Olśniewający ptak o ogonie przyozdobionym oczkami

OD NASZEGO KORESPONDENTA Z INDII

JAK łatwo odgadnąć z tytułu, będziemy mówić o pawiu. Światową sławę ptak ten zawdzięcza oczywiście ogonowi (trenowi). * Ale czy zastanawialiśmy się kiedyś, jakiemu celowi służy ta przepyszna ozdoba z piór i co jeszcze można powiedzieć o jej właścicielu — oprócz tego, że jest piękny?

Pawie zaliczają się do rodziny bażantowatych, dzielącej się na trzy gatunki. Opowiemy teraz o najbardziej znanym: pawiu indyjskim. Jest zazwyczaj niebieskozielony i ma od 200 do 230 centymetrów długości, z czego około półtora metra przypada na tren. Pióra trenu są koloru zielonego i złotego, ozdobione niebiesko-miedzianymi okami. Resztę ciała pokrywa niebieskozielone upierzenie o metalicznym połysku.

Uznany za narodowego ptaka Indii, ma iście monarszą aparycję. Nic dziwnego, że o człowieku wyniosłym mówi się: dumny jak paw. Ale mimo pozorów nieprzystępności paw łatwo się oswaja. Bywa uważany za ptaka świętego. Dlatego indyjscy rolnicy często nie reagują, gdy pawie pustoszą ich uprawy.

Mistrzowskie popisy

Oczywiście, paw najbardziej słynie z popisywania się olśniewającym ogonem, który rozpościera niczym przepyszny wachlarz. Po co to robi? Niewątpliwie chce wywrzeć wrażenie na samicy.

Pawica jest dość kapryśna, ale ma wyraźną słabość do przedstawień. Olbrzymi wachlarz samca przyozdobiony mnóstwem barwnych połyskliwych oczek potrafi całkowicie przykuć jej uwagę. Największe szanse pozyskania jej względów ma paw z wyjątkowo okazałym ogonem.

 Jednak na prezentacji wielkiego wachlarza spektakl się nie kończy. Po rozwinięciu go i pochyleniu ku przodowi ptak rozpoczyna majestatyczny taniec. Rdzawe skrzydła zwisają po bokach, a on potrząsa ciałem, szeleszcząc nastroszonymi piórami. Jednocześnie wydaje głośny krzyk. Nie jest to wprawdzie melodyjny dźwięk, lecz upewnia samicę o poważnych zamiarach konkurenta.

Niekiedy pawica podejmuje próbę naśladowania popisów samca, kiepska to jednak imitacja. Ale na ogół wybranka sprawia wrażenie obojętnej. Mimo to naprawdę udanym występem pawiowi udaje się ją oczarować. Samiec zwykle gromadzi wokół siebie harem liczący do 5 samic i w ciągu roku może zostać ojcem nawet 25 piskląt.

Życie rodzinne

Po okresie godowym ptak zrzuca pióra. Przeciętnie tren dorosłego pawia składa się z przeszło 200 piór. Od dawien dawna indyjscy wieśniacy zbierali je i sprzedawali jako towar przeznaczony na eksport do krajów zachodnich. Teraz jednak w ramach ochrony pawi eksport został zakazany. Oczywiście w Indiach dalej wyrabia się z pawich piór wachlarze i zdobi nimi inne luksusowe przedmioty.

Wieczorem pawie wolno wspinają się na wysokie drzewa, gdzie nocują. Rano powoli wracają na ziemię. Lecz choć tak zachwycają wyglądem, nie spodziewajmy się, że urzekną nas również śpiewem. Zanim zaczną szukać jedzenia, słychać ich płaczliwe krzyki.

Są wszystkożerne. Ich jadłospis obejmuje owady, jaszczurki, niekiedy nawet małe węże, a także nasiona: zbóż, soczewicy i wiele innych, jak również miękkie korzenie roślin uprawnych.

Z pozoru całkowicie zapatrzony w siebie, paw potrafi być bardzo opiekuńczy. Błyskawicznie spostrzega niebezpieczeństwo i gdy na przykład zobaczy skradającego się kota, rusza pędem przez las z głośnym ostrzegawczym wołaniem. Przyłączają się do niego inne samce i biegną jeden za drugim z zadziwiającą szybkością. Natomiast samice pozostają z pisklętami — nie porzucą ich nawet w obliczu największego zagrożenia.

Długi tren z piór raczej nie spowalnia ruchów ptaka, choć wydaje się, że trochę mu  przeszkadza w poderwaniu się do lotu. Po wzbiciu się w powietrze paw, energicznie machając skrzydłami, osiąga sporą prędkość.

W osiem miesięcy po wylęgu młode usamodzielniają się i opuszczają rodziców. Ich odejście umożliwia matce przygotowanie się do złożenia i wysiedzenia następnych jaj. Około ósmego miesiąca samczykowi zaczyna rosnąć charakterystyczny ogon. Ale dopiero w wieku czterech lat paw ma w pełni ukształtowaną okrywę z piór. Staje się wtedy zdolny do założenia rodziny.

Paw a historia

W starożytności pawie stanowiły żywą ozdobę ogrodów Grecji, Rzymu i Indii. W Indiach od tysiącleci podobizny tych dystyngowanych ptaków — uwieczniane przez artystów i rzemieślników — upiększały królewskie dwory. Do największych skarbów Indii należał Pawi Tron. Podobno był wysadzany licznymi diamentami, a ponadto 108 rubinami i 116 szmaragdami. Nazwę zawdzięczał złotemu pawiowi widniejącemu na baldachimie. Tron ten uświetniał największe uroczystości.

Biblia wylicza pawie wśród cennych towarów sprowadzanych przez Salomona. Można je sobie wyobrazić dostojnie kroczące po jego królewskich ogrodach (1 Królów 10:22, 23). Nie sposób zaprzeczyć, że paw jest dziełem genialnego Projektanta. Kiedy ptak szeroko rozpostrze przepysznie ubarwiony ogon i ruszy w tan, naprawdę trudno nie podziwiać artystycznego kunsztu Jehowy — Boga, który „stworzył wszystko” (Objawienie 4:11).

[Przypis]

[Ilustracja na stronie 16]

Taniec samca nie zawsze robi wrażenie na samicy

[Prawa własności]

© D. Cavagnaro/Visuals Unlimited

[Ilustracje na stronie 17]

Pawice są opiekuńczymi matkami

[Prawa własności]

© 2001 Steven Holt/stockpix.com

[Prawa własności do ilustracji, strona 15]

Paw: Lela Jane Tinstman/Index Stock Photography

[Prawa własności do ilustracji, strona 16]

John Warden/Index Stock Photography