„Zajęcia związane z domem należą do podstawowych zajęć człowieka. (...) Jeżeli matka nie wywiąże się ze swoich obowiązków, następne pokolenie albo się nie pojawi, albo będzie gorsze od wszystkich innych” (Theodore Roosevelt, 26 prezydent Stanów Zjednoczonych).

MATKA bezsprzecznie odgrywa w życiu człowieka zasadniczą rolę. Ale rola ta w większości krajów świata bynajmniej nie sprowadza się tylko do urodzenia dziecka. Pewien pisarz zauważył: „To głównie matka dba o zdrowie, wykształcenie, rozwój intelektualny, osobowość oraz emocjonalną równowagę dziecka”.

Jednym z wielu zadań matki jest pouczanie dzieci. Począwszy od pierwszych słów, uczą się one języka ojczystego zazwyczaj właśnie od niej. Typowa mama każdego dnia poświęca dzieciom więcej czasu niż ojciec, dlatego to przede wszystkim ona uczy je i karci. Nic więc dziwnego, że meksykańskie przysłowie powiada: „Wykształcenie wysysa się z mlekiem matki”.

Nasz Stwórca, Jehowa Bóg darzy matki uznaniem. Wśród Dziesięciorga Przykazań, zapisanych na tablicach kamiennych „palcem Bożym”, znalazło się następujące polecenie: „Szanuj swego ojca i swą matkę” (Wyjścia 20:12; 31:18; Powtórzonego Prawa 9:10). Pewne przysłowie biblijne wspomina nawet o ‛prawie matki’ (Przysłów 1:8). Istotne znaczenie uczenia dzieci w pierwszych trzech latach życia — kiedy to najczęściej pozostają pod opieką matki — jest obecnie powszechnie uznawane.

Jakim trudnościom muszą stawiać czoła

Uczenie dziecka w okresie, gdy kształtuje się jego osobowość, niejednokrotnie jest utrudnione z powodu presji, by kobieta podjęła pracę zawodową  i pomogła w utrzymaniu rodziny. Z danych statystycznych ONZ wynika, że w wielu krajach rozwiniętych pracuje ponad połowa matek, których dzieci nie ukończyły trzech lat.

Jeżeli mąż wyjedzie do innego miasta lub kraju szukać pracy, nierzadko cała odpowiedzialność za wychowywanie dzieci spada na kobietę. Na przykład z niektórych rejonów Armenii wyjechała za granicę prawie jedna trzecia mężczyzn. Inne matki muszą samotnie wychowywać dzieci, bo mężowie porzucili rodzinę albo umarli.

Kolejnym problemem jest to, że sporo matek nie ma dostatecznego wykształcenia. Departament Spraw Ekonomicznych i Społecznych w ONZ szacuje, że na świecie wśród 876 milionów niepiśmiennych ludzi dwie trzecie stanowią kobiety. Jak informuje UNESCO, w Afryce, krajach arabskich oraz wschodniej i południowej Azji ponad 60 procent kobiet nie umie czytać ani pisać. Co gorsza, mnóstwo mężczyzn uważa, że kształcenie kobiet jest niepotrzebne, a nawet że stają się one przez to nieprzydatne do wydawania na świat potomstwa.

W czasopiśmie Outlook podano, że w pewnym rejonie indyjskiego stanu Kerala, gdzie matkami zostają nawet piętnastoletnie dziewczęta, żaden mężczyzna nie chce wykształconej narzeczonej. W sąsiednim Pakistanie faworyzuje się synów. Dba się o to, by mogli znaleźć dobrze płatną pracę i później utrzymywać starzejących się rodziców. Natomiast „w córki rodzice nie inwestują, gdyż nie wierzą, by mogło to przynieść rodzinie jakikolwiek zysk” — wyjaśnia książka Women’s Education in Developing Countries (Kształcenie kobiet w krajach rozwijających się).

Prawdziwym wyzwaniem są też obowiązujące zwyczaje. Na przykład w niektórych krajach oczekuje się od matek przestrzegania takich praktyk, jak sprzedawanie młodych córek przyszłym mężom oraz okaleczanie żeńskich narządów płciowych. Bywa również, że matkom nie wolno pouczać ani karcić synów. Czy kobieta powinna respektować takie tradycje i pozwolić, by jej synów wychowywał ktoś inny?

Z następnych artykułów dowiemy się, jak niektóre kobiety radzą sobie z takimi problemami. Zastanowimy się także, dlaczego matki zasługują na głęboki szacunek i jaka powinna być ich rola w wychowywaniu dzieci.

[Ramka i ilustracja na stronie 4]

„Matka ma do odegrania niezmiernie ważną rolę, jeśli chodzi o rozwijanie w dziecku inteligencji, ciekawości świata oraz kreatywności” (konferencja poświęcona prawom dzieci, Burkina Faso, 1997).

[Ilustracje na stronie 3]

Matki mają ogromny wpływ na zdrowie, wykształcenie, rozwój intelektualny, osobowość oraz emocjonalną równowagę dziecka