„Oczywiście, że o tym myślę [o konsekwencjach stosowania środków steroidowych] (...) Jak długo będę żył? (...) Co mi tam — teraz po prostu chcę brać” (John, ciężarowiec).

CZY jesteś niezadowolony ze swego wyglądu? Chłopcy często chcieliby mieć muskulaturę jak sławni kulturyści, a dziewczęta figurę top modelki. Niektórzy zaangażowali się w sport i bardzo chcą być coraz silniejsi i szybsi.

Jeśli i ty masz podobne marzenia, to być może zastanawiasz się nad tym, czy nie zacząć używać jakichś specjalnych środków. Niektórzy zachwalają różne pigułki i płyny, mające pomagać sportowcom szybko osiągnąć lepsze wyniki. Według czasopisma American Academy of Family Physicians w USA „około miliona nastolatków w wieku od 12 do 17 lat przyjmowało niebezpieczne suplementy dietetyczne i leki zwiększające wydolność organizmu”.

Najpopularniejsze środki dopingujące to steroidy (sterydy) anaboliczne. Co to za substancje? Dlaczego ludzie je stosują? I jak oprzeć się tej pokusie?

Wspomaganie natury

Jak wyjaśnia publikacja amerykańskiego Departamentu Zdrowia i Opieki Społecznej, „steroidy anaboliczne to powszechnie stosowana nazwa syntetycznych substancji pokrewnych męskim hormonom płciowym (androgenom). Wspomagają one wzrost mięśni szkieletowych (działanie anaboliczne) i rozwój cech płciowych u mężczyzn”. W czasie dojrzewania dokładnie zaprogramowany wzrost poziomu androgenów w organizmie wywołuje zmiany, w wyniku których chłopiec staje się mężczyzną (Psalm 139:15, 16).

Syntetyczne steroidy po raz pierwszy wytworzono w latach trzydziestych XX wieku, by je podawać mężczyznom, których organizmy nie produkowały tych hormonów w wystarczającej ilości. Dzisiaj wykorzystuje się je jako lek przeciwdziałający wyniszczeniu organizmu przez AIDS oraz inne choroby. Jednakże steroidy zyskały zwolenników także  wśród osób niemających problemów zdrowotnych. W latach pięćdziesiątych zaczęły być dostępne na czarnym rynku, a ambitni sportowcy uznali je za idealne środki dopingujące.

Ale po sterydy sięgają nie tylko sportowcy. Według badań opublikowanych w czasopiśmie medycznym Pediatrics w USA przyjmuje je prawie 3 procent chłopców i dziewcząt w wieku od 9 do 13 lat. Doktor Nora D. Volkow, kierownik amerykańskiego Państwowego Instytutu do spraw Uzależnień, powiedziała na posiedzeniu pewnej komisji Kongresu, że w roku 2004 „jakieś 79 000 uczniów starszych klas szkół średnich [przyznało się] (...) do używania sterydów anabolicznych w ciągu poprzedniego roku”. Podobnie jest w Wielkiej Brytanii. Jak podaje magazyn New Statesman, „w roku 2003 w Merseyside i Cheshire największą grupę nowych uczestników programu wymiany igieł stanowiły osoby stosujące steroidy. Po raz pierwszy było ich więcej niż uzależnionych od heroiny”. *

Czym kuszą sterydy?

Dlaczego coraz więcej osób nadużywa sterydów? Między innymi dlatego, że sportowcy odnoszący sukcesy mogą stać się sławni i bardzo bogaci. A sterydy wydają się drogą na skróty do tego celu. Pewien znany trener tak podsumował postawę większości sportowców: „Być może ‚zwycięstwo to nie wszystko’ — ale tylko ono się liczy”. Wspomniana wcześniej Nora Volkow zauważyła: „W społeczeństwie dominuje dziś bardzo destruktywny pogląd, że większe jest lepsze, a najważniejsze jest to, by znaleźć się na szczycie, nieważne jakim sposobem”.

Te smutne wnioski zdaje się potwierdzać ankieta przeprowadzona przez Boba Goldmana, specjalistę w zakresie medycyny sportowej. Zapytał on młodych sportowców, czy przyjmowaliby któryś z zakazanych środków dopingujących, gdyby wiedzieli, że nie zostaną na tym przyłapani, będą wygrywać wszystkie zawody w ciągu następnych pięciu lat, a potem umrą w wyniku skutków ubocznych. Ponad połowa respondentów odpowiedziała twierdząco.

Nawet jeśli nie jesteś zdecydowany dążyć do sukcesu za wszelką cenę, stosowanie sterydów może ci się wydawać dobrym rozwiązaniem. Dlaczego? Jak mówi Nora Volkow, „ludzie sięgają po steroidy, ponieważ pod niejednym względem poprawiają one sprawność organizmu oraz wygląd”. A w wielu kulturach wygląd uchodzi dziś za rzecz najważniejszą. Harrisson Pope, profesor psychiatrii na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Harvarda, powiedział: „Miliony mężczyzn zmaga się ze wstydem, zakłopotaniem i brakiem pewności siebie z powodu przywiązywania zbyt dużej wagi do wyglądu fizycznego”. Dzięki sterydom młodzi ludzie mają szansę ukryć swą niepewność pod modną muskulaturą.

Z podobnych względów sterydy kuszą także dziewczęta. Profesor Charles Yesalis z Uniwersytetu Stanowego w Pensylwanii, specjalista w zakresie zdrowia i rozwoju człowieka, stwierdził, że „w latach dziewięćdziesiątych znacząco wzrosła liczba kobiet nadużywających sterydów, a teraz jest ich więcej niż kiedykolwiek”. Niektóre nastolatki uprawiające sport biorą sterydy, by stać się silniejsze i szybsze.  Jednak większość dziewczyn najwyraźniej ma nadzieję, że dzięki tym środkom upodobnią się do szczupłych, wysportowanych modelek czy gwiazd kina. Zdaniem Jeffa Hoergera z Uniwersytetu Rutgersa w New Jersey „młode kobiety uważają to raczej za metodę kontroli wagi i pozbywania się zbędnej tkanki tłuszczowej”.

Weź pod uwagę ryzyko

Każdy, kto myśli o używaniu sterydów, choć nie ma ku temu wskazań medycznych, powinien wziąć pod uwagę pewne fakty. U stosujących te środki nawet przez krótki czas zwiększa się ryzyko wystąpienia zawału, niewydolności wątroby lub nerek, a nawet poważnych problemów psychicznych. Kobietom grożą zaburzenia cyklu menstruacyjnego, wzrost owłosienia ciała, łysienie typu męskiego i trwałe obniżenie głosu. Z kolei u mężczyzn pojawia się czasem nadmierny rozwój gruczołów sutkowych i zmniejszenie jąder. U obu płci zaobserwowano także napady agresji. Ponadto, jak na ironię, sterydy mogą u nastolatków zahamować wzrost.

Osoby pragnące się podobać Bogu zapewne wezmą też pod uwagę zasady biblijne. Pismo Święte wyraźnie mówi, że życie to dar od Jehowy (Dzieje 17:25). A według przytoczonych powyżej faktów młody człowiek, który nadużywa sterydów, może zrujnować sobie zdrowie. Warto więc zastanowić się nad następującym pytaniem: „Czy okazywałbym wdzięczność Jehowie za dar, jakim jest moje zdumiewające ciało, gdybym zażywał substancje mogące je zniszczyć?” (Psalm 139:14).

Trzeba też pamiętać o tym, że osoby biorące sterydy łatwiej wpadają w gniew. A mądry król Salomon zauważył: „Skłonny do złości popełnia niejeden występek” (Przysłów 29:22). Apostoł Paweł ostrzegł, że kto pozwala, by gniew stał się jego dominującą cechą, ‛nie odziedziczy królestwa Bożego’ (Galatów 5:19-21). Czy więc warto ryzykować dla jakichś krótkotrwałych korzyści?

Niektórzy sięgają po sterydy, by polepszyć swe wyniki sportowe. Ale Biblia wymaga, byśmy ‛we wszystkim postępowali uczciwie’ (Hebrajczyków 13:18). Czy osiąganie sukcesów dzięki niedozwolonemu dopingowi jest uczciwe wobec innych sportowców? A co z uczciwością wobec siebie samego?

Pamiętaj, że chociaż koledzy i koleżanki mogą cię osądzać na podstawie twojego wyglądu czy osiągnięć, to Jehowa patrzy na ludzi inaczej. Dla Niego powierzchowność nie jest miernikiem czyjejś wartości. Na króla Izraela wybrał Dawida, a nie jego przystojniejszego brata, o którym powiedział Samuelowi: „Nie patrz na jego wygląd ani na jego wysoki wzrost, bo go odrzuciłem. Albowiem nie tak widzi człowiek, jak widzi Bóg, gdyż człowiek widzi to, co się jawi oczom, lecz Jehowa widzi, jakie jest serce” (1 Samuela 16:7).

Bez względu na to, czy służysz Jehowie, czy nie, postąpisz mądrze, opierając się pokusie używania sterydów. Członek pewnej drużyny futbolowej jednego z amerykańskich college’ów powiedział: „Jeśli chcesz trzymać się z dala od sterydów, uważaj, z kim się zadajesz. Żadne ‚korzyści’ nie są warte tego ryzyka”.

[Przypis]

[Ilustracja na stronie 20]

Niektóre młode kobiety biorą sterydy, by poprawić figurę