Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

MBIRI YA MOYO

Yahova adadawira mapemphero yangu

Yahova adadawira mapemphero yangu

USIKU unango pomwe nenze na magole 10, nidanyang’ana kudzulu nkuona nyenyezi zomwe zimbayetimira ndipo nidakhala na chifuno chofuna kupemphera, nidagwada nkupemphera kwa Mulungu. Nenze nidandomudziwa manjemanje Yahova. Nidamuuza vose vomwe nimbaganiza na momwe ningabvera. Ni pemphero mweyi yomwe idanichitisa kuti niyambe kukhala paushamwali na Yahova Mulungu yemwe ni ‘wakubva pemphero.’ (Sal. 65:2) Lekani nikuuzeni vomwe vidanichitisa kuti nipemphere kwa Yahova yemwe nenze nidandomudziwa manjemanje.

KUZUNGIRIWA KOMWE KUDACHINJA MOYO WANGU

Nidabadwa pa 22 Dezembro 1929 pakamuyi kanango kochemerewa na dzina yakuti Noville. Komwe kenze na maminda yakuluyakulu 9 pafupi na Bastogne ku Bélgica Ardenas. Nikumbukira bwinobwino va umwana wangu pomwe nimbaphata basa na azibereki wangu kumunda. Inepano na m’bale wangu ng’ono, ntsiku iriyose timbatenga visu vathu m’manja nkumbawathandiza kukolola azibereki wathu. Pa kamuyi kathu, tose timbaphata basa mobverana kuti tithandizane.

Pabodzi na wanthu wa m’banja yangu tinkuphata basa m’munda

Azibereki wangu Emile na Alice enze akatolika wakhama. Iwo ambashotalini ku misa sondo iriyose. Koma mu 1939, apainiya anango wa ku Inglaterra, adafika mu dera yathu ndipo adapasa ababa wangu gazini inango yakuti Consolação (yomwe manjeuno idziwika kuti Galamukani!). Ababa pa nthawe mweyo adazindikira kuti gazini mweire imbalewa chaivo. Vimwevi vidawalimbikisa kuti ayambe kuwerenga Baibolo. Pomwe iwo adasiya kuyenda ku misa, mavizinyu yomwe timbabverana nawo adayamba kuwatsutsa maninge ababa. Iwo adayesesa kuchita vomwe angakwanise kuti ababa apitirize kuyenda kukatolika ndipo ambatsutsana nawo vinthu vizinji maninge pa nkhani mweyi.

Nidakhumudwa maninge kuona momwe ababa angabonerera na vomwe mavizinyu yathu ambawachitira. Vimwevi ndivo vomwe vidanichitisa kuti nipereke pemphero mweire yochokera pasi pa ntima yomwe naitomola kumayambiriro. Kuyenda kwa nthawe mavizinyu yadachepesako vomwe ambachita vire ndipo nidakondwa maninge. Vidanilimbikisa kudziwa kuti ‘Yahova achabva pemphero.’

MOMWE MOYO WENZERE NKATI MWANKHONDO

Chipani cha Nazi ku Alemanha chidadzonga Bélgica pa 10 Maio 1940, vidachitika ni vakuti wanthu azinji adachoka mu dziko mweyi. Banja yathu idathawa nkuyenda ku sul kwa França. Munjira, nthawe zinango timbafamba mumadera yogopsa yomwe masocha ya ku Alemanha yambamenyana na mosocha ya ku França.

Pomwe tidabwerera kumunda wathu tidaona kuti vose vomwe tenze navo venze vidabewa. Galu wathu Bobbie ndiye yemwe wenze adakhala kuti atitambire. Vimwevi vidanichitisa kuti nibvunze kuti: ‘Ndawa chani pa na nkhondo na mabvuto yose mwaya?’

Pomwe nenze mulumbwana nimbamufenderera maninge Yahova

Pa nthawe mweyi, tidalimbikisiwa maninge pomwe m’bale Emile Schrantz adatizungira, a nkulu yemwe wenze mpainiya. Pakuphatisa basa Baibolo iye adafotokoza mosashupa kuti ndawa chani padziko pa na mabvuto ndipo adadawira mibvunzo yangu yose yolewa va moyo. Nidayamba kukhala pa ushamwali wolimba na Yahova kundochokera pomwe nidadziwa kuti iye ni Mulungu wachikondi.

Olo pomwe nkhondo ikanati kumala, banja yathu idapitiriza kukhala yobverana na abale. Mu Agosto 1943, m’bale José-Nicolas Minet adabwera kumunda kwathu kudzakamba nkhani. Iye adabvunza kuti: “Nimbani ankufuna kubatizika?” Ababa na inepano tidaimisa manja. Tose awiri tidabatizika mu kamadzi kanango kang’ono pafupi na munda moule.

Mu Dezembro 1944, masocha ya ku Alemanha yadamenya nkhondo yomalizira pa nkhondo yachiwiri ya padziko yose kumaulo kwa Europa komwe kudziwika kuti nkhondo ya Bolsão. Isepano timbakhala kufupi na komwe kumbachitika nkhondo mweyi. Tidakhala mwezi m’bodzi tili bishale mu chipinda chapasi panyumba yathu. Ntsiku inango nidabula kuti nikadyesere vinyama ndipo pafupi na pamwapo padagwa bomba yomwe idaphulika ndipo idadzonga denga ya nkhokwe. Nsocha munango wa ku América wenze pafupi na ine nkhola momwe mwenze vinyama. Ndipo adakuwa kuti: “Gona pasi!” Inepano nidathamanga nkukadzigwesera pafupi naiye, pamwapo iye adanivazika heti yake yachisocha kuti aniteteze.

KUKULA MWAUZIMU

Ntsiku ya ukwati wathu

Pomwe nkhondo idamala, timbakwanisa kusonkhana pabodzi na abale mumpingu wa ku Liège womwe wenze pa nsenga wa makilometro 90 kuchokera pa munda wathu. Kuyenda kwa nthawe tidayamba kukhala na kagulu kang’ono ka ofalisa ku Bastogne. Nidayamba kuphata basa mu ofesi yoona va kobiri, vimwevi vidanipasa mwayi wakuti nichite mapfunziro ya ufulu wa vamalamulo. Patsogolo pake nidayamba kuphata basa mu ofesi ya boma. Mu gole ya 1951 tidakonza nsonkhano wadera ku Bastogne. Padagumanika wanthu okwana 100 ndipo penze pomwe mpainiya munango wakhama dzina yake Elly Reuter. Iye wenze adafamba na njinga nsenga wa makilometro 50 kuti adzagumanike pa nsonkhano moyu. Palibe kupita nthawe tidakondana ndipo tidakonza vakuti tilowolane. Wenze adandotambira kalata kuchokera ku Ofesi ya Nthambi kuti ayende kukangena nawo Shikola ya Giriyadi ku Estados Unidos. Iye adanembera kalata ku Ofesi ya Nthambi kuwafotokozera ndawa yake akwaniselini kuyenda ku shikola mweyi. M’bale Knorr, yemwe ambanyang’anira va basa yathu pa nthawe mweire, adamudawira mokoma ntima kuti panango nthawe inango iye angadzangene shikola mweyi pabodzi na mwamuna wake. Tidalowolana mu Fevereiro 1953.

Elly na mwana wathu Serge

Mu gole mweire, Elly na inepano tidagumanika pa nsonkhano wa Sociedade mu Estádio ya ku Yankee ku Nova Iorque. Niri kunkule nidadziwana na m’bale munango yemwe adanipasa basa yabwino. Iye adatikumbira kuti tifuluke nkukakhala ku Estados Unidos. Koma patsogolo pakuti tayipempherera nkhani mweyi, Elly na inepano tidaganiza vakuti tileke kubvuma mwayi moyu ndipo tidaganiza vobwerera ku Bélgica kuti tikathandize kagulu kang’ono ka ofalisa 10 ku Bastogne. Magole patsogolo pake tidadalisiwa pakubereka mwana nkhuzi maninge dzina yake Serge. Koma chobvesa ntsisi nichakuti minyezi 6 patsogolo pake Serge adadwala ndipo adamwalira. Tidakhumudwa maninge ndipo tidapemphera kwa Yahova, koma iye adatilimbikisa na chidikhiro cha kumuka kwa wakufa.

UTUMIKI WA NTHAWE ZOSE

Mu Outubro 1961, nidagumana basa yomwe imbanipasa mpata kuti nikwanise kuchita upainiya. Koma pa ntsiku mweyo tidafonerewa na wonyang’anira Ofesi ya Nthambi ya ku Bélgica. Iye adanibvunza kuti peno ningakwanise kutumikira ninge ntumiki wadera (yemwe ntsiku zino adziwika kuti wonyang’anira dera). Koma nidadawira kuti: “Ko ningaleke kutumikirako ninge mpainiya nikanati nabvuma utumiki moyu?” Iye adanibvesa. Patsogolo pakuti tatumikira ninge apainiya kwa minyezi 8, tidayamba kutumikira ninge onyang’anira dera mu Setembro 1962.

Patsogolo pakuti tatumikira ninge onyang’anira dera kwa magole yawiri, tidachemerewa kuti tikatumikire pa Beteli ya ku Bruxelas. Kumoku tidayamba utumiki wathu mu Outubro 1964. Mu utumiki wathu unyowani moyu, tidagumana madaliso yazinji maninge. Patsogolo pakuti tazungiriwa na m’bale Knorr mu 1965, nidadabwa kuyikhiwa kuti nitumikire mukomiti ya nthambi. Patsogolo pake ine na Elly tidachemerewa kuti tikangene Shikola namba 41 ya Giriyadi. Pamwapa manje vomwe m’bale Knorr wenze adamuuza Elly magole 13 kumbuyo vidakwanirisika. Pomwe tidamaliza shikola mweyi tidabwerera ku Beteli ya ku Bélgica.

KUTETEZA UFULU WA WANTHU WA YAHOVA

Nenze na mwayi wophatisa basa luso yangu ya mapfunziro mwasitiriti, pakuthandiza wanthu wa Yahova kukhala na ufulu wakuti ambatumikire Yahova mwaufulu ku Europa na m’madziko yanango. (Afil. 1:7) Ndawa ya vimwevi nidakwanisa kucheza na akuluakulu wa m’madziko yoposha 55, komwe basa yathu yenze yolambiziwa. M’malo mwakuti nimbawauze akuluakulu mwawa va luso yangu yakumenyera ufulu, nimbawauza kuti ndine “ntumiki wa Mulungu.” Nthawe zose nimbapemphera kwa Yahova ndawa yakuti nimbadziwa kuti ‘ntima wa mpfumu uli ninge kamadzi ndjanja ya Yahova, iye achauyendesa kulikose komwe ankufuna.’—Miy. 21:1.

Nthawe inango padachitika chinthu chomwe nichiyebwalini. Nthawe inango nimbafuna kucheza na nkulu wamalamulo wa ku Europa. Maulendo yazinji nimbakumbira kuti nigumane naye, koma pakumalizira vidakwanisika. Iye adanena kuti: “Nikupaseko 5 minutu niyingizirelini ne ibodzi.” Nthawe mweyo nidajolika nkupemphera. Iye pakudabwa na vomwe nimbachita, adanibvunza kuti nikuchita chani, nidamunyang’ana nkumuuza kuti: “Ninkutembeja Yahova ndawa imwepo ndimwe m’bodzi mwa atumiki wake.” Adanibvunza pomwe kuti: “Unkutanthauza chani?” Nidamuonesa lemba ya Aroma 13:4. Ndawa yakuti ambalemekeza maninge Baibolo, iye adachita chidwi maninge na lemba mweyi. Ndipo chomwe chidachitika ni chakuti, nidakwanisa kucheza naye pafupifupi uma hora. Macheza mwaya yenze yabwino maninge, mpakana iye adanena kuti alemekeza maninge basa yathu.

Kwamagole yazinji, wanthu wa Yahova amenyera ufulu wawo ku Europa pa nkhani ya kusangenerera ndale, kulera wana, mitsonkho na vinthu vinango. Nidakhala na mwayi wogumanika pa vinango mwa vinthu vimwevi na kuona momwe Yahova ambatsogolerera vinthu kuti timbawine milandu ku tiribunali. Mpakana manjeuno Mboni za Yahova zawina milandu yoposha 140 ku tiribunali yoona va ufulu wa wanthu ku Europa.

MOMWE BASA YATHU IDAKULIRA KU CUBA

M’magole ya 1990, nidaphata basa pabodzi na m’bale Philip Brumley wa kulikulu yathu pabodzi na m’bale Valter Farneti wa ku Itália, kuti tikwanise kumenyera ufulu abale wathu wa ku Cuba komwe basa yathu yenze yolambiziwa. Nidanembera kalata nkhala pakati wa ku Cuba ku Bélgica ndipo patsogolo pake tidakhala na nsonkhano kuti atithandize vomwe tidakumbira. Pa nsonkhano wanthu wakuyamba tilibe kukwanisa kuti tibvesesane vose vomwe vimbachitisa kuti boma ya ku Cuba iyimise basa yathu.

Pabodzi na Philip Brumley na Valter Farneti ubodzi mwa ulendo wathu wa ku Cuba mu magole ya 1990

Patsogolo pakuti tapemphera kwa Yahova kukumbira kuti atitsogolere, tidakumbira kuti titumize ma Baibolo yokwana 500 ku Cuba. Ndipo boma idabvuma. Ma Baibolo mwaya yadafika bwinobwino ndipo yadagawiriwa kwa abale na alongo. Pamwapa tidaona kuti Yahova ankudalisa khama yathu. Tidakumbira pomwe kuti titumize ma Baibolo yanango yokwana 27 500. Pamwapa pomwe boma idabvuma. Nidakhala wokondwa maninge ndawa yothandiza kuti abale na alongo wathu ku Cuba akwanise kukhala na Baibolo.

Nidazungira maulendo yazinji abale wathu wa ku Cuba kuti niwathandize kukonza kuti basa yathu ikhale yobvumizika ku boma. Ndawa yochita vimwevi, nidakwanisa kukhala wobverana na akuluakulu azinji wa boma.

KUTHANDIZA ABALE WATHU KU RUANDA

Mu gole ya 1994, wanthu oposha 1 000 000 adafa pomwe wanthu wa Chitutsi ambaphewa. Ndipo vobvesa ntsisi maninge kuti abale na alongo wathu anango adafa. Kanthawe pang’ono padakonzewa kagulu ka abale kuti ambapereke thandizo mudziko mweyi.

Inepano na abale anango pomwe tidafika ku thaundi ikulu ya Kigali, tidaona kuti ofesi yotsumbudzulira mabukhu na nyumba yosungiramo mabukhu yenze na vibowo va mabala. Tidabva nkhani zizinji za abale na alongo omwe adaphewa na vibemba. Koma tidabva pomwe nkhani zizinji za momwe abale na alongo ambaoneserana chikondi pa kuthandizana. Mwakulinganiza, tidadziwana na m’bale Tutsi yemwe wenze adadzibisa mumphako pasi kwa ntsiku 28, koma pamwapa ambasamaliriwa na banja inango ya Mboni za Yahova ya chi Hutu. Pa nsonkhano womwe tenze naye ku Kigali, tidakwanisa kulimbikisa abale na alongo okwana 900.

Kumanzere: Bukhu yomwe idabowolewa na bala mu ofesi yotsumbudzulira

Kumakulu: Kuphata basa mu komiti yopereka thandizo

Patsogolo pake tidagwata pa boda mpakana tidafika ku Zaire (dziko yomwe manjeuno idziwika kuti República Democrática do Congo.) Pamwapa timbanyang’ana gulu inango ya abale na alongo omwe enze adathawa ku Ruanda omwe enze ku malo yothawirako nkhondo ku Goma. Koma tiribe kukwanisa kuwagumana. Pamwapa tidakumbira Yahova kuti atitsogolere. Tidaona mwamuna munango ankubwera ku na isepano. Tidamubvunza peno ankudziwa komwe ku na Wamboni za Yahova. Iye adadawira kuti: “Inde ninkukudziwa, inepanombo ndine mbodzi wa Mboni za Yahova, nikutengeni imwepo mpakana ku dipatimenti yopereka thandizo.” Patsogolo pakuti tachita nsonkhano wolimbikisa na abale wa mukomiti yopereka thandizo, tidakhala pomwe na nsonkhano na abale na alongo omwe enze adathawira kumoku okwana 1600 kuti tiwalimbikise. Tidawawerengera pomwe kalata yochokera ku Bungwe Yotonga. Ndipo abale adakhala okondwa maninge pomwe adabva mawu aya: “Imwepo nthawe zose tikutomolani mu mapemphero yathu, tinkudziwa kuti Yahova akusiyenilini.” Mawu ya Bungwe Yotonga mwaya yadakwanirisika. Manjeuno ku Ruanda ku na abale na alongo okwana 30 000 omwe ankutumikira Yahova mokondwa!

KUTSIMIKIZA KUKHALA WOKHULUPIRIKA

Tiri pafupi kukwanisa magole 58 tiri m’banja, nkazi wangu Elly adamwalira mu 2011. Nidapemphera kwa Yahova na kumuuza momwe nenzere wokhumudwa. Nidaona momwe Yahova adanilimbikisira. Chinthu chinango chomwe chidanilimbikisa ni kulalikira ntontholo wabwino kwa wanthu anango.

Podiya kuti ninamagole yoposha 90, ninkupitiriza kulalikira sondo iriyose. Ndipo nikhala pomwe wokondwa maninge kuthandiza dipatimenti yoona va malamulo kuno ku Bélgica. Ningakwanise kufotokozera anango vomwe vanichitikira pa moyo wangu, na kulimbikisa alumbwana wa pa banja ya Beteli.

Papita magole 84 kuchokera pomwe nidapemphera kakuyamba kwa Yahova. chimwechi chenze chiyambi cha moyo wabwino, moyo omwe nidzibva kuti niri pafupi maninge na Yahova. Nitembeja pomwe Yahova pakubvesera mapemphero yangu nthawe zose.—Sal. 66:19. b

a Mbiri ya moyo wa m’bale Schrantz, idabulisiwa mu A Sentinela de 1º de maio de 1974, tsa. 282-286.

b M’bale Marcel Gillet adamwalira pa 4 Fevereiro 2023 pomwe nkhani mweyi imbanembewa.