Jeśli chodzi o sprawy, o których napisaliście: Jak wynika z tego wersetu i z 1Ko 8:1, bracia z Koryntu napisali do Pawła list i zapytali go o sprawy dotyczące małżeństwa oraz jedzenia pokarmów, które złożono w ofierze bożkom (zob. komentarze do 1Ko 1:2; 8:1).

nie dotyka kobiety: Czyli nie utrzymuje kontaktów seksualnych z kobietą. Takie zrozumienie harmonizuje z innymi wersetami biblijnymi, w których słowo „dotykać” oznacza „mieć stosunki seksualne; współżyć” (Rdz 20:6, 7; Prz 6:29). Paweł nie zniechęca tu do kontaktów seksualnych w małżeństwie, bo dalej zaleca: „Mąż niech oddaje żonie, co jej się należy, tak samo żona mężowi” (1Ko 7:3-5; zob. komentarz do 1Ko 7:3). Jego słowa, że „dobrze jest, gdy mężczyzna nie dotyka kobiety”, w tym kontekście można uznać za zachętę, żeby chrześcijanie w stanie wolnym pozostawali w tym stanie (1Ko 7:6-9; por. Mt 19:10-12).

ze względu na szerzenie się niemoralności: Dosł. „przez rozpusty”. W języku greckim użyto tutaj liczby mnogiej słowa porneía. W niektórych przekładach występuje tu sformułowanie „ponieważ niemoralność jest tak powszechna [lub „tak się panoszy”]”. Dobrze to opisuje sytuację w starożytnym Koryncie (zob. komentarz do 1Ko 5:9).

co (...) się należy: Dosł. „dług; powinność”. Chodzi o kontakty seksualne, które w małżeństwie — będącym darem od Boga — są czymś naturalnym. Mężowie i żony nie powinni się ich pozbawiać, „chyba że za obopólną zgodą” (1Ko 7:5). Jezus podał jeszcze jeden wyjątek — niewierność jednego z partnerów, która dla strony niewinnej może być podstawą do rozwodu (Mt 5:32; 19:9).

przyzwolenie: Najwyraźniej dotyczy to rady, której Paweł udzielił w 1Ko 7:2.

tacy jak ja: Apostoł Paweł w czasie pełnienia służby misjonarskiej nie był żonaty. Biblia nie mówi wprost, czy kiedykolwiek miał żonę. Niektóre jego wypowiedzi mogą jednak sugerować, że był wdowcem (1Ko 7:8; 9:5).

niech się pogodzi: Paweł użył tu czasownika złożonego katallásso, który w zasadzie oznacza „zmienić; wymienić”. W Chrześcijańskich Pismach Greckich występuje w znaczeniu „zmienić stosunki z wrogich na przyjacielskie” lub „przywrócić harmonijne relacje”. Paweł posłużył się nim w kontekście małżeństwa być może po to, żeby wykazać, że napięte relacje między mężem i żoną można zmienić na pokojowe, tak samo jak można przywrócić pokojowe relacje z Bogiem (zob. komentarz do Rz 5:10).

zwracam się ja, nie Pan: W tym rozdziale Paweł kilka razy robi rozróżnienie między swoimi opiniami a słowami Chrystusa (zob. też w. 25, 40). Wydaje się, że w ten sposób pokornie przypomina czytelnikom swojego listu, że w pewnych sprawach nie może się powołać na żadną konkretną naukę Jezusa Chrystusa. Jednak jako jego apostoł napełniony duchem świętym mógł wyrazić swoje osobiste zdanie. Wcześniej Jezus obiecał, że duch święty pokieruje jego naśladowcami, żeby mogli ‛w pełni zrozumieć prawdę’ (Jn 16:13). Tak więc rady Pawła — podobnie jak reszta Pisma Świętego — były natchnione przez Boga, a tym samym wiarygodne i użyteczne dla wszystkich chrześcijan (2Tm 3:16).

żonę, która nie wierzy w Pana: Dosł. „kobietę niewierzącą”. Użyte w języku greckim słowo oznaczające „niewierząca” w tym kontekście nie odnosi się do osoby niewierzącej w Boga, ale do kobiety, która nie wierzyła w Jezusa i nie była oddana Jehowie. Mogła wyznawać judaizm lub oddawać cześć pogańskim bożkom.

który nie wierzy w Pana: Dosł. „niewierzący”. Użyte w języku greckim słowo oznaczające „niewierzący” w tym kontekście odnosi się do osób, które nie wierzą w okup złożony przez Jezusa Chrystusa. Takie osoby nie oddzieliły się od nieczystego świata i dalej są niewolnikami grzechu. Chociaż mogą prowadzić uczciwe, moralne życie, to nie są święte, czyli czyste, w oczach Bożych (Jn 8:34-36; 2Ko 6:17; Jak 4:4; zob. komentarz do słów jest uświęcony ze względu na w tym wersecie).

jest uświęcony ze względu na: Grecki czasownik hagiázo, oddany tu jako „jest uświęcony” (a dalej — „jest uświęcona”), oraz pokrewny przymiotnik hágios, oznaczający „święty”, wskazują na oddzielenie dla Boga. To, co zostało uświęcone, było święte, czyste, oddzielone do służby dla Boga (Mk 6:20; 2Ko 7:1; 1Pt 1:15, 16; zob. Słowniczek pojęć, „Świętość; święty”). Osiągnięcie takiego czystego stanu w oczach Bożych jest możliwe dzięki wierze w okup, który Bóg złożył za pośrednictwem swojego Syna (zob. komentarz do słów który nie wierzy w Pana w tym wersecie). Tutaj Paweł wskazuje, że związek małżeński chrześcijanina z osobą, która nie jest naśladowcą Chrystusa, Bóg uznaje za czysty i godny szacunku.

święte: Paweł używa tu tego określenia w stosunku do małych dzieci, których jedno z rodziców jest chrześcijaninem. Nie mówi jednak, że współmałżonek, który „nie wierzy w Pana”, sam staje się święty. Ktoś taki może źle postępować i być uwikłany w nieczyste praktyki. Paweł wskazuje raczej, że uświęcenie współmałżonka ‛niewierzącego w Pana’ ma związek z wierzącym partnerem, co oznacza, że Bóg uważa ich małżeństwo za czyste i godne szacunku. Właśnie dlatego dzieci z takiego małżeństwa są uważane przez Boga za święte — znajdują się pod Jego opieką i ochroną. Są w lepszej sytuacji niż dzieci, których ani jedno z rodziców nie jest wierzące.

odejść (...) odejdzie: Lub „żyć osobno (...) żyje osobno”. Użyte tu greckie słowo chorízo występuje też w 1Ko 7:10, 11.

stosownie do tego, w jakim stanie Jehowa go powołał: Dosł. „jak każdemu Jehowa przydzielił, jak każdego Bóg powołał”. Słowo oznaczające „przydzielił”, użyte w tekście greckim, odnosi się do tego, co dzieje się w życiu chrześcijanina z woli Jehowy lub za Jego przyzwoleniem. Paweł zachęca, żeby chrześcijanin żył, nie myśląc ciągle o tym, jak zmienić swoją sytuację. W tekście greckim dwa razy używa słowa oznaczającego „każdy” — być może po to, żeby podkreślić troskę Boga o poszczególnych chrześcijan. W pierwszej części tego zdania („jak każdemu Jehowa przydzielił”) w większości greckich manuskryptów występuje określenie ho Kýrios („Pan” z rodzajnikiem), istnieją jednak ważne powody przemawiające za użyciem tu imienia Bożego (zob. Dodatek C3: wprowadzenie i 1Ko 7:17). Z kolei w drugiej części zdania („jak każdego Bóg powołał”) wczesne greckie manuskrypty zawierają słowo „Bóg”, a niektóre późniejsze manuskrypty słowo „Pan”. W niektórych przekładach Chrześcijańskich Pism Greckich na język hebrajski (w Dodatku C4 oznaczonych symbolem J^{7, 8, 10}) występuje tu imię Jehowa.

Niech się nie wypiera swego obrzezania: Paweł mógł tu nawiązywać do zabiegu, jakiemu poddawali się nieraz żydowscy sportowcy, żeby wziąć udział w igrzyskach hellenistycznych, w których biegacze występowali nago. Chcąc uniknąć drwin i szykan, próbowali ‛wyprzeć się obrzezania’ i decydowali się na zabieg rekonstrukcji napletka. Ponieważ spory dotyczące obrzezania najwyraźniej podzieliły zbór w Koryncie, Paweł zachęcał tamtejszych chrześcijan — zarówno obrzezanych, jak i nieobrzezanych — żeby nie próbowali zmieniać ‛stanu, w jakim byli powołani’ (1Ko 7:17-20; Heb 13:17).

został wyzwolony i należy do Pana (...) wolny: Występuje tu greckie słowo apeleútheros (dosł. „wyzwoleniec”), które odnoszono do kogoś, kto odzyskał wolność. W Biblii pojawia się ono tylko w tym miejscu. Mieszkańcy Koryntu jednak dobrze je znali, ponieważ w tym mieście odbudowanym przez Rzymian osiedliło się wielu wyzwoleńców. Niektórzy z nich zostali chrześcijanami. Ale Paweł mówi też o innej grupie chrześcijan — o tych, którzy nigdy nie byli niewolnikami. W odniesieniu do nich używa słowa eleútheros, czyli „wolny”, w znaczeniu wolny od urodzenia. Jednak chrześcijanie z obu tych grup zostali „kupieni za określoną cenę” — drogocenną krew Jezusa. Dlatego zarówno chrześcijanin, który został wyzwolony, jak i ten, który był wolny od urodzenia, pozostawał niewolnikiem Boga i Jezusa Chrystusa, wykonującym Ich polecenia. W zborze chrześcijańskim nie było różnicy między niewolnikiem, wyzwoleńcem czy człowiekiem wolnym od urodzenia (1Ko 7:23; Gal 3:28; Heb 2:14, 15; 1Pt 1:18, 19; 2:16; zob. Słowniczek pojęć, „Wolny; wyzwolony”).

osoby, które nigdy nie żyły w związku małżeńskim: Dosł. „dziewice”. Greckie słowo parthénos, często oddawane jako „dziewica”, zasadniczo oznacza „osobę, która nigdy nie miała stosunku płciowego”. Zarówno w sensie dosłownym, jak i przenośnym może się odnosić do kobiety i do mężczyzny (Mt 25:1-12; Łk 1:27; Obj 14:4, przyp.; zob. komentarz do Dz 21:9). Jednak w dalszych wersetach (1Ko 7:32-35) zastosowano je w szerszym znaczeniu — ogólnie do osób w stanie wolnym.

podaję swoją opinię: Paweł wyraża tu swoją osobistą opinię na temat małżeństwa i stanu wolnego. Nie potępia ani nie zakazuje małżeństwa, ale pod natchnieniem od Boga podkreśla, jakie korzyści daje pozostawanie w stanie wolnym, gdy się pełni służbę dla Pana (zob. komentarz do 1Ko 7:12).

osoba, która jeszcze nie żyła w związku małżeńskim: Dosł. „dziewica” (zob. komentarz do 1Ko 7:25).

zaznają w życiu więcej trosk: Lub „będą mieć udrękę w ciele”. Greckie słowo często oddawane jako „udręka” lub „ucisk” zasadniczo odnosi się do cierpienia wywołanego czynnikami zewnętrznymi. Można je też przetłumaczyć na „troski; trudności; problemy”. Z kolei greckie słowo oddawane jako „ciało” często jest używane w odniesieniu do ludzi (zob. komentarz do Rz 3:20). W tym kontekście chodzi o problemy i przeciwności, z którymi stykają się współmałżonkowie, będący w oczach Boga „jednym ciałem” (Mt 19:6). W niektórych przekładach powiedziano tu o „problemach życiowych” lub „codziennych troskach”. Takie trudności związane z życiem małżeńskim i rodzinnym mogą być spowodowane chorobą, złą sytuacją ekonomiczną, a w wypadku chrześcijan również prześladowaniami (zob. komentarz do 2Ko 1:4).

korzystają z tego, co oferuje świat: W wielu wersetach biblijnych greckie słowo kòsmos, tłumaczone na „świat”, przede wszystkim oznacza ogół ludzi (zob. komentarze do Jn 1:9, 10; 3:16). Jednak w tym kontekście zostało użyte w szerszym znaczeniu i odnosi się do systemu, w którym funkcjonuje społeczeństwo ludzkie. Chodzi m.in. o rzeczy związane ze sferą materialną, takie jak dach nad głową, jedzenie oraz ubranie (zob. komentarz do Łk 9:25). Jednym ze sposobów, na jakie chrześcijanie „korzystają z tego, co oferuje świat”, jest zaspokajanie potrzeb materialnych swoich i swoich rodzin. Ale nie korzystają ze świata w pełni, to znaczy nie pozwalają, żeby ich całkowicie zaabsorbował.

scena tego świata się zmienia: Greckie słowo przetłumaczone tu na „scena” odnosi się do kształtu lub formy czegoś. W tym kontekście oznacza teraźniejszy porządek rzeczy. Paweł mógł tu nawiązywać do przedstawień teatralnych w swoich czasach. Porównał świat do sceny, na której sceneria i aktorzy ciągle się zmieniają. Całe to sformułowanie może też sugerować, że świat w obecnej formie — teraźniejszy porządek rzeczy — ‛przemija’ (1Jn 2:17).

troszczy się: Występuje tu grecki czasownik merimnáo, którego znaczenie zależy od kontekstu. W tym wersecie został użyty w znaczeniu pozytywnym. Zawiera myśl o stosownym zatroskaniu, o angażowaniu się w sprawy duchowe, żeby „podobać się Panu”. W kolejnych wersetach został użyty w odniesieniu do troski męża i żony o wzajemne potrzeby emocjonalne, fizyczne i materialne (1Ko 7:33, 34). W 1Ko 12:25 występuje w kontekście troski, jaką okazują sobie nawzajem poszczególne osoby w zborze. W innych wersetach dotyczy martwienia się, które kogoś rozprasza i zaprząta mu myśli, ograbiając go z radości (Mt 6:25, 27, 28, 31, 34; Łk 12:11, 22, 25, 26; zob. komentarze do Mt 6:25; Łk 12:22).

sprawy Pana: Chodzi o chrześcijańskie życie, oddawanie czci Bogu i służbę kaznodziejską — wszystkie działania na rzecz Syna Bożego i jego Ojca, Jehowy (Mt 4:10; Rz 14:8; 2Ko 2:17; 3:5, 6; 4:1; zob. komentarz do 1Ko 7:33).

sprawy świata: Greckie słowo kòsmos, tłumaczone na „świat”, w tym wersecie oznacza uporządkowane środowisko, w którym żyje człowiek. A „sprawy świata” to zwykłe codzienne czynności, niezwiązane ze sprawami duchowymi, np. dbanie o jedzenie, ubranie i dach nad głową. Paweł nie mówi tutaj o rzeczach, które mają związek z tym niegodziwym światem i których chrześcijanie powinni się wystrzegać, takich jak wymienione w 1Jn 2:15-17 (zob. komentarz do 1Ko 7:32).

żeby nakładać (...) ograniczenia: Dosł. „żeby zarzucić (...) pętlę”. W sensie dosłownym sformułowanie to odnosi się do zarzucania pętli lub sznura na szyję zwierzęcia, żeby je schwytać albo ograniczyć jego swobodę. Można je też odnieść do krępowania niewolników. W tym kontekście zostało użyte w sensie przenośnym i zawiera myśl o nałożeniu na kogoś ograniczeń lub kontrolowaniu jego zachowania. Udzielając rad na temat małżeństwa i stanu wolnego (1Ko 7:25-34), Paweł nie chciał ograniczać wolności chrześcijan w Koryncie. Chciał im raczej pomóc — chciał, żeby „z oddaniem służyli Panu bez rozpraszania uwagi”.

postępuje niewłaściwie, pozostając w stanie wolnym: Lub „zachowuje się niewłaściwie względem swojej dziewiczości”. Użyte tutaj greckie słowo parthénos jest często tłumaczone na „dziewica”. Dlatego niektóre przekłady oddają to sformułowanie jako „zachowuje się niewłaściwie względem swojej dziewicy”. Jednak w tym wersecie słowo parthénos najwyraźniej nie odnosi się do dziewicy w sensie dosłownym ani do osoby niezamężnej lub nieżonatej, tylko do stanu, w jakim znajduje się taka osoba. W poprzednich wersetach Paweł zachęca do pozostawania w stanie wolnym, a tutaj kontynuuje tę myśl.

pierwsza młodość już przeminęła: Lub „rozkwit młodości już przeminął”. W języku greckim występuje tu słowo hypérakmos, które składa się z dwóch słów: hypér („za; poza”) oraz akmé („rozkwit” lub „punkt kulminacyjny; szczyt”). Słowa akmé często używano w odniesieniu do kwitnienia kwiatów. Wyrażenie oznaczające „rozkwit młodości” najwyraźniej odnosi się tu do okresu, w którym młoda osoba dojrzewa pod względem fizycznym i osiąga wiek rozrodczy. Jednak takim fizycznym zmianom na ogół towarzyszą bardzo silne uczucia, które utrudniają podejmowanie mądrych decyzji. W sąsiednich wersetach Paweł mówi o korzyściach płynących z pozostawania w stanie wolnym. Jego rada podana tutaj oznacza, że młoda osoba, która jest już fizycznie dojrzała, ale dalej rozwija się pod względem emocjonalnym i duchowym, zrobi lepiej, jeśli będzie pracować nad panowaniem nad sobą, zamiast śpieszyć się do małżeństwa.

że pozostanie w stanie wolnym: Lub „że zachowa swoją dziewiczość”. Jak wyjaśniono w komentarzu do 1Ko 7:36, greckie słowo parthénos w tym wypadku nie odnosi się do dziewicy w sensie dosłownym ani do osoby niezamężnej lub nieżonatej, tylko do stanu, w jakim znajduje się taka osoba. Takie zrozumienie jest zgodne z kontekstem, w którym Paweł omawia zalety stanu wolnego (1Ko 7:32-35).

zawiera małżeństwo: Lub „oddaje swoją dziewiczość w stan małżeński” (zob. komentarze do 1Ko 7:36, 37).

pod warunkiem że wierzy (...) w Pana: Lub „jeśli tylko żyje (...) w jedności z Panem”. Dosł. „tylko w Panu”. Chodzi więc o współchrześcijanina. Ta natchniona rada dotyczy wszystkich chrześcijan. W Rz 16:8-11, kiedy Paweł mówi o współwyznawcach, też używa greckiego wyrażenia dosłownie oznaczającego „w Panu” (przetłumaczonego na „uczeń Pana” i „uczniowie Pana”). W Kol 4:7 używa go w połączeniu z takimi określeniami, jak „kochany brat”, „wierny sługa” i „niewolnik (...) tak samo jak ja”. Dlatego jest oczywiste, że również w omawianym wersecie Paweł ma na myśli współwyznawcę. Chrześcijanie pochodzenia żydowskiego dobrze wiedzieli, że Prawo Boże dane Izraelitom zabraniało im ‛spowinowacać się’ z ludźmi z okolicznych narodów. Jehowa ostrzegł ich: „Sprawią, że wasze dzieci zaczną służyć innym bogom” (Pwt 7:3, 4). Tak więc dla chrześcijan zalecenie, żeby pobierać się „tylko w Panu”, oznacza, że mogą poślubić tylko kogoś, kto czci Jehowę i jest naśladowcą Chrystusa.

Pana: W tym kontekście tytuł ten odnosi się albo do Jezusa Chrystusa, albo do Jehowy Boga.

w mojej opinii: Zob. komentarz do 1Ko 7:25.