1. Ko Yahova adikhira kuti tichite chani?

 IBODZI mwantsiku zokomedza maninge kwa wanthu olowolana, ni ntsiku yomwe mwana wawo woyamba wabadwa. Podiya kuti azibereki akonda maninge mwana wawo, iwo adikhiralini kuti iye ambandokhale kamwana mpakana kalekale. Ndipo vimwevi vikachitika iwo akhala na nkhawa maninge. Molingana na vimwevi, podiya kuti Yahova adakhala wokondwa pa nthawe yomwe tidayamba kupfunzira va iye, adikhiralini kuti timbandokhale ninge wana mwauzimu. (1 Akor. 3:1) M’malo mwa vimwevi iye afuna kuti ‘tikhale Akhrisitu okhuma.’—1 Akor. 14:20.

2. Ko tikambirane chani mu pfunziro mweyi?

² Ko kukhala Mkhrisitu wokhuma mwauzimu, kutanthauza chani? Ko tichadekana kuchita chani kuti tikhale Mkhrisitu wokhuma mwauzimu? Ko ndawa chani chakudya chauzimu ni chodekana kuti tikhale Akhrisitu okhuma mwauzimu? Ko ndawa chani tichadekana kupewa kudzithemba maninge? Mu pfunziro mweyi tidawire mibvunzo mwaya.

KO KUKHALA MKHRISITU WOKHUMA MWAUZIMU, KUTANTHAUZA CHANI?

3. Ko kukhala Mkhrisitu wokhuma kutanthauza chani?

³ Mawu ya Chigiriki yotsumbudzuliriwa kuti ‘kukula,’ yangatanthauze ‘kukhuma,’ ‘ungwiro,’ panango ‘wokwana.’ a (1 Akor. 2:6) Ninge momwe mwana achakulira pang’onopang’ono mpakana kukhala munthu nkulu, isembo tichadekana kupitiriza kulimbisa ushamwali wathu na Yahova. Mwanjira mweyi tidzakhale Akhrisitu okhuma mwauzimu. Podiya peno ndisekale Mkhrisitu wokhuma mwauzimu, tichadekana kupitiriza. (1 Tim. 4:15) Tose isepano pabodzi na alumbwana, tingakwanise kukhala Akhrisitu okhuma  mwauzimu. Manje ko ni chani chomwe chichawonesa kuti Mkhrisitu ni wokhuma mwauzimu? Ndipo tingadziwe tani kuti ndise Mkhrisitu wokhuma mwauzimu?

4. Ko nchani chomwe chidziwikisa munthu kuti ni Mkhrisitu wokhuma?

⁴ Mkhrisitu ni wokhuma mwauzimu, akambachita vinthu mobverana na chifuniro cha Mulungu. Iye andosalulalini vinthu vomwe ankufuna panango vomwe akonda kuchita. Ni shuwadi kuti ndise ochimwa ndipo tiphonyesa vinthu. Olo viriteno, Mkhrisitu wokhuma mwauzimu achawonesa ntsiku iliyose kuti iye achita vinthu mobverana na chifuniro cha Yahova. Iye adavala umunthu unyowani, ndipo ayesesa mwakhama nthawe zose kuganiza ninge momwe Yahova achaganizira. (Aef. 4:22-24) Iye adapfunzira kusalula vinthu mwanzeru, ndawa yakuti nthawe zose achaganizira malamulo na mpfundo za m’Baibolo. Ndipomwapa iye achadekanalini ndandanda ikulu ya vinthu vakuti ambachite. Ndipo akasalula chinthu achita khama kuti achite vinthu mobverana na vomwe wasalula.—1 Akor. 9:26, 27.

5. Ko nchani chomwe chingachitike kwa Mkhrisitu yemwe ni wosakhuma mwauzimu? (Aefeso 4:14, 15)

⁵ Mwanjira inango, Mkhrisitu yemwe ni wosakhuma mwauzimu, angapusisiwe mosashupa na ‘vinthu vachinyengo,’ na ‘nkhani zabodza’ zomwe zifalisiwa na wanthu wabodza ndipo nthawe zinango anganamiziwe na wanthu wampatuko. b (Werengani Aefeso 4:14, 15.) Mkhrisitu yemwe ni wosakhuma mwauzimu, angambachitire njiru wanthu anango, kuchita njiru na vomwe achachita, mpakana angayesewe kuchita chimo ikulu.—1 Akor. 3:3.

6. Ko kukula mwauzimu tingakulinganize na chani? (Onani pomwe foto.)

⁶ Ninge momwe tawonera, Baibolo ilinganiza nkhani ya kukula mwauzimu ninge kukula kwa munthu. Mwana achadekana chitetezo na malangizo ya munthu nkulu ndawa yakuti iye adziwalini vinthu vizinji pa moyo wake. Mwakulinganiza, ganizirani va m’mayi yemwe ankuphata djanja mwana wake kuti ayambuke msewu. Koma pomwe mwana muyo ankukula ankumusiya kuti ayambuke yekha msewu. Koma ninge m’bereki, nthawe zose amukumbusa mwana wake kuti ambanyang’ane mbali zose akafuna kuyambuka msewu nakuti abakhale tcheru na makaro. Ndipo mwana muyo akakula adziwa vomwe achadekana  kuchita akafuna kuyambuka msewu. Ni chibodzibodzi, ninge momwe mwana achafunikira thandizo ya munthu nkulu kuti apewe ngozi, Mkhrisitu wosakhuma mwauzimu achadekana thandizo ya munthu wokhuma mwauzimu kuti apewe chinthu chilichose chomwe chingadzonge ushamwali wake na Yahova, nakuti asalule vinthu mwanzeru. Koma Mkhrisitu akakhuma mwauzimu iye adzakwanise yekha kusalula vinthu mwanzeru, pakuphatisa basa mpfundo za m’Baibolo na kuzindikira momwe Yahova achaganizira. Mwanjira mweyi iye adzakwanise kuphatisa basa vomwe wapfunzira.

7. Ko Mkhrisitu wokhuma mwauzimu angadekane pomwe thandizo ya munthu munango?

⁷ Ko mwevi vinkuonesa kuti Mkhrisitu wokhuma mwauzimu achadekanalini thandizo ya wanthu anango? Neye. Abale okhuma mwauzimu nthawe zinango angafune thandizo. Koma m’bale yemwe ni wosakhuma mwauzimu, angafunike munthu munango kuti amuuze vomwe achadekana kuchita na vomwe angasalule. Mkhrisitu wokhuma mwauzimu, mwanjira inango angakumbire thandizo ya wanthu omwe adziwa vinthu vizinji. Koma iye adziwa kuti Yahova ankufuna kuti ‘atakule udindo wake’ wosalula vinthu.—Agal. 6:5.

8. Ko Akhrisitu awiri okhuma mwauzimu angasalule vinthu molingana?

⁸ Tose ndise osiyana mwakuthupi. Ni chibodzibodzi, Akhrisitu okhuma mwauzimu anamakhalidwe yosiyana. Mwakulinganiza, anango adziwa vizinji, anango ni olimba ntima, abale anango anakhalidwe yopasa, pomwe anango awonesa chifundo. Ndawa ya vimwevi, Akhrisitu awiri omwe ankulimbana na bvuto ibodzibodzi, nthawe zinango angasalule vinthu vosiyana koma vomwe vinkubverana na Malemba. Vimwevi vichitika kawirikawiri ndawa yosiyana kwa chikumbuntima. Ndawa ya vimwevi, iwo angayimbanelini mulandu ndawa yakuti asalula vinthu mosiyana. M’malo mochita vimwevi iwo ayesesa kuti akhale obverana.—Aro. 14:10; 1 Akor. 1:10.

KO TINGACHITE CHANI KUTI TIKHALE MKHRISITU WOKHUMA MWAUZIMU?

9. Ko kukula mwauzimu kundochitika kokha? Fotokozani.

⁹ Mwana aliyese kuyenda kwa nthawe akula. Koma kukula mwauzimu, kuchitikalini kokha. Mwakulinganiza, abale wa ku Korinto, adapfunzira chonadi ndipo adabatizika, adatambira mzimu uchena ndipo adapfunzira vizinji kwa mtumi Paulo. (Mac. 18:8-11) Koma azinji wa iwo, podiya patsogolo pakuti abatizika enze akanati kukhala okhuma mwauzimu. (1 Akor. 3:2) Ko tingachite tani kuti vileke kutichitikirambo?

10. Ko tichadekana kuchita chani kuti tikhale Mkhrisitu wokhuma? (Yuda 20)

¹⁰ Vidzakhale voshupa kuti tikhale Mkhrisitu wokhuma, peno isepano tilibe chifuno chokhala Mkhrisitu wokhuma mwauzimu. Omwe ‘akonda kusazindikira vinthu,’ ndipo afunalini kupita patsogolo, adzakhalelini Akhrisitu okhuma mwauzimu. (Miy. 1:22) Isepano tinkufunalini kukhala ninge wale omwe ni akulu koma achathemba azibereki wawo kuti awathandize kusalula vinthu. M’malo mwavimwevi, isepano tinaudindo ukulu wakuti tikhume mwauzimu. Nakuti nthawe zose timbalimbise ushamwali wathu na Yahova. (Werengani Yuda 20.) Peno imwepo mukuchita khama kuti mukhale Mkhrisitu wokhuma mwauzimu, pempherani kwa Yahova kuti iye akupaseni ‘chifuno na mphanvu yochitira vimwevo.’—Afil. 2:13.

11. Ko Yahova atipasa vinthu viponi kuti tikhale Akhrisitu okhuma? (Aefeso 4:11-13)

¹¹ Yahova adikhiralini kuti tikhale Akhrisitu okhuma mwauzimu palibe thandizo iliyose. Wale omwe ankutumikira ninge apfunzisi mumpingu wachikhrisitu, ni okonzeka kutithandiza kuti tikhale ‘okhuma’ mwauzimu. ‘Mpakana kufika pa nsikhu wauchikulire ninge momwe Yesu aliri.’ (Werengani Aefeso 4:11-13.) Yahova atipasa pomwe mzimu uchena kuti utithandize kukhala na ‘maganizo ya Khrisitu.’ (1 Akor. 2:14-16) Kuyingizira pamwapa, Yahova adauzira mabukhu ya  ntontholo wabwino yanayi kuti atipfunzise, momwe Yesu ambaganizira, momwe angayakhulira na momwe angachitira vinthu pa nthawe ya utumiki wake. Ndawa yakutewedzera momwe Yesu angaganizira na momwe angachitira vinthu, vingatithandize kukhala Akhrisitu okhuma mwauzimu.

KUDEKANA KWA CHAKUDYA CHOTAFUNA CHAUZIMU

12. Ko ‘mpfundo zoyambirira za chikhrisitu’ ni ziponi?

¹² Kuti tikhale Mkhrisitu wokhuma mwauzimu, tichadekana kudziwa vizinji, kuyingizira pa ‘vipfunziso voyambirira va Khrisitu’ panango kuti vinthu voyamba vomwe tidapfunzira va Khrisitu. Vitsanzo vinango va vipfunziso voyambirira vimwevi ni kulapa, chikhulupiriro, ubatizo na kumukisiwa kwa wanthu omwe adamwalira. (Aheb. 6:1, 2) Vimwevi ni vinango mwa vipfunziso voyamba vomwe Akhrisitu ose achadekana kuvidziwa na kuvikhulupirira. Ndipomwapa mtumi Paulo adafotokoza va vinthu mwevi pomwe ambalalikira kwa wanthu azinji pa ntsiku ya Pentekoste. (Mac. 2:32-35, 38) Kuti tikhale ateweri wa Yesu tichadekana kubvuma vipfunziso vimwevi. Mwakulinganiza, mtumi Paulo adafotokoza mobveka bwino kuti peno munthu ankufuna kukhala nteweri wa Yesu, iye achadekana kukhulupirira chidikhiro cha kumuka kwa akufa. (1 Akor. 15:12-14) Kuti tikhale Akhrisitu okhuma mwauzimu, tichadekana kudziwa vizinji osati kundodziwa vipfunziso voyambirira mwevi.

13. Ko tichadekana kuchita chani kuti tiphindule na vipfunziso va m’Baibolo vomwe viri pa Aheberi 5:14? (Onani pomwe foto.)

¹³ Mosiyana na vipfunziso voyamba, chakudya chauzimu chotafuna chindophatanidzalini malamulo ya Yahova. Koma vinkuphatanidza pomwe mpfundo zake zomwe zitithandiza kudziwa momwe iye achaganizira. Kuti tiphindule na chakudya chauzimu tichadekana kupfunzira, kuganizira na kuphatisa basa mosamala maninge Mawu ya Mulungu. Tikambachita vimwevi isepano tipfunzira kusalula vinthu vomwe vikondweresa Yahova. c—Werengani Aheberi 5:14.

14. Ko Paulo adathandiza tani Akhrisitu wa ku Korinto kuti akule mwauzimu na kukhala Akhrisitu okhuma?

¹⁴ Kwa Akhrisitu omwe ni osakhuma, nthawe zinango ni voshupa kuganizira mpfundo za m’Baibolo na kumbaziphatisa basa akakhala kuti  ankufuna kusalula vochita. Anango aganiza kuti ndawa yakuti m’Baibolo mulibe lamulo yomwe ilewa mwa sitiriti pa nkhani yomwe ankufuna, iwo angachite chilichose chomwe ankufuna. Ndipo anango afufudza lamulo yomwe ingadekanelini. Mwakulinganiza, vinkuwoneka kuti Akhrisitu wa ku Korinto adakumbira Paulo kuti awapase lamulo yakuti peno iwo angadye chakudya choperekewa ku mafano. M’malo mwakuwauza vomwe iwo ambadekana kuchita, Paulo adawaonesa kufunika kwa chikumbuntima ndipo adawafotokozera kuti aliyese ‘anaufulu wosalula’ vinthu. Ndawa ya vimwevi aliyese adakwanisa kusalula vochita ana chikumbutima chochena koma mosakhumudwisa anango. (1 Akor. 8:4, 7-9) Pakuchita vimwevi Paulo adathandiza Akhrisitu wa ku Korinto kukula mwauzimu, mwanjira mweyi iwo adaphatisa basa nzeru zawo m’malo mwakuthemba munthu munango, panango kufufudza malamulo.

15. Ko Paulo adathandiza tani Akhrisitu wa ku Heberi kuti akule mwauzimu?

¹⁵ Isepano tipfunzira chinthu chabwino maninge pa vomwe Paulo adanembera Akhrisitu wa ku Heberi. Anango enze alibe kupitiriza kukhala Akhrisitu okhuma ndipo enze ‘adayamba pomwe kufunikira nkaka osati chakudya [chauzimu] chotafuna.’ (Aheb. 5:12) Iwo alibe kupfunzira kubvuma vinthu vinyowani vomwe Yahova ambawapfunzisa. (Miy. 4:18) Mwakulinganiza, patsogolo pakuti Yesu wafa, chilamulo cha Mose chidaleka kuphata basa. Akhrisitu anango wa ku Yudeya adapitiriza kuphatisa basa chilamulo mwechi olo pambuyo pakuti papita magole 30. (Aro. 10:4; Tito 1:10) Ko magole 30 yenze yosakwana kuti achinje momwe ambaganizira vinthu? Munthu aliyese yemwe angawerenge kalata youziriwa yoyenda kwa Aheberi, angatsimikize kuti bukhu mweyi ina chakudya chotafuna. Kalata mweyi idawathandiza kuwona njira inyowani yotumikirira Yahova yomwe yenze yabwino maninge yomwe idakawathandiza kupitiriza kulalikira podiya kuti ambatsutsiwa na Ayuda.—Aheb. 10:19-23.

AYI KUDZITHEMBA MANINGE

16. Kuingizira pa kukhala okhuma mwauzimu, ko tichadekana pomwe kuchita chani?

¹⁶ Isepano tichadekana kuchita khama osati tindokhale okhuma koma kuti tipitirize kukhala okhuma mwauzimu. Vimwevi vinkutanthauza kuti tichadekana kupewa kudzithemba maninge. (1 Akor. 10:12) Komasoti tichadekana ‘kuyesesa kudzifufudza’ kuti tikhale otetezeka pomwe tinkupitiriza kukula mwauzimu.—2 Akor. 13:5.

17. Ko kalata yomwe Paulo adanembera Akolose iwonesa tani ubwino wokhala Mkhrisitu wokhuma?

 ¹⁷ Mukalata yake yoyenda kwa Akolose, Paulo adafotokoza pomwe kufunika kwa kupitiriza kukhala okhuma mwauzimu. Akhrisitu wa ku Kolose wenze kale wokhuma, koma Paulo adawachenjeza ngozi yomwe ilipo ndawa ya kuganiza ninge wanthu wa kudziko. (Akol. 2:6-10) Ndipo Epafura, yemwe ambawadziwa bwinobwino abale wa mumpingu moyu, ambawapempherera nthawe zose kuti ‘apitirize kukhala okhuma mwauzimu.’ (Akol. 4:12) Ko mpfundo ni iponi? Paulo na Epafura ambadziwa kuti, kuti tipitirize kukhala Akhrisitu okhuma tichadekana khama komasoti thandizo ya Yahova. Iwo ambafuna kuti Akhrisitu wa ku Kolose apitirize kukhala okhuma viribe basa mabvuto yomwe ambagumana nayo.

18. Ko nchani chomwe chingachitikire Mkhrisitu yemwe ni wokhuma mwauzimu? (Onani pomwe foto.)

¹⁸ Mtumi Paulo adachenjeza Akhrisitu wa ku Heberi kuti olo Mkhrisitu wokhuma mwauzimu angaleke kukhala wobvumizika kwa Yahova mpakana kalekale. Mkhrisitu angawumise ntima wake pa kusafuna kulapa vomwe vingachitise kuti aleke kukhululukiriwa na Yahova. Koma chokomedza ni chakuti Akhrisitu wa ku Heberi alibe kufika mpakana mwapa. (Aheb. 6:4-9) Tingalewe chani va Akhrisitu wa ntsiku zino omwe enze ofoka panango enze adachosewa koma patsogolo pake adalapa ndipo adabwezeresewa mumpingu? Iwo ni odzichepesa ndipo ni olapa vimwevi vinkuonesa kuti iwo ni osiyana na wale omwe Paulo adawafotokoza kuti angaleke kukhala obvumizika kwa Yahova mpaka kalekale. Ni shuwadi kuti patsogolo pakuti abwerera kwa Yahova, iwo angadekane thandizo yake. (Ezek. 34:15, 16) Akulu mumpingu, mosakayika adzasalule m’bale wodziwa vinthu kuti athandize munthu wofoka kuti akhale pomwe wokhuma mwauzimu.

19. Ko cholinga chathu chichadekana kukhala chiponi?

¹⁹ Peno imwepo munkuchita khama kuti mukhale Mkhrisitu wokhuma, imwepo mungakwanirise cholinga chanu. Pitirizani kupfunzira mpfundo zozama za m’Baibolo na kupitiriza nthawe zose kuganiza ninge momwe Yahova achaganizira. Peno imwepo ndimwe Mkhrisitu wokhuma chitani vose vomwe mungakwanise kuti mupitirize kukhala Mkhrisitu wokhuma mwauzimu mpakana kalekale.