Matematyka przydaje się każdemu

MATEMATYKA przydaje się nie tylko naukowcom, ale każdemu z nas. Okazuje się pożyteczna, gdy robimy zakupy, zmieniamy wystrój mieszkania bądź słuchamy prognozy pogody.

Wiele osób uważa jednak, że matematyka jest nudna i oderwana od życia codziennego. Czy i ty tak myślisz? Zobaczmy, jak praktyczna, przystępna i ciekawa może być ta gałąź nauki.

Zakupy

Wyobraź sobie, że idziesz na zakupy i napotykasz wyprzedaż. Jakąś rzecz, która pierwotnie kosztowała 35 złotych, przeceniono o 25 procent. Wygląda to na okazję. Ale jaka jest nowa cena? W obliczeniu jej może pomóc arytmetyka. *

Najpierw od 100 procent odejmij procentową wysokość obniżki (100 − 25 = 75). Potem oblicz 75 procent pierwotnej ceny, mnożąc ją przez 0,75 (35 × 0,75 = 26,25). Nowa cena wyniesie zatem 26 złotych i 25 groszy. Znając ją, możesz ustalić, ile naprawdę zyskasz.

A co wtedy, gdy nie masz przy sobie kalkulatora? Może zdołasz policzyć wszystko w pamięci. Załóżmy, że produkt, który wcześniej kosztował 45 złotych, przeceniono o 15 procent. Poradzisz sobie z tym następująco: Za podstawę weź 10 procent. Aby obliczyć 10 procent z danej liczby, podziel ją przez 10. To naprawdę łatwe. Następnie wiedząc, że 15 to suma 10 i 5, a 5 to połowa 10, możesz przy użyciu dodawania i odejmowania szybko ustalić obniżoną cenę. Spróbujmy to zrobić.

Dziesięć procent z 45 wynosi 4,50, a 5 procent stanowi połowę tego, czyli 2,25, więc 15 procent, będące sumą tych dwóch liczb, wynosi 6,75 (4,50 + 2,25 = 6,75). Na koniec od 45 odejmujemy 6,75 i otrzymujemy cenę 38,25 (45 − 6,75 = 38,25).  Nawiasem mówiąc, w podobny sposób można obliczyć podatek VAT nałożony na jakiś towar, jeśli znamy tylko jego cenę netto. W takim wypadku otrzymany wynik trzeba dodać do podanej ceny.

Należy jednak uważać, żeby obliczeń w pamięci nie dokonywać pochopnie. Cena sukienki lub spodni obniżona o 40 procent, a potem o kolejne 40, w rzeczywistości została zredukowana nie o 80 procent, lecz o 64. Druga obniżka jest bowiem liczona od ceny już pomniejszonej, a nie od początkowej. W dalszym ciągu może to być okazja, niemniej warto znać ten mechanizm.

Istnieją wszakże sytuacje, w których sama arytmetyka nie wystarcza. Na szczęście matematyka oferuje jeszcze wiele innych pomocnych narzędzi.

Wystrój mieszkania

Przypuśćmy, że w mieszkaniu musisz zmienić wykładzinę podłogową, a dysponujesz skromnym budżetem. Przed pójściem do sklepu usiądź i rozważ, czego potrzebujesz. Najważniejsze jest to, ile wykładziny powinieneś kupić. W obliczeniach przyda się znajomość podstaw geometrii.

Wykładziny na ogół kupuje się tyle, ile wynosi powierzchnia, którą ma zakryć. Metr kwadratowy to powierzchnia na przykład w kształcie kwadratu o boku jednego metra. Zanim ustalisz ilość potrzebnego materiału, najpierw musisz ustalić wymiary podłogi wszystkich pokoi i przedpokoju. W większości współczesnych budynków mają one kształt kwadratów lub prostokątów. Do obliczeń przyda ci się wzór na pole powierzchni tych figur: P = d × s (powierzchnia równa się iloczynowi długości i szerokości).

Spróbujmy skorzystać z tego wzoru. Załóżmy, że zamierzasz wymienić wykładzinę we wszystkich pomieszczeniach z wyjątkiem kuchni i łazienki. Każde z nich mierzysz i sporządzasz plan podobny do zamieszczonego na stronie 23. Widoczne na nim kwadraty i prostokąty ukazują wielkość i rozkład pokoi. Za pomocą podanego wzoru wylicz, ile metrów kwadratowych wykładziny potrzebujesz. Oto kilka sugestii: Możesz obliczyć powierzchnię każdego pokoju, a później otrzymane wyniki zsumować, albo też od powierzchni całego mieszkania odjąć powierzchnię kuchni i łazienki. *

Również termin „geometria” pochodzi z języka greckiego i dosłownie znaczy „mierzenie ziemi”. Ten dział matematyki zajmuje się badaniem takich właściwości figur geometrycznych, jak na przykład pole powierzchni, długość czy objętość. Dla niemal każdej figury dwu- lub trójwymiarowej opracowano praktyczne wzory. Za ich pomocą naukowcy, inżynierowie i dekoratorzy wnętrz dokładnie wyliczają potrzebne dane. Ale w zakres matematyki wchodzi coś więcej niż arytmetyka i geometria.

Posługuj się matematyką na co dzień

Matematyka obejmuje też między innymi algebrę oraz rachunek różniczkowy i całkowy.  W ciągu stuleci rzeczywiście stała się uniwersalnym językiem wszystkich ludzi — niezależnie od kultury, religii czy płci. W nauce, przemyśle, handlu i życiu codziennym pozwala rozwiązać niektóre z najtrudniejszych zagadek. Bez względu na to, czy próbujemy rozwikłać tajemnice wszechświata, czy ustalić budżet domowy, powodzenie zależy od umiejętności posługiwania się tym językiem liczb.

Nawet jeśli w szkole nie lubiłeś matematyki, warto spojrzeć na nią inaczej. Matematyki, podobnie jak języka obcego, najlepiej się uczyć, robiąc z niej użytek. Każdego dnia staraj się jakoś ją wykorzystać. Próbuj swych sił w grach i zagadkach matematycznych. Gdy osiągniesz w tym pewien sukces, być może zmienisz podejście do tej dziedziny. A niewątpliwie będziesz żywił jeszcze większe uznanie dla mądrości Wielkiego Matematyka — naszego Stwórcy, Jehowy Boga, który dał początek tej zdumiewającej gałęzi nauki.

[Przypisy]

[Ilustracja na stronie 23]

[Patrz publikacja]

3 m

3 m

kuchnia

jadalnia

przedpokój

pokój dzienny

sypialnia

łazienka

3 m

1,5 m

3 m

4,5 m

1,5 m

3 m

[Ilustracje na stronie 23]

Matematyka może być pomocna podczas codziennych zajęć