2  W drugim roku swojego panowania król Nabuchodonozor* miał sny, które go* tak zaniepokoiły+, że nie mógł spać. ² Dlatego rozkazał wezwać kapłanów zajmujących się magią, zaklinaczy, uprawiających czary i Chaldejczyków*, żeby opowiedzieli mu jego sny. Przybyli więc i stanęli przed nim+. ³ Wtedy król rzekł do nich: „Jestem* zaniepokojony, bo przyśnił mi się jakiś sen. I chcę wiedzieć, co mi się śniło”. ⁴ Chaldejczycy odpowiedzieli mu po aramejsku*+: „Królu, żyj na wieki! Opowiedz swoim sługom ten sen, a my go wyjaśnimy”. ⁵ Król odezwał się do Chaldejczyków: „To moja nieodwołalna decyzja: Jeżeli mi nie powiecie, co mi się śniło, i nie podacie wyjaśnienia, zostaniecie rozsiekani na kawałki, a wasze domy zamienią się w publiczne latryny*. ⁶ Ale jeśli opowiecie sen i go wyjaśnicie, to was wynagrodzę — otrzymacie ode mnie dary i wielkie zaszczyty+. Opowiedzcie mi więc ten sen i podajcie jego wyjaśnienie”. ⁷ Odpowiedzieli po raz drugi: „Niech król opowie swoim sługom sen, a my go wyjaśnimy”. ⁸ Król odrzekł: „Widzę, że próbujecie zyskać na czasie, bo dobrze wiecie, co oznacza moja nieodwołalna decyzja. ⁹ Jeśli nie opowiecie mi tego snu, żaden z was nie uniknie kary. Ale wy umówiliście się, że będziecie mnie okłamywać i zwodzić, dopóki sytuacja się nie zmieni. Dlatego opowiedzcie mi ten sen, a będę wiedział, że potraficie go wyjaśnić”. ¹⁰ Chaldejczycy odpowiedzieli królowi: „Nie ma na ziemi człowieka, który by potrafił zrobić to, czego król żąda, bo żaden wielki król ani namiestnik o nic takiego nie pytał żadnego kapłana zajmującego się magią ani zaklinacza, ani Chaldejczyka. ¹¹ Żądanie króla jest trudne i nie ma nikogo, kto mógłby je spełnić, oprócz bogów, którzy przecież nie mieszkają wśród śmiertelników*”. ¹² Wtedy króla ogarnęła tak gwałtowna wściekłość, że rozkazał zgładzić wszystkich mędrców babilońskich+. ¹³ Gdy wydano rozkaz i mędrcy mieli być zabici, szukano też Daniela i jego towarzyszy, żeby ich uśmiercić. ¹⁴ Wówczas Daniel, rozważnie dobierając słowa, porozmawiał dyskretnie z Ariochem, dowódcą królewskiej straży przybocznej, który wyszedł, by pozabijać mędrców babilońskich. ¹⁵ Daniel zapytał Ariocha: „Dlaczego król wydał tak surowy rozkaz?”. Wtedy ten urzędnik królewski opowiedział mu o całej sprawie+. ¹⁶ Daniel poszedł więc i poprosił króla, żeby dał mu czas na wyjaśnienie snu. ¹⁷ Potem Daniel wrócił do domu i powiadomił o wszystkim swoich towarzyszy: Chananiasza, Miszaela i Azariasza. ¹⁸ Poprosił ich, żeby modlili się do Boga niebios o miłosierdzie w związku z tą tajemnicą, bo inaczej razem z nim zostaną zgładzeni, tak jak reszta mędrców babilońskich. ¹⁹ W nocy Daniel otrzymał wizję, w której wyjawiono mu tę tajemnicę+. Wychwalał więc Boga niebios, ²⁰ mówiąc: „Niech imię Boga będzie wysławiane przez całą wieczność*,bo tylko u Niego jest mądrość i potęga+. ²¹ On zmienia czasy i pory+,usuwa i ustanawia królów+,daje mądrość mędrcom, a wiedzę tym, którzy wykazują rozeznanie+. ²² On wyjawia sprawy głębokie i rzeczy ukryte+. Wie, co jest w ciemności+,i u Niego mieszka światło+. ²³ Tobie, Boże moich praojców, składam dziękczynienia i Ciebie wysławiam,ponieważ udzieliłeś mi mądrości i siły. A teraz oznajmiłeś mi to, o co Cię prosiliśmy,wyjawiłeś nam, co martwiło króla”+. ²⁴ Potem Daniel poszedł do Ariocha, którego król wyznaczył do zgładzenia mędrców babilońskich+, i powiedział: „Nie zabijaj mędrców. Wprowadź mnie przed króla, a ja wyjaśnię mu jego sen”. ²⁵ Arioch szybko zaprowadził Daniela do króla i tak się do niego zwrócił: „Znalazłem wśród wygnańców judzkich+ człowieka, który potrafi podać królowi wyjaśnienie snu”. ²⁶ Król zapytał więc Daniela, nazywanego też Belteszaccarem+: „Czy rzeczywiście możesz mi opowiedzieć mój sen i go wyjaśnić?”+. ²⁷ Daniel odrzekł: „Żaden mędrzec ani zaklinacz, ani kapłan zajmujący się magią, ani astrolog nie zdoła królowi odsłonić tajemnicy, o którą król pyta+. ²⁸ Ale jest Bóg w niebiosach — Ten, który wyjawia tajemnice+ — i On oznajmił królowi Nabuchodonozorowi, co się ma wydarzyć pod koniec dni. Oto twój sen i wizje, które w nim* oglądałeś: ²⁹ „Królu, kiedy leżałeś na swoim łożu, naszły cię myśli dotyczące przyszłości, a Ten, który wyjawia tajemnice, oznajmił ci, co ma się wydarzyć. ³⁰ Wyjawiono mi tę tajemnicę nie dlatego, że jestem mądrzejszy od innych ludzi, ale raczej dlatego, żebyś poznał, królu, wyjaśnienie snu i zrozumiał jego znaczenie+. ³¹ „Zobaczyłeś, królu, ogromny posąg. Ten posąg, olbrzymi i lśniący nadzwyczajnym blaskiem, stał przed tobą, a jego wygląd budził przerażenie. ³² Głowa posągu była z czystego złota+, jego pierś i ramiona były ze srebra+, brzuch i uda z miedzi+, ³³ golenie z żelaza+, a stopy po części z żelaza, po części z gliny*+. ³⁴ Potem ujrzałeś, jak bez udziału rąk ludzkich został odcięty kamień i uderzył posąg w stopy z żelaza oraz gliny, i je zmiażdżył+. ³⁵ Wówczas żelazo, glina, miedź, srebro i złoto — wszystko razem zostało zmiażdżone i było jak plewy na klepisku w lecie. Poniósł je wiatr, tak że nie został po nich żaden ślad. A kamień, który uderzył w posąg, stał się wielką górą i wypełnił całą ziemię. ³⁶ „Taki sen ci się przyśnił, królu, a teraz ci go wyjaśnimy. ³⁷ Ty, o królu — królu królów, któremu Bóg niebios dał królestwo+, potęgę, siłę oraz chwałę ³⁸ i w którego rękę dał ludzi, gdziekolwiek mieszkają, jak też dzikie zwierzęta i ptaki* oraz którego uczynił władcą nad nimi wszystkimi+ — ty jesteś głową ze złota+. ³⁹ „Ale po tobie nastanie inne królestwo+, mniej znaczące od twojego, a potem jeszcze inne, trzecie, z miedzi, które będzie sprawować władzę nad całą ziemią+. ⁴⁰ „Czwarte królestwo będzie mocne niczym żelazo+. Bo jak żelazo miażdży i kruszy wszystko inne, tak samo to królestwo zmiażdży i zdruzgocze wszystkie poprzednie królestwa+. ⁴¹ „I widziałeś, że stopy oraz palce były po części z gliny garncarskiej i po części z żelaza, co oznacza, że królestwo to będzie podzielone, lecz będzie miało coś z twardości żelaza. Bo widziałeś żelazo zmieszane z miękką gliną. ⁴² A że palce u stóp były częściowo z żelaza, a częściowo z gliny, królestwo to będzie po części mocne, a po części kruche. ⁴³ To, że widziałeś żelazo zmieszane z miękką gliną, oznacza, że zmieszają się one z ludźmi*. Ale nie będą się trzymać razem, jedno z drugim, tak jak glina nie trzyma się żelaza. ⁴⁴ „Za dni tych królów Bóg niebios ustanowi królestwo+, które nigdy nie zostanie zniszczone+. Królestwo to nie przejdzie w ręce żadnego innego ludu+. Zmiażdży wszystkie te królestwa i położy im kres+, lecz samo będzie trwać wiecznie+. ⁴⁵ Tak jak to widziałeś, bez udziału rąk ludzkich został od góry odcięty kamień, który zmiażdżył żelazo, miedź, glinę, srebro i złoto+. Wielki Bóg oznajmił królowi, co się wydarzy w przyszłości+. Sen jest prawdziwy, a jego wyjaśnienie wiarygodne”. ⁴⁶ Wówczas król Nabuchodonozor padł na twarz przed Danielem i złożył mu hołd. Wydał też rozkaz, żeby przyniesiono mu dar i spalono na jego cześć kadzidło. ⁴⁷ I odezwał się do Daniela: „Wasz Bóg naprawdę jest Bogiem przewyższającym wszystkich bogów, Panem królów, Tym, który wyjawia tajemnice, bo zdołałeś wyjawić tę tajemnicę”+. ⁴⁸ Potem król wyniósł Daniela na wyższe stanowisko, obsypał go wspaniałymi darami i ustanowił go władcą nad całą prowincją babilońską+ oraz zwierzchnikiem wszystkich mędrców babilońskich. ⁴⁹ Na prośbę Daniela do zarządzania prowincją babilońską król wyznaczył Szadracha, Meszacha i Abed-Nega+. A Daniel służył na dworze królewskim.