Skip to content

Skip to table of contents

CHAPTER 14

Faithful for Sapotim Gavman blo God Nomoa

Faithful for Sapotim Gavman blo God Nomoa

WANEM CHAPTER STORYIM

Pipol blo God faithful lo Kingdom dastawe olketa no olsem pipol lo world

1, 2. (a) Start kam lo bifor, wanem Bible principle nao olketa follower blo Jesus followim? (b) Wanem nao olketa enemy trae for duim for winim iumi, and wanem nao kamaot?

 JESUS standap front lo Pilate, judge blo olketa Jew wea garem bigfala paoa, and talem wanfala Bible principle wea olketa follower blo hem olketa followim start lo datfala taem kasem distaem. Hem sei: “Kingdom bilong mi hem no bilong disfala world. Sapos hem bilong disfala world, hard for olketa wea followim mi letem olketa Jew kam tekem mi. Bat Kingdom bilong mi hem no bilong disfala world.” (John 18:36) Pilate talem for olketa killim dae Jesus, and hem win bat for lelebet taem nomoa bikos bihaen, Jesus hem laef bak. Olketa ruler blo Rome tu trae for finisim olketa follower blo Christ, bat olketa nating win. Lo datfala taem olketa Christian spredim message abaotem Kingdom lo staka ples.—Col. 1:23.

2 Bihaen Kingdom start for rul lo 1914, samfala gavman bifor wea garem bigfala army trae for finisim pipol blo God. Bat no eniwan lo olketa winim iumi. Staka gavman and sekson lo politik trae for forcem iumi for saedem olketa lo raoa blo olketa, bat olketa no win for divaedem iumi. Distaem, pipol wea stap anda lo Kingdom olketa stap evriwea lo world. Nomata olsem, iumi evriwan wan mind witim olketa brata and sista evriwea lo world, and iumi no teksaed lo eni raoa blo politik lo disfala world. Wei wea iumi wan mind hem barava pruvim Kingdom blo God hem rul finis, and King Jesus Christ gohed for leadim, klinim, and protectim pipol blo hem. Bae iumi storyim hao hem duim datwan, and samfala kot case wea hem helpem iumi for winim taem iumi gohed for “no olsem pipol long world.”—John 17:14.

Wanfala Important Samting Kamap

3, 4. (a) Olketa wanem samting nao happen taem Kingdom start for rul? (b) Lo firstaem, wanem nao pipol blo God no barava minim gud saed lo wei for no teksaed? Explainim diswan.

3 Taem Kingdom start for rul, bigfala faet kamap lo heven, and olketa torowem Satan kam daon lo earth. (Readim Revelation 12:7-10, 12.) Wanfala war kamap tu lo earth wea testim faith blo pipol blo God. Olketa disaed for followim example blo Jesus for no olsem pipol lo world. Bat lo firstaem, olketa no barava minim gud wanem olketa shud duim for stap klia lo eni samting wea join witim politik.

4 Olsem example, lo Volume VI blo Millennial Dawn, a wea olketa pablisim lo 1904, hem encouragem olketa Christian for no join insaed war. Bat hem storyim sapos gavman forcem wanfala Christian for joinim army, hem savve duim eni nara waka bat hem bae no go faet. Sapos olketa no letem hem for duim eni nara waka bat sei for hem mas go faet, hem mas mek sure hem no killim dae eniwan. Herbert Senior wea stap lo Britain and wea baptaes lo 1905, hem storyim wanem happen lo datfala taem. Hem sei: “Staka brata lo datfala taem konfius bikos olketa no kasem klia direction sapos hem olraet for joinim army bat no go faet.”

5. Hao nao The Watch Tower blo September 1, 1915, start for helpem iumi minim gud wei for no teksaed?

5 Bat The Watch Tower blo September 1, 1915, start for helpem iumi minim klia diswan. Hem sei olsem abaotem advaes wea Studies in the Scriptures talem: “Mifala tingse for joinim army for duim olketa nara waka hem mekem iumi still olsem pipol lo world.” Bat waswe sapos olketa sei for sutim dae wanfala Christian from hem no laek werem uniform and joinim army? Article hia sei: “Waswe, hem gud for man dae bikos hem obeyim komand for faithful lo Prince blo Peace, or for hem laef bikos hem disobeyim olketa teaching blo King blo iumi lo heven and sapotim olketa gavman lo disfala world? Iumi bae chus for dae bikos iumi faithful lo King blo iumi lo heven.” Nomata article hia tok stret olsem, hem sei moa: “Mifala no forcem iufala for followim wanem mifala talem, bat diswan hem advaes nomoa.”

6. Wanem nao iu lanem from example blo Brata Herbert Senior?

6 Samfala brata luksavve for joinim army hem no stret and olketa redi for feisim eni samting wea kamap. Herbert Senior, wea iumi storyim finis sei: “Lo tingting blo mi, for man karem aot olketa gun and olketa bomb from wanfala ship hem semsem nomoa olsem man putim olketa bullet insaed gun for sutim narawan.” (Luke 16:10) From Brata Senior no laek joinim army, olketa putim hem lo prison. Hem witim 4-fala nara brata olketa insaed wanfala grup blo 16-fala wea no joinim army bikos lo konsens blo olketa, samfala insaed grup hia from olketa difren religion and olketa evriwan stap lo Richmond prison. Wantaem olketa sendem haed Herbert and olketa narawan wea no laek joinim army, for go lo France for faet. Lo there, olketa soldia sei bae olketa sutim dae olketa hia. Hem witim samfala laen ap front lo olketa soldia for killim man dae, bat olketa soldia no killim dae olketa. Olketa change mind and sentencem olketa for tenfala year lo prison.

“Wanem mi lanem nao, pipol blo God shud garem peace between olketa, nomata lo taem blo war.”—Simon Kraker (Lukim paragraf 7)

7. Taem World War II start, wanem nao pipol blo God savve lo hem?

7 Taem World War II start, evri pipol blo Jehovah savve finis wanem hem minim for no teksaed, and wanem olketa mas duim mekem olketa followim example blo Jesus. (Matt. 26:51-53; John 17:14-16; 1 Pet. 2:21) Olsem example, The Watchtower blo November 1, 1939, hem garem wanfala important article wea garem title “Neutrality.” Hem sei: “Pipol wea promis lo Jehovah mas followim law blo Hem for no teksaed insaed eni faet wea gohed between tufala kantri.” Simon Kraker wea bihaen hem waka lo hedquarter lo Brooklyn, New York, hem sei olsem abaotem datfala article: “Wanem mi lanem nao, pipol blo God shud garem peace between olketa, nomata lo taem blo war.” Spiritual kaikai hia kam lo barava taem and hem help for redyim pipol blo God for gohed faithful lo Kingdom lo olketa hard taem wea olketa bae kasem.

Kasem Hard Taem wea Olsem “River”

8, 9. Hao nao profesi blo aposol John kamap tru?

8 Lo profesi blo Aposol John, hem storyim bihaen Kingdom start for rul lo 1914, datfala big snek, wea hem Satan bae trae for finisim pipol wea sapotim Kingdom blo God taem hem toroaotem tokpiksa river from mouth blo hem. b (Readim Revelation 12:9, 15.) Profesi blo John kamap tru lo wanem wei? Start kam lo 1920, pipol barava againstim pipol blo God. Lo World War II, olketa putim Brata Kraker and staka nara brata wea stap lo North America lo prison bikos olketa faithful for sapotim Kingdom blo God. Lo taem wea war gohed, winim big haf lo olketa wea stap lo olketa prison lo United States hem Olketa Jehovah’s Witness wea no laek joinim war.

9 Lo evri ples lo world, Devil and olketa wakaman blo hem trae for mekem pipol blo God for no faithful for sapotim Kingdom. Lo olketa kantri lo Africa, Europe, and lo United States, olketa tekem pipol blo God lo kot and front lo olketa judge. Bikos olketa brata strong for no teksaed, olketa putim olketa lo prison, whipim olketa, and kill nogud lo olketa. Lo Germany, pipol blo God feisim hard taem bikos olketa no laek for salutim Hitler or join insaed war. Samting olsem 6,000 nao stap lo prison lo taem blo Nazi, and olketa killim dae winim 1,600 Witness from Germany and olketa nara kantri. Nomata olsem, Devil no savve finisim pipol blo God.—Mark 8:34, 35.

“Earth” Swallowim “Datfala River”

10. Wanem nao “earth” hem minim, and wanem nao hem duim for helpem pipol blo God?

10 Lo profesi wea aposol John raetem hem sei, “earth,” wea hem pipol wea garem paoa for rul wea laek for duim stret samting bae swallowim “datfala river,” wea hem olketa persecution wea pipol blo God kasem. Diswan hem for helpem pipol blo God. Lo wanem wei nao datfala part lo profesi hem kamap tru? Lo olketa year bihaen World War II, staka taem “earth” duim samting for helpem olketa wea faithful for sapotim Kingdom wea Christ rulim. (Readim Revelation 12:16.) Olsem example, staka kot protectim raet blo Olketa Jehovah’s Witness for no join insaed army, and for no join insaed eni ceremony wea mekhae lo kantri. Firstaem, bae iumi storyim samfala lo olketa bigfala kot case wea Jehovah helpem pipol blo hem for winim wea hem abaotem wei for no joinim army.—Sams 68:20.

11, 12. Wanem samting nao Brata Sicurella and Thlimmenos feisim, and wanem nao kamaot from datwan?

11 United States. Anthony Sicurella hem wanfala lo sixfala pikinini and parents blo olketa Witness. Taem hem 15 years hem baptaes. Taem hem 21 years old, hem go register for sei hem wanfala wakaman blo religion. Tufala year bihaen, lo 1950, hem apply moa for changem for sei konsens blo hem no letem hem for joinim army. Nomata report from Federal Bureau of Investigation sei hem stret for hem changem, bat Department blo Justice sei datwan hem no stret. Bihaen Brata Sicurella tekem case hia go lo kot staka taem, U.S Supreme Court herem case blo hem and saedem hem, and sei disison wea olketa nara kot mekem hem no stret. Disison wea Supreme Kot mekem hem helpem staka citizen blo United States wea konsens blo olketa no letem olketa for joinim army.

12 Greece. Lo 1983, olketa accusim Iakovos Thlimmenos, bikos hem no followim toktok blo bigman lo army and les for werem uniform blo army, so olketa putim hem lo prison. Bihaen hem release from prison, hem apply for accountant, bat olketa no acceptim application blo hem bikos olketa sei hem wanfala criminal. Hem tekem datfala case lo olketa kot lo Greece bat hem lus, so hem appeal lo European Court of Human Rights (ECHR). Lo year 2000, 17-fala judge blo Grand Chamber blo ECHR mekem disison wea saedem hem, wea diswan stopem nao wei for fevarem samfala winim olketa narawan. Bifor disfala disison kamap, olketa putim winim 3,500 brata lo Greece lo prison and sei olketa brata hia olketa criminal bikos olketa no laek for teksaed. Bihaen datfala disison kamaot, gavman lo Greece pasim wanfala law and sei olketa hia no criminal. And tu, wanfala law lo Greece sei evri citizen lo Greece garem raet for duim eni nara waka wea no join witim army wea olketa pasim samfala year bifor, wea olketa strongim finis taem olketa lukluk moa lo olketa law blo Greece.

“Bifor mi go insaed kotrum, mi prea strong lo Jehovah, bihaen mi feelim peace blo hem stap witim mi.”—Ivailo Stefanov (Lukim paragraf 13)

13, 14. Olketa wanem leson nao iu lanem from case blo Ivailo Stefanov and Vahan Bayatyan?

13 Bulgaria. Lo 1994 taem Ivailo Stefanov hem 19 years old, gavman sei hem mas joinim army. Bat hem no laek joinim army or duim eni nara waka for army. From datwan, hem prison for 18-fala month bat hem appealim datfala disison bikos lo raet wea hem garem for followim konsens blo hem wea no letem hem for joinim army. Gogo, olketa tekem datfala case go lo ECHR. Lo 2001, bifor kot herem datfala case, gavman lo Bulgaria agree for mek peace witim Brata Stefanov. Gavman lo Bulgaria mekem Brata Stefanov free from prison, and tu, evri nara citizen lo Bulgaria wea willing for duim eni nara waka for sapotim community olketa free for duim datwan. c

14 Armenia. Lo 2001, Vahan Bayatyan kasem nao age wea hem mas joinim army. d From hem followim konsens blo hem for no joinim army, hem appeal lo olketa kot lo Armenia bat staka taem hem lus. Lo September 2002, olketa putim hem lo prison for tu and haf year, bat bihaen hem stap lo prison for winim tenfala month hem release from prison. Lo datfala taem, hem appeal lo ECHR and olketa herem case blo hem. Bat lo October 27, 2009, hem lus lo datfala Kot. Disison wea Kot mekem hem affectim tu olketa nara brata lo Armenia wea feisim sem samting. Bat, Grand Chamber blo ECHR lukluk moa lo datfala case. Lo July 7, 2011, Kot mekem disison wea saedem Vahan Bayatyan. Diswan hem firstaem wea ECHR luksavve hao for followim konsens for no joinim army bikos lo religion, hem no brekem law and olketa shud protectim raet blo man for talemaot tingting, followim konsens, and storyim biliv blo hem. Datfala disison hem protectim raet blo Olketa Jehovah’s Witness and tu, staka handred million pipol lo olketa kantri wea olketa member lo Council of Europe. e

Olketa brata lo Armenia release from prison bihaen ECHR mekem disison wea saedem olketa Witness

Olketa Ceremony wea Mekhae lo Kantri

15. Why nao pipol blo Jehovah no join insaed olketa ceremony wea mekhae lo kantri?

15 Pipol blo Jehovah faithful lo Kingdom wea Christ rulim lo wei for no joinim army, and tu, for no joinim eni ceremony wea mekhae lo kantri. Start lo World War II, wei for mekhae lo kantri hem kamap big evriwea lo world. Lo staka kantri, citizen blo olketa mas talem wanfala strong promis for faithful lo kantri, singim national anthem, or salutim flag blo kantri. Bat iumi no olsem, iumi mekhae nomoa lo Jehovah. (Eksodas 20:4, 5) From diswan, iumi kasem staka persecution. Nomata olsem, Jehovah iusim “earth” for swallowim samfala persecution hia. Bae iumi storyim samfala kot case wea Jehovah iusim Christ for helpem iumi winim.—Sams 3:8.

16, 17. Wanem nao Lillian and William Gobitas feisim, and wanem nao iu lanem from case blo tufala?

16 United States. Lo 1940, wanfala kot case kamap lo U.S. Supreme Court wea olketa kolem lo Minersville School District v. Gobitis. Lo case hia, 8-fala judge mekem disison wea againstim Olketa Jehovah’s Witness and 1-fala judge nomoa saedem olketa Witness. Lillian Gobitas, f wea 12 year, and brata blo hem William wea 10 year, laek for faithful lo Jehovah, so tufala les for salutim flag or talem promis for sapotim kantri. From diswan, tufala expel from skul. Olketa tekem case hia lo Supreme Kot, and Kot sei wanem skul duim hem followim law blo kantri, bikos hem mekem evri pipol lo kantri for garem wan mind. Disison hia mekem bigfala persecution kamap. Staka Witness pikinini expel from skul, olketa Witness lusim waka blo olketa, and olketa raf grup attakim and spoelem olketa nara Witness. Wanfala buk The Lustre of Our Country sei “persecution wea olketa Witness kasem from 1941 go kasem 1943, hem bigfala persecution againstim eni religion lo America lo olketa year bihaen lo 1900.”

17 Olketa enemy blo God win for lelebet taem. Lo 1943, Supreme Kot herem nara case wea semsem olsem case blo Gobitis. Olketa kolem disfala case lo West Virginia State Board of Education v. Barnette. And Supreme Kot mekem disison and sei Olketa Jehovah’s Witness olketa winim disfala case. Diswan hem firstaem lo history blo United States for Supreme Kot changem disison blo hem insaed short taem nomoa. Bihaen disison hia, bigfala persecution wea pipol blo Jehovah lo United States kasem hem kwiktaem katdaon. And tu, evri nara citizen lo datfala kantri garem raet for duim staka samting.

18, 19. Wanem nao Pablo Barros talem wea helpem hem for gohed faithful, and hao nao olketa nara servant blo Jehovah savve followim example blo hem?

18 Argentina. Lo 1976, Pablo wea 8 years and Hugo Barros wea 7 years, tufala expel from skul from tufala no laek for salutim flag. Wanfala taem hedmistress pushim Pablo and hitim hed blo hem. Hem mekem tufala for stap wan hour bihaen skul finis, and forcem tufala for duim samting for mekhae lo kantri. Taem Pablo ting go bak, hem sei: “Sapos Jehovah no helpem mi, bae mi no savve stand strong taem olketa forcem mi for no faithful.”

19 Taem olketa tekem diswan lo kot, judge lo kot agree witim disison blo skul for expelim Pablo and Hugo from skul. Bat olketa brata appeal lo Supreme Kot blo Argentina. Lo 1979, Supreme Kot changem disison blo olketa nara kot and sei: “Datfala panis [expel] hem againstim law blo kantri wea sei pipol garem raet for lane, (Article 14) and waka blo gavman hem for mek sure evriwan mas go lo skul (Article 5).” Samting olsem 1,000 Witness pikinini kasem gud samting from datfala disison. Pablo and Hugo go bak lo skul blo tufala, and olketa narawan skul no expelim olketa.

Staka young Witness pikinini faithful nomata olketa kasem test

20, 21. Lo wanem wei nao case blo Roel and Emily Embralinag strongim faith blo iu?

20 Philippines. Lo 1990, Roel Embralinag, g wea 9 years, and sista blo hem Emily, wea 10 years, witim samting olsem 66-fala Witness pikinini, expel from skul bikos olketa no salutim flag. Leonardo, dadi blo Roel and Emily trae for story gud witim olketa teacher lo skul bat olketa no laek herem hem. Gogo, diswan kamap worse, so Leonardo appeal lo Supreme Kot, bat hem no garem eni selen and lawyer tu. Famili blo hem prea strong lo Jehovah for helpem olketa savve wanem for duim. Lo semtaem tu, pipol tok spoelem and mek fani lo olketa Witness pikinini hia. Lo tingting blo Leonardo hem no garem eni chance for winim datfala case bikos hem no garem eni savve saed lo law.

21 Seknomoa change kamap, Felino Ganal, wea bifor hem waka for wanfala law company wea pipol trustim, hem lawyer for famili blo Leonardo. Lo taem wea case hia kamap, hem no waka nao for datfala law company and kamap wanfala Jehovah’s Witness. Taem Supreme Kot herem datfala case, disison wea Kot mekem hem saedem olketa Witness and hem stopem nao for expelim olketa Witness pikinini. Tru nao, olketa wea trae for mekem pipol blo God for no faithful, olketa lus.

For No Teksaed Mekem Wan Mind Kamap

22, 23. (a) Why nao pipol blo Jehovah winim staka important kot case? (b) Peace wea olketa brata and sista evriwea lo world garem pruvim wanem?

22 Why nao pipol blo Jehovah winim staka important kot case? Iumi no garem paoa for mekem gavman for saedem iumi. Nomata olsem, lo staka kantri and lo staka kot, olketa judge wea no teksaed protectim iumi from olketa attak blo olketa enemy wea laek spoelem iumi. And taem olketa duim olsem, olketa help for mekem olketa law wea helpem evri citizen. Hem barava klia, Christ nao hem helpem iumi for winim olketa kot case hia. (Readim Revelation 6:2.) Why nao iumi tekem olketa case hia lo kot? Hem no for changem olketa law blo kantri. Bat goal blo iumi hem for iumi gohed waka witim King blo iumi, Jesus Christ, and for no letem eni samting stopem iumi.—Acts 4:29.

23 Nomata world distaem divaed saed lo politik and pipol heitim narawan, King blo iumi, Jesus Christ, gohed blessim hard waka wea olketa follower blo hem raonem world duim for no teksaed. Satan trae for divaedem iumi bat hem no savve win. Kingdom hipimap staka million pipol wea no laek for “lanem hao for faet.” Peace wea olketa brata and sista evriwea lo world garem hem wanfala mirakol, and hem pruvim Kingdom blo God hem rul finis!—Isa. 2:4, NW.

a Olketa kolem tu disfala volume lo The New Creation. Bihaen, olketa kolem olketa volume blo Millennial Dawn, lo Studies in the Scriptures.

b For savve moa abaotem disfala profesi, lukim buk Revelation—Its Grand Climax At Hand!, chapter 27, page 184-186.

c Gavman lo Bulgaria mekem agreement for givim lo olketa wea konsens no letem for olketa joinim army, for duim eni waka for community wea bigman lo community givim lo olketa for duim.

d For readim full story abaotem diswan, lukim “European Court Upholds the Right to Conscientious Objection,” lo The Watchtower blo November 1, 2012.

e Winim 20 year, gavman lo Armenia putim winim 450 young Witness lo prison. Lo November 2013, olketa releasem lastfala grup blo olketa Witness hia from prison.

f Kot spellim rong nem blo datfala famili lo record blo olketa.

g Kot spell rong lo datfala famili nem, Ebralinag lo record blo kot.