Młodzi ludzie pytają:

Dlaczego jestem taki szczupły?

JUSTIN ma szczupłą, wysportowaną sylwetkę, ale nie jest zadowolony ze swego wyglądu. „Próbuję trochę przybrać na wadze” — przyznaje. W tym celu jada pięć posiłków dziennie, dostarczających mu w sumie 4000 kalorii. Dodatkowe kilogramy chciałby jednak zawdzięczać przyrostowi muskułów. W związku z tym dodaje: „W niektóre dni wcześnie wstaję i przed pracą chodzę z kolegą podźwigać ciężary na siłowni”.

Z kolei Vanessa, choć też należy do osób szczupłych, nie narzeka. „Gdy byłam młodsza, dzieciaki dokuczały mi i przezywały mnie tyczką” — wspomina. „Ale już się tym nie przejmuję. Akceptuję siebie taką, jaką jestem”.

‛Zaakceptuj siebie takim, jakim jesteś’. Brzmi to rozsądnie. Niewykluczone jednak, że trudno ci zastosować tę radę. Jeśli masz paręnaście lat, przeżywasz zapewne „rozkwit młodości” (1 Koryntian 7:36). Burzliwy bywa zwłaszcza okres pokwitania, gdy następują gwałtowne zmiany w organizmie. W tym czasie poszczególne części ciała rosną niekiedy w różnym tempie — twoje ręce, nogi i rysy twarzy mogą się wydawać okropnie nieproporcjonalne. * Z tego powodu myślisz pewnie, że jesteś niezdarny i mało atrakcyjny. Ale w grę wchodzi coś jeszcze: nie wszystkie nastolatki rozwijają się równie szybko. A zatem może być tak, że niektórzy twoi koledzy i koleżanki mają już muskularną posturę lub kobiece kształty, ty zaś w porównaniu z nimi jesteś drobny.

Chociaż wiele się mówi o młodych ludziach dopatrujących się u siebie nadwagi, często pomija się tych, którzy uważają, że są zbyt szczupli. Problem ten dotyczy zwłaszcza grup etnicznych lub mieszkańców krajów, w których szczupłość nie uchodzi za oznakę urody. W takim otoczeniu „koścista” dziewczyna może być przedmiotem złośliwych docinków.

A co z chłopcami? Jak informuje badaczka Susan Bordo, „ankiety na temat postrzegania swego ciała przeprowadzane przed latami osiemdziesiątymi wskazywały, że kobiety, patrząc w lustro, nie widzą nic prócz wad”.  A mężczyźni? Pani Bordo ciągnie dalej: „Mężczyźni stawali przed lustrem i nie mieli zastrzeżeń co do swojego wyglądu lub nawet bezzasadnie oceniali go wyżej”. Jednak od niedawna zaczęło się to zmieniać. Zwracając uwagę na fakt, że panowie stanowią ponad 25 procent pacjentów decydujących się na operację plastyczną, S. Bordo dostrzega związek pomiędzy coraz większym zainteresowaniem sprawnością fizyczną ze strony młodych mężczyzn a „idealnymi” męskimi ciałami z reklam bielizny prezentowanych w USA i innych krajach zachodnich. Rzecz jasna oddziałuje to również na nastolatków. Ci, którzy nie mają muskularnej figury modeli, mogą popaść w kompleksy.

Jeżeli zatem masz szczupłą sylwetkę, być może się zastanawiasz: Co jest ze mną nie tak? Pociesz się, że najprawdopodobniej nie dzieje się nic złego.

Dlaczego jesteś szczupły

U wielu młodych szczupła budowa jest czymś najzupełniej normalnym. Często wynika z gwałtownego wzrostu i szybkiej przemiany materii w okresie dojrzewania. W nieco późniejszym wieku metabolizm zazwyczaj się stabilizuje. Ale jeżeli zdrowo się odżywiasz, a mimo to jesteś wyjątkowo szczupły, warto udać się do lekarza, żeby wykluczyć choroby mogące powodować utratę wagi, na przykład cukrzycę.

Steven Levenkron, znany specjalista w dziedzinie zaburzeń apetytu, powiedział przedstawicielowi Przebudźcie się!: „Pamiętam młodą kobietę ze znaczną niedowagą, którą skierowano do mnie jako anorektyczkę; rzeczywiście wyglądała na osobę cierpiącą na zaburzenie apetytu. Szybko jednak stwierdziłem, że jej dolegliwości mają podłoże fizyczne, a nie psychiczne. Lekarz rodzinny nie rozpoznał choroby Leśniowskiego-Crohna, ostrego zapalenia jelit. To niedopatrzenie dziewczyna mogła przypłacić życiem”. Jeśli masz cukrzycę lub inną chorobę powodującą utratę wagi, powinieneś dokładnie zastosować się do zaleceń lekarza.

Oczywiście niekiedy szczupłość może być objawem problemów emocjonalnych. Jak pisze dr Levenkron w książce Anatomy of Anorexia (Anatomia anoreksji), niektórzy uczeni twierdzą, że sporo „osób z cukrzycą insulinozależną cierpi na zaburzenia apetytu, począwszy od kompulsywnego objadania się i bulimii aż po anoreksję”. Doświadczony lekarz postawi właściwą diagnozę. *

Praktyczne wskazówki

Załóżmy, że idziesz do lekarza i okazuje się, iż twoja szczupłość nie jest objawem chorobowym. Co teraz? W biblijnej Księdze Hioba 8:11 czytamy: „Czy papirus wyrośnie wysoko bez mokradła? Czy trzcina urośnie duża bez wody?” Tak jak rośliny krzewią się bujnie, gdy mają odpowiednie środowisko i składniki odżywcze, podobnie ty potrzebujesz racjonalnej diety, by wyrosnąć na zdrowego mężczyznę lub kobietę. Ma to istotne znaczenie zarówno wtedy, gdy próbujesz przybrać na wadze, jak i stracić.

Nie ulegaj jednak pokusie jedzenia dużej ilości tłustych potraw w celu szybszego przytycia. Gdy dietetyk Susan Kleiner badała jadłospis kulturystów, stwierdziła, że spożywają oni dziennie około 6000 kalorii! Ale jak mówi, „niepokojący okazał się fakt, że przeciętnie zjadali każdego dnia przeszło 200 gramów tłuszczu, czyli prawie tyle, ile się go znajduje w 250-gramowej kostce masła! Jest to wystarczająco dużo, by w krótkim czasie przyprawić większość ludzi o jakieś dolegliwości. Systematyczne spożywanie przez dłuższy czas tak ogromnej ilości tłuszczu kończy się chorobą serca”.

Według danych amerykańskiego Departamentu Rolnictwa (USDA) podstawę racjonalnego żywienia stanowią węglowodany, których bogatym źródłem jest pieczywo, kasza, ryż i makaron. Na drugim miejscu są warzywa i owoce. Jeżeli chodzi o mięso i nabiał, USDA zaleca jedzenie tylko umiarkowanych ilości tych produktów.

Aby sprawdzić, co i ile jesz, spróbuj prowadzić dzienniczek. Przez tydzień noś go ze  sobą i zapisuj wszystko, co zjadłeś i o której godzinie. Ku swemu zaskoczeniu możesz odkryć, że twoje posiłki wcale nie są tak obfite, jak ci się wydaje, zwłaszcza jeżeli ciągle gdzieś gonisz. Jako energiczny nastolatek, zapewne z łatwością spalasz 3000 kalorii dziennie lub nawet więcej! Może się też okazać, iż nie odżywiasz się zbyt racjonalnie — zjadasz za dużo dań typu fast food, takich jak hamburgery i pizza, a za mało warzyw i owoców.

A co powiedzieć o kosztownych odżywkach? Zazwyczaj nie są konieczne. Wielu specjalistów twierdzi, że zdrowa żywność dostarcza organizmowi wszelkich niezbędnych składników. Ale co najważniejsze, nie sięgaj po szybko działające preparaty w rodzaju sterydów anabolicznych. Niestety, nieuzasadnione korzystanie z tych specyfików stanowi problem nie tylko wśród chłopców. Dziennik The New York Times podaje: „Dziewczęta stosują coraz więcej [sterydów] — już tyle, co chłopcy w latach osiemdziesiątych; pewni badacze przypisują to po części swoistemu przeciwieństwu anoreksji”. Szokująco wysoka liczba 175 000 nastoletnich Amerykanek przyznaje się do brania sterydów anabolicznych. Ze środkami tymi wiąże się mnóstwo tragicznych skutków ubocznych — niepożądane owłosienie twarzy, zaburzenia miesiączkowania, rak piersi u kobiet i rak prostaty u mężczyzn, a także niedrożność tętnic i nowotwory wątroby u osób obojga płci. Nigdy nie należy przyjmować sterydów bez zalecenia i nadzoru lekarza.

Zachowuj skromność i trzeźwość spojrzenia

Biblia mówi nam, abyśmy byli ‛skromni, chodząc ze swoim Bogiem’ (Micheasza 6:8). Skromność to między innymi świadomość własnych ograniczeń. Dzięki niej będziesz trzeźwo oceniać swój wygląd. Oczywiście nie ma nic złego w pragnieniu, by dobrze się prezentować. Ale obsesja na tym punkcie nikomu nie przynosi pożytku — chyba tylko przedstawicielom przemysłu odzieżowego i spożywczego. Specjaliści w dziedzinie sprawności fizycznej zgadzają się, że przeciętnemu mężczyźnie uwarunkowania genetyczne po prostu nie pozwalają zostać kulturystą światowej klasy, bez względu na to, jak dobrze się odżywia i jak dużo ćwiczy. A niektóre dziewczęta, pomimo spożywania obfitych posiłków, nie przytyją nigdy.

Co ciekawe, jeśli poświęcisz nieco uwagi swojej garderobie, możesz w dużym stopniu ukryć cechy fizyczne, które uważasz za niepożądane. Nie noś ubrań niepotrzebnie podkreślających mankamenty twej figury. Według pewnych wskazówek osoby szczupłe powinny ubierać się w jasne kolory, gdyż ciemne jeszcze bardziej wysmuklają.

Pamiętaj też, że o wiele ważniejsza od powierzchowności jest osobowość. Na dłuższą metę przyjazny uśmiech i życzliwość zjednają ci większą sympatię ludzi niż potężne muskuły czy określony rozmiar odzieży. Jeżeli koledzy stale cię poniżają z powodu wyglądu, poszukaj towarzystwa wśród tych, którzy cenią twoje wnętrze, nazwane w Biblii „ukrytą osobą serca” (1 Piotra 3:4). A poza tym nigdy nie zapominaj, że „człowiek widzi to, co się jawi oczom, lecz Jehowa widzi, jakie jest serce” (1 Samuela 16:7).

[Przypisy]

[Ilustracja na stronie 14]

Niektórzy młodzi martwią się szczupłą sylwetką