mose, misolo ya banja yangadekana kusiya kumbaphata basa mweyi. Yahova adati ni wanthu wa m’banja ya Aroni wokha womwe ambapereke ntsembe. Pavindandoti vinthu vachinja tene, peno mwamuna yemwe ni wa m’banjalini ya Aroni adakapitiriza kumbapereka ntsembe, adakaphewa. d (Lev. 17:3-6, 8, 9) Kuti panango kuchinja kumoku ndiko kudachitisa kuti amuna anango ninge Kora, Datani Abiramu na anango wokwana 250, ayambe kuderera udindo wa Mose na Aroni? (Num. 16:1-3) Tinkudziwalini. Koma chomwe tinkudziwa nchakuti, vomwe Kora na anzake wale adachita vidawoneseratu kuti enzelini wokhulupirika kwa Yahova. Manje mungachite tani peno munkushupika kutewedza vomwe gulu yachinja?

Utumiki paudachinja kwa wana wa Kohati, iwo enze wokonzeka kutumikira ninge woimba, magwarda na kunyang’anira katundu (Onani ndime 11)

11. Ko tinkupfunzira chani pa chitsanzo cha wana wa Kohati womwe enze Alevi?

11 Mumbakhale wobvera peno gulu yachinja vinthu. Panthawe yomwe ambachita ulendo m’chipululu, wana wa Kohati enze adapasiwa basa yapadera maninge. Nthawe iliyose yomwe Aizirayeli angafuluka pa msasa, wana wa Kohati ndiwo ambayamba kunyamuka uku ali takule likasa. (Num. 3:29, 31; 10:33; Yos. 3:2-4) Umoyu wenze mwayi ukulu maninge. Koma vinthu vidachinja padandoti Aizirayeli afika mu Dziko Yopolomisiwa. Likasa imbafunikalini pomwe kumbandochosewachosewa. Pakudzafika nthawe yomwe Solomo angatonga, wana anango wa Kohati adapasiwa utumiki woyimba. Anango adauziwa kuti akhale magwarda ndipo anango adauziwa kuti ambasamalire katundu. (1 Mbiri 6:31-33; 26:1, 24) M’Baibolo, palibe pomwe pawonesa kuti iwo adayamba kunyozera utumiki wadapasiwa ndawa yolinganiza na utumiki wapadzulu womwe enze nawo pakuyamba. Ko tinkupfunzira chani pamwapa? Tikupfunzira kuti timbakhale wobvera peno kuchinja kwa vinthu m’gulu yathu kwachitisa kuti utumiki wathu uchinjembo. Yesesani kumbakondwa na utumiki uliwose womwe mwapasiwa. Mumbakumbukire nthawe zose kuti sikuti khaindi ya utumiki womwe munkuchita ndiyo ingachitise kuti mukhale wofunika maninge kwa Yahova. Chomwe chimukondweresa maninge Yahova ni kukuwonani mukubvera, osati utumiki womwe mwapasiwa neye.—1 Sam. 15:22.

12. Ko Zaina adabva tani padachosewa pa Beteli?

12 Onani pomwe chitsanzo cha mulongo munango dzina yake Zaina, yemwe utumiki wake udachinja ndawa ya kuchinja kwa vinthu m’gulu yathu. Iye adatumikira pa Beteli kwa magole yoposha 23, koma adadzachinjiwa kuti ayende kugawo. Iye adati: “Kuchinja kumoku kwenze koshupa maninge kwa inepano. Nimbadziona kuti nilibe na basa ndipo nimbandokhalira kudzibvunza kuti, ‘ko nidaphonya chani inepano?’” Ndipo vokwinyiririsa maninge ni vakuti abale na alongo anango mu mpingu adondomuthimizira mabvuto ndawa ambandokhalira kumuuza kuti: “Adakati iwepo umbachita bwino utumiki wako, sembe alibe kukuchosa pa Beteli.” Nthawe zizinji vimbamuwawa vimwivi Zaina ndipo ambandokhalira kulira usiku wose. Koma iye adalewa kuti: “Nilibe kuyamba kukaikira gulu ya Yahova panango kumbawona kuti Yahova anikondalini.” Nchani chidathandiza Zaina kuti apitirize kumbaganiza bwino tene?

13. Ko Zaina adachita chani kuti asambandokhala wokwinyirira?

13 Zaina adakwanisa kulimbana na maganizo yake yophonyeka. Ko nchani chidamuthandiza? Iye adawerenga nkhani m’mabukhu yathu zomwe zimbaleweratu sitiriti va bvuto yake. Nkhani yakuti, Mungathe Kupitirizabe Polefulidwa! yogumanika mu Nsanja ya Olonda ya 1 Fevereiro 2001, idamuthandiza maninge. Nkhani mweyi idafotokoza momwe Maliko yemwe adanembambo Baibolo adabvera panthawe yomwe adagumanambo na bvuto ibodzibodzi ya kuchinja utumiki wake. Zaina adalewa kuti: “Vomwe vidachitikira Maliko vidanithandiza maninge kuti osati nimbandokhala wokwinyirira.” Zaina adapitiriza pomwe kumbabverana maninge na azishamwali wake. Iye ambadzipatulalini ndipo adapitiriza kumbalalikira pabodzi na abale na alongo wake ndipo ambandokhaliralini kudzibvera ntsisi. Iye adamalizira kuzindikira kuti mzimu wa Mulungu ukutsogolera gulu yake ndipo wanthu womwe ankuphatisiwa basa amuikhira nzeru maninge. Iye adazindikira pomwe kuti gulu ya Yahova ichadekana kuchita vose vaingakwanise kuti basa ya Yahova ipite patsogolo.

14. Podiya kuti Vlado angashupika kutewedza vomwe gulu yachinja, nchani chidamuthandiza kuti abvere?

14 Vlado yemwe ni nkulu wa magole 73 ku Eslovénia vidamushupa maninge mpingu wawo paudagwatiwa nkukhala mipingu yawiri. Ndipo Nyumba ya Ufumu yomwe angachitira misonkhano idafungiwa. Iye adati: “Nidakanga kubvesa kuti ndawa chani Nyumba ya Ufumu mweyi yokhuza tene yafungiwa. Vidaniwawa maninge ndawa yakuti Nyumba ya Ufumu mweyi tenze tidaikonzakonza chamanjemanje. Niphata basa yopala matabwa ndipo nidathandizira maninge pakukonza vinthu vizinji. Ndipo kuchinja kumoku kwenze koshupa maninge makamaka kwa isepano ofalisa wachikulire.” Manje nchani chidathandiza Vlado kuti athandizire makonzedwe mwaya? Iye adalewa kuti: “Kukhala wobvera peno gulu yachinja vinthu, nthawe zose kubweresa madaliso yazinji. Kuchinja kumuku kunkutikonzekeresa ndawa yakuti kutsogolo uku vinthu vidzachinje pomwe maninge.” Ko imwepo ndimwembo wokwinyirira ndawa yakuti mpingu wanu udagwatiwa, panango utumiki wanu udachinja? Peno nteno, dziwani kuti Yahova ankukubvesani. Mukambayesesa kubvera podiya kuti vinthu vachinja nkumbathemba maninge Yahova na gulu yake, dziwani kuti mudzadalisiwe maninge.—Sal. 18:25.

PITIRIZANI KUMBAGANIZA BWINO PA VINTHU VOSE

15. Nchani chingatithandize kuti timbapitirize kuganiza bwino peno tinkugumana na mabvuto yochokera mu mpingu mwathu chaimo?

15 Patinkufika kumapeto chaiko kwa dongosolo ino ya vinthu, timbadziwe kuti mabvuto yangabwere kuchokera mu mpingu mwathu chaimo. Mabvuto yatene yangatikangise nthawe zinango kuti tikhale wokhulupirika kwa Yahova. Peno munkuona kuti m’Mkhrisitu mwanzanu wakuphonyerani, ayi kubvuma kuti vimwevi vikufikiseni pa kumubwezera chinthu choipa. Peno mwapasiwa chilango, ayi kusunga chakumoyo ndipo bvumani kupfunzisika na kuchinja vinthu pamoyo wanu. Ndipo peno munkushupika kutewedza vomwe gulu yachinja, yesesani kukhala wobvera ndipo tewedzani malangizo.

16. Nchani chamungachite kuti mupitirize kumbathemba Yahova na gulu yake?

16 Imwepo mungakwanise kumbathemba Yahova na gulu yake podiya kuti mwagumana na vinthu voshupa. Koma kuti mukwanise kuchita vimwevi, muchadekana kupitiriza kumbaganiza bwino ndipo yesesani kukhala wodekha, kuganiza moyenerera na kumbaona vinthu ninge momwe Yahova ankuvionera. Mbapfunzirani vitsanzo va m’Baibolo va wanthu womwe adagumanambo na bvuto ninge yanu ndipo mbawonani momwe mungaviphatisire basa pamoyo wanu. Kumbirani Yahova m’pemphero kuti akuthandizeni. Ndipo ayi kumbadzipatula kwa abale na alongo wanu. Mukachita teno, Satana adzakwaniselini kukusiyanisani kwa Yahova na gulu yake.—Yak. 4:7.

NYIMBO NA. 126 Khalani Maso, Limbani M’chikhulupiriro, Khalani Amphamvu

a Nthawe zinango vingakhale voshupa maninge kuti tipitirize kukhala wokhulupirika kwa Yahova na gulu yake, makamaka peno tinkugumana na mabvuto yomwe yankuchokera kwa abale na alongo wathu mu mpingu. Nkhani ino, ifotokoze mabvuto yokwana yatatu ndipo tione pomwe vatingachite kuti tipitirize kukhala wokhulupirika kwa Yahova na gulu yake.

b Madzina yanango yachinjiwa.

c Mungagumane pomwe malangizo yothandiza mu nkhani yakuti “Ngati Munatumikirapo pa Udindo Wina Mumpingo, Kodi Mungatumikirenso?” mu Nsanja ya Olonda ya 15 Agosto, 2009, tsa. 30.

d Chilamulo chimbafuna kuti amuna womwe ankufuna kupha chipfuwo kuti achite muliwo, ambayambe ayenda nacho ku malo yomwe Yahova adasalula. Kwa wanthu wale womwe ambakhala kutali maninge, penze makonzedwe yowathandiza kuti akwanise kuchita vimwevi.—Deut. 12:21.