Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

NKHANI YOPFUNZIRA 16

‘M’bale wako adzamuke!’

‘M’bale wako adzamuke!’

“Yesu adauza [Malita] kuti: ‘M’bale wako adzamuke.’’ —YOH. 11:23.

NYIMBO NA. 151 Iye Adzaitana

VOMWE TIPFUNZIRE a

1. Ko Matthew adaonesa tani kuti ambakhulupiriradi chidikhiro cha kumuka kwa akufa?

 MULUBWANA munango dzina yake Matthew wakhala akudwala matenda ndipo wakhala ankuchitiwa ma operasau kazinji. Nthawe inango iye ambanyang’anira pologalama yapa mwezi ya JW Broadcasting®. Chakumapeto kwa pologalama mweyo iye adaona vidiyo ya nyimbo ikuonesa wathu ankutambira wathu omukisiwa kumanda. b Payidamala pologalama, Matthew adachungunuka kunyang’ana azibereki wake ndipo adawaphata manja. Iye adati: “Ababa amayi imwepo mwaonambo vimwevi, olo nimwalire nidzamuke. Vose vidzakhale bwino mundonidikhira.” Ko imwepo mwakwanisa kuona momwe azibereki mwawa mwadabvera kuona chidikhiro cha kumukisiwa kwa akufa chinkulimbikisa mwana wawo?

2-3. Ndawa chani kuganizira chidikhiro cha kumuka kwa akufa nikwabwino kwa isepano?

2 Chidikhiro cha m’Baibolo cha kumukisiwa kwa akufa, ni chinthu chodekana maninge kuti timbachinganizire nthawe zose. (Yoh. 5:28, 29) Ndawa chani? Ndawa tinkudziwalini kuti ninthawe iponi pomwe tidzaphatiwe na matenda yakulu panango kuferewa. (Mla. 9:11; Yak. 4:13, 14) Chidikhiro cha kumukisiwa kwa akufa chitilimbikisa kuti tipirire mabvuto yathu. (1 Ates. 4:13) Baibolo ititsimikizira kuti Ababa wathu wakudzulu atidziwa bwino komasoti atikonda manige. (Luka 12:7) Iye atidziwa bwino maninge mwakuti adzatimukise na makhalidwe komasoti maganizo yetenze nayo tikanati kumwalira. Ndipo iye atikonda maninge pakutipasa mwayi odzamukisiwa nkukhala na moyo mpaka kalekale!

3 Munkhani ino, chakuyamba tione kuti ndawa chani tichadekana kukhulupirira polomisi ya kumuka kwa akufa. Patsogolo pake, tipfunzire nkhani inango ya m’Baibolo yomwe ilimbise maninge chikhulupiriro chathu. Munkhani mweyo ni momwe mwachokera lemba yomwe pachokera nkhani ino, yomwe ilewa kuti: ‘M’bale wako adzamuke.’ (Yoh. 11:23) Pakumalizira tione vatingachite kuti chidikhiro cha kumuka kwa akufa chipitirize kulimbisa chikhulupiriro chathu.

NDAWA CHANI TICHADEKANA KUKHULUPIRIRA CHIDIKHIRO CHA KUMUKA KWA AKUFA?

4. Kuti tikhulupirire polomisi, ko tichadekana kutsimikizira chani? Perekani chitsanzo.

4 Kuti tikhulupirire polomisi, tifunika kutsimikizira kuti munthu yemwe watipolomisa anachifuno, buya na mphanvu zokwanilisira. Ganizirani chitsanzo ichi: Linganizani kuti kwabwera chimphepo champhanvu chomwe chadzonga nyumba yanu ndipo ikufunika kukonzewa. Pamwapo shamwali wanu ankufika ndipo ankulewa kuti ‘inepano nikuthandize kukonza nyumba yako mweyi.’ Vimwevi vinkuoneseratu kuti iye anashungu yokuthandizani imwepo. Peno shamwali wanu ni bilida ndipo anavitsulo vophatira basa, imwepo mungakhulupirire kuti iye anaphanvu komasoti buya zochitira vimwevo. Ndipomwapo, imwepo munkukhulupirira polomisi mweyo. Ko isepano tingakhalembo nachitsimikizo chimwechi pa polomisi ya Yahova yolewa va kumuka kwa akufa? Ko iye anacho chifuno komasoti mphanvu zokwanilisira polomisi mweyi?

5-6. Ndawa chani tingakhale otsimikiza kuti Yahova anashungu yodzamukisa wakufa?

5 Ko Yahova anachifuno chodzamukisa wakufa? Ndise otsimikiza kuti iye anacho. Kuti ationese vimwevi iye adachitisa onemba Baibolo azinji kunemba va mapolomisi yakutsogolo. (Yes. 26:19; Hos. 13:14; Chiv. 20:11-13) Yahova akachita polomisi, iye akwanirisa. (Yos. 23:14) Yahova afunisisa kumukisa wakufa. Koma ko tinkudziwa tani vimwevi?

6 Mwakulinganiza, onani vomwe Yobu adanemba iye wenze otsimikiza kuti olo afe Yahova adzakhale na shungu yomumukisa. (Yobu 14:14, 15) Yahova iye anashungumbo yodzamukisa atumiki wake wose omwe adamwalira, iye ankudikhira mwachidwi kudzawamukisa kuwapasa moyo wathanzi na wokondwa. Ganizirani va wanthu mamidyau yazinji omwe adafa alibe kupfuzirako choonadi cha Yahova. Koma Mulungu wathu wachikondi afuna kudzawamukisa. (Mac. 24:15) Yahova afuna kuti adzakhale azishamwali wake na kudzakhala na moyo wosapera padziko yapasi pano. (Yoh. 3:16) Nivobveka kuti Yahova anachifuno chodzamukisa wakufa.

7-8. Ndawa chani tingakhale otsikmikiza kuti Yahova anamphanvu zodzamukisa wakufa?

7 Ko Yahova anamphanvu zodzamukisa wakufa? Inde alinazo! Shuwadi iye ni ‘Wamphanvuyose.’ (Chiv. 1:8) Iye anamphanvu zokwana zokwanisa kodzonga mdani aliyese kuphatanidzapo impfa. (1 Akor. 15:26) Kudziwa vimwevi kutipasa mphanvu na kutilimbikisa. Ganizirani chitsanzo cha mulongo Emma Arnold. Iye na wa m’banja yake adagumana na mayesero yosiyanasiyana yoyesa chikhulupiriro chake pa Nkhondo Yachiwiri ya padziko yonse kuphatanidzapo kuferewa azishamwali kumalo yothawirako nkhondo mu ulamuliro wa chipani cha Nazi. Kuti alimbikise mwana wake, mulongo Emma adanena kuti: “Peno impfa idakati idzapitirize kuboneresa wanthu idakakhala yamphanvu kuposha Yahova. Ntenolini?” Koma palibe champhanvu kuposha Yahova ndawa Mulungu wathu ni wamphanvuyose. Pakuti Iye ndiye adakonza moyo ndise otsimikiza kuti Iye adzabwezerese moyo kwa wale omwe adafa.

8 Tina vifukwa vizinji votichitisa kukhulupirira kuti Yahova adzawamukise wakufa. Maganizo yake yalibe malire ndipo kuti tibvese vimwevi, iye achemera nyenyezi iliyose dzina yake. (Yes. 40:26) Kuthimizira pamwapa iye akumbukira wanthu womwe adamwalira. (Yobu 14:13; Luka 20:37, 38) Kwa Yahova nivosashupa kukumbukira vinthu vose vomwe munthu adamwalira angachita kuphatanidzapo maonekedwe yake, makhalidwe yake, maganizo yake na vose vomwe angachita.

9. Ndawa chani imwepo mukhulupirira polomisi ya Yahova yolewa va akufa?

9 Mosakayika tingakhale otsimikiza va polomisi ya Yahova ya kumuka kwa akufa ndawa yakuti tinkudziwa kuti iye anaphanvu na chifuno chochitira vimwevi. Koma tina chifukwa chinango chotichitisa kukhulupirira polomisi ya kumuka kwa akufa. Yahova adachitako kale vimwevi m’buyoumu, kalekale adapasako mphanvu atumiki anango kuphatanidza Yesu kuti amukise wakufa. Manje tipfunzire kumukisa komwe Yesu adachita komwe kunkugumanika pa lemba ya Yohane msolo 11.

YESU ADALUZA SHAMWALI WAKE WAPAMOYO

10. Ko Yesu adatambira ntontholo uponi ndipo ko adachita chani? (Yohane 11:1-3)

10 Lewengani Yohane 11:1-3. Naboni tiganizire kuti tili mugole ya 32 Yesu wabwera kale ndipo tili mumuyi unango wochemerewa Betaniya. Yesu wenze na azishamwali wabwino maninge mumuyi muyo omwe ni Malita, Mariya na mulongosi wawo Lazaro. (Luka 10:38-42) Lazaro adadwala maninge ndipo azilongosi wake adakhala na nkhawa. Ndipomwapa adatumiza munthu kukauza Yesu yemwe wenze kutsidya kwa Yorodano ndipo wenze ulendo wofamba ntsiku ziwiri na hafu. (Yoh. 10:40) Koma vobvesa ntsisi ni vakuti Lazaro adamwalira panthawe yomwe Yesu adatambira ntontholo moyu. Podiya kuti shamwali wake wamwalira Yesu adadikhira kwa ntsiku zinango ziwiri kuti achite ulendo woyenda ku Betaniya. Pomwe Yesu ambafika ku Betaniya penze padapita kale ntsiku zinayi Lazaro ali manda. Ndawa chani Yesu adadikhira ntsiku zose mwezi m’malo mwakuti athandize azishamwali wake mwawa? Iye ambafuna kuchita chinthu chomwe chidakapereka ulemerero kwa Ababa wake Yahova.—Yoh. 11:4, 6, 11, 17.

11. Ko tinkupfuzira chani pankhani ya ushamwali wa Yesu na Lazaro?

11 Nkhani mweyi itipfunzisa pomwe va ushamwali. Ganizirani ivi: Pomwe Malita na Mariya adatumiza ntontholo kwa Yesu, iwo alibe kumukumbira kuti ayende ku Betaniya, koma adandomudziwisa kuti shamwali wake ankudwala. (Yoh. 11:3) Olo venze teno Yesu adakamumukisa Lazaro alikutali. Iye adachita kuyenda ku Betaniya kuti akagumane na azishamwali wake Malita na Mariya. Ko muna azishamwalimbo watene omwe afunisisa kukuthandizani olo kuti mulibe kuchita kuwakumbira? Peno nteno mungawakhulupirire azishamwali mwawa pa ‘nthawe ya mabvuto.’ (Miy. 17:17) Ninge Yesu tingakhalembo azishamwali watene kwa wanthu anango. Naboni tibwerere kwa Lazaro tione vomwe vidachitika patsogolo pake.

12. Ko Yesu adamupolomisa chani Malita, ndipo ndawa chani iye ambafunika kukhulupirira polomisi mweyi? (Yohane 11:23-26)

12 Lewengani Yohane 11:23-26. Malita padadziwa kuti Yesu ankufika ku Betaniya iye adathamanga nkukagumana naye ndipo adalewa kuti: ‘Ambuya sembe mwenze kuno mulongosi wangu adakamwaliralini.’ (Yoh. 11:21) Nishuwadi kuti Yesu adakamumukisa Lazaro, koma ambafuna kuchita chinthu chinango chodabwisa maninge ndipo adamupolomisa kuti ‘m’bale wako adzamuke.’ Ndipo Yesu adamuuza pomwe chifukwa chinango chokhulupirira polomisi mweyi, iye adati: ‘Ine ndine kumuka na moyo.’ Nishuwadi ndawa iye adapasiwa mphanvu zomukisa wakufa. Ndipo Yesu wenze adamukisa kale wanthu awiri pa vochitika vosiyana, adamukisa mntsikana yemwe adandoti mwalireni na mulumbwana yemwe palibe kupita ntsiku. (Luka 7:11-15; 8:49-55) Koma pa nkhani ya Lazaro penze padapita ntsiku zinayi ndipo thupi yake yenze idayamba kuwola. Ko Yesu adakakwanisa kumumukisa?

‘LAZARO BULA’

Yesu adabva ntsisi na chifundo pakuona azishamwali wake ankulira (Onani ndime 13-14)

13. Mobverana na lemba ya Yohane 11:32-35, ko Yesu adachita chani padaona Mariya na wanthu anango ankulira? (Onani pomwe foto.)

13 Lewengani Yohane 11:32-35. Ganizirani kuti imwepo mwenzepo panthawe mweyo ndipo munkuona vose vomwe vinkuchitika Mariya mulongosi munango wa Lazaro ankugumanambo na Yesu. Iye ankubwerezera vomwe m’bale wake Malita walewa kuti: ‘Ambuya sembe mwenze kuno, m’bale wangu adakamwaliralini’. Mariya pabodzi na anzake womwe enze naye wose enze okwinyirira maninge. Kuwaona ankulira Yesu adakhudziwa maninge ndipo adankhala na ntsisi. Pakuwawiwa ndawa yowona kuti azishamwali wake akulira, iye adayambambo kulira. Yesu ambadziwa bwino momwe viwawira kuluza munthu yemwe umukonda!

14. Ko vomwe Yesu adachita pakuona Mariya ankulira vinkutipfuzisa chani va Yahova?

14 Momwe Yesu adachitira vinthu pa kuona Mariya ankulira, vikutipfuzisa kuti ‘Yahova ni wachifundo’ maninge. Ko tinkudziwa tani vimwevi? Ninge momwe taonera mu nkhani yapita, Yesu atewedzera ndendende chitsanzo cha Ababa wake. (Yoh. 12:45) Mukambalewenga momwe Yesu adachitira chifundo na azishamwali wake pakufikana pakulira tingatsimikize kuti Yahova ni wachifundo ndipo vimuwawa maninge akambationa tinkubonera. (Sal. 56:8) Kuganizira vimwevi kutilimbikisa kupitiriza kukhala pa ushamwali wolimba na Ababa wathu Yahova. Ko imwepo mungatsimikizire vimwevi?

Yesu adaoneseratu kuti anamphanvu zomukisa wakufa (Onani ndime 15-16)

15. Ninge momwe lemba ya Yohane 11:41-44 inkuonesera, ko nchani chidachitika pomwe Yesu adafika kumanda ya Lazaro? (Onani pomwe foto.)

15 Lewengani Yohane 11:41-44. Yesu akufika kumanda ndipo akukumbira kuti achose chimwala chomwe adafungira manda. Malita akuona kuti mwaya ni maganizolini yabwino ndawa yakuti thupi ya Lazaro yenze idayamba kale kununkha. Koma Yesu akumuuza kuti: ‘Ko nilibe kukuuza kuti peno ukhulupirira udzaone ulemerero wa Mulungu?’ (Yoh. 11:39, 40) Pamwapo Yesu akunyang’ana kudzulu ndipo akuchita pemphero yapagulu. Iye akufuna kuti ulemerero wose uyende kwa Mulungu pavomwe vingafuna kuchitika. Pamwapo Yesu ankukuwa kuti: ‘Lazaro bula’ ndipo Lazaro ankubula achifamba nkati mwamanda.Yesu adachita chinthu chomwe chimbaoneka ninge chingakwanisikelini kuchitika.

16. Ko msolo 11 wa lemba ya Yohane ulimbisa tani chikhulupiriro chathu pa chidikhiro cha kumuka kwa akufa?

16 Msolo 11 wa lemba ya Yohane ulimbisa chikhulupiriro chathu pa nkhani ya kumuka kwa akufa. Ko itilimbisa mwanjira yanyi? Ganizirani polomisi yomwe Yesu adachita na Malita yakuti: ‘M’bale wako adzamuke.’ (Yoh. 11:23) Ninge Ababa wake Yesu anachifuno na mphanvu zokwanirisa polomisi mweyi. Kulira komwe Yesu adachita kukuoneseratu kuti akufunisisa na ntima wose kumalisa impfa na mabvuto yose. Kuyigizira pamwapo, Lazaro padabula m’manda vidaoneseratu kuti Yesu anamphanvu zomukisa wakufa. Pakumaliza ganizirani vomwe Yesu adauza Malita kuti ambakumbukire, iye adati: ‘Ko inepano nilibe kukuuza kuti peno ukhulupirira udzaone ulemerero wa Mulungu?’ (Yoh. 11:40) Isepano tinavifukwa vobveka vokhulupirira kuti polomisi ya kumuka kwa akufa idzakwanirisike. Ko tingachite tani kuti tipitirize kukhulupirira maninge polomisi mweyi?

VOMWE TINGACHITE KUTI CHIDIKHIRO CHA KUMUKA KWA AKUFA CHILIMBISE CHIKHULUPIRIRO CHATHU

17. Ko tichadekana kuganizira chani tikambawerenga m’Baibolo nkhani za wanthu omukisiwa mbuyo?

17 Mbayesesani kulewenga na kupatula nthawe yoganizira va wanthu omwe adamukisiwa kumbuyo. M’Baibolo tigumanamo nkhani 8 za wanthu omwe adamukisiwa kuti akhale na moyo padziko yapasi. c Tani kupatula nthawe yopfuzira na kuganizira nkhani zimwezi? Pakuchita vimwevi kumbukirani kuti iwo enze wanthu chaiwo, amuna, akazi kuphatanidzapo na wana. Pa nkhani iliyose yomwe munkupfunzira, ganizirani momwe kumukisiwa kwa wanthu mwawa kunkukutsimikizirani kuti Yahova anamphanvu na chifuno chodzamukisa wakufa. Makamaka patulani nthawe yoganizira kumukisiwa kodekana maninge komwe ni kumukisiwa kwa Yesu. Kumukisiwa kumoku kudaonewa na wanthu azinji maninge komwe kulimbisa chikhulupiriro chathu, osati timbayebwe vimwevi.—1 Akor. 15:3-6, 20-22.

18. Ko mungaphatise tani basa bwino nyimbo zolewa va kumukisiwa? (Onani mawu ya mnyatsi.)

18 Mbabveserani nyimbo zathu zolewa va kumukisiwa. d (Aef. 5:19) Nyimbo mwezi zilimbisa chikhulupiriro pa chidikhiro chodabwisa mwechi. Kuchita vimwevi kutithandiza kuti timbakhulupirire maninge kumukisiwa kwa akufa. Bveserani nyimbo zimwezi ndipo zipfunzireni. Mumbapfunzire nyimbo zimwezi pa pfunziro yanu ya banja ndipo sungani nyimbo mwezi mu ntima mwanu na m’maganizo mwanu. Mukagumana na mabvuto panango kuferewa munthu yemwe mumukonda mzimu wa Yahova udzakuthandizeni kukumbukira na kuganizira mawu ya munyimbo mwezi ndipo udzakupaseni mphanvu zokwanisa kupirira mabvuto yanu yose.

19. Tikambawerenga nkhani za kumukisiwa ko timbaganizire chani? (Onani bokosi yakuti “ Ko imwepo mudzawabvunze chani?”)

19 Phatisirani basa kuganiza. Yahova adatipasa mphanvu zokwanisa kuganizira paradaiso. Mulongo munango adati: “Nipatula nthawe itali ninkuganizira va moyo wangu mu paradaiso, niganizira ninkubva kapfungo konunkhira kamafololi.” Yesani kuganizira va amuna na akazi okhulupirika otomolewa m’Baibolo. Ko nimbani yemwe mufuna kudzaonana naye? Ndipo ko ni mibvunzo yaponi yomwe mufuna kuti mudzawabvunze? Ganizirani momwe vidzakhalire mukadzagumana na azibale wanu na azishamwali wanu omwe adamwalira. Ganizirani chibodzi na chibodzi pa kugumana moku. Choyamba chomwe imwepo mudzachite ni kuwakumbatira uku munkulira ndawa yokondwa.

20. Ko ndise otsimikiza kuchita chani?

20 Tikutembeja maninge ndawa ya polomisi yomwe Yahova watipasa. Ndise otsimikiza kuti Yahova adzakwanirise ndawa yakuti iye anachifuno na mphanvu zokwanirisira. Ndipomwapa ndise otsimikiza kulimbisa chikhulupiriro chathu pa chidikhiro mwechi chodabwisa. Tikambachita vimwevi tidzapitirize kukhala pa ushamwali wakulimba na Yahova Mulungu yemwe ankupolomisa tose kuti: Wale ose omwe muwakonda ‘adzamuke!

NYIMBO NA. 147 Mulungu Watilonjeza Moyo Wosatha

a Peno imwepo mudaferewako kale, mosakayika chidikhiro cha kumuka kwa akufa chikulimbikisani maninge. Ko mungawafotokozere tani anango vomwe vikuchitisani kukhulupirira polomisi mweyi? Ko mungachite tani kuti mupitirize kukhulupirira polomisi mweyi? Cholinga cha nkhani mweyi ni kutilimbikisa tose kukhulupirira polomisi mweyi ya kumuka kwa akufa.

c Onani bokosi yakuti “Anthu 8 Otchulidwa M’Baibulo Amene Anaukitsidwa mu Nsanja ya Olonda ya 1 Agosto 2015.

d Fagani nyimbo izi Yerekezani kuti Muli M’dziko latsopano” (Nyimbo na. 139), “Yang’ananibe pamphoto (Nyimbo na. 144), Iye adzaitana (Nyimbo na. 151). Nyimbo mwezi zigumanika mu bukhu ya nyimbo yakuti “Imbirani Yehova Mosangalala.” Fagani pomwe nyimbo za vidiyo pa jw.org. “Dziko Latsopano Lili Pafupi,” “Dziko Latsopano Lomwe Likubwera” na “Muone.”