6 rad — jak chronić zdrowie

Gdy mieszkasz w kraju rozwijającym się

PRZESTRZEGANIE higieny przysparza czasem niemało kłopotów — zwłaszcza tam, gdzie brakuje czystej wody, a warunki sanitarne pozostawiają sporo do życzenia. Warto jednak zdobyć się na wysiłek. Ocenia się, że przeszło połowę przypadków chorób i śmierci wśród małych dzieci powodują zarazki, które dostają się do ust przez brudne ręce oraz zanieczyszczoną żywność i wodę. Wielu dolegliwościom, szczególnie biegunce, można by zapobiec, stosując się do poniższych wskazówek zaczerpniętych z publikacji Facts for Life, wydanej przez Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom (UNICEF).

1 Wyrzucaj odchody w odpowiednie miejsce

Odchody zawierają mnóstwo zarazków. Kiedy w wodzie, żywności, na dłoniach, naczyniach kuchennych albo powierzchniach wykorzystywanych do przygotowywania i podawania posiłków znajdą się mikroorganizmy chorobotwórcze, mogą się one dostać do ust i zostać połknięte, a później spowodować rozmaite dolegliwości. Najlepiej zapobiegać rozprzestrzenianiu się zarazków, usuwając wszelkie nieczystości. Jeśli nie ma ubikacji, fekalia powinny być gromadzone w specjalnym dole. Upewnij się też, czy nieopodal domu, na ścieżkach bądź w miejscach zabaw dzieci, nie leżą odchody zwierzęce.

Tam, gdzie nie ma ubikacji ani dołów kloacznych, odchody należy od razu zakopywać. Pamiętaj, że wszelkie ekskrementy — nawet te pochodzące od niemowląt — zawierają zarazki, które mogą wywoływać choroby. Dlatego również odchody dzieci powinny być wrzucane do ustępu albo zakopywane.

Dbaj o czystość toalety lub ustępu. Muszlę klozetową należy zawsze spłukać i zakryć.

2 Myj ręce

Regularnie myj ręce. Usuniesz zarazki, jeśli użyjesz wody z mydłem lub z popiołem. Samo opłukanie rąk nie wystarczy — trzeba przedtem obie dłonie namydlić albo natrzeć popiołem.

 Niezmiernie ważne jest, byś każdorazowo mył ręce po załatwieniu naturalnej potrzeby bądź po podtarciu dziecka, które właśnie się wypróżniło. Pamiętaj o tym również po kontakcie ze zwierzętami, a także zanim zaczniesz przygotowywać lub spożywać posiłek albo karmić dzieci.

Mycie rąk pomaga chronić się przed mikroorganizmami chorobotwórczymi niedostrzegalnymi gołym okiem. Żyją one w kale i moczu, wodach powierzchniowych, glebie oraz w surowym i niedogotowanym mięsie. Można się ich ustrzec, myjąc ręce. Poza tym jeśli podczas przebywania w pobliżu ustępu nosisz buty, możesz zapobiec przedostaniu się drobnoustrojów do twego organizmu przez skórę stóp.

Dzieci często wkładają ręce do buzi, dlatego regularnie myj ich dłonie, zwłaszcza gdy załatwiły potrzebę fizjologiczną lub mają spożyć posiłek. Naucz swe pociechy, by same też myły ręce i nie bawiły się blisko ubikacji czy dołów kloacznych.

3 Codziennie myj twarz

Aby zapobiec infekcjom oczu, codziennie myj twarz wodą z mydłem. Myj także buzie dzieciom. Na zabrudzonej twarzy często siadają muchy przenoszące zarazki, które powodują zakażenie oczu, a nawet ślepotę.

Często sprawdzaj oczy swoich dzieci. Zdrowe oczy powinny być wilgotne i błyszczące. Jeśli natomiast są suche, zaczerwienione i pieką lub sączy się z nich jakaś wydzielina, dziecko musi zostać zbadane przez pracownika służby zdrowia.

4 Używaj tylko czystej wody

Rodziny są zdrowsze, gdy korzystają z czystej wody i dbają o to, by nie dostały się do niej zarazki. Woda pochodząca z odpowiednio zbudowanej i konserwowanej sieci wodociągowej lub z niezanieczyszczonych źródeł albo studni zwykle nie jest skażona. Znacznie gorzej przedstawia się sytuacja w wypadku wody z jezior, rzek i innych otwartych zbiorników bądź niezabezpieczonych studni. Ale i ona po przegotowaniu staje się zdatna do picia.

Studnie trzeba przykrywać. Wiadra, liny i pojemniki wykorzystywane do nabierania i przechowywania wody należy systematycznie myć i trzymać w czystym miejscu, a nie pozostawiać na ziemi. Zwierzęta powinny przebywać z dala od źródeł wody pitnej  i pomieszczeń mieszkalnych. W pobliżu wodopoju nie wolno używać pestycydów ani innych środków chemicznych.

W domu wodę trzeba przechowywać w czystym, zakrytym naczyniu, najlepiej wyposażonym w kurek. Jeśli akurat nie ma takiego naczynia, wodę powinno się czerpać czystą chochlą bądź czystym kubkiem. W wodzie przeznaczonej do picia nigdy nie należy zanurzać brudnych rąk.

5 Chroń żywność przed zarazkami

Dostatecznie długo gotuj żywność, zwłaszcza mięso i drób, gdyż w ten sposób zabijasz zarazki. Drobnoustroje błyskawicznie rozmnażają się w cieple. Dlatego potrawy dobrze jest spożyć jak najszybciej po przyrządzeniu. Jeżeli musisz przechować żywność dłużej niż dwie godziny, postaraj się, żeby cały czas była gorąca albo włóż ją do lodówki, a jeśli zostawiasz ją na następny posiłek, zadbaj też o jej przykrycie. Dzięki temu nie dostaną się do niej muchy ani inne owady. Przed spożyciem jedzenie ponownie zagotuj.

Dla niemowląt i małych dzieci najzdrowsze jest mleko matki. Świeżo przegotowane lub pasteryzowane mleko zwierzęce jest bezpieczniejsze niż surowe. Unikaj karmienia dziecka butelką ze smoczkiem, jeżeli przed każdorazowym użyciem nie masz możliwości jej wyparzyć. Taka butelka może być rozsadnikiem zarazków wywołujących biegunkę. Dlatego lepiej karmić dziecko piersią lub podawać mu pokarm w czystych otwartych kubeczkach.

Myj czystą wodą owoce i warzywa, zwłaszcza gdy są przeznaczone dla niemowląt i małych dzieci.

6 Pozbywaj się wszelkich odpadków

Śmieci to wręcz idealne środowisko dla much, karaluchów, myszy i szczurów — wszystkie te stworzenia przenoszą zarazki. Jeżeli więc nie masz dostępu do śmietnika, wrzucaj odpadki do dołu, gdzie codziennie będą zakopywane lub palone. Usuwaj z domu śmieci i brudną wodę.

Jeżeli będziesz systematycznie stosować się do tych wskazówek, szybko wejdzie ci to w nawyk. Przestrzeganie ich nie jest kosztowne ani uciążliwe, a przyczyni się do ochrony zdrowia — zarówno twojego, jak i twojej rodziny.

[Ilustracja na stronie 11]

Tam, gdzie nie ma ubikacji, odchody od razu zakopuj

[Ilustracja na stronie 11]

Regularnie myj ręce

[Ilustracja na stronach 12, 13]

Codziennie myj twarz wodą z mydłem

[Ilustracje na stronie 12]

Rodziny są zdrowsze, gdy korzystają tylko z czystej wody i dbają o to, by nie dostały się do niej zarazki

[Ilustracja na stronie 13]

Przykrywaj żywność, którą zamierzasz podać później

[Ilustracja na stronie 13]

Odpadki należy codziennie palić lub zakopywać