1. Ko ni pachochitika chiponi pomwe Yesu adachita chodabwisa chake choyamba?

 LINGANIZANI kuti muli gole ya 29 yakuyamba kwa utumuki wa Yesu pa dziko yapasi, Yesu amayi wake na opfunzira anango adachemerewa ku phwando ya ukwati ku thaundi ya Kana. Thaundi mweyi ili ku Norte kwawo kwa Yesu. Mariya wenze shamwali wa anuwake waukwati ndipo padafika adayamba kuthandizanawo kusamalira alendo. Nkati mwa phwando mweyo padagumanika bvuto inango yomwe idakachitisa wabanja na anuwake waukwati kuchita manyazi. Bvuto yake yenze kumala kwa vinyu. b Panango chiwerengero cha wanthu omwe enzepo chenze chikulu maninge kuposha womwe ambadikhiriwa. Ndipomwapa, Mariya adayenda mwakankulumize komwe kwenze Yesu nkumuuza kuti: ‘Vinyu wamala.’ (Yoh. 2:1-3) Ko Yesu adachita chani? Iye adachita chinthu chodabwisa kusandusa madzi ‘kukhala vinyu.’—Yoh. 2:9, 10.

2-3. (a) Ko ni vodabwisa viponi vomwe Yesu adachita? (b) Ko tipfunzire chani mu nkhani ino?

² Chimwechi chenze chodabwisa choyamba pa vodabwisa vizinji vomwe Yesu adachita padziko. c Iye adaphatisa basa mphanvu zomwe wenzenazo ndipo adachita vodabwisa vizinji maninge. Mwakulinganiza, Yesu panthawe inango adadyesa  modabwisa amuna okwana 5000 ndipo pa chochitika chinango pomwe Yesu adadyesa amuna okwana 4000. Kuti tiphatanidze akazi na wana chiwerengero chimwechi chingafike 27 000. (Mat. 14:15-21; 15:32-38) Pavochitika viwiri vimwevi, Yesu adachirisa pomwe wanthu azinji odwala. (Mat. 14:14; 15:30, 31) Ndoganizani kukodwa komwe wanthu mwawale adakhalanako pakuona kuti apolesewa, kuchirisiwa na kudyesewa modabwisa na Yesu!

³ Isepano tingapfunzire vizinji pa vodabwisa va Yesu. Munkhani ino, tipfunzire vodabwisa vinango vomwe vilimbise chikhulupiriro chathu. Ndipo tione pomwe momwe tingatewedzerere kudzichepesa na chifundo cha Yesu pakuchita vodabwisa vimwevi.

4. Ko tikambapfunzira vodabwisa va Yesu vitipfunzisa va mbani?

⁴ Vodabwisa va Yesu vitipfunzisalini va iye yekha koma tipfunzira pomwe va Yahova, ndawa yakuti iye ndiye adapasa mphanvu Yesu kuti achite vodabwisa mwevire. Pa Machitidwe 10:38 ilewa kuti: ‘Mulungu adamudzoza [Yesu] na mzimu uchena na mphanvu ndipo iye adafambafamba m’dziko kumbachita vabwino na kupolesa wose osausika na Ndyerekezi, ndawa yakuti Mulungu wenze naye.’ Kumbukirani pomwe kuti vose vomwe Yesu adalewa kuchita kuphatanidzapo vodabwisa ambatewedzera mokhulupirika Ababa wake. (Yoh. 14:9) Onani vinthu vitatu vomwe isepano tingapfunzire pa vodabwisa va Yesu.

5. N’chani chidachitisa Yesu kuti achite vodabwisa? (Mateyu 20:30-34)

⁵ Choyamba, Yesu na Yahova atikonda maninge. Pomwe Yesu wenze padziko yapasi, adaonesa kuti akonda wanthu pakuwamasula kumabvuto yawo. Nthawe inango amuna awiri osaona adakuwa kuchemera Yesu kuti awathandize. (Lewengani Mateyu 20:30-34.) Yesu ‘adabva ntsisi’ na amuna mwawa ndipo adawachirisa. Mavesi mwaya, pagumanika mawu ya Chigiriki yotsumbudzuliliwa kuti ‘adabva ntsisi’ kunkuonesa kubva ntsisi maninge kuchokera mu ntima. Nimaganizo mwaya yachifundo yomwe yaonesa chikondi chomwe chidachitisa Yesu kudyesa wanjala na kupolesa wakhate. (Mat. 15:32; Maliko 1:41) Ndise otsimikiza kuti Yahova Mulungu ‘yemwe ni wachifundo’ chikulu na mwana wake Yesu atikonda maninge ndipo viwawawa akambaona tinkubonera. (Luka 1:78; 1 Pet. 5:7) Tikayikiralini kuti Yahova na Yesu afuna maninge kumalisa mabvuto yose yomwe yankuboneresa wanthu!

6. Ko Mulungu adapasa Yesu mphanvu kuti achite chani?

⁶ Chachiwiri, Mulungu adapasa mphanvu Yesu zomalisa mabvuto yose ya wanthu. Ndipo vondabwisa vomwe Yesu adachita vinkuonesa kuti iye ana mphanvu zomalisa mabvuto yose yomwe tingakwaniselini kuyamalisa patekha. Mwakulinganiza, iye ana mphanvu zotimasula kuuchimo na mabvuto yobwera ndawa ya uchimo moyu ninge matenda na impfa. (Mat. 9:1-6; Aro. 5:12, 18, 19) Vodabwisa vimwevi vititsimikizira kuti iye angakwanise kumalisa ‘khaindi iliyose’ ya matenda komasoti kumukisa wakufa. (Mat. 4:23; Yoh. 11:43, 44) Iye ana mphanvu pomwe zolamulira chimphepo champhanvu na kumasula wanthu kuviwanda. (Maliko 4:37-39; Luka 8:2) Tikhala okodwa kudziwa kuti Yahova adapasa mwana wake Yesu mphanvu zose zimwezi.

7-8. (a) Ko vodabwisa va Yesu vititsimikizira va mbani? (b) Ko nichodabwisa chiponi chomwe imwepo mufuna kudzaona mudziko inyowani?

⁷ Chachitatu, ndise otsimikiza kuti Ufumu wa Mulungu udzabwerese madaliso yazinji padziko yapasi. Vodabwisa vomwe Yesu adachita ali padziko yapasi, vitionesa vomwe iye adzachite ninge Mpfumu ya Ufumu wa Mulungu.  Adzachite vimwevi kuposha vomwe adachita kale, onani madaliso yomwe tinkudikhira yomwe yadzabwere na Ufumu wa Khrisitu. Tidzakhale na thanzi yaungwiro ndawa yakuti Yesu adzamalise matenda yose na mabvuto yomwe yachachitisa kuti wanthu ambabonere. (Yes. 33:24; 35:5, 6; Chiv. 21:3, 4) Palibe yemwe adzabve njala panango kukhudziwa na matsoka ya chilengedwe. (Yes. 25:6; Maliko 4:41) Tidzakhale okondwa kutambira azishamwali wathu womwe adafa kuchokera ‘ku manda ya chikumbuso’. (Yoh. 5:28, 29) Ko ni chodabwisa chiponi chomwe tidzaone mudziko inyowani chomwe imwepo mukudikhira mwachidwi?

⁸ Yesu adaonesa kudzichepesa maninge na chifundo pakuchita vodabwisa ndipo isepano tichadekana kutewedzera makhalidwe mwaya. Naboni tione vitsanzo viwiri, tiyambe na nkhani yolewa va phwando yomwe idachitika ku Kana.

9. Ko Yesu adachita chani pa phwando ya ukwati? (Yohane 2:6-10)

⁹ Lewengani Yohane 2:6-10. Pomwe vinyu udamala paphwado ya ukwati, ko Yesu wenze wochichimizika kuchitapo kanthu? Neye. Penze palibe ulosi uliwose wolewa kuti Mesiya akadzabwera adzachite chodabwisa chosandusa madzi kukhala vinyu. Yesani kuganizira momwe mudakabvera kuona kuti vinyu wamala paukwati wanu. Vikuoneseratu kuti Yesu adachita chifundo na wachibale ndipo makamaka woloolana wale ndipo ambafunalini kuti achite  manyazi. Ninge momwe taonera kumayambiriro kwa nkhani ino, iye adachita chodabwisa adasandusa madzi kukhala vinyu wabwino maninge wokwana 390 litros. Vingachitike kuti iye adasandusa vinyu uzinji tene na cholinga chakuti ukasalira augulise ndipo kobiri yake ithandizire banja inyowani mwaire. Mosakaika woloolana mwawa adapepukiriwa ndawa ya chithandizo chomwe Yesu adapereka.

10. Ko ni vinthu viponi vodekana maninge vomwe tiwerenga pa Yohane msolo 2? (Onani pomwe foto.)

¹⁰ Onankoni vinthu vinango vofunika maninge vogumanika pa lemba ya Yohane msolo 2. Ko imwepo mwazindikira kuti ni Yesulini yemwe adadzaza madzi mitsuko yale? M’malo mwakuti achite yekha vimwevi Yesu adakumbira wopfunzira wake kuti adzaze madzi mitsuko. (Versi 6, 7) Ndipo pambuyo pakuti wasandusa madzi kukhala vinyu, Yesu alibe kutengako vinyu pang’ono kuyenda naye kwa onyang’anira phwando. M’malo mwake, iye adakumbira atumiki wake kuti achite vimwevi. (Vesi 8) Ndipo tinashuwa kuti Yesu alibe kutengako khapu ya vinyu kuyenda nayo kwa wanthu wochemerewa wale, nkulewa kuti: ‘Lawani vinyu wabwino womwe nandomala kukonza!’

11. Ko tingapfunzire chani pa chodabwisa cha Yesu?

¹¹ Ko tingapfunzire chani pa chodabwisa cha Yesu chosandusa madzi kukhala vinyu? Tinkupfunzira nkhani ya kudzichepesa. Yesu alibe kudzitama na chodabwisa chomwe adachita, kunena shuwa iye ambadzitamalini ne pang’ono na vomwe angachita. Mosiyana na vimwevo, Yesu wenze wodzichepesa ndipo nthawe zose ambapereka ulemerero kwa Ababa wake. (Yoh. 5:19, 30; 8:28) Tikatewedzera chitsanzo cha Yesu nkukhala na maganizo yodzichepesa, tidzazindikire kuti palibe chomwe tingakwanise kuchita pa ise tekha. Vilibe basa na vomwe tichachita pakutumikira Yahova. (Yer. 9:23, 24) Iye ndiye wodekana ulemerero. Mukuganiza kuti tingakwanise kuchita chani palibe thandizo ya Yahova?—1 Akor. 1:26-31.

12. Ko ni njira inango iponi yomwe tingatewedzerere kudzichepesa kwa Yesu? Fotokozani.

¹² Onani pomwe njira inango yomwe tingatewedzerere kudzichepesa kwa Yesu. Ganizirani chochitika ichi: Nkulu watenga nthawe itali maninge kuthadiza mpainiya wa chilumbwana kukonzekera nkhani yake yoyamba ya wose. Ndawa ya vimwevo m’bale wachilubwana moyu waikamba bwino nkhani yake ndipo yakondweresa ose mumpingu. Pambuyo pa misonkhano m’bale munango ankulewa tene kuuza nkulu ule: ‘Ni nkhani yokomedza maninge yomwe tenze nayo lero, ntenolini?’ Nkulu ule ankulewa kuti ‘shuwadi, koma inepano natenga nthawe ikulu maninge kumuthandiza iye.’ Koma vingakhale bwino maninge nkulu ule adakalewa kuti ‘inde, ni shuwadi ndipo nikukodwa naye.’ Tikakhala wodzichepesa tidzafunelini kutembejewa ndawa ya vomwe tachitira anango. Kwa isepano tidzaone kuti nivokwanira kudziwa kuti Yahova awona vose vomwe tachita ndipo avilemekeza. (Linganizani na Mateyu 6:2-4; Aheb. 13:16) Nishuwadi isepano tikodweresa maninge Yahova tikambatewedzera chitsanzo cha kudzichepesa kwa Yesu. —1 Pet. 5:6.

13. Ko Yesu adaona chani akufika mu thaundi ya Kana, ndipo iye adachita chani? (Luka 7:11-15)

¹³ Lewengani Luka 7:11-15. Nkati mwa utumiki wake Yesu, iye adayenda mpaka ku Naini. Thaundi mweyi yenze ku Galileya kufupi na ku Sunemu komwe mneneri Elisa adamukisa mwana wankazi wamasiye magole 900 m’buyo Yesu akanati kubwera. (2 Maf. 4:32-37) Yesani kuganizira chochitika ichi, Yesu padafika pafupi na msuwo wa thaundi mweyi adagumana na wanthu azinji alitakule maliro. Nkhani mweyi ni yopweteka ntima maninge ndawa nkazi  wa masiye muyu, wenze adaluza mwana wake mwamuna m’bodzi yekha. Koma nkazi moule wenzelini yekha, wenze pabodzi na chigulu cha wanthu azinji wa mu thaundi mweile. Yesu adawaimisa wanthu wale ndipo adachita chinthu chomwe chidachinja moyo wa m’mayi ule mpaka kalekale. Iye adamukisa mwana wake! Kumoku nikumukisa koyamba pa wanthu atatu womwe adamukisiwa na Yesu womwe adanembewa m’mabukhu ya ntontholo wa bwino.

14. Ko ni vochitika viponi vopasa chidwi vomwe vigumanika pa lemba ya Luka msolo 7? (Onani pomwe foto.)

¹⁴ Onani vinthu vinango vopasachidwi maninge munkhani yogumanika mu lemba ya Luka msolo 7. Tinkukwanisa kuona kuti Yesu ‘akuona’ nkazi moule ndipo ‘ankubva naye ntsisi.’ (Vesi 13) Panango Yesu ambaona mayi moyu ankulira achifamba pafupi na chitanda cha mwana wake ndipo adabva naye ntsisi. Koma Yesu alibe kundobva naye ntsisi nkazi moyu, koma adamuonesa pomwe chifundo. Iye adamuuza mawu yolimbisa kuti ‘leka kulira’ ndipo adachitapo kanthu kumuthandiza. Patsogolo pake adamumukisa mulumbwana ule ‘nkumupereka kwa amayi wake.’—Vesi 14, 15.

15. Ko tikupfunzira chani na chodabwisa cha Yesu?

¹⁵ Ko tinkupfunzira chani pa chodabwisa mwechi cha Yesu? Tinkupfunzira kuti tichadekana kuonesa chifundo kwa wale womwe aferewa. Nishuwadi kuti tingakwaniselini kumukisa munthu, koma ninge Yesu tingaone njira zomwe tingaonesere chifundo kwa wanthu mwawa. Tingayambe ndise kulewa panango kuwachitira vinthu vomwe vingawalimbikise panango kuwathandiza. d (Miy. 17:17; 2 Akor. 1:3, 4; 1 Pet. 3:8) Olo mawu yochepa yomwe tingawauze yangawalimbikise maninge.

16. Mobverana na foto, ko mwapfunzira chani pankhani ya mayi yemwe wenze adaferewa mwana wake chamanjemanje?

¹⁶ Onani chitsanzo chinango. Magole yanganani m’buyo umu mulongo munango pomwe nyimbo ingaimbiwa mu Nyumba ya Ufumu adazindikira kuti mulongo munango ambalira. Nyimbo mweyo imbalewa va kumukisiwa kwa akufa. Iye wenze adaferewa chamanjemanje mwana wake nkazi. Padaona vimwevi palibe  kupita nthawe ndipo mulongo moyu adayenda pafupi penze mayi moyu nkumuphata paphewa ndipo adayamba kuimba naye nyimbo mweyo. Patsogolo pake mayi moyu adalewa kuti: “Nidadzibva kuti anikonda maninge abale na alongo.” Iye adakondwa maninge ndawa yoyenda ku Nyumba ya Ufumu. Iye adapitiriza kulewa kuti: “Thandizo yathu ilikuno ku Nyumba ya Ufumu.” Ndise otsimikiza kuti Yahova awona ndipo alemekeza maninge olo vinthu vochepa vomwe isepano tichita pakuonesa chifundo kwa omwe aferewa ndipo ‘ankuwawiwa ntima.’—Sal. 34:18.

17. Ko tapfunzira chani mu nkhani mweyi?

¹⁷ Isepano tingakhale olimbikisiwa maninge tikambafagafaga vodabwisa va Yesu vomwe vigumanika mu mabukhu ya Ntontholo wabwino. Ivo vitipfunzisa momwe Yahova na Yesu atikondera vitionesa mphanvu zomwe Yesu alinazo pakumalisa mabvuto ya wanthu. Ndipo vititsimikizira pomwe kuti mapolomisi yose yomwe Yahova adalewa yolewa va ntsogolo yadzakwanirisiwe manjemanje Ufumu wa Mulungu ukadzayamba kutonga padziko yapasi. Tikambapfunzira nkhani zimwezi, timbaganizire momwe tingatewedzerere makhalidwe mwaya ya Yesu. Ko tani kukhala na makodzedwe ya pfunziro yamwekha panango kupatula ntsiku ibodzi ya pfunziro ya banja kuti mupfunzire vizinji pa vodabwisa va Yesu? Onani vinthu vinyowani vomwe munkupfunzira ndipo mumbafotokozere anango. Ganizirani macheza yokomedza yomwe mungakhale nayo!—Aro. 1:11, 12.

18. Ko tidzaone chani mu nkhani inkubwera?

¹⁸ Kumapeto kwa utumiki wake pano padziko yapasi, Yesu adachita chinthu chachitatu na chomaliza chomwe chidalembewa m’Baibolo. Panthawe mweyo iye adamukisa shamwali wake wapamoyo ndipo venze vosiyana na kumukisiwa kwa wanthu anango wale. Ko tinkupfunzira chani pa chodabwisa mwechi? Ko tingalimbise tani chikhulupiriro chathu pa nkhani ya kumukisiwa kwa akufa? Tidzaone mwevi mu nkhani inkubwera.