Kiedy pomarańcze nie są pomarańczowe

OD NASZEGO KORESPONDENTA Z WŁOCH

KIEDY pomarańcze nie są pomarańczowe? Może to brzmi jak gra słów, ale wcale nie musi tak być. Na Sycylii oczywista jest odpowiedź: „Kiedy są czerwone!”

Chodzi o sycylijską krwistoczerwoną odmianę pomarańczy słodkiej, nazywanej tak z powodu rzucającej się w oczy barwy miąższu, która może być najrozmaitsza: od pomarańczowej z rubinowymi smugami przez cynobrową lub intensywnie karmazynową aż po niemal całkowicie czarną. Jej skórka jest pomarańczowa o czerwonym lub fioletowym odcieniu, a aromat apetycznie świeży. Owoce mają wyraźny, cierpkosłodki smak, zdaniem niektórych przypominający maliny.

Owoce cytrusowe uprawia się we Włoszech od czasów starożytnych. Pomarańcze najwidoczniej przywieziono na Sycylię z Azji jeszcze przed IV wiekiem n.e. Były to jednak jasnożółte (nie czerwone) pomarańcze gorzkie. Natomiast pomarańcze słodkie sprowadzili do Europy Portugalczycy w XIV i XV wieku, stąd zaś wraz z innymi cytrusami trafiły do obu Ameryk. Jednak odmianę krwistoczerwoną po raz pierwszy oficjalnie sklasyfikowano na Sycylii dopiero na początku XX wieku.

Dlaczego czerwone?

Wszystkie pomarańcze zawierają karoten, ten sam żółtopomarańczowy barwnik, który nadaje kolor żółtkom jajek i marchewkom. Niezwykły jest fakt, że sycylijskie odmiany krwistoczerwonych pomarańczy Moro, Tarocco i Sanguinello wytwarzają barwniki zwane antocyjanami, które nadają dojrzałym owocom charakterystyczną czerwoną barwę. * Jeśli jednak przesadzisz krwistoczerwoną pomarańczę z ograniczonego terenu prowincji Katanii, Syrakuz i Enny, na nowym miejscu owoce mogą już wcale nie być czerwone. Dlaczego? Co jest tak szczególnego w tej części wschodniej Sycylii?

Nie wszystkie czynniki związane z powstawaniem antocyjanów w sycylijskich krwistoczerwonych pomarańczach są w pełni poznane. Wciąż jeszcze trzeba ustalić, jaki wpływ na zabarwienie owoców ma gleba — jeśli w ogóle ma to jakieś znaczenie. Inne czynniki albo sprzyjają syntezie czerwonych barwników podczas dojrzewania owoców, albo ją hamują. Zaobserwowano na przykład, że czerwony kolor pojawia się wtedy, jeżeli w nocy jest niska temperatura, a w ciągu dnia jasno świeci słońce. Dobre nasłonecznienie gwarantuje odpowiednią ilość cukrów prostych, co wpływa na smak, a dzięki niezbyt intensywnym opadom jest on wyrazisty.

Sądzi się, że to niepowtarzalne zestawienie czynników decyduje o wyjątkowości sycylijskich krwistoczerwonych pomarańczy. Podobne owoce są uprawiane zarówno w innych częściach południowych Włoch, jak i w Hiszpanii, Maroku, na Florydzie i w Kalifornii. Panuje jednak  pogląd, że nikomu jeszcze nie udało się uzyskać owoców posiadających wszystkie cechy pomarańczy sycylijskich.

Owoce zasługujące na docenianie

Poza wyjątkowym kolorem owoce te mają wysoką wartość odżywczą. Odmiana Tarocco zawiera najwięcej witaminy C spośród wszystkich cytrusów. Zaledwie jedna pomarańcza średniej wielkości pokrywa dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę. Tym krwistoczerwonym owocom przypisuje się wiele korzystnych właściwości. Na przykład szklanka nieklarownego, świeżo wyciśniętego soku jest doskonałym i zdrowym źródłem łatwo przyswajalnych, energetycznych cukrów prostych, składników mineralnych oraz błonnika. Nie bez powodu więc sycylijscy hodowcy dokładają usilnych starań, by chronić swój wyjątkowy produkt, a zarazem zwiększyć popyt na ten towar.

Zdaniem koneserów te sycylijskie owoce należą do „najlepszych na świecie pomarańczy deserowych ze względu na ich wyraźny smak, doskonałą równowagę słodyczy i kwaskowatości, a także złożony i trwały posmak”. Może i ty pewnego dnia będziesz miał okazję ocenić, czy się z tym zgadzasz.

Krwistoczerwona pomarańcza, mimo że pojawiła się niedawno, jest tylko jednym z wielkiego mnóstwa różnorodnych, wyśmienitych pokarmów, którymi ludzie mogą się rozkoszować, korzystając z dzieł Jehowy. A zatem w oczach każdego, kto docenia hojność Boga, nawet „drzewa owocowe (...) wysławiają imię Jehowy” (Psalm 148:9, 13; Rodzaju 1:29).

[Przypis]