Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

NKHANI YOPFUNZIRA 42

Ko ndimwe ‘okonzeka kubvera’?

Ko ndimwe ‘okonzeka kubvera’?

Nzeru yochokera kudzulu . . . ni yokonzeka kubvera.Yak. 3:17.

NYIMBO NA. 101 Tizigwira Ntchito Mogwirizana

VOMWE TIPFUNZIRE a

1. Ndawa chani nthawe zinango tichaona kuti ni voshupa kubvera?

 KO IMWEPO nthawe zinango muganiza kuti ni voshupa kukhala wobvera? Mpfumu Davide ambaganizambo tene, ndawa ya vimwevi iye adapemphera kwa Mulungu kuti: ‘Bwezeresani mwa inepano mzimu wobvera.’ (Sal. 51:12) Davide ambakonda Yahova, olo venze tene, nthawe zinango venze voshupa kuti akhale wobvera. Ndivo vichitikirambo isepano. Ndawa chani? Choyamba, ndawa yakuti ndise wochimwa komasoti tidabadwa na ntima wosabvera. Chachiwiri, Satana ankuyesesa kuti timbachite vinthu votsutsana na Yahova ninge momwe iye aliri. (2 Akor. 11:3) Chachitatu, ndawa yakuti tirizunguliriwe na mzimu wosabvera wa dziko iyi, ‘mzimu womwe unkuphata basa kwa wana wosabvera.’ (Aef. 2:2) Isepano tichadekana kuchita khama kuti timbalimbane na maganizo yathu ya uchimo komasoti kuti tilimbane na mabvuto yomwe Satana na dziko iyi ankubweresa kuti tileke kukhala wobvera. Tingachite vimwevi mwa kubvera Yahova na wanthu womwe iye adawapasa udindo.

2. Ko kukhala munthu ‘wokonzeka kubvera’ kuchatanthauza chani? (Yakobo 3:17)

2 Werengani Yakobo 3:17. Yakobo mouziriwa na mzimu uchena, adanemba kuti munthu wanzeru ni ‘wokonzeka kubvera.’ Ko vimwevi vinkutanthauza chani? Vinkutanthauza kuti tichadekana kukhala okonzeka kubvera wanthu womwe Yahova adawapasa maudindo. Koma nivobveka kuti Yahova adikhiralini kuti isepano timbavere wanthu womwe ankutiuza kuti timbachite vinthu vomwe iye ankubverananavolini.—Mac. 4:18-20.

3. Ndawa chani ni vodekana kwa Yahova kuti timbavere wanthu womwe iye adawapasa maudindo?

3 Ni shuwadi kuti ni vosashupa kubvera Yahova kusiyana na munthu yemwe alibe ungwiro. Inde ndawa yakuti Yahova nthawe zose apereka malangizo ya ungwiro. (Sal. 19:7) Pomwe wanthu womwe anamaudindo alibe ungwiro ndipo ni nthawe zoselini pomwe achapereka malangizo yabwino. Olo viri tene, Yahova adapereka maudindo kwa azibereki, kwa akulu komasoti kwa wanthu womwe aphata basa m’boma. (Miy. 6:20; 1 Ates. 5:12; 1 Pet. 2:13, 14) Tikambawabvera wanthu mwawa, tikhala kuti tinkubvera Yahova. Munkhani mweyi tione kuti tingabvere tani wanthu omwe Yahova adawapasa maudindo podiya kuti nthawe zinango vingakhale voshupa kubvera malangizo yawo.

BVERANI AZIBEREKI WANU

4. Ndawa chani wana azinji abveralini azibereki wawo?

4 Alumbwana ni ozunguliriwa na anzawo womwe ‘abveralini azibereki wawo.’ (2 Tim. 3:1, 2) Ndawa chani alumbwana azinji ni wosabvera? Alumbwana anango aganiza kuti azibereki wawo awakumbira kuti achite vinthu vomwe ne iwo avichitalini. Pomwe alumbwana anango aganiza kuti dziko yachinja maninge ndipo azibereki wawo ankuphatisira basa vinthu vakale. Malangizo yawo yaphatalinipomwe basa ntsiku zino ndipo ni yoshupa maninge. Ko imwepo muganizambo tene? Azinji awona kuti ni voshupa kuphatisa basa malangizo ya Yahova yomwe adayanemba pa lemba ya Aefeso 6:1 yomwe ichanena kuti: ‘Mumbabvere azibereki wanu mwa Ambuya pakuti kuchita vimwevi ni chilungamo.’ Ko nchani chomwe chingakuthandizeni kutewedza malangizo mwaya?

5. Ndawa chani Yesu ni chitsanzo chabwino kwa wana pankhani yobvera azibereki? Luka 2:46-52

5 Imwepo mungapfunzire kukhala obvera pa kutewedza chitsanzo chabwino kuposha ose—Yesu. (1 Pet. 2:21-24) Iye wenze munthu waungwiro koma azibereki wake enze alibe ungwiro. Olo venze teno, Yesu ambalemekeza azibereki wake podiya pa nthawe yomwe wamuphonyera na pa nthawe yomwe alibe kumubvesesa. (Eks. 20:12) Onani vomwe vidachitika pomwe Yesu wenze na magole 12. (Werengani Luka 2:46-52.) Azibereki wake enze ku Yerusalemu koma panthawe yomwe ambabwerera kumuyi iwo ambadziwalini kuti Yesu wenze adasalira. Yosefe na Mariya adayamba kumufaga ndipo pomwe adamugumana Mariya adamutsumula ndawa wenze adawachitisa nkhawa maninge. Yesu adakanena kuti chinchile chenzelini chilungamo, inde ndawa yakuti wenze udindo wa azibereki kuwonesesa kuti wana ose alipo pa gulu akanati kunyamuka kubwerera kumuyi. M’malo mwakuti achite vimwevi Yesu adawadawira mosashupa komasoti mwaulemu. Koma Yosefe na Mariya ‘alibe kubvesesa vomwe iye ambawauza.’ Olo venze teno Yesu ‘adapitiriza kuwabvera.’

6-7. Nchani chomwe chingathandize alumbwana kuti ambabvere azibereki wawo?

6 Ko imwepo muchawona kuti ni voshupa kubvera azibereki wanu peno aphonyesa vinthu panango ankukubvesesanilini? Peno ntene nchani chingakuthandizeni? Chakuyamba, ganizirani momwe Yahova achabvera. Baibolo ichati mukambakondweresa azibereki wanu ‘mudzakondweresepomwe Ababa wanu wakudzulu.’ (Akol. 3:20) Yahova adziwa kuti nthawe zinango azibereki wanu angakubvesesenilini bwinobwino panango angakuikhireni malamulo yomwe mungawone kuti ni yosabveseseka. Olo viri teno, mukambabvera azibereki wanu Yahova akhala wokondwa maninge.

7 Chachiwiri, ganizirani momwe azibereki wanu achabvera. Mukambabvera azibereki wanu, iwo akhala wokondwa ndipo mukhala wobverana maninge. (Miy. 23:22-25) Kuingizira mwapa iwo adzakuthembeni maninge. Mulumbwana munango waku Bélgica dzina yake Alexandre, adanena kuti: “Pomwe nidayamba kuchita vomwe azibereki wangu ambanikumbira, m’bverano wathu udachinja. Tidakhala wobverana komasoti tidakhala wokondwa maninge.” b Chachitatu, ganizirani momwe kukhala wobvera manjeuno kudzakuthandizireni kutsogolo. Paulo, yemwe akhala ku Brazil adati: “Pomwe nimbapfunzira kubvera azibereki wangu vidanithandiza kubvera Yahova na wanthu womwe anamaudindo.” Mawu ya Mulungu yachatipasa vifukwa vobveka vakuti timbabvere azibereki wanthu. Iyo yachiti: ‘Kuti vose vikufambireni bwino nakuti mukhale na moyo utali padziko yapasi.’—Aef. 6:2, 3.

8. Ndawa chani alumbwana azinji awona kuti ni vabwino kubvera azibereki wawo?

8 Alumbwana azinji adabvesa kuti chinthu chodekana maninge ni kubvera azibereki wawo. Luiza, yemwe akhalapomwe ku Brazil, pakuyamba iye ambabvesalini kuti ndawa chani iye alibe foni. Iye ambauza azibereki wake kuti anzake wose anamafoni. Koma patsogolo pake iye adabvesa kuti azibereki wake ambafuna kumuteteza. Manje iye adanena kuti: “Ine nimbaona kuti kubvera azibereki wangu sikuti ninkumaniwa vinthu vinango koma ninge bande yomwe ingateteze moyo wangu.” Ntsikana munango wa ku Estados Unidos dzina yake Elizabeth, nthawe zinango vimushupa kubvera azibereki wake. Iye adanena kuti: “Azibereki wangu akanipasa malangizo yakuti nikuyabvesesalini, nikumbukira nthawe zinango pomwe malangizo yawo yadaniteteza.” Monica, yemwe akhala ku Armênia, iye adabvesa kuti nthawe zose vinthu vimbamufambira bwino pomwe ambabvera azibereki wake.

MBABVERANI ‘AKULU-AKULU WA BOMA’

9. Ko wanthu azinji achaganiza chani pa nkhani yakubvera malamulo ya boma?

9 Wanthu azinji achabvesa kuti achadekana boma. Ndipo adziwa kuti nivabwino kubvera malamulo yanango yomwe yaperekewa na ‘akulu-akulu wa boma.’ (Aro. 13:1) Koma wanthu abodzibodzi mwawa alamba kubvera malamulo yomwe alibe kuyakonda panango ankuyawona kuti yalibe chilungamo. Mwakulinganiza, pa nkhani ya ntsonkho. Dziko inango ya ku Europa munthu m’bodzi pa wanthu anayi, “alamba kupagali ntsonkho womwe iwo ankuona kuti ni wachinyengo.” Ndawa ya vimwevi wanthu omwe akhala mudziko mweyi apagarilini mitsonkho yose yomwe boma ichakumbira.

Ko tingapfunzire chani pa kubvera kwa Yosefe na Mariya? (Onani ndime 10-12) c

10. Ndawa chani tibvera malamulo podiya kuti tiribe kuyakonda?

10 Baibolo ichanena kuti maboma ya wanthu yomwe yanyang’aniriwa na Satana yayambisa mabvuto yomwe yamale manjemanje. (Sal. 110:5, 6; Mla. 8:9; Luka 4:5, 6) Itiwuzapomwe kuti: ‘Yemwe ankutsutsana na boma ankutsutsanapomwe na dongosolo ya Mulungu.’ Manjeuno Yahova wabvuma kuti maboma mwaya yakhalepo kuti vinthu vikhale mwa dongosolo ndipo iye adikhira kuti isepano timbayabvere maboma mwaya. Ndipomwapa isepano tichadekana kupereka ‘vose vomwe atikumbira’ kuphatanidzapo ntsonkho, ulemu na kuwabvera. (Aro. 13:1-7) Nthawe zinango tingaone kuti lamulo inango ni yosabveseseka, yosowa chilungamo komasoti yoshupa kuibvera. Koma isepano tibvera Yahova ndipo iye atiuza kuti tichadekana kubvera akulu-akulu wa boma. Koma tingadekanelini kubvera ngati boma yatikumbira kuti tichite vinthu vomwe vibveranalini na malamulo ya Yahova.—Mac. 5:29.

11-12. Ko Yosefe na Mariya ambadekana kuchita chani kuti ambabvere malamulo ndipo ni maphindu yaponi yomwe adagumana? Luka 2:1-6 (Onani pomwe mafoto.)

11 Tingapfunzire vizinji pa chitsanzo cha Yosefe na Mariya, omwe enze okonzeka kubvera akulu-akulu waboma olo kuti venze voshupa kwa iwo. (Werengani Luka 2:1-6.) Onani chiyeso chomwe iwo adagumananacho pomwe Mariya wenze na mimba. Mpfumu ya ku Roma Augusito idapereka lamulo yakuti aliyese abwerere kuthaundi yake yobadwira kuti akanembese. Yosefe na Mariya ambadekana kuyenda ku Betelehemu yemwe wenze nsenga wa makilometro 150, yomwe yenze njira ya makata na matero. Ulendo moule wenze woshupa makamaka kwa Mariya yemwe wenze na mimba ya minyezi 9. Ko chidakachitika nchani nthawe yobereka idakamukwanira munjira? Iwo enze na nkhawa na thanzi ya Mariya na mwana yemwe ambadzakhala Mesiya. Iwo adakafuna, chimwechi chidakakhala chifukwa cholambira kubvera boma.

12 Yosefe na Mariya alibe kubvuma kuti nkhawa ziwasokoneze. Iwo adabvera akulu-akulu wa boma ndipo Yahova adawadalisa ndawa ya kubvera kwawo. Mariya adafika ku Betelehemu ali wotetezeka, adabereka mwana wathanzi ndipo adathandiza kukwanirisa maulosi ya m’Baibolo.—Mika 5:2.

13. Ndawa chani kubvera kuchathandiza abale wathu?

13 Kubvera akulu-akulu wa boma ni kothandiza kwa isepano na anango. Mwanjira iponi? Isepano tilangiwalini ninge momwe anango achachitira ndawa yosabvera malamulo. (Aro. 13:4) Kubvera kwathu kuchakhudzapomwe akulu-akulu wa boma momwe achawonera Mboni za Yahova ninge gulu. Mwakulinganiza, magole ya kumbuyo ku Nigéria, masocha yadangena mu Nyumba ya Ufumu pomwe abale ambachita misonkhano. Iwo ambafagafaga wanthu omwe ambalamba kupagali ntsonkho. Nkulu wa masocha adawalamula kuti achokemo mu Nyumba ya Ufumu mweiyo. Iye adati: “Wamboni za Yahova nthawe zose apagali ntsonkho.” Nthawe zose pomwe munkubvera malamulo, mukhala kuti munkuchenesa mbiri ya wanthu wa Yahova. Mbiri ya bwino mweyi, ingatithandizepomwe kuti timbateteze abale na alongo wathu.—Mat. 5:16.

14. Nchani chidathandiza mulongo munango kukhala ‘wokonzeka kubvera’ akulu-akulu wa boma?

14 Olo nteno, ni nthawelini zose pomwe tingakhale okonzeka kubvera akulu-akulu wa boma. Mulongo munango wa ku Estados Unidos dzina yake Joanna, adati: “Kwa inepano venze voshupa kukhala wobvera, ndawa yakuti azibale wangu anango enze adachitiriwa vinthu vosowa chilungamo na akulu-akulu wa boma.” Koma Joanna adazindikira kuti ambafunika kuchinja momwe angawonera vinthu. Chakuyamba, iye adasiya kuwerenga vinthu vogumanika pa malo yochezera ya pa intaneti vomwe vimbatsutsana na akulu-akulu wa boma. (Miy. 20:3) Chachiwiri, iye akumbira Yahova kuti amuthandize kumuthemba m’malo modikhira kuti maboma ya wanthu yachinje vinthu. (Sal. 9:9, 10) Chachitatu, iye awerenga nkhani za m’mabukhu yathu zomwe zinena nkhani za kusangenerera ndale. (Yoh. 17:16) Manjeuno Joanna adanena kuti kulemekeza na kubvera akulu-akulu wa boma ndiko kumuchitisa kuti akhale “wokondwa na kukhala wodekha.”

MBABVERANI MALANGIZO YA GULU YA YAHOVA

15. Ndawa chani nthawe zinango vingakhale voshupa kubvera malangizo ya gulu ya Yahova?

15 Yahova ankutikumbira kuti isepano ‘timbabvere wanthu omwe ankutinyang’anira’ mu mpingu. (Aheb. 13:17) Podiya kuti ntsogoleri wathu Yesu ni waungwiro, wanthu womwe asaluliwa kuti ambatitsogolere mu mpingu alibe ungwiro. Ndawa ya vimwevi nthawe zinango tiona kuti nivoshupa kuwabvera. Makamaka akatikumbira kuti tichite chinthu chomwe isepano tinkufunalini kuchichita. Nthawe zinango Petulo vimbamushupa kukhala wobvera. Pa nthawe inango iye adatambira malangizo yochokera kwa mngelo kuti adye nyama zomwe zenze zopsipiziwa mu chilamulo cha Mose. Ndipo Petulo adalamba kubvera. Osati ulendo ubodzi wokha koma maulendo yatatu. (Mac. 10:9-16) Ndawa chani Petulo adachita vimwevi? Malamulo yanyowani mwaya yenze yosabveseseka. Venze vosiyana maninge na momwe Petulo wenze adazolowelera vinthu. Peno kwa Petulo venze voshupa kubvera malangizo yochokera kwa mngelo chaiye wa ungwiro, ndoganizani kwa isepano momwe vingakhalire voshupa kubvera malangizo ya wanthu omwe alibe ungwiro.

16. Ko Paulo adachita chani podiya kuti ambadziwa kuti malangizo yomwe watambira yalibe phindu? (Machitidwe 21:23, 24, 26)

16 Mtumi Paulo wenze ‘wokonzeka kubvera’ podiya panthawe yomwe ambatambira malangizo yomwe ambayabvesesalini. Akhrisitu wa Chiyuda, enze adabva mabodza yakuti iye ankulalikira vinthu ‘votsutsana na chilamulo cha Mose’ nakuti iye ankulemekezalini Chilamulo. (Mac. 21:21) Amuna omwe ambanyang’anira ku Yerusalemu, adamuuza Paulo kuti ayende pabodzi na amuna anayi ku kachisi kuti akadzichenese ninge mwa malamulo. Pakuchita vimwevi Paulo adakaonesa kuti ankulemekeza Malamulo. Koma Paulo ambadziwa kuti Akhrisitu ankudekanalinipomwe kutewedza Chilamulo ndipo ambadziwa kuti iye alibe kuchita chilichose chophonyeka. Olo venze teno iye adabvera mosadandaula. Paulo ‘adawatenga amuna wale, ndipo adakadzichenesa ose pabodzi ninge mwa malamulo.’ (Werengani Machitidwe 21:23, 24, 26.) Kubvera kwa Paulo kudalimbikisa mbverano wa abale.—Aro. 14:19, 21.

17. Ko mwapfunzira chani pa chitsanzo cha Stephanie?

17 Mulongo munango dzina yake Stephanie adashupika kubvera vomwe abale onyang’anira basa yomanga mu dziko yake wenze adasalula. Iye na mwamuna wake, ambatumikira ku kagulu kanango ka chiyankhulo chinyowani ndipo ambakhala okondwa maninge kumoku. Koma patsogolo pake Beteli idalamula kuti kagulu mwaka kamale. Ndipo banja mweyi idalamuliwa kuti ibwerere ku mpingu wa chiyankhulo chawo. Stephanie adanena kuti: “Inepano nidakhala wokwinyirira maninge. Inepano nimbaganiza kuti kulalikira muchiyankhulo changu ni vofunikalini maninge.” Olo venze teno, iye adabvera. Iye adanena kuti: “Nkuyenda kwa nthawe inepano nidabvesa ndawa yake abale adasalula mwevire. Isepano tidakhala azibereki wauzimu wa wanthu azinji mu mpingu omwe azibereki wawo wenzelini nchonadi. Manjeuno inepano ninkupfunzirapomwe na mulongo munango yemwe adafoka kwa kanthawe. Ninganene kuti manjeuno inepano ninanthawe ikulu maninge yochita pfunziro ya panekha. Ndipo ninachikumbuntima chochena ndawa yakuti ninkudziwa kuti nidachita vomwe ningakwanise kuti nikhale wobvera.”

18. Ndawa chani kukhala obvera ni kwabwino kwa isepano?

18 Isepanombo tingapfunzire kukhala obvera. Yesu, ‘adapfunzira kukhala wobvera’ osati pa vinthu vabwino koma ndawa ya ‘mabvuto yomwe adagumananayo.’ (Aheb. 5:8) Ninge Yesu, isepanombo kawirikawiri tipfunzira kukhala obvera tikambagumana na vinthu voshupa. Mwakulinganiza, pomwe matenda ya Koronaviru yadayamba, isepano tidatambira malangizo yakuti tileke kumbasonkhana mu Nyumba za Ufumu na kuleka kulalikira muyi na muyi. Ko imwepo vidakushupani kubvera malangizo mwaya? Koma kubvera kwanu kudakuthandizani imwepo, kudathandiza mpingu kuti ukhale wobverana ndipo kudakondweresa Yahova. Manje tose isepano ndise okonzeka kutewedza malamulo yomwe tidzatambire pa chisautso chikulu. Kubvera malangizo mwaya ndiko kudzapulumuse moyo wathu.—Yobu 36:11.

19. Ndawa chani munkufuna kukhala obvera?

19 Isepano taona kuti kubvera kubweresa madaliso yazinji maninge. Koma chifukwa chikulu chokhalira obvera ni chakuti tichakonda Yahova ndipo tinkufuna kumukondweresa. (1 Yoh. 5:3) Isepano tingakwaniselini kupagali vinthu vose vabwino vomwe Yahova watichitira. (Sal. 116:12) Koma isepano tichadekana kubvera Yahova na wale omwe atinyang’anira, tikachita vimwevi tidzaonese kuti ndise wanzeru ndipo munthu wanzeru akondweresa ntima wa Yahova.—Miy. 27:11.

NYIMBO NA. 89 Khalani Omvera Kuti Mulandire Madalitso

a Ndawa yakuti ndise ochimwa nthawe zizinji vikhala voshupa kubvera. Podiya panthawe yomwe tinkudziwa kuti wanthu womwe ankutipasa malangizo anaudindo wochita vimwevo. Mu nkhani mweyino, tione ubwino wobvera azibereki wathu, ‘akulu-akulu wa boma’ na abale omwe anamaudindo mu mpingu.

b Kuti muone malangizo ya momwe mungayankhulire na azibereki wanu akakupasani malangizo yomwe munkuyaona kuti niyoshupa kubvera. Onani nkhani yakuti: Kodi Ndingakambirane Bwanji ndi Makolo Anga za Malamulo Amene Anakhazikitsa? Pa saiti ya jw.org.

c MAWU YOFOTOKOZERA FOTO: Yosefe na Mariya adabvera lamulo ya Kaisara pakuyenda kukanembesa ku Betelehemu. Nchibodzibodzimbo, Akhrisitu wa ntsiku zino abvera malamulo ya ‘akulu-akulu wa boma’ mwa kubvera malamulo ya pa nsewu, apagali ntsonkho ndipo atewedza malangizo ya boma pa nkhani ya thanzi.