JEZUS często modlił się do Boga, nazywając Go Ojcem. Uczył tego również innych (Mateusza 6:9-11; Łukasza 11:1, 2). We wspólnej modlitwie z apostołami — zaledwie kilkanaście godzin przed swą śmiercią — błagał: „Ojcze, nadeszła godzina; otocz swego syna chwałą, aby syn otoczył chwałą ciebie. To znaczy życie wieczne: ich poznawanie ciebie, jedynego prawdziwego Boga, oraz tego, któregoś posłał, Jezusa Chrystusa” (Jana 17:1, 3).

Zauważmy, że Jezus zwraca się do Kogoś, kogo nazywa „jedynym prawdziwym Bogiem”. W dalszym fragmencie swej modlitwy wskazuje na wyższą pozycję Boga: „Teraz więc ty, Ojcze, otocz mnie przy sobie tą chwałą, którą miałem przy tobie, zanim był świat” (Jana 17:5). Skoro Jezus prosił Boga, by mógł być przy Nim, to czy jednocześnie mógł być „jedynym prawdziwym Bogiem”? Zastanówmy się nad tą kwestią.

Pozycja Jezusa w niebie

W niewiele godzin po owej modlitwie Jezus został stracony. Ale nie pozostał martwy długo — tylko od piątkowego popołudnia do niedzielnego rana (Mateusza 27:57 do 28:6). „Tego Jezusa wskrzesił Bóg”, oznajmił apostoł Piotr, „czego my wszyscy jesteśmy świadkami” (Dzieje 2:31, 32). Czy Jezus mógł się sam wskrzesić? Nie, ponieważ jak czytamy w Biblii, umarli „nie są świadomi niczego” (Kaznodziei 9:5). To „jedyny prawdziwy Bóg”, niebiański Ojciec Jezusa, wskrzesił swego Syna (Dzieje 2:32; 10:40).

Wkrótce potem prześladowcy ukamienowali jednego z uczniów Jezusa — Szczepana. Zanim to zrobili, otrzymał on wizję. Oświadczył: „Oto widzę niebiosa otwarte i Syna Człowieczego stojącego po prawicy Boga” (Dzieje 7:56). A zatem „Syn Człowieczy”, Jezus, stał „po prawicy Boga”. Oznacza to, że w stosunku do Boga zajął w niebie drugą pozycję; podobnie był ‛przy Bogu’, zanim przyszedł na ziemię (Jana 17:5).

Jakiś czas po męczeńskiej śmierci Szczepana Jezus w cudowny sposób ukazał się Saulowi, znanemu pod łacińskim imieniem Paweł (Dzieje 9:3-6). Później Paweł głosił w Atenach o „Bogu, który uczynił świat i wszystko, co na nim”. Powiedział, że ten Bóg — „jedyny prawdziwy Bóg” — „zamierza w prawości sądzić zamieszkaną ziemię przez męża, którego  wyznaczył, udzielił też gwarancji wszystkim ludziom przez wskrzeszenie go z martwych” (Dzieje 17:24, 31). Apostoł Paweł nazwał tu Jezusa „mężem”, którego Bóg przywrócił do życia w niebie. Jezus ustępuje więc rangą Bogu.

Również apostoł Jan przedstawił Jezusa jako podporządkowanego Bogu. Spisał Ewangelię, by czytelnicy mogli uwierzyć, że „Jezus jest Chrystusem, Synem Bożym” — a nie samym Bogiem (Jana 20:31). Jan otrzymał również niebiańską wizję, w której ujrzał „Baranka”, utożsamionego w Ewangelii z Jezusem (Jana 1:29). Baranek stoi ze 144 000 ludzi „kupionych [czyli wskrzeszonych] z ziemi”. Apostoł Jan wyjaśnia, że członkowie tego grona 144 000 mają „napisane na swych czołach jego [Baranka] imię i imię jego Ojca” (Objawienie 14:1, 3).

Czy „Baranek” może więc być tożsamy z „Ojcem”? Oczywiście, że nie. W Biblii przedstawiono ich jako dwa odrębne byty. Noszą nawet różne imiona.

Imię Baranka i imię jego Ojca

Jak już powiedziano, Synowi Bożemu — Barankowi — nadano imię Jezus (Łukasza 1:30-32). A jak brzmi imię jego Ojca? W Biblii pojawia się ono tysiące razy. Na przykład w Psalmie 83:18 czytamy: „Ty, który masz na imię Jehowa, ty sam jesteś Najwyższym nad całą ziemią”. Niestety, w licznych przekładach Pisma Świętego imię Boże, Jehowa, zostało zastąpione określeniami „Pan” lub „Bóg”. Ale nie brak przekładów, w których przyznano mu należne miejsce.

Jednym z nich jest American Standard Version (1901). W przedmowie czytamy: „Członkowie amerykańskiego zespołu dokonującego prac rewizyjnych doszli po głębokim zastanowieniu do jednomyślnego wniosku, że żydowski przesąd, który kazał uważać Imię Boże za zbyt święte, by je wymawiać, nie powinien już dłużej wywierać wpływu ani na angielski, ani na żaden inny przekład Starego Testamentu; na szczęście wiele przekładów dokonywanych dziś przez misjonarzy jest wolnych od tego wpływu”. *

Skąd pochodzi nauka o Trójcy?

A co sądzić o dogmacie o Trójcy, według którego Jehowa i Jezus to w gruncie rzeczy ten sam Bóg? W pewnym czasopiśmie tak zdefiniowano Trójcę: „Jest jeden Bóg i Ojciec, jeden Pan Jezus Chrystus i jeden Duch Święty, trzy ‚osoby’ (...), które są takie same, czyli mają jedną naturę (...); trzy osoby jednakowo Boskie, posiadające te same naturalne właściwości, choć w rzeczywistości odmienne, dające się rozróżnić po osobistych cechach charakterystycznych” (The Living Pulpit, kwiecień-czerwiec 1999). *

Skąd się wzięła ta zawiła nauka o Trójcy? W czasopiśmie Christian Century, w wydaniu z 20-27 maja 1998 roku, przytoczono wypowiedź pewnego pastora, który przyznał, że Trójca jest „nauką Kościoła, a nie nauką Jezusa”. A skoro nie jest to nauka Jezusa, to czy przynajmniej jest zgodna z tym, co głosił?

Ojciec przewyższa Syna

Jezus uczył swych uczniów modlić się: „Niech się święci imię Twoje”. Biblia opisuje naszego niebiańskiego Ojca, którego imię brzmi Jehowa, jako górującego nad Synem. Na przykład Jehowa istnieje „od wieku po wiek”. Biblia mówi natomiast, że Jezus jest „Pierworodnym wobec każdego stworzenia”. Sam Jezus nauczał, że Jehowa go przewyższa: „Ojciec większy jest ode Mnie” (Mateusza 6:9; Psalm 90:1, 2; Kolosan 1:15; Jana 14:28; Biblia Tysiąclecia). Mimo to według doktryny o Trójcy Ojciec i Syn są „jednakowo Boscy”.

Wyższość Ojca nad Synem oraz fakt, iż Ojciec jest zupełnie odrębną osobą, wyraźnie ukazują modlitwy Jezusa, na przykład ta przed jego egzekucją: „Ojcze, jeśli chcesz, zabierz ten kielich [czyli haniebną śmierć] ode  mnie. Jednakże nie moja wola, lecz twoja niech się dzieje” (Łukasza 22:42). Gdyby Bóg i Jezus ‛mieli jedną naturę’, co zakłada doktryna o Trójcy, to jakże wola Jezusa mogłaby się różnić od woli jego Ojca? (Hebrajczyków 5:7, 8; 9:24).

Poza tym gdyby można było postawić znak równości między Jehową i Jezusem, to jak jeden z nich mógłby wiedzieć o rzeczach, o których drugi nie wie? Weźmy pod uwagę choćby wypowiedź Jezusa na temat sądu nad światem: „O dniu owym lub godzinie nie wie nikt — ani aniołowie w niebie, ani Syn, tylko Ojciec” (Marka 13:32).

Kościół a Trójca

Doktryny o Trójcy nie uczył Jezus, nie głosili jej też pierwsi chrześcijanie. Jak już powiedziano, jest to „nauka Kościoła”. W czasopiśmie The Living Pulpit, w wydaniu z 1999 roku poświęconym dogmatowi o Trójcy, czytamy: „Czasami można odnieść wrażenie, że każdy zakłada, iż doktryna o Trójcy jest oczywistą doktryną teologiczną”. Dalej przyznano jednak, że nie jest to „koncepcja biblijna”.

Dzieło New Catholic Encyclopedia (1967) szczegółowo omawia tę naukę i wyjaśnia: „W gruncie rzeczy dogmat o Trójcy sformułowano pod koniec IV wieku. (...) Wyrażenie ‚jeden Bóg w trzech Osobach’ przyjęło się na stałe i zostało na dobre wcielone do chrześcijańskiego życia i wyznania wiary dopiero pod koniec IV stulecia”.

Martin Werner, profesor Uniwersytetu w Bernie w Szwajcarii, zauważył: „Gdziekolwiek w Nowym Testamencie ukazywana jest pozycja Jezusa względem Boga, Ojca — czy to w odniesieniu do jego pojawienia się jako człowieka, czy do jego pozycji Mesjasza — zawsze jest pojmowana i wyraźnie przedstawiana jako podporządkowanie”. A zatem to, w co wierzyli Jezus i pierwsi chrześcijanie, daleko odbiega od nauki o Trójcy, głoszonej w dzisiejszych kościołach. Skąd więc pochodzi ta nauka?

Korzenie doktryny o Trójcy

Biblia mówi o wielu bogach i boginiach, którym ludzie oddawali cześć, między innymi o Asztarte, Milkomie, Kemoszu i Molochu (1 Królów 11:1, 2, 5, 7). W dawnych czasach nawet sporo Izraelitów uznawało Baala za prawdziwego Boga. Dlatego Eliasz, prorok Jehowy, polecił im dokonać wyboru: „Jeśli Jehowa jest prawdziwym Bogiem, to idźcie za nim, a jeśli Baal, to idźcie za nim” (1 Królów 18:21).

Na długo przed narodzinami Jezusa powszechny był kult pogańskich bóstw pogrupowanych w trójki, inaczej triady. Jak przyznaje historyk Will Durant, „koncepcje boskiej trójcy pochodzą z Egiptu”. A w dziele Encyclopædia of Religion and Ethics (Encyklopedia religii i etyki) James Hastings napisał: „Na przykład w religii hinduskiej spotykamy trynitarną grupę Brahmy, Siwy i Wisznu, a w religii egipskiej trynitarną grupę Ozyrysa, Izydy i Horusa”.

Istnieje więc wielu bogów. Czy pierwsi chrześcijanie to uznawali? I czy uważali Jezusa za Boga Wszechmocnego?

[Przypisy]

[Ilustracja na stronie 7]

EGIPT

Triada: Horus, Ozyrys, Izyda, II tysiąclecie p.n.e.

[Ilustracja na stronie 7]

PALMIRA, SYRIA

Triada: bóg księżyca, Pan Niebios, bóg słońca, około I wieku n.e.

[Ilustracja na stronie 7]

INDIE

Trójjedyny bóg hinduski, około VII wieku n.e.

[Ilustracja na stronie 7]

NORWEGIA

Trójca (Ojciec, Syn i Duch Święty), około XIII wieku n.e.

[Prawa własności do ilustracji, strona 7]

Dwa górne zdjęcia: Musée du Louvre, Paryż