Fabryka śmierci

OD NASZEGO KORESPONDENTA Z NIEMIEC

PODZIEMNA fabryka Mittelwerk uchodzi za największy tego typu obiekt na świecie. Kompleks ten jest położony w Górach Harcu, jakieś 260 kilometrów na południowy zachód od Berlina. Składa się z około 15 kilometrów olbrzymich korytarzy wydrążonych pod wzgórzem. W latach 1943-1945 tysiące więźniów obozów koncentracyjnych musiało tu w nieludzkich warunkach produkować broń dla hitlerowskich Niemiec.

W fabryce nie wytwarzano jednak zwyczajnej broni. Powstawały tu rakiety V-1 i V-2. Te automatycznie sterowane pociski były odpalane z wyrzutni we Francji i w Holandii. Niszczyły odległe cele wyznaczone na terenie Belgii, Francji i Wielkiej Brytanii. Hitlerowcy zamierzali stworzyć rakietę zdolną przenieść ładunek wybuchowy nad Oceanem Atlantyckim i uderzyć w Nowy Jork. Setki V-1 i V-2 spadły na europejskie miasta. A i tak była to niewielka część arsenału tych rakiet, które hitlerowcy zgromadzili przeciwko aliantom. Jednak nigdy nie udało im się dosięgnąć Nowego Jorku.

Ponure wyróżnienie

Po zakończeniu wojny mnóstwo niemieckich naukowców i inżynierów pracujących nad V-1 i V-2 wyjechało z Niemiec. Zabrali ze sobą wiedzę niezbędną do konstruowania rakiet i wykorzystali ją na rzecz krajów, w których się osiedlili. Jeden z nich, Wernher von Braun, zamieszkał w Stanach Zjednoczonych i przyczynił się do opracowania rakiet Saturn, dzięki którym ludzie dotarli na Księżyc.

Dzisiaj obok dawnych zakładów Mittelwerk stoi pomnik poświęcony pamięci 60 000 więźniów tamtejszego obozu koncentracyjnego. Wielu z nich nie tylko pracowało w zimnych, wilgotnych tunelach fabryki, ale również w nich mieszkało. Jak się szacuje, zginęło tu około 20 000 ludzi. Obecnie goście muzeum mogą zwiedzać hale, w których na podłogach ciągle jeszcze leżą porzucone 60 lat temu części rakiet. Czasopismo After the Battle przyznało pociskom produkowanym w Mittelwerk ponure wyróżnienie: „V-1 i V-2 to jedyna broń, która zabiła więcej ludzi na linii produkcyjnej niż na linii frontu”.

[Ilustracja na stronie 21]

Zdjęcie z roku 1945 przedstawia pociski V-1 na wózkach

[Prawa własności]

Quelle: Dokumentationsstelle Mittelbau-Dora

[Ilustracja na stronie 21]

Goście zwiedzają hale, w których ciągle leżą części rakiet