Krawaty dawniej i dziś

OD TYSIĄCLECI mężczyźni lubili ozdabiać swe szyje. Na przykład około 1737 roku p.n.e. faraon podarował Józefowi złoty naszyjnik (Rodzaju 41:42).

Dzisiaj w wielu stronach świata mężczyźni noszą krawaty. Jak podają różne źródła, ich pierwowzory pojawiły się w Anglii i Francji w drugiej połowie XVI wieku. Mężczyźni ubierali się wtedy w krótkie kaftany zwane wamsami. Dla ozdoby zakładali na szyję krezę. Najczęściej była to duża, spłaszczona opaska, która okalała szyję i mogła mieć kilkucentymetrową grubość. Wykonywano ją z białej tkaniny i usztywniano, by zachowywała swój kształt.

Z czasem krezę zastąpił duży, wykładany kołnierz. Był biały, okrywał całe ramiona i opadał niżej. Nazywano go kołnierzem w stylu van Dycka. Nosili takie między innymi purytanie.

W XVII wieku pod zwykłe, długie okrycie zaczęto wkładać kamizelkę. Szyję owijano paskiem materiału przypominającym szal. Okręcano go wokół szyi kilkakrotnie, a luźne końce spuszczano z przodu. Obrazy z drugiej połowy XVII wieku wskazują, że była to wówczas bardzo popularna ozdoba.

Owe szale wykonywano z muślinu, batystu, a nawet koronki. Te ostatnie były bardzo drogie. Podobno król Anglii Jakub II za koronkowy szal na koronację zapłacił 36 funtów i 10 szylingów, co stanowiło wówczas dość pokaźną sumę. Niekiedy taka koronkowa ozdoba osiągała spore rozmiary. Na wizerunku Karola II w Opactwie Westminsterskim ma ona 15 centymetrów szerokości i 86 długości.

Szal można było wiązać na mnóstwo sposobów. Aby dobrze się trzymał, nierzadko przyczepiano do niego jedwabną wstążkę, z której robiono wielką kokardę pod brodą. Ten typ ozdoby nazywano solitaire. Kokarda przypominała dzisiejszą muszkę. Podobno istniało co najmniej sto sposobów wiązania szali. Anglik Beau Brummell, który wywarł duży wpływ na modę męską, rzekomo wiązał kiedyś szal cały ranek, dopóki nie uzyskał pożądanego efektu.

W latach sześćdziesiątych XIX wieku szal z długimi końcami przypominał już dzisiejszy krawat i tak też zaczęto go nazywać. W modę weszły koszule z kołnierzykami. Krawat wiązano pod brodą, a jego długie końce opadały na przód koszuli. Wtedy właśnie pojawiły się krawaty znane obecnie. Pewien ich rodzaj to muszka, która stała się popularna w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku.

Dzisiaj wielu uważa krawat za istotną część garderoby. Niektórzy właśnie na podstawie jego wyglądu wyrabiają sobie opinię o nieznajomych. Dlatego warto zadbać o to, żeby był czysty, a jego wzór i kolor pasował do koszuli, marynarki i spodni.

Wybrany węzeł powinien być starannie zawiązany. Chyba najbardziej znany jest węzeł prosty (zobacz  rysunek na stronie 14). Wygląda porządnie, skromnie i nadaje się na uroczyste okazje. Inny popularny węzeł, nieco większy od prostego, to tak zwany windsor. Zwykle tuż pod węzłem robi się wgłębienie.

Sporo mężczyzn czuje się w krawacie nieswojo. Nie lubią, kiedy ściska im gardło. Niektórzy jednak przekonali się, że to nieprzyjemne wrażenie wiąże się raczej z rozmiarem koszuli. Gdyby ów problem dotyczył ciebie, sprawdź, czy nie masz za małego kołnierzyka. Jeżeli jego rozmiar jest właściwy, możesz w ogóle nie czuć, że nosisz krawat.

W wielu krajach krawat uznawany jest za niezbędny element stroju oficjalnego. Dlatego chrześcijańscy mężczyźni zwykle noszą krawaty, gdy biorą udział w bardziej oficjalnych gałęziach służby. Ten pasek materiału okalający szyję rzeczywiście może przydać mężczyźnie godności i sprawić, że jego wygląd będzie budzić szacunek.

[Ilustracja na stronie 14]

[Patrz publikacja]

Jak wiązać węzeł prosty *

1 Weź szerszy koniec (spuszczony około 30 centymetrów poniżej węższego) i przełóż go nad, a później pod węższym końcem.

2 Ponownie przełóż szerszy koniec nad węższym i przeciągnij do góry przez dużą pętlę.

3 Palcem wskazującym lekko przytrzymaj węzeł i przeciągnij szerszy koniec na dół przez utworzoną z przodu pętelkę.

4 Trzymając węższy koniec, powoli zaciśnij węzeł i podciągnij go pod kołnierzyk.

[Przypis]

[Ilustracje na stronie 15]

Rodzaje krawatów od wieku XVII do naszych czasów