Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

NKHANI YOPFUNZIRA 7

Vamungachite kuti mumbaphindule maninge mukambawerenga Baibolo

Vamungachite kuti mumbaphindule maninge mukambawerenga Baibolo

‘Ko uwerengamo votani?LUKA 10:26.

NYIMBO NA. 97 Mawu a Mulungu Amatithandiza Kukhala ndi Moyo

VOMWE TIPFUNZIRE a

1. Nchani chinkuwonesa kuti Yesu ambawona kuti Malemba ni yodikana maninge?

 KO MUDAGANIZIRAKO momwe udakakhalira mwayi kubva Yesu ankupfunzisa? Iye nthawe zose angafotokoza Malemba yopatulika ndipo ambachita vimwevo na moyo wose. Yesu padandoti wabatizika, adayankhula mawu yochokera m’Malemba ndipo adachita pomwe vibodzibodzi padasala pang’ono kufa. b (Deut. 8:3; Sal. 31:5; Luka 4:4; 23:46) Ndipo kwa magole yatatu na hafu ya utumiki wake, Yesu adawerenga na kutomola Malemba mobwerezabwereza pagulu.—Mat. 5:17, 18, 21, 22, 27, 28; Luka 4:16-20.

Pamoyo wake, Yesu ambakonda maninge Malemba ndipo ambabvuma kuti yamutsogolere pa vochita vake (Onani ndime 2)

2. Nchani chidathandiza Yesu kudziwa bwino Malemba? (Onani foto ya pakhava.)

2 Akanati kuyamba utumiki wake padziko yapasi pano, Yesu adawerenga na kubva Mawu ya Mulungu maulendo yazinji. Tinashuwa kuti iye angabva maulendo yazinji Yosefe ankufotokoza Malemba akambacheza pamuyi pawo. c (Deut. 6:6, 7) Ndipo Yesu ambayenda Satade iliyose ku sunagoge pabodzi na wanthu wa m’banja mwake. (Luka 4:16) Kumuko, yakambawerengewa Malemba iye angabvesera mwatcheru. Nkuyenda kwa nthawe, Yesu adapfunzira momwe angagumanire yekha nkhani m’Malemba mwaya. Vimwivi sikuti vidandomuthandiza Yesu kuti adziwe Malemba basi, koma kuti ambayakonde na kuyaphatisa basa pamoyo wake. Ganizirani vomwe vidachitika pewenze na magole 12 basi. Apfunzisi wa mukachisi omwe ambadziwa bwino Chilamulo cha Mose, ‘adadabwa na momwe iye ambadziwira vinthu na midawiro yomwe ambapereka.’—Luka 2:46, 47, 52.

3. Ko tipfunzire chani munkhani ino?

3 Tikambawerenga Malemba nthawe zose, tidzayadziwe bwino maninge ndipo tidzayambe kuyawona kuti ni yothandiza. Ko manje tingachite tani kuti timbaphindule maninge na vomwe tinkuwerenga? Tingapfunzire vizinji pa vomwe Yesu adauza Alembi, Afalisi na Asaduki omwe ambakonda kuwerenga Chilamulo. Atsogoleri wa vipembedzo mwawa ambawerenga Malemba nthawe zose, koma ambaphindulalini ne pang’ono. Yesu adafotokoza vinthu vitatu vomwe vidakathandiza wanthu mwawa kuti ambaphindule na Malemba. Vomwe Yesu adawauza vingatithandize (1) kubvesa vomwe tinkuwerenga, (2) kugumana mpfundo zothandiza na (3) kubvuma kuti Mawu ya Mulungu yatithandize kukhala wanthu wabwino.

MUMBAWERENGE NA CHOLINGA CHAKUTI MUBVESE

4. Ko lemba ya Luka 10:25-29 inkutipfunzisa kuti timbayawerenge tani Mawu ya Mulungu?

4 Isepano tifuna kumbabvesa bwino nkhani za m’Baibolo. Ndawa yakuti tikaleka kubvesa bwino, palibe chatingaphindule. Mwakulinganiza, onani macheza yomwe Yesu adachita na ‘mwamuna munango wodziwa Chilamulo.’ (Lewengani Luka 10:25-29.) Mwamuna moyu padabvunza Yesu vangachite kuti adzagumane moyo wosapera, Yesu adamubvunza kuti: ‘Ko mu Chilamulo mudanembewa chani? Uwerengamo votani?’ Iye adadawira bwino mobverana na Malemba yomwe yalewa kuti timbakonde Mulungu na anzathu. (Lev. 19:18; Deut. 6:5) Koma onani vomwe iye adadzabvunza patsogolo pake. Iye adati: ‘Ko munzangu chaiye ni mbani?’ Vimwevi vidawoneseratu kuti ambabvesalini tanthauzo ya vomwe angawerenga. Ndipomwapa iye ambadziwalini momwe angaphatisire basa malemba pamoyo wake.

Imwepo mungakwanise kubvesa vomwe munkuwerenga

5. Ko kupemphera na kuwerenga mosathamanga kungakuthandizeni tani kubvesa vomwe munkuwerenga?

5 Kuti tibvese bwino Mawu ya Mulungu, tichadekana kukhala na chizolowezi chabwino chowerenga. Onani mpfundo zomwe zingakuthandizeni mukambawerenga Mawu ya Mulungu. Mumbapemphere mukanati kuyamba kuwerenga. Tichadekana thandizo ya Yahova kuti tiibvese Baibolo. Ndipomwapa kumbirani mzimu wake uchena kuti mukwanise kuikhira nzeru pa vomwe munkuwerenga. Mukateno, yambani kuwerenga, koma mosathamanga. Vimwevo vingakuthandizeni kuti mubvese bwino vomwe munkuwerenga. Mungachite bwino kuwerenga mokuwa panango kutetekera Baibolo yochita kutepa. Mukachita teno, mudzabvese bwino vamunkuwerenga na kumbavikumbukira. (Yos. 1:8) Mukamaliza kuwerenga, pempherani pomwe kwa Yahova nkumutembeja ndawa yotipasa Baibolo ndipo mukumbireni kuti akuthandizeni kuviphatisa basa pamoyo wanu.

Ko kunemba mpfundo zachigwato kungakuthandizeni tani kuti mumbakumbukire vamwawerenga? (Onani ndime 6)

6. Ko kudzibvunza mibvunzo na kunemba mpfundo zachigwato kungakuthandizeni tani mukambawerenga? (Onani foto.)

6 Onani pomwe mpfundo zinango ziwiri zomwe zingakuthandizeni kubvesa bwino Baibolo. Dzibvunzeni mibvunzo pa vinthu vamwawerenga. Mukambawerenga nkhani ya m’Baibolo, dzibvunzeni kuti: ‘Ko ni mbani omwe ankubvekera maninge munkhani mwiyi? Ni mbani ankuyankhula? Ankuyankhula na mbani ndipo ndawa chani? Ko vimwivi vinkuchitikira kuponi ndipo ni lini?’ Mibvunzo mwaya yangakuthandizeni kuganizira vamwawerenga na kukumbukira mpfundo zikuluzikulu. Mukambawerenga, mbanembani mpfundo zachigwato. Mukambanemba vomwe munkuwerenga, mungaibvese bwino nkhani ndipo mungaiyebwelini kankulumize. Munganembe mibvunzo, vomwe munkufuna kufaga, momwe muviphatisire basa, apo neye mungandonemba momwe munkubvera na vamwapfunzira. Kuchita vimwevo kungakuthandizeni kuwona kuti Baibolo ni Mawu ya Mulungu yoyenderatu sitiriti kwa imwepo.

7. Ko tichadekana kukhala na khalidwe iponi kuti tikwanise kuibvesa Baibolo? (Mateyu 24:15)

7 Yesu adati peno tinkufuna kuibvesa bwino Baibolo, tichadekana kukhala ozindikira. (Lewengani Mateyu 24:15.) Ko kuzindikira nkutani? Ni buya yokwanisa kusiyanisa nkhani iyi na iyi. Munthu wozindikira akwanisa kusiyanisa nkhani panango vinthumbo vinango. Kuthimizira mwapa, sikuti kuzindikira nkundowona vinthu mwapadzuludzulu basi. Ndipo Yesu adati tichadekana kukhala wozindikira kuti tikwanise kuwona momwe maulosi ya m’Baibolo yankukwanirisikira. Khalidwe mweyi ni yofunika maninge kuti tikwanise kubvesa vomwe tinkuwerenga m’Baibolo.

8. Ko tingakhale tani ozindikira powerenga?

8 Yahova athandiza atumiki wake kuti akhale ozindikira. Ndipomwapa mukumbireni kuti akuthandizeni kukulisa khalidwe mweyi. (Miy. 2:6) Koma isembo timbayesese kuchitambo mbali yathu. Tingachite tani? Timbawerenge mosamala nkuwona kuti nkhani yatinkuwerenga inkubverana tani na vomwe tividziwa kale. Chomwe chingakuthandizeni ni kufaga nkhani m’mabukhu yathu. Mwakulinganiza, mungaphatise basa Bukhu yofagira ya Mboni za Yahova. Bukhu mweyi ingakuthandizeni kubvesa mavesi ya m’Baibolo na kuwona momwe mungayaphatisire basa pamoyo wanu. (Aheb. 5:14) Mukambakhala wozindikira powerenga Baibolo, mudzaibvese bwino maninge.

MBAWERENGANI NA CHOLINGA CHAKUTI MUGUMANE MPFUNDO ZOTHANDIZA

9. Ko Asaduki ambaikhiralini nzeru nkhani yofunika iponi yogumanika m’Malemba?

9 Asaduki ambayadziwa mabukhu yashanu yoyambirira ya Malemba ya Chiheberi. Koma iwo ambafunalini kutewedza mpfundo zosatsutsika zogumanika m’mabukhu mwaya. Mwakulinganiza, onani vomwe Yesu adauza Asaduki mwawa pangamuyesa pankhani ya kumukisiwa. Iye adawabvunza kuti: ‘Ko imwepo mulibe kuwerenga m’bukhu ya Mose nkhani ya chitsamba cha minga panthawe yomwe Mulungu adauza Mose kuti: ‘Inepano ndine Mulungu wa Abulahamu, Mulungu wa Isaki na Mulungu wa Yakobo’?’ (Maliko 12:18, 26) Tinashuwa kuti Asaduki enze adawerenga nkhani mwiyi maulendo yazinji. Koma mawu ya Yesu yankuwonesa kuti iwo ambaikhiralini nzeru nkhani ya kumukisiwa yomwe ni yofunika maninge.—Maliko 12:27; Luka 20:38. d

10. Tikambawerenga Baibolo, ko tichadekana kuikhira nzeru maninge chani?

10 Ko tinkupfunzira chani pamwapa? Tinkupfunzira kuti tikambawerenga Baibolo, timbaikhire nzeru maninge pa vomwe inkufotokoza. Tifunikalini kundowona padzuludzulu basi, koma kuyesesa kuti tiidziwe bwino nkhani na kugumana mpfundo zothandiza podiya kuti vifuna khama.

11. Mobverana na 2 Timoteyo 3:16, 17, ko mungachite tani kuti mumbagumane mpfundo zothandiza m’Baibolo?

11 Ko mungagumane tani mpfundo zothandiza mukambawerenga Baibolo? Onani vomwe inkufotokoza lemba ya 2 Timoteyo 3:16, 17. (Lewengani.) Lemba mwiyi ilewa kuti ‘Malemba yose . . . ni yophindulisa’ pa (1) kupfunzisa, (2) kutsuula, (3) kuthamula vinthu na (4) kulangiza. Olo mabukhu yale ya m’Baibolo yomwe mukondalini kuyawerenga yangakuthandizeni pa mbali zinayi zimwizi. Timbaiwerenge nkhani mosamala nkuwona kuti inkutipfunzisa chani pankhani ya Yahova na cholinga chake. Onani pomwe momwe nkhani mweyo inkukutsuulirani. Tinkulewa tene ndawa yakuti vesi ibodzi chabe ingatithandize kuzindikira makhalidwe yoipa yatinayo na kutiwonesa momwe tingayapewere kuti tipitirize kukhala okhulupirika kwa Yahova. Onani momwe nkhani mweyo ingakuthamulireni panango kuti kukuthandizani kuti mumbaganize bwino na kuthandiza pomwe wanthu mu umboni. Onani pomwe mbali zomwe zinkukulangizani kuti mukwanise kuwona vinthu ninge momwe Yahova ankuviwonera. Mukambaphatisa basa mpfundo zinayi zatakambirana izi, nthawe zose mumbagumane mpfundo zothandiza mukambawerenga Baibolo.

BVUMANI KUTI VOMWE MUNKUPFUNZIRA M’BAIBOLO VIKUCHINJENI

12. Ndawa chani Yesu adabvunza Afalisi kuti: ‘Ko imwepo mulibe kuwerenga?’

12 Nthawe zinango, Afalisi adaimba mulandu wopfunzira wa Yesu kuti asungalini Satade. Powadawira, Yesu adawabvunza kuti: ‘Ko imwepo mulibe kuwerenga?’ Yesu adawabvunza tene Afalisi pofuna kuwawonesa kuti ankuyabva mophonyeka Malemba. (Mat. 12:1-7) e Yesu adawafotokozera vitsanzo viwiri va m’Baibolo na vesi ibodzi ya m’bukhu ya mneneri Hoseya pofuna kuwawonesa Afalisi kuti iwo ankubvesalini bwinobwino cholinga chomwe Mulungu adaperekera Satade ndipo ambawonesalini chifundo. Amuna mwawa ambawerenga bwinobwino Mawu ya Mulungu, koma ambabvumalini kuti yawachinje. Ndawa chani? Ndawa yakuti enze wa mtsutso na wodzikuza maninge. Makhalidwe mwaya ndiyo yambawakangisa kubvesa vomwe ambawerenga.—Mat. 23:23; Yoh. 5:39, 40.

13. Ko timbawerenge Baibolo na cholinga chotani, ndipo ndawa chani?

13 Mawu ya Yesu yankutipfunzisa kuti tichadekana kumbawerenga Baibolo na cholinga chabwino. Tifunikalini kukhala ninge Afalisi, koma tikhale odzichepesa nkumbabvuma kupfunzisika. Tichadekana ‘kukhala ofatsa nkubvuma mawu yopulumusa.’ (Yak. 1:21) Tikachita vimwevi, Mawu ya Mulungu yadzakhazikike muntima mwathu. Nkhani za m’Baibolo zopfunzisa kukhala wachifundo na wachikondi, zingatithandize pokhapokha peno ndiselini wamtsutso na wodzikuza.

Ko tingadziwe tani kuti tinkubvuma kuti Mawu ya Mulungu yatichinje? (Onani ndime 14) f

14. Nchani chingatithandize kuzindikira kuti peno tinkubvuma kuti Baibolo itichinje? (Onani pomwe mafoto.)

14 Momwe tichachitira vinthu na anzathu viwonesa kuti peno tinkubvuma kuti Mawu ya Mulungu yambatichinje. Afalisi alibe kubvuma kuti Mawu ya Mulungu yawafike pamoyo. Ndipomwapa ‘ambaimba mulandu wanthu osaphonya.’ (Mat. 12:7) Vomwe tichayankhula kumbali vingawonese kuti peno tinkubvuma kuchinjiwa na Mawu ya Mulungu. Dzibvunzeni kuti: Ko nthawe zose nindokhalira kukokola anzangu, panango nisimbako va makhalidwe yawo yabwino? Ko ndine wachifundo na wokhululuka, panango ndine wa mtsutso ndipo nikonda kusunga chakumoyo? Vamungadawire pamibvunzo mwaya vingawonese kuti peno munkubvumadi kuti Mawu ya Mulungu yachinje maganizo na makhalidwe yanu yoipa.—1 Tim. 4:12, 15; Aheb. 4:12.

KUWERENGA MAWU YA MULUNGU KUTITHANDIZA KUKHALA OKONDWA

15. Nchani chinkuwonesa kuti Yesu ambakonda maninge Mawu ya Mulungu?

15 Yesu ambakonda Mawu ya Mulungu. Pa Salimo 40:8 pali ulosi wobvekesa bwino maganizo ya Yesu. Inkulewa kuti: ‘Nikondwa nikambachita vofuna vanu imwepo Mulungu wangu, ndipo chilamulo chanu chili muntima mwangu.’ Isembo tikambawerenga Mawu ya Mulungu, tidzayambe kuyakonda ndipo tidzakhale okondwa maninge.—Sal. 1:1-3.

16. Ko imwepo mufuna kuchita chani kuti mumbaphindule maninge powerenga Baibolo? (Onani bokosi yakuti “ Mawu ya Yesu yangakuthandizeni kubvesa vomwe munkuwerenga.”)

16 Naboni nthawe zose timbatewedzere Yesu na kubvera Mawu yake. Tikachita teno, tidzakwanise kuphindula maninge tikambawerenga Baibolo. Kuti tiibvese bwino Baibolo, tichadekana kupemphera, kuwerenga mosathamanga, kudzichita mibvunzo na kumbanemba mpfundo zachigwato. Kuti tikhale ozindikira tikambawerenga Baibolo, timbafagefage m’mabukhu yathu. Tingaphindule podiya kuti tinkuwerenga nkhani za m’Baibolo zosadziwika maninge ndipo tingagumane mpfundo zothandiza zomwe ni zobisika. Ndipo kuti Mawu ya Mulungu yatichinje, timbayawerenge na cholinga chabwino. Tikachita vose vatingakwanise pophatisa basa mpfundo zimwizi, tidzaphindule maninge tikambawerenga Baibolo ndipo tidzakhale paushamwali wolimba na Yahova.—Sal. 119:17, 18; Yak. 4:8.

NYIMBO NA. 95 Kuwala Kukuwonjezerekabe

a Atumiki wa Yahova tose tiyesesa kuti timbawerenge Baibolo ntsiku iliyose. Wanthu azinji awerengambo Baibolo, koma aibvesalini bwinobwino. Vimwevi vidachitikirambo wanthu anango wa munthawe ya Yesu. Kukambirana vomwe Yesu adauza wanthu omwe angawerenga Mawu ya Mulungu, kutithandize kuti timbaphindule maninge tikambawerenga Baibolo.

b Vinkuwoneka kuti panthawe yomwe Yesu angabatizika nkudzozewa na mzimu uchena, adakumbukira vose vangachita kudzulu akanati kubwera padziko pano.—Mat. 3:16.

c Mariya ambayadziwa bwino Malemba. Tinkudziwa vimwevi ndawa yakuti iye ambayatomola maulendo yazinji. (Luka 1:46-55) Vinkuwoneka pomwe kuti Yosefe na Mariya enze alibe kobiri yokwana kuti agulire mipukutu ya Malemba. Manje kuti akwanise kukumbukira nkhani za m’Malemba, iwo angadekana kumbatetekera maninge mawu ya Mulungu yakambawerengewa ku sunagoge.

d Onani nkhani yakuti Yandikirani Mulungu—‘Iye ndi Mulungu wa Anthu Amoyo’” mu Nsanja ya Olonda ya 1 Fevereiro, 2013.

e Mukawona pa Mateyu 19:4-6, muwone kuti nthawe inango Yesu adabvunza pomwe Afalisi kuti: ‘Ko imwepo mulibe kuwerenga?’ Podiya kuti iwo enze adawerengako kale nkhani yolewa va chilengedwe, ambakwanisalini kuzindikira maganizo ya Mulungu pankhani ya banja.

f MAWU YOFOTOKOZERA MAFOTO: Nkati mwa misonkhano ku Nyumba ya Ufumu, m’bale yemwe ankuthandiza mu dipatimenti ya audiyo na vidiyo ankuphonyesa maulendo yazinji. Koma olo kuti waphonyesa tene, payamala misonkhano abale na alongo ankumutembeja ndawa ya kuyesesa kwake ndipo ankuikhiralini nzeru maninge pa vomwe iye waphonyesa.