Biblijny punkt widzenia
Czy nauka zaprzecza Księdze Rodzaju?
WIELU twierdzi, że nauka zaprzecza biblijnej relacji o stwarzaniu. Ale w rzeczywistości przeczy tylko poglądom tak zwanych chrześcijańskich fundamentalistów. Niektórzy z nich błędnie utrzymują, iż według Biblii wszystkie materialne dzieła stwórcze powstały jakieś 10 000 lat temu w ciągu sześciu 24-godzinnych dni.
Tymczasem Biblia nie popiera takiego stanowiska. Gdyby było inaczej, sporo odkryć naukowych dokonanych w ostatnim stuleciu zdyskredytowałoby tę Księgę. Dokładna analiza jej tekstu nie ujawnia jednak żadnej sprzeczności z uznanymi faktami naukowymi. Dlatego też Świadkowie Jehowy nie zgadzają się z wieloma kreacjonistami i innymi „chrześcijańskimi” fundamentalistami. A czego naprawdę uczy Pismo Święte?
Kiedy nastąpił „początek”?
Księgę Rodzaju otwierają proste, dobitne słowa: „Na początku Bóg stworzył niebiosa i ziemię” (Rodzaju 1:1). Bibliści są zgodni co do tego, że przedstawione tu działanie Boga należy odróżnić od Jego działań podjętych w czasie dni stwarzania, opisanych od wersetu trzeciego. Ma to niebagatelne znaczenie. Ze wstępnych słów Biblii wynika, że zanim rozpoczęły się dni stwarzania, wszechświat, łącznie z naszą planetą, Ziemią, istniał już przez nieokreślony czas.
Geolodzy szacują wiek Ziemi mniej więcej na 4 miliardy lat, a według astronomów wszechświat może liczyć nawet 15 miliardów lat. Czy odkrycia te — bądź ich ewentualne przyszłe modyfikacje — zaprzeczają Księdze Rodzaju 1:1? Nie. Biblia nie precyzuje wieku „niebios i ziemi”. Nauka nie zaprzecza więc relacji biblijnej.
Ile trwały dni stwarzania?
A co powiedzieć o długości dni stwarzania? Czy były to okresy 24-godzinne? Niektórzy uważają, że skoro Mojżesz, pisarz Księgi Rodzaju, powiązał cotygodniowy sabat z dniem, który nastąpił po sześciu dniach stwarzania, to każdy z nich również musiał trwać literalną dobę (Wyjścia 20:11). Ale czy tekst Księgi Rodzaju pozwala wysnuć taki wniosek?
Absolutnie nie. Hebrajski wyraz tłumaczony na „dzień” może oznaczać różne odcinki czasu, nie tylko 24-godzinne. Na przykład, podsumowując relację o stwarzaniu, Mojżesz określił wszystkie sześć dni stwórczych mianem jednego dnia (Rodzaju 2:4). Poza tym w pierwszym dniu „Bóg zaczął nazywać światło Dniem, ciemność zaś nazwał Nocą” (Rodzaju 1:5). W tym wypadku słowo „dzień” odnosi się jedynie do części okresu 24-godzinnego. Pismo Święte nie daje więc podstaw do twierdzenia, że każdy z dni stwarzania obejmował literalne 24 godziny.
Jak długo więc te dni trwały? Sformułowania użyte w pierwszych dwóch rozdziałach Księgi Rodzaju wskazują na bardzo długie okresy.
Stopniowe pojawianie się dzieł stwórczych
Mojżesz sporządził swoje sprawozdanie po hebrajsku i napisał je z punktu widzenia ziemskiego obserwatora. Jeśli oprócz tych dwóch istotnych faktów uwzględni się, że wszechświat już istniał, gdy rozpoczęły się „dni” (czyli okresy) stwarzania, pozwoli to rozstrzygnąć większość kontrowersji wokół biblijnej relacji. Dlaczego tak mówimy?
Z dokładnej analizy Księgi Rodzaju wynika, że działania rozpoczęte w jednym „dniu” nie musiały się zakończyć przed nastaniem drugiego — mogły trwać nawet kilka „dni”. Zanim na przykład zaczął się pierwszy „dzień”, światło z już istniejącego Słońca nie docierało na Ziemię prawdopodobnie ze względu na grubą warstwę chmur (Hioba 38:9). W pierwszym „dniu” bariera ta zaczęła zanikać, dzięki czemu rozproszone światło mogło przedostać się przez atmosferę. *
Rodzaju 1:14-16). Wszystko to działo się stopniowo.
W drugim „dniu” atmosfera najwidoczniej dalej nabierała przejrzystości, tak iż między gęstymi chmurami (unoszącymi się w górze) a morzami (na dole) zaczęła powstawać wolna przestrzeń. W czwartym „dniu” atmosfera tak dalece się oczyściła, że „w przestworzu niebios” pojawiły się — czyli stały się widoczne z Ziemi — Słońce i Księżyc (Według Biblii w piątym „dniu”, gdy atmosfera była jeszcze czystsza, zaczęły się pojawiać stworzenia latające. W języku hebrajskim określenie to może odnosić się do owadów oraz zwierząt wyposażonych w błony lotne. Ale w szóstym „dniu” Bóg nadal „kształtował z ziemi wszelkie dzikie zwierzę polne i wszelkie latające stworzenie niebios” (Rodzaju 2:19).
Jak więc widać, język Biblii dopuszcza taką możliwość, że w każdym „dniu”, czyli okresie stwórczym, pewne doniosłe wydarzenia następowały powoli, a nie nagle. Niektóre mogły trwać nawet kilka „dni”.
„Według ich rodzajów”
Czy stopniowe pojawianie się roślin i zwierząt oznacza, że Bóg posłużył się ewolucją, by powstała ogromna różnorodność form życia? Nie. Pismo Święte jasno mówi, iż Bóg stworzył wszystkie podstawowe „rodzaje” fauny i flory (Rodzaju 1:11, 12, 20-25). Czy wyposażył te pierwotne „rodzaje” w zdolność adaptacji do zmieniających się warunków? I co determinuje granice „rodzajów”? Biblia się na ten temat nie wypowiada. Oznajmia jednak, że od żywych stworzeń „według ich rodzajów zaroiły się wody” (Rodzaju 1:21). Słowa te sugerują, że w obrębie „rodzaju” mogą zajść jedynie ograniczone zmiany. Zarówno zapis kopalny, jak i współczesne badania przemawiają za tym, że mimo upływu bardzo długiego czasu podstawowe kategorie roślin i zwierząt niewiele się zmieniły.
W przeciwieństwie do twierdzeń niektórych fundamentalistów Księga Rodzaju wcale nie uczy, jakoby wszechświat, łącznie z Ziemią i wszystkimi żywymi tworami, powstał w ciągu krótkiego okresu w stosunkowo niedalekiej przeszłości. Biblijny opis stworzenia wszechświata i pojawienia się życia na Ziemi harmonizuje z wieloma niedawnymi odkryciami naukowymi.
Ze względu na osobiste poglądy sporo naukowców odrzuca biblijne wyjaśnienie, że wszystko stworzył Bóg. Co ciekawe jednak, w Księdze Rodzaju Mojżesz napisał, że wszechświat miał początek i że życie pojawiało się etapami, stopniowo, w ciągu pewnych odcinków czasu. Skąd Mojżesz, żyjący jakieś 3500 lat temu, miał wiedzę zgodną z obecnymi odkryciami naukowymi? Istnieje tylko jedno logiczne wyjaśnienie: Źródłem tak rzetelnych informacji musiał być Ten, który dysponował mocą i mądrością potrzebną do stworzenia nieba i ziemi. Jeszcze większego znaczenia nabierają teraz słowa Pisma Świętego, iż jest ono „natchnione przez Boga” (2 Tymoteusza 3:16).
[Przypis]
^ ak. 14 W biblijnym opisie wydarzeń z pierwszego „dnia” występuje hebrajskie słowo ʼor (światło w sensie ogólnym), natomiast w opisie czwartego „dnia” słowo maʼòr (źródło światła).
CZY SIĘ NAD TYM ZASTANAWIAŁEŚ?
▪ Jak dawno temu Bóg stworzył wszechświat? (Rodzaju 1:1)
▪ Czy Ziemia powstała w ciągu sześciu 24-godzinnych dni? (Rodzaju 2:4)
▪ Jak wyjaśnić to, że relacja Mojżesza dotycząca powstania Ziemi jest dokładna pod względem naukowym? (2 Tymoteusza 3:16)
[Napis na stronie 19]
Księga Rodzaju nie uczy, jakoby wszechświat został stworzony w ciągu krótkiego okresu w stosunkowo niedalekiej przeszłości
[Napis na stronie 20]
„Na początku Bóg stworzył niebiosa i ziemię” (Rodzaju 1:1)
[Prawa własności do ilustracji, strona 18]
Wszechświat: IAC/RGO/David Malin Images
[Prawa własności do ilustracji, strona 20]
Zdjęcie: NASA