Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

NKHANI YOPFUNZIRA 41

Tichatumikira Mulungu wa ‘chifundo chikulu’

Tichatumikira Mulungu wa ‘chifundo chikulu’

‘Yahova achakomera moyo aliyese, ndipo basa zake zose achazichita na chifundo.’—SAL. 145:9.

NYIMBO NA. 44 Pemphero la Munthu Wovutika

VOMWE TIPFUNZIRE *

1. Ko nchani chichabwera m’maganizo mwathu tikambaganizira va munthu wachifundo?

TIKAMBAGANIZIRA va chifundo, mumsolo mwathu tiganiziratu va munthu wabwino moyo, yemwe vimuwawa tikambabonera na wopasa. Panango tingambaganizire pomwe va Msamariya wachifundo yemwe Yesu adanena. Munthu wa ntundu unango moyu ‘adamuchitira chifundo’ Myuda yemwe adamenyewa na vigananga. Msamariya yemwe ‘adamuchitira chifundo moyu’ adachita makonzedwe yakuti munthu yemwe adapwetekewa ule asamaliriwe bwino. (Luka 10:29-37) Fanizo mweyi inkubvekesa khalidwe ikulu ya Yahova yomwe ni chifundo. Yahova achatiwonesa chifundo ndawa yakuti atikonda ndipo khalidwe mweyi aiwonesa kwa isepano munjira zosiyanasiyana ntsiku iliyose.

2. Ko ni njira inango iponi yowonesera chifundo?

2 Pali soti chinthu chinango chomwe chichabwera m’maganizo mwathu tikambaganizira va munthu wachifundo. Munthu wachifundo nthawe zinango angasaine vakuti osati amulange munthu podiya kuti angadekana kulangiwa. Yahova atiwonesambo chifundo chake mwanjira mweyi. Wamasalimo adati: ‘Iye alibe kutichitira vinthu mobverana na machimo yathu.’ (Sal. 103:10) Nthawe zinango Yahova achapereka chilango champhanvu kwa munthu yemwe waphonya.

3. Ko tikambirane mibvunzo yaponi?

3 Munkhani ino tikambirane midawiro ya mibvunzo yatatu aya: Ndawa chani Yahova achawonesa chifundo? Ko panakubverana pakati chilango champhanvu na chifundo? Ko nchani chingatithandize kuwonesa chifundo? Naboni tiwone momwe Mawu ya Mulungu yachadawirira mibvunzo mwaya.

NDAWA YAKE YAHOVA ACHAWONESA CHIFUNDO

4. Ndawa chani Yahova achawonesa chifundo?

4 Yahova achakonda kuwonesa chifundo. Mtumi Paulo adauziriwa kunemba kuti ‘Mulungu ni wachifundo chikulu.’ Pakulewa vimwevi, Paulo ambabvekesa kuti Mulungu adawonesa chifundo pakupasa chidikhiro wanthu wochimwa kuti akhale na mwayi wokhala wodzodzewa kuti akakhale na moyo kudzulu. (Aef. 2:4-7) Koma sikuti Yahova achawonesa chifundo kwa Akhrisitu wodzozewa wokha. Wamasalimo Davide adanemba kuti: ‘Yahova achakomera moyo aliyese ndipo basa zake zose achazichita na chifundo.’ (Sal. 145:9) Ndawa yakuti Yahova achakonda wanthu, iye nthawe zose achawonesa chifundo panthawe yomwe vinkufunikana kuteno.

5. Ko Yesu adapfunzira tani chifundo cha Yahova?

5 Yesu ndiye achadziwa bwinobwino kuti Yahova achakonda kuwonesa chifundo kuposha munthu aliyese. Yesu na Ababa wake adakhala magole yazinji maninge kudzulu akanati kubwera padziko yapasi. (Miy. 8:30, 31) Nthawe zizinji, Yesu adawona Ababa wake ankuwonesa chifundo kwa wanthu wochimwa. (Sal. 78:37-42) Pomwe Yesu angapfunzisa, adatsindika maninge va khalidwe mweyi yabwino ya Ababa wake.

Baba alibe kumuchitisa manyazi mwana wake padabwerera kumuyi, koma adamutambira bwino (Onani ndime 6) *

6. Ko Yesu adabvekesa tani kuti Ababa wake ni wachifundo?

6 Ninge momwe idafotokozera nkhani yapita, Yesu adaphatisa basa fanizo ya mwana wolowerera pakufuna kubvekesa momwe Yahova achakondera kuwonesa khalidwe yachifundo. Mwana wenze adachoka pamuyi, nkukasakaza chuma chake chose ‘mwa kungenerera m’makhalidwe yoipa.’ (Luka 15:13) Patsogolo pake, iye adalapa pa makhalidwe yake yakuipa, adadzichepesa ndipo adabwerera kumuyi. Ko ababa wake adamutambira tani? Palibe kupita nthawe mwana ule adazindikira kuti ababa wake amutambiradi. Yesu adati: ‘Ababa wake padamuwona ali patali, adamubvera chifundo ndipo adamuthamangira nkukamukumbatira ndipo adamupasa bejo mwachikondi.’ Baba moyu alibe kumuchitisa manyazi mwana wake. Koma mwachifundo adamukhululukira ndipo adamutambira pamuyi. Mwana wolowerera wenze adachimwa maninge, koma ndawa ya kulapa kwake, vidachitisa kuti ababa wake amukhululukire. Baba wachifundo wa mufanizo ya Yesu ankuimira Yahova. Pakufotokoza munjira yofika pamoyo mweyi, Yesu adabvekesa momwe Ababa wake aliri wofunisisa kukhululukira wanthu womwe alapa.—Luka 15:17-24.

7. Ko njira yomwe Yahova achawonesera chifundo ichawonesa tani kuti ni wanzeru?

7 Yahova achawonesa chifundo ndawa yakuti ananzeru zilibe malire. Yahova nthawe zose achasalula vinthu vomwe vingakomere wanthu wake. Baibolo ichati ‘nzeru yochokera kudzulu’ ni ‘yodzala na chifundo na vipaso vabwino.’ (Yak. 3:17) Ninge m’bereki wachikondi, Yahova achadziwa kuti chifundo chake chichaphindulisa wana wake. (Sal. 103:13; Yes. 49:15) Chifundo cha Mulungu chipasa wana wake chidikhiro podiya kuti ni wochimwa. Ndipomwapa, nzeru zilibe malire za Yahova, zimuchitisa kuti achitire chifundo olo wanthu womwe angadikanalini kuchitiriwa chifundo. Koma Yahova achawonesa chifundo chake mwachikatikati. Pakuti iye ni wanzeru, achawonesalini chifundo kwa wanthu womwe ankupitiriza kuchita vinthu voipa.

8. Nchani chingachitike peno munthu ankupitiriza kuchita makhalidwe yoipa, ndipo ndawa chani?

8 Linganizani kuti ntumiki wa Mulungu ankuchita kusalula kuti ambachite makhalidwe yakuipa pa moyo wake. Ko tichadekana kuchita chani? Paulo adauziriwa kunemba kuti: ‘Lekani kubverana naye munthu moyu.’ (1 Akor. 5:11) Munthu wosalapa moyu, angachosewe mumpingu ndawa yakuti ankupitiriza kuchita vinthu voipa. Kuchita vimwevi nkodekana ndawa yakuti kuchateteza abale na alongo ndipo kuchateteza dzina ya Yahova. Koma anango angawone kuti munthu akachosewa ndiye kuti Mulungu ankumuwonesalini chifundo. Koma ko nishuwadi? Naboni tiwone.

KO KUCHOSA MUNTHU NKUWONESA CHIFUNDO?

Nkhosa ichapatuliwa ikakhala kuti inkudwala, koma ichapitiriza kuphindula na chisamaliro cha nyakabusa (Onani ndime 9-11)

9-10. Mobverana na Aheberi 12:5, 6, ndawa chani tingalewe kuti kuchosa munthu nkuwonesa chifundo? Perekani chitsanzo.

9 Tikandobva chilengezo m’misonkhano yachikhrisitu chofotokoza kuti munthu yemwe tichamukonda ‘ni Mbonilini pomwe ya Yahova’ vichatiwawa maninge. Ndipo panango tingawone kuti vilibe kukhala bwino kumuchosa. Koma ko kuchosa munthu nkuwonesadi chifundo? Inde. Kulekerera munthu yemwe achadekana chilango, ingakhalelini nzeru yabwino ndipo vingawonese kuti tilibe kumuwonesa chifundo na chikondi. (Miy. 13:24) Ko kuchosa munthu kungamuthandize kuti iye achinje khalidwe yake? Inde. Abale na alongo azinji womwe adachita chimo nkuchosewa, achatsimikizira kuti yenze njira yabwino maninge yowathandizira kuti achinje nkubwerera kwa Yahova.—Lewengani Aheberi 12:5, 6.

10 Ganizirani chitsanzo ichi. Nyakabusa ankuzindikira kuti nkhosa yake yadwala matenda yavipere. Iye ankuipatula kuti isambagone khola ibodzi na nkhosa zinzake. Iyo ingafune kumbakhala na zinzake ndawa ikakhala kwayokha ingambachite chungululu. Koma ko vimwevi vinkuwonesa kuti nyakabusa ni woipa ndawa yakuti waipatula? Neye. Ndawa iye ankudziwa kuti akandoisanganisa na zinzake, ndiye kuti zose zitengembo matenda yale. Kupatula nkhosa ibodzi mweyi kungateteze khola yose.—Linganizani na Levitiko 13:3, 4.

11. (a) Ndawa chani munthu wochosewa angalingane na nkhosa yodwala? (b) Ko ni vinthu viponi vomwe viripo vomwe vingathandize wochosewa?

11 Mkhrisitu achachosewa ndawa achakhala ninge nkhosa yodwala. Iye ni wodwala mwauzimu. (Yak. 5:14) Matenda yauzimu yangakhale ninge matenda yauzimu yomwe yangakhale yopasirana. Ndipomwapa peno m’bodzi mumpingu wadwala, vingakhale bwino kumupatula. Chilango chatene chichawonesa chikondi cha Yahova kwa wanthu wokhulupirika wa mukhola yake, ndipo vingathandize munthu kuti alape mochokera pasi pa moyo. Podiya kuti munthu wachosewa, angambagumanike pamisonkhano, kutambira mabukhu yathu na kunyang’anira JW Broadcasting®. Akulu akambawona momwe iye ankupitira patsogolo, angambamupase malangizo nthawe na nthawe kuti amuthandize kukonza pomwe ushamwali wake na Yahova na kubwezeresewa nkukhala pomwe wa Mboni za Yahova. *

12. Ni chinthu chiponi chachifundo na chachikondi chomwe akulu angachite kwa wanthu osalapa?

12 Ni vabwino kudziwa kuti wanthu womwe achachosewa ni wale womwe alibe kulapa basi. Akulu achadziwa kuti ni nkhani ya siriyasi kusalula kuti munthu achosewe. Iwo achadziwa kuti Yahova achalanga ‘munjira yabwino.’ (Yer. 30:11) Iwo achakonda abale wawo, ndipo afunalini kuchita vilivose vomwe vingawadzongere ushamwali wawo na Yahova. Nthawe zinango kungakhale kuwonesa chikondi na chifundo kumuchosa munthu kwakanthawe.

13. Ndawa chani Mkhrisitu wa ku Korinto angadekana kuchosewa?

13 Wonani momwe mtumi Paulo angachitira na wanthu wosalapa munthawe yoyambirira. Mkhrisitu munango wa ku Korinto angachita chigololo na nkazi wa ababa wake. Venze vopasa manyazi. Paulo angadziwa kuti Yahova adauza Aizirayeli kuti: ‘Mwamuna wogona na nkazi wa ababa wake achachitisa manyazi ababa wake. Ndipo wose awiri achadekana kuphewa.’ (Lev. 20:11) Podiya venze tene, Paulo alibe kunena kuti munthu yemwe adachimwa ule aphewe. Koma adafotokoza sitiriti kuti Akorinto amuchose mumpingu. Munthu wamakhalidwe yoipa ule ambadzonga wanthu anango mumpingu. Anango ambaganiza kuti yenzelini chimo ikulu kuchita vimwevi.—1 Akor. 5:1, 2, 13.

14. Ko Paulo adawonesa tani chifundo kwa mwamuna yemwe adachosewa ku Korinto, ndipo ndawa chani? (2 Akorinto 2:5-8, 11)

14 Nkupita kwa nthawe, Paulo adadzazindikira kuti munthu ule wenze adachinja. Wochimwa ule wenze adalapa chaivo. Podiya kuti iye adabweresa manyazi mumpingu, Paulo adauza akulu kuti ninkufunalini ‘kuitsindika mwamphanvu nkhani mweyi.’ Iye adawauza kuti: ‘Mukhululukireni na kumutonthoza.’ Paulo adapitiriza kuwauza kuti: ‘Kuchitira kuti munthu watene angamezewe na chisoni chake chopitirira malire.’ Paulo angamubvera ntsisi munthu wolapa ule. Mtumi Paulo angadalini kuti munthu ule afikane pakumezewa na chisoni ndawa ya vinthu vomwe adachita mpakana kuganiza kuti angakhululukiriwelini pomwe.—Lewengani 2 Akorinto 2:5-8, 11.

15. Ko akulu angakhale tani wachikatikati pakuwonesa chifundo?

15 Mwakutewedzera Yahova, akulu wachikondi achawonesa chifundo. Iwo achakhala wasiriyasi peno nivofunikadi kuteno, koma achakhala soti wachifundo peno nivokwanisika pakakhala chifukwa chobveka. Nthawe zinango kusapereka chilango kwa munthu wochimwa kungakhale kumulekerera osati kumuwonesa chifundo. Ko ni akulu wokha womwe achadekana kuwonesa chifundo?

NCHANI CHINGATHANDIZE TOSE KUWONESA CHIFUNDO?

16. Mobverana na Miyambo 21:13, ko Yahova achawachitira chani wale womwe awonesalini chifundo?

16 Akhrisitu wose ankulimbikisiwa kutewedzera Yahova pakuwonesa chifundo. Ndawa chani? Chifukwa chibodzi nchakuti Yahova achabveseralini wanthu womwe achitiralini chifundo anzawo. (Lewengani Miyambo 21:13.) Palibe munthu angafune kuti Yahova aleke kubvesera mapemphero yake. Ndipomwapa tichadekana kupewa mzimu woleka kuwonesa chifundo kwa anango. Osati timbaleke kubvesera munthu yemwe ali panthamu, koma nthawe zose timbakhale wokonzeka kubvesera ‘kulira kwa munthu wovutika.’ Timbachite vose vatingakwanise kuti tiphatise basa vesi ya m’Baibolo yomwe ichati: ‘Pakuti yemwe alibe chifundo adzaweruziwembo mosowa chifundo.’ (Yak. 2:13) Modzichepesa tikazindikira kuti tichadekana kuchitiriwa chifundo, vidzachitise kuti isembo tiwonese chifundo kwa anzathu. Tichadekana kuwonesa chifundo makamaka kwa munthu yemwe walapa nkubwerera mumpingu.

17. Ko Mpfumu Davide adawonesa tani chifundo chaicho?

17 Vitsanzo va m’Baibolo vingatithandize kuwonesa chifundo nkupewa kukhala wankhanza. Mwakulinganiza, wonani chitsanzo cha Mpfumu Davide. Iye nthawe zose angawonesa chifundo mochokera pasi pa moyo. Podiya kuti Sauli angada kumupha, Davide ambachitira chifundo mpfumu yodzozewa ya Mulungu, ndipo alibe kumubwezera pa voipa vomwe ambamuchitira.—1 Sam. 24:9-12, 18, 19.

18-19. Ko ni pa vochitika viwiri viponi pomwe Davide alibe kuwonesa chifundo?

18 Koma sikuti Davide nthawe zose ambawonesa chifundo. Mwakulinganiza, pomwe munthu woipa Nabala adayankhula vinthu mosowa ulemu nkulamba kupasa chakudya Davide na masocha yake, nthawe mwiyo Davide adasaina vakuti akaphe Nabala na amuna wose wapamuyi pake. Mwayi ni wakuti Abigayeli yemwe wenze nkazi wa Nabala adachita vinthu mwakankulumize kuti ateteze Davide kuti aleke kupalamula mulandu wamagazi.—1 Sam. 25:9-22, 32-35.

19 Panthawe inango, mneneri Natani adauza Davide va munthu munango wolemera yemwe adayenda kumuyi kwa vizinyu wake wosauka nkumutengera nkhosa ibodzi yomwe ambaikonda. Davide mwaukali adati: ‘Mpali Yahova Mulungu wamoyo, munthu moyu achadekana kufa.’ (2 Sam. 12:1-6) Davide ambachidziwa Chilamulo cha Mose chomwe chimbati munthu yemwe waba nkhosa angadekana kulipira nkhosa zinango zinayi. (Eks. 22:1) Koma vakuti munthu moyu afikane pakuphewa, chenze chilango chikulu. Panthawe mweyi Natani ambamufotokozera Davide chitsanzo chowonesa kukula kwa machimo yomwe iye adachita. Ndipo Yahova adamuwonesa chifundo chikulu Davide kuposha vomwe iye ambafuna kuchitira munthu wa muchitsanzo cha Natani.—2 Sam. 12:7-13.

Mpfumu Davide alibe kuchitira chifundo munthu wa muchitsanzo cha Natani (Onani ndime 19-20) *

20. Ko tingapfunzire chani na chitsanzo cha Davide?

20 Wonani kuti panthawe yomwe Davide wenze adakalipa, adagemula vakuti Nabala na amuna wose wapamuyi pake aphewe. Ndipo patsogolo pake, Davide wenze wokonzeka kuweruza kuti munthu wa muchitsanzo cha Natani aphewe. Mu chochitika chachiwiri ichi panango tingadabwe kuti pakuti Davide wenze wabwino moyo, ndawa chani adaweruza kuti munthu moyu aphewe? Ganizirani momwe Davide ambabvera panthawe mweyi. Chikumbumtima chake chimbamuimba mulandu. Peno munthu ankuweruza anzake mwankhanza, ndiye kuti ushamwali wake na Yahova ulilini bwino. Mpakana Yesu adachenjeza wopfunzira wake kuti: ‘Lekani kuweruza anango kuti muleke kuweruziwambo. Ndawa chiweruzo chomwe munkuweruza nacho anango, imwepo mudzaweruziwembo na chimwicho.’ (Mat. 7:1, 2) Ndipomwapa naboni tipewe kukhala wankhanza kuti tikhale ‘wachifundo chikulu’ ninge Mulungu wathu.

21-22. Ko ni njira zodekana zinango ziponi zomwe tingawonesere chifundo?

21 Chifundo sikuti nkundobvera ntsisi wanthu anango. Kunena shuwa, chifundo chitanthauza ‘kubvera ntsisi na kuchitapo kanthu.’ Tose tingawone vomwe tingachite kwa wanthu wa m’banja yathu, wa mumpingu mwathu na wamudera yathu. Tinanjira zizinji za momwe tingawonesere chifundo. Ko alipo womwe angafune kulimbikisiwa? Ko tingapereke chithandizo ninge kupereka chakudya panango vinthu vinango vodekana? Ko alipo Mkhrisitu yemwe ankufuna kugumana azishamwali wabwino? Ko tingathandize anango kudziwa va ntontholo wabwino? Mweyi ni njira yomwe tingawonesere chifundo kwa aliyese yemwe tingagumane naye.—Yobu 29:12, 13; Aro. 10:14, 15; Yak. 1:27.

22 Tikakhala tcheru pa vosowa ninge vimwevi, tidzawone kuti pananjira zizinji za momwe tingawonesere chifundo. Tikambakhala tinkuwonesa chifundo, tichakhala tinkukondweresa Ababa wathu wakudzulu yemwe ni Mulungu ‘wachifundo chikulu.’

NYIMBO NA. 43 Pemphero Loyamikira Mulungu

^ ndi. 5 Chifundo ni ibodzi mwa makhalidwe yabwino ya Yahova yomwe tose tichadekana kumutewedzera. Mu pfunziro ino, tipfunzire kuti ndawa chani Yahova achawonesa chifundo, ndawa chani tingalewe kuti chilango chake ni chachifundo ndipo tiwone momwe tose tingatewedzerere khalidwe yake yabwino mweyi.

^ ndi. 11 Kuti mudziwe vizinji va momwe wochosewa angakonzere soti ushamwali wake na Mulungu na momwe akulu angamuthandizire, wonani nkhani yakuti: “Konzani soti ushamwali wanu na Yahova” mu ntsanja mwaino.

^ ndi. 60 MAWU YOFOTOKOZERA MAFOTO: Ali padzulu pa denga ya nyumba yake, baba ankuwona mwana ankubwerera kumuyi ndipo ankuthamanga kuti akamukumbatire.

^ ndi. 64 MAWU YOFOTOKOZERA MAFOTO: Ndawa yowawiwa na vomwe munthu wa muchitsanzo cha Natani adachita, Mpfumu Davide ankuweruziratu kuti aphewe.