Skip to content

Skip to table of contents

“Evri Man Bae Karem Lod Bilong Hemseleva”

“Evri Man Bae Karem Lod Bilong Hemseleva”

“Evri Man Bae Karem Lod Bilong Hemseleva”

“Iumi wanwan bae givim ansa for iumiseleva long God.” —Romans 14:12.

1. Thrifala Hebrew acceptim wanem responsibility?

 THRIFALA young Hebrew long Babylon feisim disison wea mekem laef bilong olketa stap long danger. Waswe, olketa shud baodaon front long wanfala maeti image, olsem law bilong kantri komandim olketa for duim? Or waswe, olketa shud no worshipim datwan and kasem panis for go insaed long bigfala fire? Shadrach, Meshach, and Abednego no garem taem for askem eniwan; and tu, olketa no need for duim datwan. Olketa nating hol bak bat sei: “Iu mas savve, O king, hao mifala no servem olketa god bilong iu, and mifala bae no worshipim gold image wea iu putim.” (Daniel 3:1-18) Thrifala Hebrew hia acceptim responsibility bilong olketa seleva.

2. Really, hu nao mekem disison for Pilate abaotem Jesus Christ, and waswe, datwan mekem datfala governor bilong Rome hem free from blame?

2 Samting olsem six handred year bihaen datwan, governor herem evri samting wea pipol accusim disfala man long hem. Taem hem lukluk gud long diswan, hem feel sure hao man hia hem nating guilty. Bat crowd wea hipap ask strong for hem mas dae. Datfala governor trae for changem tingting bilong olketa, bat gogo, hem showimaot hem no willing for acceptim responsibility bilong hem and hem duim samting wea sekson hia laekem. Hem wasim hand bilong hem and sei: “Mi no guilty long blood bilong disfala man.” Then hem givim go datfala man for dae. Winim wei for acceptim responsibility bilong hem for mekem disison abaotem Jesus Christ, Pontius Pilate letem olketa narawan disaed. Nomata Pilate wasim gud hand bilong hem, hem mas still ansa for wei wea hem nating deal witim Jesus followim justice.—Matthew 27:11-26; Luke 23:13-25.

3. Why nao iumi shud no letem olketa narawan mekem disison for iumi?

3 Waswe iu? Taem iu mas disaedem samting, waswe, iu olsem thrifala Hebrew hia, or iu letem olketa narawan disaed for iu? Hem no isi for mekem disison. Man mas garem mature tingting for mekem olketa stretfala disison. Olsem example, mami and dadi need for mekem olketa gudfala disison for pikinini bilong olketa. Hem tru, hem no isi for disaedem wanfala hard samting taem staka samting join witim datwan wea man need for tingting gud raonem. Nomata olsem, responsibility for disaedem samting hem no barava hevi olsem olketa nara hevi, or hard samting, wea olketa wea garem “olketa spiritual mark” maet need for helpem iumi for karem. (Galatians 6:1, 2) Datfala responsibility for disaed hem wanfala lod wea “iumi wanwan bae givim ansa for iumiseleva long God.” (Romans 14:12) Bible hem sei: “Evri man bae karem lod bilong hemseleva.” (Galatians 6:5) So, hao nao iumi savve mekem olketa wise disison long laef? First samting, iumi mas luksavve hao iumi olketa man no fit long samfala wei, and lanem samting iumi mas duim for deal witim datwan.

Wanfala Main Samting Iumi Need for Duim

4. Wei wea firstfala man and woman no obey shud teachim iumi wanem important samting saed long wei for mekem olketa disison?

4 No longtaem bihaen God creatim firstfala man and woman, tufala mekem wanfala disison wea olketa barava nogud samting kamaot from datwan. Olketa disaed for kaikaim frut bilong datfala tree bilong savve long samting wea gud and samting wea nogud. (Genesis 2:16, 17) Wanem nao mekem olketa disaed for duim datwan? Bible hem sei: “Woman hem lukim tree hia hem garem gudfala kaikai and hem samting wea eye bilong man barava laekem, tru nao, disfala tree hem luk naes tumas. So hem start for tekem frut bilong hem and kaikaim. Bihaen, hem givim samfala long hasband bilong hem tu taem hem stap witim hem and hem start for kaikaim.” (Genesis 3:6) Samting Eve chusim kamaot from hem tingim nomoa wanem hemseleva laekem. From Eve duim diswan, Adam tu duim sem samting. From diswan, sin and dae “kasem evri man.” (Romans 5:12) Wei wea Adam and Eve no obey shud teachim iumi wanfala important samting saed long wei wea olketa man no fit long samfala wei. Point hem olsem: Sapos olketa man no barava followim direction from God, hem bae isi for olketa disaed rong.

5. Jehovah provaedem wanem direction for iumi, and wanem nao iumi mas duim for kasem gud samting from datwan?

5 Iumi barava thankiu long Jehovah God for direction wea hem givim for iumi! Bible hem sei: “Sapos iufala go long raet or sapos iufala go long left, bae ear bilong iufala herem wanfala voice bihaen long iufala wea sei: ‘Diswan nao wei. Wakabaot followim, iufala pipol.’” (Isaiah 30:21) Jehovah hem story long iumi thru long Word bilong hem, Bible. Iumi mas studyim gud and kasem stretfala savve abaotem Bible. For mekem olketa stretfala disison, iumi mas kaikaim “strongfala kaikai [wea] hem for mature pipol.” And tu, from iumi “iusim evritaem fasin for luksavve,” iumi “luksavve long samting wea stret and no stret.” (Hebrews 5:14) Iumi savve trainim fasin bilong iumi for luksavve long wei for followim samting wea iumi lanem from Word bilong God.

6. Wanem nao iumi needim for conscience bilong iumi waka gud?

6 Conscience wea iumi olketa man garem hem important tumas for helpem iumi mekem olketa disison. Conscience savve talem iumi best samting for duim, and hem savve ‘accusim or mekem excuse’ for iumi. (Romans 2:14, 15) Bat, for conscience bilong iumi waka gud, iumi mas kasem stretfala savve abaotem Word bilong God and followim datwan. Hem isi tumas for kastom, wei bilong man, or tingting bilong pipol wea stap raonem iumi for affectim conscience wea iumi no trainim gud, and hem savve leadim iumi go rong. Wanem nao happen long conscience bilong iumi sapos iumi gohed for no followim hem and no followim olketa standard bilong God? Gogo, conscience savve kamap olsem skin wea bone from “wanfala haf iron wea hot tumas”—hem no savve garem feeling nao. (1 Timothy 4:2) Long narasaed, iumi savve trustim conscience wea kasem training from Word bilong God for leadim iumi go stret.

7. Wanem nao iumi mas garem for mekem olketa wise disison?

7 So, for man acceptim responsibility bilong hem for mekem olketa wise disison, hem mas garem stretfala savve from Bible and hem mas savve hao for followim datwan. Winim wei for kwiktaem disaedem samting and no tingting gud firstaem, iumi mas spendem taem for lukaotem olketa Bible principle and tingting gud long hao for followim olketa. Nomata taem iumi mas disaed stretawe—olsem Shadrach, Meshach, and Abednego need for duim—bae iumi redy sapos iumi garem stretfala savve from Word bilong God and trainim conscience bilong iumi followim datwan. Bae iumi lukluk long tufala samting long laef for minim hao wei for kamap mature savve helpem iumi for mekem olketa gudfala disison.

Hu Nao Bae Iumi Kaban Witim?

8, 9. (a) Wanem nao olketa principle wea showimaot iumi mas stap klia long olketa nogud kaban? (b) Waswe, olketa nogud kaban hem minim nomoa wei for fren witim pipol wea garem nogud fasin? Explainim diswan.

8 Aposol Paul hem sei: “No letem eni samting giamanim iu. Wei for kaban witim nogud pipol hem spoelem gudfala fasin.” (1 Corinthians 15:33) Jesus Christ talem olketa disaepol bilong hem: “Iufala no part bilong world.” (John 15:19) Taem iumi lanem olketa principle hia, hem no hard for iumi savve hao iumi mas no kaban witim pipol wea savve drunk, wea steal, olketa wea duim fornication, adultery, and kaen pipol olsem. (1 Corinthians 6:9, 10) Bat, taem iumi kasem moa savve abaotem truth from Bible, iumi luksavve hao wei for kaban witim pipol olsem thru long wei for lukim olketa long olketa movie, television, computer, or long wei for read abaotem olketa insaed long olketa buk, savve spoelem iumi tu. Diswan hem tru tu saed long wei for kaban witim pipol long Internet “wea haedem really fasin bilong olketa.”—Psalm 26:4.

9 Waswe for fren gud witim pipol wea garem gudfala fasin bat wea no garem faith long tru God? Bible hem sei: “Full world hem stap anda long paoa bilong wicked wan.” (1 John 5:19) Iumi start for luksavve hao olketa nogud kaban hem no minim nomoa wei for fren witim pipol wea garem nogud fasin. Dastawe, hem wise for iumi fren gud witim pipol wea lovem Jehovah.

10. Wanem nao savve helpem iumi for garem mature tingting taem iumi mekem olketa disison saed long wei for fren witim pipol long world?

10 Iumi kanduit stap klia evribit from pipol long world, and Jehovah no talem iumi for duim datwan. (John 17:15) Wei for tekpart long Christian ministry and for go long skul and waka hem minim iumi meetim and story witim pipol wea no worshipim Jehovah. Christian wea marit partner bilong hem no wanfala Jehovah’s Witness maet need for duim diswan moa winim olketa narawan. Bat, from iumi iusim fasin bilong iumi for luksavve, iumi minim hao nomata maet iumi need for meetim and story witim pipol long world samfala taem, datwan no minim iumi interest for fren gud witim olketa. (James 4:4) For luksavve long diswan helpem iumi for garem mature tingting taem iumi mekem olketa disison saed long wei for join insaed olketa samting wea kamap bihaen long skul, olsem sports, and olketa party wea company arrangem for olketa wakman.

Chusim Waka for Selen

11. Wanem nao first samting iumi mas tingim taem iumi mekem olketa disison saed long waka?

11 For iusim olketa Bible principle long mature wei hem helpem iumi for mekem olketa disison saed long wei wea iumi fulfillim responsibility bilong iumi for ‘provaed for olketa klos famili member.’ (1 Timothy 5:8) First samting wea iumi mas tingim hem wanem kaen waka iumi bae duim. For chusim waka wea sapotim samting wea Bible tambuim hem barava rong. Dastawe olketa tru Christian no acceptim waka wea join witim wei for worshipim idol, wei for steal, iusim blood long rong wei, or olketa nara samting wea againstim Bible. And tu, iumi bae no raverave or laea, nomata sapos boss trae forcem iumi for duim datwan.—Acts 15:29; Revelation 21:8.

12, 13. Witim wei for ting raonem wanem kaen waka for selen hem fitim for iumi duim, wanem nao samfala nara important samting wea iumi mas tingim taem iumi mekem olketa disison saed long waka?

12 Waswe sapos datfala waka no barava brekem eni law bilong God? Taem iumi kasem moa savve long truth and fasin bilong iumi for luksavve hem kamap moabeta, iumi luksavve hao iumi mas ting raonem olketa nara samting. Waswe sapos datfala waka bae mekem iumi join insaed samting wea againstim Bible, olsem man wea ansarem telephone long wanfala ples for gambol? Iumi mas tingim tu wea nao selen for wages hem kam from, and wea nao datfala waka? Olsem example, sapos wanfala religion laekem samwan for paintim church bilong olketa, waswe, bae iumi willing for duim datfala waka and kasem pei for datwan and long wei olsem sapotim false religion?—2 Corinthians 6:14-16.

13 Waswe sapos iumi waka for wanfala boss and hem acceptim kontrak for paintim wanfala ples bilong false worship? Iumi bae need for ting raonem haomas paoa nao iumi garem for disaedem wanem waka for duim long datfala church, and sapos waka wea iumi duim for datwan hem big or smol. Tingim tu sapos iu waka for wanfala company wea provaedem samting wea evri man needim, olsem wata. Waswe sapos samfala long olketa ples wea company mekem wata supply kam long olketa hem olketa church? Principle wea stap long Matthew 5:45 shud affectim disison bilong iumi. Iumi mas tingim hao datwan bae affectim conscience bilong iumi sapos iumi mas mekem wata supply kam long staka church. (Hebrews 13:18) Tru nao, for acceptim responsibility bilong iumi for mekem olketa disison saed long waka for selen wea showimaot mature tingting, fasin bilong iumi for luksavve mas kamap moabeta and iumi mas trainim gud conscience wea God givim long iumi.

“Long Evri Samting Iu Duim, Lisin Long Hem”

14. Taem iumi mas mekem olketa disison, iumi shud evritaem tingim olketa wanem samting?

14 Waswe long olketa nara samting wea iumi mas disaedem, saed long education and wei for acceptim or rejectim samfala medical treatment? Saed long eni disison wea iumi mas mekem, iumi mas luksavve long olketa Bible principle wea join witim datwan, and iusim wei for tingting gud raonem samting for luksavve hao for followim olketa. Wise King Solomon bilong Israel bifor hem sei: “Trust long Jehovah witim full heart bilong iu and no depend long savve bilong iuseleva. Long evri samting iu duim, lisin long hem, and hemseleva nao bae mekem olketa wei wea iu followim stret.”—Proverbs 3:5, 6.

15. Wanem nao iumi lanem from olketa Christian long first century saed long wei for mekem olketa disison?

15 Plande taem, olketa samting wea iumi chusim savve affectim olketa narawan, and iumi mas tingim diswan. Olsem example, olketa Christian long first century no need for followim olketa tambu saed long kaikai long Law bilong Moses. Olketa savve chus for kaikaim samfala kaikai wea anda long Law hem no klin, sapos no eni nara samting hem mekem hem rong for kaikaim datwan. Nomata olsem, aposol Paul hem raet abaotem meat bilong wanfala animal wea maet datwan join long eni wei witim wanfala idol temple. Hem sei: “Sapos kaikai hem mekem brata bilong mi stambol, mi bae nating kaikaim meat moa, mekem mi no mekem brata bilong mi stambol.” (1 Corinthians 8:11-13) Paul encouragem olketa firstfala Christian for tingim conscience bilong olketa narawan, mekem olketa no stambol. Olketa disison bilong iumi shud no ‘samting wea mekem olketa narawan stambol.’—1 Corinthians 10:29, 32.

Aftarem Wisdom Bilong God

16. Hao nao prea savve helpem iumi for mekem olketa disison?

16 Prea hem barava important samting for helpem iumi mekem olketa disison. Disaepol James hem sei: “Sapos eniwan long iufala hem no garem wisdom, hem shud gohed for askem God, from hem givim plande samting long evriwan long wei wea no mekem man feel shame; and God bae givim long hem.” (James 1:5) Iumi savve feel sure Jehovah bae helpem iumi taem iumi prea and askem hem for wisdom for mekem olketa stretfala disison. Taem iumi story long trufala God abaotem olketa wari bilong iumi and lukaotem direction bilong hem, holy spirit bilong hem savve helpem iumi for minim gud olketa scripture wea iumi ting raonem and rememberim samfala moa wea maet iumi no tingim.

17. Hao nao olketa narawan savve helpem iumi taem iumi mas disaedem samting?

17 Waswe, olketa narawan savve helpem iumi for mekem olketa disison? Ia, Jehovah givim iumi olketa wea mature insaed long kongregeson. (Ephesians 4:11, 12) Iumi savve askem olketa, especially sapos hem wanfala barava important disison. Olketa wea garem bigfala spiritual savve and wea wise from olketa laef longtaem lelebet, savve helpem iumi for tingim samfala Bible principle moa wea savve affectim disison bilong iumi and wea savve helpem iumi for “mek sure long olketa samting wea moa important.” (Philippians 1:9, 10) Nomata olsem, iumi mas careful, nogud iumi letem olketa narawan mekem disison for iumi. Datwan hem responsibility bilong iumi.

Waswe, Iumi Bae Kasem Gud Samting Evritaem?

18. Wanem nao iumi mas savve long hem saed long samting wea savve kamaot from olketa gudfala disison?

18 Taem iumi barava traem best bilong iumi and mekem olketa disison wea barava followim olketa Bible principle, waswe, bae iumi evritaem kasem gud samting? Ia, gogo bae iumi kasem gud samting. Bat, maet samfala taem nogud samting kamap firstaem. Taem Shadrach, Meshach, and Abednego disaed for no worshipim datfala maeti image, olketa savve maet diswan minim olketa bae dae. (Daniel 3:16-19) Olsem tu, bihaen olketa aposol sei front long hae kot bilong olketa Jew hao olketa mas obeyim God olsem ruler winim olketa man, olketa whipim olketa and then bihaen, olketa kamap free. (Acts 5:27-29, 40) And tu, “taem and samting wea iumi no expectim” savve spoelem wei for kasem gud samting from disison bilong iumi. (Ecclesiastes 9:11) Sapos iumi kasem problem nomata iumi mekem stretfala disison, iumi savve feel sure Jehovah bae helpem iumi for no givap and bae blessim iumi long future.—2 Corinthians 4:7.

19. Wanem nao iumi savve duim mekem iumi no fraet for acceptim responsibility bilong iumi for mekem olketa disison?

19 So, taem iumi mekem olketa disison, iumi mas lukaotem olketa Bible principle and iusim wei for tingting gud raonem samting mekem iumi luksavve hao for followim olketa. Iumi barava thankiu long Jehovah for help wea hem provaedem thru long holy spirit and olketa mature wan insaed long kongregeson! From iumi garem kaen direction and help olsem, iumi mas no fraet for acceptim responsibility bilong iumiseleva for mekem olketa wise disison.

Wanem Nao Iu Lanem?

• Wanem nao iumi mas garem for mekem olketa gudfala disison?

• Hao nao wei for kamap mature hem affectim hu nao iumi chus for kaban witim?

• Wanem nao samfala important samting wea iumi mas tingim taem iumi mekem olketa disison saed

• Wanem help nao iumi garem for mekem olketa disison?

[Olketa Kwestin]

[Piksa long page 4]

Iumi lanem wanfala barava important samting from wei wea Adam and Eve no obey

[Piksa long page 6]

Bifor iu mekem wanfala important disison, lukaotem olketa Bible principle