JANA 12:38a „Jehowo, kto uwierzył (...)?”

POWODY: Zacytowano tu słowa z Iz 53:1, gdzie w tekście hebrajskim imię Boże pojawia się tylko raz, w sformułowaniu „Jehowa objawił swoją moc [dosł. „ramię”]”. Jan pod natchnieniem cytuje proroctwo Izajasza z przekładu Septuaginty, gdzie tekst grecki zaczyna się od formy słowa Kýrios (Pan), wskazującej, do kogo te słowa są skierowane (zob. Rz 10:16, gdzie też zacytowano Iz 53:1). Wygląda na to, że w pierwotnej wersji Septuaginty na początku Iz 53:1 tłumacze wprowadzili imię Boże (które występowało w drugiej części wersetu), by czytelnik nie miał wątpliwości, że prorok kieruje swoje pytania do Boga. Jednak w późniejszych kopiach Septuaginty tetragram pojawiający się w oryginalnym tekście hebrajskim zaczęto zastępować słowem Kýrios. Biorąc to wszystko pod uwagę, w Jn 12:38 w tekście głównym tego przekładu użyto imienia Bożego (zob. Jana 12:38b).

DODATKOWE ARGUMENTY:

• W komentarzu do tego samego cytatu z Izajasza 53:1 występującego w Rzymian 10:16 w dziele The Bible Commentary (red. F. C. Cook, przedruk 1981) na temat pierwszego wystąpienia słowa „Pan” w tym cytacie powiedziano: „Słowo ‚Pan’, dodane tutaj oraz w greckich przekładach Izaj. liii. I [53:1], wskazuje, że prorok zwraca się do Jehowy jako do osoby, od której pochodzi to orędzie (...). Dodanie [słowa „Pan”] harmonizuje z pierwotnym znaczeniem tego fragmentu”.

• W dziele The Interpretation of St. Paul’s Epistle to the Romans (red. R.C.H. Lenski) na temat tego samego cytatu z Izajasza 53:1 występującego w Rzymian 10:16 powiedziano: „Paweł dodaje w cytacie słowo ‚Pan’, ponieważ pytanie proroka było skierowane do Jahwe”.

• W książce The Principles and Practice of New Testament Textual Criticism G. D. Kilpatrick podaje, że Jana 12:38 to werset, w którym w dwóch miejscach „Κύριος [Kýrios] = Jahwe”.

• W przekładzie Complete Jewish Bible (tłum. David H. Stern, 1998) w tym wersecie dwukrotnie w słowie „ADONAI” użyto dużych liter. We wstępie do tej Biblii tłumacz wyjaśnił: „Słowo ‚ADONAI’ występuje (...) wszędzie tam, gdzie jako tłumacz uznałem, że ‚kurios’ [‚kyrios’] jest greckim odpowiednikiem tetragramu”.

• W dziele The Companion Bible (z komentarzami E. W. Bullingera, wyd. 1999) w Jana 12:38 w tekście głównym słowo PAN dwukrotnie zapisano dużymi literami, żeby pokazać, że w obu wypadkach odnosi się ono do Jehowy. W Dodatku 98 zatytułowanym „Imiona i tytuły Boga w Nowym Testamencie” na s. 142 dwa razy wymieniono Jana 12:38 pod nagłówkiem „PAN (...) Użyte w odniesieniu do Jehowy”.

• W dziele The Scofield Reference Bible (red. C. I. Scofield, 1909) uwaga marginesowa do pierwszego wystąpienia słowa „Pan” w Jana 12:38 brzmi: „Jehowa. Izaj. 53.1”.

• W dziele NLT Study Bible (wyd. II, 2008) w Jana 12:38 słowo „PAN” zapisano dużymi literami w obu wystąpieniach. Komitet przekładu tej Biblii tak wypowiedział się we „Wprowadzeniu do New Living Translation”: „Zazwyczaj tetragram (JHWH) konsekwentnie tłumaczymy na ‚PAN’ (...), co jest częstą praktyką w wersjach anglojęzycznych”. W kontekście Nowego Testamentu wspomniany komitet wyjaśnił: „Greckie słowo kurios [kyrios] konsekwentnie tłumaczymy na ‚Pan’. (...) Wyjątkowo piszemy ‚PAN’ w bezpośrednich cytatach ze Starego Testamentu — w miejscach, gdzie słowo to zapisano tam wielkimi literami” (kursywa nasza).

POTWIERDZENIE W INNYCH PRZEKŁADACH: J^{12, 14, 16-18, 22, 23, 34-36, 39, 46, 52, 61, 65, 66, 88, 93, 100-102, 105, 106, 114-118, 122, 130, 133, 136, 144-147, 149, 190, 191, 201, 204, 212, 225, 236, 244, 262, 265, 271, 273, 289, 295-297, 322-325}