Biblijny punkt widzenia

Czy słuszne jest oddawanie czci Jezusowi?

OD STULECI wielu wyznawców chrześcijaństwa czci Jezusa, jak gdyby był on Bogiem Wszechmocnym. Tymczasem sam Jezus kierował uwagę na Jehowę Boga i tylko Jemu oddawał cześć. Kiedy na przykład Diabeł domagał się dla siebie aktu uwielbienia, Jezus powiedział: „Jehowę, twego Boga, masz czcić i tylko dla niego masz pełnić świętą służbę” (Mateusza 4:10). Później pouczył swych uczniów: „Nikogo na ziemi nie nazywajcie waszym ojcem, bo jeden jest wasz Ojciec, ten niebiański” (Mateusza 23:9).

W rozmowie z Samarytanką Jezus powiedział, że wielbienie Boga powinno być oparte na duchu i prawdzie. Jak oznajmił, „właśnie takich szuka Ojciec, aby go czcili” (Jana 4:23, 24). A zatem pełne czci uwielbienie przysługuje wyłącznie Bogu. Oddawanie czci komukolwiek lub czemukolwiek innemu byłoby formą bałwochwalstwa, które potępiono zarówno w Pismach Hebrajskich, jak i Greckich (Wyjścia 20:4, 5; Galatów 5:19, 20).

Ktoś mógłby jednak zaprotestować: Czyż z Biblii nie wynika, że mamy czcić również Jezusa? Czy Paweł nie napisał w Liście do Hebrajczyków 1:6: „Niech wszyscy aniołowie Boży oddają mu [Jezusowi] cześć”? (Biblia króla Jakuba). Jak rozumieć ten werset w świetle wypowiedzi biblijnych na temat bałwochwalstwa?

Co Biblia mówi o oddawaniu czci

Najpierw musimy zrozumieć, jaką cześć miał tu na myśli Paweł. Posłużył się greckim słowem proskynéo, które według pewnego źródła oznacza dosłownie ‛pocałowanie kogoś w rękę na dowód szacunku lub w celu złożenia hołdu’ (Unger’s Bible Dictionary). W dziele An Expository Dictionary of New Testament Words (Słownik objaśniający wyrazy Nowego Testamentu) pod redakcją W. E. Vine’a czytamy, że słowo to „wskazuje na akt szacunku zarówno względem człowieka, (...) jak i Boga”. W czasach biblijnych wyrazem proskynéo często określano pokłon przed wysoko postawioną osobistością.

Rozważmy Jezusową przypowieść o niewolniku, który nie mógł zwrócić swemu panu pokaźnej sumy pieniędzy. Pojawia się w niej pewna forma omawianego greckiego słowa, oddana w Biblii króla Jakuba następująco: „Sługa zatem upadł i oddał cześć (forma proskynéo) [królowi], mówiąc: ‚Panie, okaż mi cierpliwość, a wszystko ci spłacę” (Mateusza 18:26, kursywa nasza). Czy  ten mężczyzna dopuścił się bałwochwalstwa? Ależ nie! Po prostu wyraził szacunek i respekt należne królowi, swemu panu i władcy.

W czasach biblijnych taki hołd, czy też przejaw szacunku, był na Dalekim Wschodzie dość powszechny. Spotkawszy się ze swym bratem Ezawem, Jakub pokłonił się siedmiokrotnie (Rodzaju 33:3). Bracia Józefa padli przed nim na twarz, czyli złożyli mu hołd, w dowód uznania jego pozycji na egipskim dworze (Rodzaju 42:6). Biorąc to pod uwagę, możemy lepiej zrozumieć, co się stało, gdy astrologowie znaleźli małego Jezusa, w którym rozpoznali „narodzonego króla Żydów”. Jak czytamy w Biblii króla Jakuba, „upadli i oddali mu cześć [proskynéo]” (Mateusza 2:2, 11).

Nie ulega zatem wątpliwości, że słowo proskynéo, przetłumaczone w pewnych przekładach biblijnych na „oddawanie czci”, nie jest zastrzeżone wyłącznie dla wielbienia należnego Jehowie Bogu. Może się też odnosić do respektu i szacunku okazywanych innym osobom. Aby uniknąć nieporozumień, w niektórych tłumaczeniach Biblii proskynéo z Listu do Hebrajczyków 1:6 przełożono na ‛oddają mu pokłon’ (Biblia warszawska), ‛kłaniają się mu’ (Wujek), ‛oddają mu hołd’ (Współczesny przekład), „okazują mu szacunek” (The Complete Bible in Modern English) czy ‛złożą mu hołd’ (Przekład Nowego Świata).

Jezus zasługuje na hołd

Czy Jezus zasługuje na taki hołd? Bezsprzecznie tak! W Liście do Hebrajczyków apostoł Paweł wyjaśnia, iż jako „dziedzic wszystkiego”, Jezus „zasiadł po prawicy Majestatu w miejscach wyniosłych” (Hebrajczyków 1:2-4). Słuszne jest więc, żeby „w imię Jezusa zgięło się wszelkie kolano tych w niebie i tych na ziemi, i tych pod ziemią i żeby wszelki język otwarcie uznał, że Jezus Chrystus jest Panem ku chwale Boga, Ojca” (Filipian 2:10, 11).

Wkrótce Chrystus skorzysta z tej wysokiej pozycji i swej ogromnej władzy wykonawczej, aby całą ziemię przeobrazić w raj. Dzięki kierownictwu Bożemu i złożonej przez siebie ofierze okupu usunie ze świata wszelki smutek, ból i rozpacz, co wyjdzie na pożytek tym, którzy poddają się jego sprawiedliwemu panowaniu. Czy zatem nie zasługuje na nasz szacunek, respekt i posłuszeństwo? (Psalm 2:12; Izajasza 9:6; Łukasza 23:43; Objawienie 21:3, 4).

„Bóg wymagający wyłącznego oddania”

Jak jednak wyraźnie wskazuje Biblia, cześć — rozumiana jako zbożna cześć i oddanie — należy się jedynie Bogu. Mojżesz nazwał Go „Bogiem wymagającym wyłącznego oddania”. Biblia nawołuje do ‛oddawania czci Temu, który uczynił niebo i ziemię, i morze, i źródła wód’ (Powtórzonego Prawa 4:24; Objawienie 14:7).

Jezus z pewnością odgrywa w czystym wielbieniu kluczową rolę, przez co zasługuje na szacunek i respekt (2 Koryntian 1:20, 21; 1 Tymoteusza 2:5). Jedynie przez niego możemy się zbliżyć do Jehowy Boga (Jana 14:6). Ale cześć prawdziwi chrześcijanie słusznie oddają tylko Wszechmocnemu — Jehowie Bogu.