Przejdź do zawartości

Przejdź do spisu treści

Miniaturka raju

Miniaturka raju

Miniaturka raju

Od naszego korespondenta z Wybrzeża Kości Słoniowej

CZY chciałbyś cofnąć się w czasie i zobaczyć gęsty las pierwotny, ostoję wielu gatunków roślin i zwierząt? Czy są jeszcze takie miejsca? Jednym z iście rajskich zakątków jest Park Narodowy Tai, położony w południowo-zachodniej części Wybrzeża Kości Słoniowej, nieopodal granicy z Liberią.

Park Narodowy Tai to największy fragment dziewiczych lasów deszczowych, które niegdyś rozciągały się na obszarach stanowiących dziś terytorium Ghany, Liberii, Sierra Leone i Wybrzeża Kości Słoniowej. Park obejmuje przeszło połowę powierzchni lasów deszczowych Afryki Zachodniej. Ten klejnot przyrody zachował się dzięki temu, że od roku 1926 podejmowano działania mające na celu ochronę środowiska. Zapraszamy cię, byś wraz z nami przyjrzał się jego niebywałej różnorodności form życia.

Bogactwo flory

Idąc przez las przy akompaniamencie ptasich śpiewów i małpich pokrzykiwań, z podziwem patrzymy na potężne drzewa, osiągające nawet 60 metrów wysokości. Nasz przewodnik wyjaśnia, że w parku tym na powierzchni przeszło 3500 kilometrów kwadratowych rośnie 1300 gatunków roślin, z czego więcej niż połowa występuje tylko w tym rejonie Afryki Zachodniej.

Bujna roślinność urzeka różnorodnością. Można tu spotkać mnóstwo drzew, z których pochodzi cenione drewno, takie jak mahoń, heban, dabema czy makore. Ponieważ niektóre korzenie wystają na wysokość metra i rozciągają się na odległość około 15 metrów, musimy się nieźle nagimnastykować, żeby przejść. Niekiedy w tych splątanych korzeniach zwierzęta chronią się przed drapieżnikami lub ulewnymi deszczami.

Górne gałęzie tworzą zwarty baldachim. Do podłoża prawie nie dociera więc światło, a to utrudnia wzrost mniejszym roślinom. Jednak dobrze rozwijają się tu najróżniejsze pnącza i epifity. Niektóre liany mocno oplatają drzewa i w końcu powodują ich zamieranie. Przewodnik pokazuje nam pędy figi dusiciela, które owijają się ciasno wokół olbrzymiego pnia. Z czasem takie drzewo umiera.

Park ten jest siedliskiem wielu roślin leczniczych i stanowi nieprzebrane źródło pokarmu. Przewodnik zdradza nam, że członkowie ludów Kru wykorzystują korę migdałecznika do leczenia malarii. A owoce innego drzewa zawierają substancję tysiące razy słodszą od cukru.

Las tętniący życiem

Nagle wysoko znad naszych głów dobiega szelest liści. To spora gromada hałaśliwych małp diana i mona wydaje piskliwe sygnały ostrzegawcze i przeskakuje z gałęzi na gałąź. Jedna mona o śmiesznym pyszczku z białymi smugami bacznie się nam przygląda, a my obserwujemy ją z nie mniejszą ciekawością! Szympansy i inne małpy, a także rozmaite ptaki żywią się licznymi owocami i orzechami, które znajdują na drzewach. Często można zobaczyć, jak na jednym drzewie owocowym małpy i ptaki urządzają sobie wspólną ucztę.

W Parku Narodowym Tai żyje 50 gatunków ssaków, z czego wiele jest typowych dla tych terenów. Spotkać tu można bawoły i słonie afrykańskie, antylopy bongo, świnie rzeczne i ogromne świnie leśne, dujkery, pantery, a także hipopotamy karłowate. Do mniejszych zwierząt należą cyweta afrykańska, kot złoty, żeneta (Genetta pardina), mangusta, pangolin i galago karłowaty.

Nasz przewodnik rozpoznaje wiele śladów zwierząt, na przykład dujkera. Tutejsze lasy zamieszkuje siedem gatunków tych niewielkich antylop, również rzadkie dujkery Jentinka, zebrowate i Ogilby. Zryta ziemia wskazuje, gdzie wielkie świnie leśne szukały korzonków. Oglądamy też siedlisko łuskowca pangolina olbrzymiego, który chętnie żywi się mrówkami i termitami. Para tych zwierząt wykopała sporą podwójną norę z podziemnymi korytarzami. Tunele te mają do 40 metrów długości i sięgają na głębokość 5 metrów. Łuskowce żerują w nocy, przemierzając w poszukiwaniu pokarmu wiele kilometrów, a tuż przed świtem wracają do nory. Pazurami przypominającymi grabie rozrywają gniazda termitów i lepkim językiem wyciągają owady.

Dostrzegamy stado szympansów, które poruszają się po terenie o powierzchni 20 kilometrów kwadratowych. W parku żyje jakieś 2000 osobników. Słyszeliśmy, że do rozbijania orzechów używają kamieni lub gałęzi, które noszą ze sobą. Byliśmy podekscytowani, gdy na własne oczy zobaczyliśmy, jak jeden z nich, siedząc na ziemi w odległości mniej więcej pięciu metrów od nas, uderza gałęzią w orzech.

Raj dla miłośników ptaków

Następnego dnia wybraliśmy się na wycieczkę czółnem po rzece Hana. Cicho wiosłując, przewodnicy pokazują nam po drodze wiele różnych ptaków. Słyszymy piskliwy krzyk i głośny trzepot skrzydeł dzioborożca, który ma czarną narośl zwaną hełmem. W parku Tai żyje 7 z wielu gatunków tych ptaków. Jest tu ogółem przeszło 200 gatunków skrzydlatych przedstawicieli fauny, między innymi 6 gatunków zimorodków, sokoły, turaki, papugi, gołębie, bażanty, nektarniki i muchołówki. Odkryto tu także rzadko spotykanego, barwnego trogona nariny. Samiec ma połyskujące zielone skrzydła, czerwoną pierś i piękny biały ogon. Dostrzegamy wiele innych urzekająco kolorowych ptaków, na przykład szaroniebieskiego turaka olbrzymiego, żółtawozielonego trerona, papugę żako, zimorodka kameruńskiego z niebieskim brzuchem i ibisa hagedasza o metalicznozielonym upierzeniu. Park Narodowy Tai to rzeczywiście istny raj dla miłośników ptaków!

Również na brzegach rzeki przebywa sporo zwierząt, między innymi hipopotamy karłowate — miniaturowe wersje zwykłych hipopotamów. Są rozmiarów sporej świni, spędzają w wodzie mniej czasu niż ich roślejsi krewniacy i nigdy nie przemieszczają się stadami. Występują tylko w Afryce Zachodniej. Dostrzegamy też warana nilowego, dużą nakrapianą jaszczurkę wyglądem przypominającą krokodyla, ale znacznie od niego mniejszą. Na obszarze tym można spotkać 3 gatunki krokodyli, 34 gatunki węży, a także całe mnóstwo jaszczurek i najrozmaitsze owady — i wszystkie te stworzenia świetnie się tu czują. Wiele owadów nie zostało jeszcze zidentyfikowanych.

Niestety, lasy deszczowe znikają z powierzchni ziemi w zastraszającym tempie. Największe zagrożenie stwarza pozyskiwanie gruntów dla celów rolniczych i przemysł drzewny. Na szczęście przyszłość naszej planety leży w rękach samego Stwórcy (Psalm 96:12, 13).

[Mapy na stronie 14]

[Patrz publikacja]

Sierra Leone

Liberia

Wybrzeże Kości Słoniowej

Park Narodowy Tai

Ghana

[Ilustracje na stronie 15]

Wystające korzenie drzew

Mahoń

[Ilustracja na stronie 15]

Słoniątko

[Ilustracja na stronie 15]

Kot złoty

[Ilustracja na stronie 15]

Dujker czarnopręgi

[Ilustracja na stronie 15]

Dujker zebrowaty

[Ilustracja na stronie 15]

Bawół afrykański

[Ilustracja na stronie 16]

Trogon nariny

[Ilustracja na stronie 16]

Bielik afrykański

[Ilustracja na stronie 16]

Turaki olbrzymie

[Ilustracja na stronie 16]

Ibis hagedasz

[Ilustracja na stronie 16]

Zimorodek

[Ilustracja na stronie 16]

Łuskowiec długoogonowy

[Ilustracja na stronie 16]

Hipopotam karłowaty

[Ilustracja na stronie 16]

Żaba „Hyperolius nienokouensis”

[Ilustracja na stronie 16]

Waran nilowy

[Ilustracja na stronie 16]

Kuzimanze

[Ilustracja na stronie 17]

Mona

[Ilustracja na stronie 17]

Gereza ruda

[Ilustracja na stronie 17]

Szympans

[Ilustracja na stronie 17]

Koczkodan „Cercopithecus petaurista”

[Ilustracja na stronie 17]

Pantera

[Ilustracja na stronie 17]

Świnia rzeczna

[Ilustracja na stronach 16, 17]

Cyweta afrykańska

[Prawa własności do ilustracji, strona 14]

Park Narodowy Tai

[Prawa własności do ilustracji, strona 15]

Kot złoty: © Art Wolfe/​Photo Researchers, Inc.; pozostałe zdjęcia z wyjątkiem słonia: Park Narodowy Tai

[Prawa własności do ilustracji, strona 16]

Ibis: © Joe McDonald/​Visuals Unlimited; zimorodek: Keith Warmington; hipopotam: © NHPA/​Anthony Bannister; trogon nariny: © P&H Harris; pozostałe zdjęcia: Park Narodowy Tai

[Prawa własności do ilustracji, strona 17]

Świnia: © Ken Lucas/​Visuals Unlimited; pozostałe zdjęcia z wyjątkiem szympansa i pantery: Park Narodowy Tai