Przyjaciel potrzebny od zaraz

„SAMOTNOŚĆ nie jest chorobą” — czytamy w książce In Search of Intimacy. „Samotność to zdrowe uczucie (...), naturalny sygnał, że brakuje nam towarzystwa”. I jak głód pobudza nas do przyjmowania pożywnego pokarmu, tak samotność powinna nas pobudzać do szukania wartościowych przyjaciół.

Ale jak zauważa Yaël, młoda kobieta z Francji, „niektórzy unikają wszelkich kontaktów z innymi”. Jednak izolowanie się, bez względu na przyczynę, nie rozwiązuje problemu. Co gorsza, tylko potęguje samotność. Biblijne przysłowie powiada: „Kto się odosabnia, będzie szukał swej samolubnej tęsknoty; wybuchnie przeciwko wszelkiej praktycznej mądrości” (Przysłów 18:1). Najpierw musimy więc przyznać, że potrzebujemy przyjaciół, a potem zacząć działać.

Poczyń konkretne kroki

Zamiast użalać się nad sobą lub zazdrościć tym, którzy zdają się mieć lepszych przyjaciół albo nawiązywać więcej znajomości, zacznij myśleć pozytywnie. Zrobiła tak Manuela z Włoch. Oto jej słowa: „Zwłaszcza gdy byłam nastolatką, czułam się pomijana. Aby to zmienić, uważnie obserwowałam ludzi utrzymujących cenne przyjaźnie. Potem starałam się pielęgnować zalety, które u nich dostrzegłam, żeby stać się sympatyczniejszą osobą”.

Koniecznie dbaj o siebie. Na twój wygląd i samopoczucie korzystnie wpłynie zdrowa dieta, należyty odpoczynek oraz zażywanie ruchu. Kiedy jesteś czysty, schludnie ubrany i uczesany, to inni chętniej przebywają w twoim towarzystwie, a tobie łatwiej jest zachowywać poczucie własnej wartości. Nie wpadnij jednak w pułapkę, jaką jest przywiązywanie zbyt dużej wagi do wyglądu zewnętrznego. „Aby znaleźć prawdziwych przyjaciół, nie trzeba nosić modnych ubrań” — zauważa Gaëlle z Francji. „Wartościowi ludzie zwracają uwagę na twoje wnętrze”.

Nasze najskrytsze myśli i uczucia rzutują na to, o czym rozmawiamy, a nawet na naszą powierzchowność. Czy podchodzisz do życia ze spokojem i optymizmem? Będzie to widoczne na twojej twarzy. Szczery uśmiech jest najpiękniejszą ozdobą. Specjalista od mowy ciała Roger E. Axtell wyjaśnia: „Uśmiech jest absolutnie uniwersalny” i „rzadko kiedy bywa źle rozumiany”. * Jeśli dodasz do tego poczucie  humoru, ludzie będą spontanicznie lgnąć do ciebie.

Pamiętaj, że takie zalety są odzwierciedleniem twego wnętrza. Napełniaj więc umysł i serce pozytywnymi treściami. Dobieraj sobie ciekawą i wartościową lekturę dotyczącą najświeższych wydarzeń, różnych kultur czy zjawisk przyrodniczych. Słuchaj muzyki, która poprawia ci nastrój. Ale nie pozwalaj, żeby telewizja, filmy i książki zaśmiecały twój umysł i serce czczymi fantazjami. Pamiętaj, że przedstawiane na ekranie relacje między bohaterami zazwyczaj nie mają nic wspólnego z rzeczywistością. Są tylko wytworem czyjejś wyobraźni.

Otwórz swe serce!

Zuleica, mieszkanka Włoch, wspomina: „Jako młoda osoba byłam nieśmiała i z wielkim trudem nawiązywałam znajomości. Ale wiedziałam, że jeśli chcę mieć przyjaciół, to muszę sama zrobić pierwszy krok — dać poznać siebie, a potem poznać innych”. Istotnie, kto pragnie mieć prawdziwych przyjaciół, musi się otworzyć, by drudzy mogli go dobrze poznać. Szczerość i otwartość znaczy o wiele więcej niż uroda czy charyzmatyczna osobowość. „Ludzie posiadający głębokie i trwałe przyjaźnie mogą być introwertykami, ekstrawertykami, mogą być młodzi, starzy, brzydcy, inteligentni, przystojni, ale jedyną ich wspólną cechą jest otwartość” — zauważa terapeuta dr Alan Loy McGinnis. „Takich ludzi cechuje swego rodzaju przejrzystość, pozwalająca innym dostrzec to, co jest w ich sercach” (Sztuka przyjaźni, wydawnictwo Vocatio).

Rzecz nie w tym, żeby zwierzać się każdej napotkanej osobie albo komuś, przy kim nie czujemy się swobodnie. Chodzi raczej o to, by rozważnie i stopniowo wyjawiać swe myśli i uczucia. Michela z Włoch wyznaje: „Mój problem polegał na tym, że wszystko dusiłam w sobie. Aby przyjaciele rozumieli, co przeżywam, i dzięki temu zbliżyli się do mnie, musiałam dokonać zmian i zacząć wyraźniej uzewnętrzniać uczucia”.

Nawet jeśli jesteś z natury towarzyski, potrzeba czasu i wspólnych przeżyć, by rozwinęło się obopólne zaufanie. Staraj się też nie martwić przesadnie tym, co mogą sądzić o tobie inni. Elisa z Włoch wspomina: „Ilekroć chciałam się odezwać, bałam się, że powiem coś nie tak. Ale potem pomyślałam: ‚Jeżeli ci ludzie naprawdę są moimi przyjaciółmi, nie odbiorą tego źle’. Kiedy więc popełniłam jakąś gafę, po prostu śmiałam się z siebie i wszyscy śmiali się razem ze mną”.

Dlatego nie stresuj się! Po prostu bądź sobą. Stwarzanie pozorów w niczym nie pomaga. Specjalista w zakresie życia rodzinnego F. Alexander Magoun napisał: „Człowiek jest najatrakcyjniejszy wtedy, gdy jest szczery i naturalny — kiedy po prostu jest sobą”. Ludzie naprawdę szczęśliwi nie muszą udawać ani próbować zaimponować otoczeniu. Ponieważ sami są szczerzy, mogą liczyć na szczerość przyjaciół. Pozwólmy też innym, by byli sobą. Szczęśliwi ludzie akceptują drugich takimi, jakimi są, i nie irytują się ich słabostkami. Nie czują też potrzeby dopasowywania przyjaciół do swych z góry przyjętych wyobrażeń. Staraj się być po prostu pogodnym, pozytywnie usposobionym człowiekiem.

 Chcesz mieć przyjaciół — sam bądź przyjacielem

A co ma w przyjaźni fundamentalne znaczenie? Prawie 2000 lat temu Jezus wskazał, że kluczem do sukcesu we wszelkich relacjach międzyludzkich jest niesamolubna miłość. Uczył: „Jak chcecie, żeby ludzie wam czynili, czyńcie im tak samo” (Łukasza 6:31). Zasada ta jest znana jako Złota Reguła. Nie ma innej drogi — kto chce zyskać prawdziwych przyjaciół, sam musi być niesamolubnym, ofiarnym przyjacielem. Jeżeli więź między ludźmi ma być trwała, trzeba nastawić się na dawanie, a nie tylko na branie. Bądź gotowy przedkładać potrzeby przyjaciela nad własne upodobania czy wygodę.

Cytowana wcześniej Manuela zauważa: „Tak jak powiedział Jezus, prawdziwe szczęście wynika z dawania. Osoba, która coś otrzymuje, jest szczęśliwa, ale ta, która daje, jest jeszcze szczęśliwsza. Możemy dawać, pytając przyjaciół o samopoczucie, starając się zrozumieć ich problemy oraz pomagając im w miarę naszych najlepszych możliwości, zanim o to poproszą”. Interesuj się więc innymi, nie wyłączając przyjaciół, których już masz. Umacniaj przyjaźnie. Nie rezygnuj z nich na rzecz mniej szlachetnych lub mniej wartościowych celów. Przyjaciołom trzeba poświęcać czas i uwagę. Ruben z Włoch przyznaje: „Poświęcanie czasu ma zasadnicze znaczenie w nawiązywaniu i podtrzymywaniu przyjaźni. Czasu wymaga już choćby samo uważne słuchanie. Wszyscy możemy stać się lepszymi słuchaczami i okazywać zainteresowanie drugim — wystarczy im nie przerywać”.

Okazuj szacunek

Kolejnym ważnym czynnikiem warunkującym szczęśliwe, trwałe przyjaźnie jest wzajemny szacunek. Obejmuje on liczenie się z cudzymi uczuciami. Zapewne chciałbyś, żeby przyjaciele byli taktowni i rozsądni, jeśli nie podzielają twych poglądów i upodobań. Czy więc nie powinieneś traktować ich tak samo? (Rzymian 12:10).

Szanujemy przyjaciół również wtedy, gdy im się nie narzucamy. Prawdziwa przyjaźń nie jest ani zazdrosna, ani zaborcza. W Liście 1 do Koryntian 13:4 czytamy: „Miłość nie jest zazdrosna”. Wystrzegaj się więc skłonności, by mieć przyjaciół wyłącznie dla siebie. Jeżeli zwierzają się komuś innemu, nie obrażaj się i nie stroń od nich. Każdy powinien poszerzać krąg bliskich znajomych. Pozwól przyjaciołom zaprzyjaźniać się z drugimi.

Pamiętaj też, że wszyscy potrzebują prywatności. Osoby w stanie wolnym oraz małżeństwa muszą mieć czas dla siebie. Chociaż więc słusznie zabiegasz o kontakt z innymi, zachowuj równowagę, bądź wyrozumiały i nie nuż ich swym towarzystwem. Biblia radzi: „Rzadko stawiaj stopę w domu swego bliźniego, żeby nie miał ciebie dość” (Przysłów 25:17).

 Nie wymagaj doskonałości

Oczywiście gdy ludzie bliżej się poznają, coraz wyraźniej dostrzegają u siebie nawzajem słabe i mocne strony. Nie powinno nas to jednak zniechęcać. „Od potencjalnych przyjaciół niektórzy trochę za dużo oczekują” — mówi Pacôme z Francji. „Chcą, żeby składali się z samych zalet, ale to niemożliwe”. Nikt nie jest doskonały i nikt nie ma prawa wymagać tego od innych. Ufamy, że pomimo naszych słabości przyjaciele będą nas akceptować i nam wybaczać. Czyż więc nie należałoby puszczać w niepamięć ich uchybień, zamiast się ich dopatrywać lub je wyolbrzymiać? Dennis Prager, autor książki Happiness Is a Serious Problem (Szczęście to poważny problem), pisze: „Idealnymi przyjaciółmi (czyli istotami, które nigdy nie narzekają, zawsze są pełne miłości, nie miewają złego nastroju, poświęcają nam niepodzielną uwagę i nigdy nas nie rozczarowują) są jedynie domowe zwierzątka”. Jeśli nie chcemy, żeby naszymi najbliższymi przyjaciółmi były tylko one, powinniśmy za radą apostoła Piotra pozwolić, by ‛miłość zakrywała mnóstwo grzechów’ (1 Piotra 4:8).

Podobno przyjaźń podwaja radości, a smutki zmniejsza o połowę. Ale nie oczekujmy od przyjaciół, że będą zaspokajać wszystkie nasze potrzeby  albo rozwiązywać wszelkie nasze problemy. Taki pogląd na przyjaźń świadczyłby o braku realizmu i o samolubstwie.

Lojalni przyjaciele na dobre i na złe

Kiedy już nawiążemy z kimś bliską więź, nigdy nie uważajmy jej za coś oczywistego. Przyjaciele, którzy z powodu dużej odległości nie mogą się często widywać, myślą o sobie i modlą się za siebie nawzajem. Nawet jeśli spotykają się tylko czasami, potrafią szybko nadrobić „zaległości”. Zwłaszcza gdy wyłaniają się kłopoty lub jakieś szczególne potrzeby, powinni być przy sobie. Nie mogą się w takich sytuacjach wycofywać. Właśnie wtedy potrzebują się najbardziej. „Prawdziwy towarzysz miłuje przez cały czas i jest bratem urodzonym na czasy udręki” (Przysłów 17:17). A gdy dochodzi do nieporozumień, prawdziwi przyjaciele starają się je szybko wyjaśnić i puścić w niepamięć. Nie zrywają łączącej ich więzi tylko dlatego, że pojawiły się trudności.

Jeśli będziesz się kierował niesamolubnymi pobudkami i przejawiał pozytywne nastawienie, łatwiej ci będzie się z kimś zaprzyjaźnić. Ale ważne jest też, jakich masz przyjaciół. W następnym artykule zostanie omówione, jak znaleźć dobrych przyjaciół.

[Przypis]

[Ramka i ilustracje na stronach 6, 7]

Czy kobieta i mężczyzna mogą być „tylko przyjaciółmi”?

Czy kobieta i mężczyzna, którzy nie są małżeństwem, mogą być przyjaciółmi? To zależy od tego, co rozumiemy przez „przyjaźń”. Na przykład Jezus żył w bliskiej przyjaźni z Marią i Martą z Betanii, choć obie były niezamężne (Jana 11:1, 5). Z kolei apostoł Paweł przyjaźnił się z Pryscyllą i jej mężem, Akwilasem (Dzieje 18:2, 3). Na pewno osoby te łączyły serdeczne stosunki. Jednakże ani Jezus, ani Paweł nigdy nie dopuścili, by więzi te przerodziły się w romantyczne uczucia.

W dzisiejszym świecie kobiety i mężczyźni współpracują ze sobą częściej niż kiedykolwiek w przeszłości. Dlatego umiejętność utrzymywania stosownych znajomości z przedstawicielami płci przeciwnej nabiera coraz większego znaczenia. Również pary małżeńskie odnoszą pożytek ze zdrowych przyjaźni z innymi małżeństwami oraz z osobami w stanie wolnym.

„Ale rozgraniczenie uczucia przyjaźni od uczuć romantycznych czy erotycznych może być niezmiernie trudne” — ostrzega czasopismo Psychology Today. „W tle zawsze czai się niebezpieczeństwo, że w przyjaźni kobiety z mężczyzną nieoczekiwanie pojawią się pragnienia seksualne. Zwykły, pozbawiony zmysłowości uścisk może w jednej chwili nabrać erotycznego zabarwienia”.

Zachowanie realizmu i rozsądku jest szczególnie ważne dla małżonków. „Każda forma bliskości z innymi może zagrozić małżeństwu” — pisze Dennis Prager w książce Happiness Is a Serious Problem. „To nie tylko seks sprawia, że relacja między dwojgiem ludzi staje się intymna. Współmałżonek ma słuszne prawo oczekiwać, że ze wszystkich osób płci odmiennej on będzie twoim najbliższym przyjacielem”. Jezus wykazał, że chcąc zachować czystość moralną, musimy kontrolować swe serce (Mateusza 5:28). Bądź więc przyjaźnie nastawiony, ale strzeż serca i skrupulatnie unikaj sytuacji wzbudzających niewłaściwe myśli i uczucia lub skłaniających do niewłaściwych zachowań w stosunku do jakiegokolwiek przedstawiciela płci przeciwnej.

[Ilustracje na stronie 7]

Dbaj o ciało i umysł, a inni będą chętniej z tobą przebywać

[Ilustracja na stronie 8]

Przyjaciele są wobec siebie otwarci