Zjednoczona Europa — jaką rolę odegra?

WYSTRZELIŁY korki od szampana. Niebo rozświetliły sztuczne ognie. Cóż to była za uroczystość? Przywitanie nowego tysiąclecia? Nie, tego dnia, 1 stycznia 1999 roku, dokonało się coś niewątpliwie bardziej znaczącego niż zwykła zmiana daty w kalendarzu — w krajach Unii Europejskiej (UE) oficjalnie wprowadzono nową wspólną walutę, euro.

Zdaniem wielu mieszkańców Europy był to historyczny krok w długoletnich dążeniach do zjednoczenia tego kontynentu. W holenderskiej gazecie De Telegraaf wprowadzenie euro okrzyknięto „ukoronowaniem integracji europejskiej”. I rzeczywiście, po dziesiątkach lat marzeń, rokowań dyplomatycznych i opóźnień zjednoczenie Europy wydaje się bliższe niż kiedykolwiek wcześniej.

Trzeba przyznać, iż ludzie z innych kontynentów mogą się zastanawiać, dlaczego ta sprawa wzbudza tyle emocji. Mogą myśleć, że pojawienie się euro oraz wysiłki na rzecz zjednoczenia Europy mają znikomy wpływ na ich codzienne życie. Jednakże zjednoczona Europa stanie się jednym z największych bloków ekonomicznych świata. Trudno zatem będzie ją zignorować — bez względu na to, gdzie się mieszka.

Na przykład zastępca sekretarza stanu USA Marc Grossman powiedział niedawno Amerykanom: „Nasze powodzenie ma ścisły związek z Europą”. Z jakiego powodu? Między innymi dlatego, że — jak zauważył — „co 12 amerykański pracownik fabryczny jest zatrudniony w jednym z 4000 zakładów na terenie USA, które są własnością firm europejskich”. Mówi się również, iż nowa waluta Europy może wpłynąć na cenę towarów importowanych, a nawet na wysokość kredytów hipotecznych w krajach położonych z dala od tego kontynentu.

Korzyści mogą oczekiwać na przykład państwa rozwijające się. Dzięki czemu? W pewnym raporcie nadmieniono: „Zastąpienie różnych walut europejskich przez euro uprości powiązania handlowe krajów rozwijających się z UE”. Niektórzy prognozują, że z wprowadzenia euro odniosą też pożytek japońskie i amerykańskie firmy działające na rynku europejskim, ponieważ nie będzie już wahań kursów wymiany między walutami narodowymi. Prowadzenie tu interesów może się zatem stać bardziej opłacalne.

Jeżeli zamierzasz podróżować po Europie, to także odczujesz korzyści płynące z jej zjednoczenia. Wkrótce w różnych krajach kontynentu za towary i usługi będziesz płacił tą samą walutą — euro, o wartości zbliżonej do wartości dolara amerykańskiego. Koniec z kłopotami turystów, którzy teraz biedzą się z guldenami, frankami, lirami, markami — i kieszonkowymi kalkulatorami.

Jednakże zjednoczeniowe dążenia Europy kryją w sobie coś jeszcze bardziej pociągającego — nadzieję. Pomyśl tylko: kilkadziesiąt lat temu szalała tu wojna. Z tego punktu widzenia integracja europejska jest zjawiskiem zdumiewającym, skupiającym uwagę mieszkańców całej ziemi.

Wielu się zastanawia, czy w ogóle jest jakaś realna nadzieja na zjednoczenie świata. Perspektywy rzeczywiście rysują się dość mgliście. Czy dążenia Europy przybliżą ludzkość do zjednoczonego świata? Zanim omówimy tę kwestię, spójrzmy uczciwie na proces integracji europejskiej. Jakie przeszkody trzeba jeszcze usunąć?

 [Ramka i tabela na stronie 4]

TWORZENIE JEDNOŚCI?

Idea integracji europejskiej nie jest nowa. Pewną miarą jedności Europa cieszyła się już w czasach cesarstwa rzymskiego, następnie za panowania Karola Wielkiego, a później Napoleona Bonaparte. Tamta jedność opierała się na sile i podbojach. Jednak po II wojnie światowej wiele spustoszonych krajów dostrzegło potrzebę jedności opartej na współpracy. Miały nadzieję, że takie współdziałanie nie tylko uzdrowi ich gospodarkę, ale też położy kres wojnom. Poniżej przedstawiamy niektóre wydarzenia historyczne wiodące do obecnej sytuacji:

• 1948 Kilkuset europejskich przywódców politycznych zgromadzonych w Hadze w Holandii uroczyście postanawia: „Nigdy już nie będziemy prowadzić ze sobą wojny”.

• 1950 Francja i Niemcy nawiązują współpracę w celu ochrony swoich rynków węgla i stali. Przyłącza się do nich więcej krajów i w rezultacie powstaje Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS). EWWiS rozpoczyna działalność w roku 1952, a jej członkami zostają: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN i Włochy.

• 1957 Sześć państw członkowskich EWWiS powołuje do życia dwie kolejne organizacje: Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom).

• 1967 W wyniku połączenia EWG, EWWiS i Euratomu powstają integracyjne Wspólnoty Europejskie.

• 1973 Wspólnota przyjmuje Danię, Irlandię i Wielką Brytanię.

• 1981 Do Wspólnoty przyłącza się Grecja.

• 1986 W poczet członków wstępuje Hiszpania i Portugalia.

• 1990 Po zjednoczeniu Niemiec następuje dalsze rozszerzenie Wspólnoty o byłą NRD.

• 1993 Wysiłki na rzecz większej integracji gospodarczej i politycznej członków Wspólnoty prowadzą do utworzenia Unii Europejskiej.

• 2000 Do UE należy 15 krajów: Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Szwecja, Wielka Brytania i Włochy.

[Ilustracja na stronie 3]

Euro zastąpi wiele europejskich walut

[Prawa własności do ilustracji, strona 3]

Euro i ich symbole na stronach 3, 5, 6 i 8: © Europejski Instytut Walutowy