KTO dostaje najlepszą pracę? Czy zawsze ten, kto ma najwyższe kwalifikacje? „Nie” — mówi Brian, doradca do spraw zatrudnienia. „Często dostaje ją ten, kto szuka najefektywniej”. Jak to robić? Oto pięć praktycznych wskazówek.

Bądź zorganizowany

Jeżeli właśnie straciłeś dobrą pracę albo już od jakiegoś czasu jesteś bezrobotny, możesz łatwo popaść w przygnębienie. „Kiedy po raz pierwszy straciłam pracę, myślałam, że bez trudu znajdę inną” — opowiada Katharina, krawcowa z Niemiec. „Ale miesiące mijały i nic. Byłam przybita. W końcu nie potrafiłam o tym rozmawiać nawet z przyjaciółmi”.

Jak zwalczać poczucie beznadziejności? „Koniecznie ułóż sobie plan ‚dnia pracy’; wstając rano, powinieneś już wiedzieć, co masz do zrobienia” — zalecają autorzy książki Get a Job in 30 Days or Less (Znajdź pracę w 30 dni lub szybciej). „Wyznaczaj sobie codzienne cele i zapisuj, co udało ci się osiągnąć”. Poza tym „każdego dnia ubieraj się tak jak do pracy”. Dlaczego? „Odpowiedni strój przyda ci pewności siebie, nawet podczas rozmowy telefonicznej”.

Po prostu poszukiwanie pracy uczyń swoją pracą, bez względu na to, jak długo to potrwa. W taki planowy sposób podeszła do sprawy Katharina. Wyjaśnia: „W urzędzie pracy uzyskałam adresy i telefony firm poszukujących pracowników. Odpowiadałam na ogłoszenia prasowe. Przewertowałam książkę telefoniczną i wypisałam zakłady mogące dysponować interesującym mnie etatem, po czym się z nimi skontaktowałam. Przygotowałam życiorys i rozesłałam go do tych firm”. Dzięki takim systematycznym poszukiwaniom Katharina znalazła dobrą posadę.

Odkryj ukryty rynek pracy

Największe szanse na złowienie ryb ma rybak z największą siecią. Gdy uda ci się poszerzyć swoją „sieć”, wzrosną twoje szanse zatrudnienia. Jeżeli jedynie odpowiadasz na oferty z gazet i Internetu, większość etatów na rynku może ci umykać. Sporo pracodawców nigdzie nie ogłasza, że ma wolne posady. Co zrobić, by dotrzeć do tego ukrytego rynku pracy?

Nie poprzestawaj na przeglądaniu ogłoszeń. Zrób tak jak Katharina — każdego tygodnia zarezerwuj trochę czasu, by skontaktować się z firmami w sprawie wakatów, które mogłyby cię interesować. Nie czekaj, aż oferta zostanie gdzieś zamieszczona. Gdy kierownik jakiegoś zakładu nie może ci nic zaproponować,  zapytaj, czy nie wie, gdzie i do kogo bezpośrednio mógłbyś się zwrócić. Jeżeli podsunie ci jakiś pomysł, umów się w tamtej firmie na spotkanie, powołując się na niego imiennie.

W taki właśnie sposób znalazł pracę Tony, wspomniany w poprzednim artykule. „Nawiązywałem kontakt z różnymi firmami, nawet jeśli wcale nie zamieszczały ogłoszeń” — wyjaśnia. „W jednym miejscu powiedziano mi, że aktualnie nie mają wolnych etatów, ale zaproponowano, bym zgłosił się za trzy miesiące. Zrobiłem tak i zostałem zatrudniony”.

Primrose, samotna matka z RPA, postąpiła podobnie: „Gdy chodziłam na kurs pierwszej pomocy, zauważyłam, że po drugiej stronie ulicy stawiano nowy budynek, i dowiedziałam się, że ma to być dom spokojnej starości. Wielokrotnie próbowałam umówić się na spotkanie z kierownikiem tej placówki, który w końcu powiedział mi, że na razie nie planują naboru. Ale ja ponawiałam swoją propozycję, wyrażając chęć pracy nawet w charakterze wolontariuszki. Z czasem zatrudniono mnie na okres próbny. Przykładałam się do każdego otrzymanego zadania. Dzięki temu zdobyłam dodatkowe kwalifikacje i zostałam przyjęta na stałe”.

O pomoc warto też poprosić przyjaciół, członków rodziny i znajomych. W ten sposób znalazł posadę Jacobus, inspektor pracy z RPA. Opowiada: „Kiedy mój zakład został zamknięty, rozgłosiłem wśród krewnych i znajomych, że jestem bezrobotny. Któregoś dnia w kolejce do kasy w supermarkecie kolega usłyszał, jak jedna pani pytała drugą, czy nie zna kogoś, kto rozgląda się za pracą. Kolega wtrącił się i wspomniał o mnie. Doszło do spotkania i dostałem tę posadę”.

Bądź elastyczny

Żeby zwiększyć swoje szanse na zatrudnienie, musisz być elastyczny. Jaime, wspomniany w poprzednim artykule, mówi: „To mało prawdopodobne, żebyś znalazł posadę, która będzie ci odpowiadać pod każdym względem. Naucz się zadowalać pracą daleką od ideału”.

Elastyczność może wymagać przezwyciężenia uprzedzeń do pewnych zajęć. Na przykład Ericka z Meksyku, będąca wykwalifikowaną sekretarką, przez jakiś czas nie mogła znaleźć pracy zgodnej z jej wykształceniem. „Nauczyłam się przyjmować każdą dogodną propozycję” — opowiada. „Najpierw pracowałam jako ekspedientka.  Sprzedawałam też przekąski na ulicy i sprzątałam u ludzi w domach. W końcu znalazłam pracę w swoim zawodzie”.

Gdy Mary, o której także była już mowa, straciła posadę urzędniczki, zrozumiała, że trzeba się dostosować do nowej sytuacji. Wyjaśnia: „Nie upierałam się, że muszę znaleźć taką samą pracę, jaką miałam dotychczas. Interesowałam się każdą ofertą, nawet gdy chodziło o jakieś poślednie zajęcie. Dzięki temu mogłam zarobić na utrzymanie dwojga moich dzieci”.

Umiejętnie przygotuj CV

Dla osób ubiegających się o stanowisko kierownicze przedstawienie fachowo opracowanego życiorysu zawierającego informacje o wykształceniu i przebiegu kariery zawodowej, czyli tak zwanego CV, to po prostu konieczność. Ale dobrze przygotowane CV jest atutem każdego szukającego pracy. „CV informuje potencjalnych pracodawców nie tylko o tym, kim jesteś, ale też czego już dokonałeś i dlaczego to właśnie ciebie potrzebują” — mówi Nigel z Australii, doradca do spraw zatrudnienia.

Co powinno zawierać CV? Podaj swoje imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, numer telefonu, adres e-mailowy i datę urodzenia. Napisz, o jaki etat się ubiegasz i jakie wykształcenie zdobyłeś; wyeksponuj kwalifikacje i umiejętności mogące mieć związek z pracą, o którą się starasz. Przedstaw szczegółowo dotychczasowe doświadczenie zawodowe. Nie ograniczaj się do wymienienia zakresu sprawowanych obowiązków — podaj przykłady osiągniętych celów i korzyści, których  przysporzyłeś poprzedniemu pracodawcy. Podkreśl, jak zdobyte już przez ciebie doświadczenie przyda ci się na stanowisku, o które teraz się ubiegasz. Uwzględnij dodatkowe informacje o swoich mocnych stronach i zainteresowaniach. * Ponieważ oczekiwania firm się różnią, być może przed każdą rozmową kwalifikacyjną twoje CV będzie wymagało jakichś zmian.

Czy powinieneś przygotować CV, jeśli starasz się o pierwszą posadę w życiu? Oczywiście! Wiele rzeczy, którymi się zajmowałeś, pozwoliło ci nabyć cennego doświadczenia. Czy masz jakieś hobby? Może lubisz majsterkować albo pasjonuje cię naprawa starych samochodów? Warto o tym wspomnieć. Czy udzielałeś się jako wolontariusz? Napisz, co robiłeś jako ochotnik i jakie cele osiągnąłeś (zobacz ramkę „Przykładowe CV dla osób starających się o pierwszą pracę”).

Jeżeli nie uda ci się umówić na spotkanie z potencjalnym pracodawcą, pozostaw swoją wizytówkę. Może to być kartonik o wymiarach na przykład 10 na 15 centymetrów z imieniem i nazwiskiem, adresem zamieszkania, numerem telefonu, adresem e-mailowym oraz krótkim opisem posiadanych umiejętności i dokonań zawodowych. Gdybyś uznał za stosowne, na odwrocie zamieść zdjęcie, na którym jesteś sam lub z rodziną.  Rozprowadź takie wizytówki wśród osób mogących ci pomóc i poproś je o wręczanie ich każdemu, kto miałby dla ciebie pracę. Może w ten sposób uda ci się umówić na rozmowę kwalifikacyjną i znaleźć posadę!

Z dobrze opracowanym życiorysem będziesz czuł się pewniej. Nigel mówi: „Napisanie CV pomaga uporządkować myśli i cele. Dodaje wiary we własne siły i przygotowuje na pytania, które mogą paść w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej” (zobacz ramkę na stronie 7).

Starannie się przygotuj do rozmowy kwalifikacyjnej

Jak się przygotować do takiej rozmowy? Warto dowiedzieć się czegoś o firmie, w której chciałbyś się zatrudnić. Im więcej o niej wiesz, tym lepsze zrobisz wrażenie. Zdobycie takich informacji pomoże ci też ustalić, czy firma rzeczywiście oferuje etat, jakiego szukasz, i czy naprawdę chcesz się z nią związać.

Przemyśl także, co na siebie włożysz. Twoje ubranie powinno być czyste i schludne również wtedy, gdy chcesz się zatrudnić jako pracownik fizyczny. Porządny wygląd informuje, że dbasz o siebie i zapewne będziesz dbał o pracę. Gdy starasz się o etat w biurze, wybierz skromny strój przyjęty w biznesie. Nigel radzi: „Przyszykuj ubranie zawczasu, abyś nie wpadł w panikę ani dodatkowo się nie stresował przed samym spotkaniem”.

Zdaniem Nigela na rozmowę warto dotrzeć około kwadransa przed umówioną godziną. Oczywiście przychodzenie zbyt wcześnie nie jest rozsądne. Ale spóźnienie się może pogrzebać twoje szanse. Specjaliści twierdzą, że decydujące znaczenie mają pierwsze trzy sekundy spotkania. W tej krótkiej chwili pracodawca ocenia twój wygląd i postawę, co w dużym stopniu wpływa na opinię, jaką wyrobi sobie na twój temat. Spóźniając się, zrobisz bardzo złe wrażenie — i nie da się już tego odwrócić.

Ponadto pamiętaj, że osoba odpowiedzialna za rekrutację nie jest twoim wrogiem. Zapewne ona też starała się kiedyś o posadę i wie, jak się czujesz. Może sama jest spięta, bo nie ma doświadczenia w przeprowadzaniu takich rozmów. A jeśli rozmawiasz bezpośrednio z pracodawcą, ma on świadomość, że wybór niewłaściwego kandydata może go wiele kosztować.

 Po wejściu uśmiechnij się i wymień z rozmówcą mocny uścisk dłoni, jeśli taka forma przywitania jest przyjęta. Podczas rozmowy staraj się koncentrować na tym, czego pracodawca od ciebie oczekuje i co ty masz do zaoferowania. Nigel przestrzega też: „Nie wierć się ani nie przyjmuj niedbałej pozycji — właściwa postawa świadczy o pewności siebie. Nie zachowuj się zbyt swobodnie i unikaj gadatliwości. Pod żadnym pozorem nie używaj wulgaryzmów. Nie krytykuj byłych pracodawców ani współpracowników. Gdybyś to zrobił, rozmówcy prawdopodobnie nasunie się wniosek, że do tej pracy także będziesz miał negatywny stosunek”.

Poza tym specjaliści zalecają: Utrzymuj kontakt wzrokowy, wykonuj naturalne gesty, mów wyraźnie. Wypowiadaj się zwięźle i uczciwie oraz sam zadawaj pytania mające związek z działalnością firmy i ewentualnym stanowiskiem. Jeżeli na koniec rozmowy stwierdzisz, że ta posada ci odpowiada, poproś o nią. Będzie to świadczyć o twoim zapale do pracy.

Niewykluczone, że korzystając z tych wskazówek, wkrótce znajdziesz pracę. A co powinieneś zrobić, by jej nie stracić?

[Przypis]

[Ramka i ilustracja na stronie 6]

Przykładowe CV dla osób starających się o pierwszą pracę

Imię i nazwisko:

Adres:

Telefon i e-mail:

Rok i miejsce urodzenia:

Stan cywilny:

Cel: Praca na linii produkcyjnej.

Wykształcenie: W roku 2004 ukończone technikum mechaniczne.

Kursy i szkolenia: Kurs języka angielskiego, kurs komputerowy, kółko matematyczne, zajęcia w warsztacie stolarskim.

Kwalifikacje i umiejętności praktyczne: Zdolności manualne. Regularna kontrola i naprawa samochodu ojca. Własnoręczne wykonanie w domowym warsztacie drewnianych krzeseł i stołu, z wykorzystaniem posiadanej wiedzy matematycznej. Ochotnicza praca na budowie przy robotach dekarskich. Obsługa większości typów komputerów i łatwość przyswajania sobie nowych programów komputerowych.

Dodatkowe informacje: Sumienny (tylko dwa dni nieobecności w ostatniej klasie szkoły), uczciwy (zwrot znalezionego portfela z pieniędzmi), otwarty (regularny udział w pracy społecznej i pomoc osobom starszym). Zainteresowania: koszykówka, mechanika samochodowa i stolarka.

Referencje: Dostępne na życzenie. *

[Przypis]

[Ramka i ilustracja na stronie 7]

Pytania często zadawane podczas rozmów kwalifikacyjnych

❑ Dlaczego ubiega się pan o ten etat?

❑ Dlaczego chce pan pracować w naszej firmie?

❑ Co pan wie o tej pracy/​firmie/​branży?

❑ Czy kiedyś pracował pan na podobnym stanowisku?

❑ Jakie urządzenia potrafi pan obsługiwać?

❑ Jakie ma pan doświadczenie w tej dziedzinie?

❑ Jakie pańskie umiejętności będą atutem na tym stanowisku?

❑ Proszę opowiedzieć o sobie.

❑ Proszę wymienić pięć cech, które najlepiej pana charakteryzują.

❑ Czy potrafi pan pracować w warunkach stresowych?

❑ Dlaczego pan odszedł z poprzedniej firmy?

❑ Dlaczego tak długo był pan bez pracy?

❑ Jaką opinię miał o panu wcześniejszy pracodawca?

❑ Jak często bywał pan na zwolnieniu?

❑ Jakie ma pan plany na przyszłość?

❑ Kiedy mógłby pan zacząć pracę w naszej firmie?

❑ Co pan uznaje za swoje najmocniejsze strony.

[Ramka i ilustracja na stronie 9]

Czy korzystać z usług internetowych agencji pracy?

W Stanach Zjednoczonych jeden z największych serwisów internetowych zajmujących się pośrednictwem pracy ma w swej bazie danych 17 milionów CV i około 800 000 ofert zatrudnienia. Jak wynika z ankiet, w niektórych krajach nawet 96 procent poszukujących pracy korzysta z Internetu. Jednak badania przeprowadzone wśród fachowców w 40 krajach wykazały, że z ich grona tylko 5 procent osób znalazło posadę przez Internet.

Zamieszczając swoje CV w sieci, docierasz do większej liczby pracodawców, ale zachowaj ostrożność, gdyż zarazem wzrasta też prawdopodobieństwo, że padniesz ofiarą oszustwa. Eksperci radzą, jak się tego strzec:

1. Zapoznaj się z zasadami ochrony danych osobowych obowiązującymi w internetowej agencji pracy, zanim wyślesz do niej swoje CV. Niektóre agencje sprzedają dane osobowe firmom zajmującym się marketingiem masowym albo innym zainteresowanym stronom.

2. Wyślij CV tylko do kilku serwisów, wyłącznie takich, które cieszą się dobrą opinią. To bardzo ważne, by chronić swoje dane osobowe przed użyciem ich w sposób niezgodny z przeznaczeniem. CV nigdy nie powinno zawierać informacji, które mogłyby zostać wykorzystane do kradzieży twojej tożsamości, co przysporzyłoby ci niekończących się kłopotów finansowych. Na przykład pracodawca nie musi znać numeru twojego rachunku bankowego ani karty kredytowej.

3. Uważaj na ogólnikowe oferty pracy. Pam Dixon z organizacji konsumenckiej World Privacy Forum zauważyła, że zazwyczaj im więcej ogólników zawiera oferta, tym mniej jest wiarygodna. „Na stwierdzenia w rodzaju ‚Mamy tysiące etatów’ albo ‚Współpracujemy z poważnymi firmami’ powinniśmy reagować jak na czerwone światło” — ostrzega. „Podejrzenia powinna też wzbudzić prośba o ponowne wysłanie CV”.

Pamiętaj, że nawet najbardziej godne zaufania internetowe agencje pracy nie mają wpływu na to, co się stanie z twoim CV, gdy zostanie ono skopiowane przez potencjalnego pracodawcę lub jeszcze kogoś innego.

[Ilustracja na stronie 5]

PRACA

Przygotuj się do rozmowy

Umiejętnie przygotuj CV

Bądź elastyczny

Odkryj ukryty rynek pracy

Bądź zorganizowany

[Ilustracja na stronie 7]

Szukanie pracy wymaga skrupulatności i cierpliwości

[Ilustracja na stronie 8]

Podczas rozmowy kwalifikacyjnej bądź rzeczowy