STATYSTYKI są zastraszające: każdego dnia co minutę trzy osoby giną we własnym domu. Sprawcą tego jest dym ze spalanej biomasy.

Czym jest biomasa? Mogą to być wysuszone odchody zwierząt, wyschnięte drewno, gałązki, trawa albo pozostałości upraw. Jak donosi nepalska gazeta The Kathmandu Post, jedna trzecia ludności świata, czyli ponad dwa miliardy ludzi, używa takich materiałów do gotowania lub ogrzewania. Jest to często jedyny opał dostępny dla najuboższych.

Niestety, w wyniku spalania biomasy uwalniają się śmiercionośne gazy. Jak sobie z tym radzić? „Rozwiązanie jest dosyć proste: należy zapobiec przedostawaniu się dymu do wnętrza pomieszczenia lub go stamtąd usunąć” — wyjaśnia pewna organizacja pomagająca mieszkańcom wielu krajów w podnoszeniu poziomu życia (Intermediate Technology Development Group).

Przede wszystkim zaleca się gotowanie na zewnątrz domu. Ale co zrobić, gdy jest to niemożliwe lub niewskazane? Trzeba poprawić wentylację w pomieszczeniu. Można to uczynić dwoma sposobami: wycinając otwory w ścianie tuż pod sufitem (przedostawaniu się do środka małych zwierząt zapobiegnie siatka druciana), a także wstawiając okna (prywatność zapewnią okiennice). Umożliwia to odpowiednią cyrkulację powietrza i wydostawanie się dymu na zewnątrz. Otwory w ścianie są jednak niepraktyczne, gdy opału używa się w celach ogrzewczych; może wtedy pomóc inna prosta metoda.

Wspomniana organizacja podaje, że jednym z najczęściej stosowanych i najskuteczniejszych sposobów usuwania dymu jest okap nad paleniskiem. Można go sporządzić tanim kosztem z blachy lub nawet z cegieł i gliny. Taką szeroką obudowę umieszcza się nad paleniskiem; ma ona połączenie z kominem, którym dym wydostaje się przez dach. Specjaliści uważają, iż usprawnienie wentylacji tuż pod dachem oraz stosowanie okapów zmniejsza prawie o 80 procent stężenie szkodliwych substancji w pomieszczeniu. Osoby korzystające z okapów czują się zdrowsze i łatwiej im utrzymać czystość, mogą wykonać więcej pracy i dłużej przebywać w swych domach. Jak widać, czasem niewiele potrzeba, by ułatwić sobie życie.

[Ilustracja na stronie 14]

Kenijska kuchnia z okapem nad paleniskiem, oknami i dużymi otworami pod dachem

[Prawa własności]

Dr. Nigel Bruce/​www.itdg.org