MEKONG to azjatycka rzeka płynąca po terytorium sześciu państw (niektórym z nich wyznacza granice). Odgrywa bardzo ważną rolę w życiu około 100 milionów ludzi należących do prawie 100 grup etnicznych. Rocznie w wodach Mekongu poławia się do 1,3 miliona ton ryb, czyli aż cztery razy więcej niż w Morzu Północnym. Mekong ma około 4500 kilometrów długości i jest najdłuższą rzeką w południowo-wschodniej Azji. A ponieważ płynie przez wiele krajów, ma też wiele nazw, z których najbardziej znana brzmi właśnie Mekong (po tajsku Mae Nam Khong).

Źródła Mekongu biją wysoko w Himalajach. W górnym biegu rzeka toczy się wartko, tworząc na zboczach kaskady i przedzierając się głębokimi wąwozami. Najpierw płynie przez Chiny, gdzie nosi nazwę Lancang Jiang; na kraj ten przypada prawie połowa jej długości. Opuszczając Chiny, Mekong znajduje się już znacznie niżej (o cztery i pół kilometra) niż na początku. W dalszym biegu spadek ten wynosi zaledwie pół kilometra, toteż później rzeka toczy swe wody o wiele spokojniej. Płynąc dalej, wyznacza granicę pomiędzy Laosem a Birmą i Laosem a Tajlandią. W Kambodży dzieli się na dwa główne ramiona, a następnie przecina południowy Wietnam i rozległą deltą uchodzi do Morza Południowochińskiego.

Pod koniec lat sześćdziesiątych XIX wieku Francuzi postanowili sprawdzić, czy żeglując w górę rzeki, można ją wykorzystać jako szlak wodny wiodący do Chin. Niestety, okazało się, że w pobliżu miasta Kratie (Kambodża) żeglugę uniemożliwiają progi rzeczne, a dalej — ciąg potężnych katarakt Khone (południowy Laos). Wodospad Khone znany jest z największego na świecie średniego przepływu wody, aż dwukrotnie większego niż przepływ mierzony przy wodospadzie Niagara (na granicy Kanady i USA).

Życiodajna rzeka

Mekong ma dla gospodarki południowo-wschodniej Azji ogromne znaczenie. Leżą nad nim dwa miasta stołeczne, a zarazem porty: Wientian, stolica Laosu, oraz Phnom Penh, stolica Kambodży. Końcowy odcinek rzeki znajduje się w Wietnamie. Mekong odgrywa w życiu tego kraju niezwykle istotną  rolę. Rozgałęzia się tutaj na siedem ramion, tworząc deltę o powierzchni przeszło 40 000 kilometrów kwadratowych. Łączna długość szlaków wodnych na obszarze delty wynosi jakieś 3200 kilometrów. Obfitość wód rzecznych wykorzystuje się do nawadniania upraw, w tym pól ryżowych; ponadto rzeka niesie cenny muł, wzbogacający glebę. Pozwala to rolnikom uzyskiwać rocznie aż trzy zbiory ryżu, stanowiącego tu podstawę wyżywienia. Jako eksporter ryżu Wietnam zajmuje drugie miejsce na świecie (po Tajlandii).

Mekong jest siedliskiem około 1200 gatunków ryb. Niektóre z nich, jak również krewetki, są hodowane. Od pewnej popularnej tutaj ryby z rodziny karpiowatych pochodzi nazwa kambodżańskiej jednostki monetarnej, riela. W wodach Mekongu żyje także pewien zagrożony gatunek z rodziny sumowatych: pangaz; ryby te mogą osiągać prawie trzy metry. W roku 2005 rybacy złowili okaz o wadze przeszło 290 kilogramów — podobno najcięższą rybę słodkowodną schwytaną dotychczas na świecie! W poważnym niebezpieczeństwie znalazł się też (przynajmniej w Mekongu) delfin krótkogłowy; badacze przypuszczają, że w rzece zostało niespełna 100 osobników.

Mekong — oprócz tego, że jest spiżarnią dla milionów — stanowi ważny szlak wodny, po którym pływają jednostki wszelkiego rodzaju: od małych łódek pasażerskich przez nieco większe barki towarowe po transportowce, odbywające kursy na ocean i z powrotem. Poza tym jest atrakcyjny dla turystów, którzy często podróżują w górę rzeki powyżej wodospadu Khone, by zwiedzić Wientian — miasto znane z kanałów, pagód i domów na palach, od stuleci odgrywające rolę centrum handlu, polityki i religii. Z Wientianu można się wybrać jeszcze dalej w górę rzeki, do zabytkowego Luang Prabang. Port ten przez wieki był stolicą rozległego państwa, a przez pewien okres (obejmujący też schyłek panowania francuskiego) — rezydencją króla Laosu. W dalszym ciągu dominuje tutaj charakterystyczna atmosfera francuskich kolonii.

W ostatnich latach w związku z Mekongiem nasilają się zjawiska budzące niepokój, takie jak niewłaściwe metody połowu ryb, wycinanie lasów i budowa gigantycznych zapór wodnych. Mogłoby się zdawać, że sprawy wymknęły się spod kontroli. Ale sytuacja nie jest beznadziejna.

Jak wynika z Biblii, już wkrótce nasz kochający Stwórca za pośrednictwem swego Królestwa dokona na ziemi istotnych zmian (Daniela 2:44; 7:13, 14; Mateusza 6:10). Ten doskonały rząd Boży doprowadzi całą ziemię do kwitnącego stanu. W poetyckim opisie radości, która wtedy zapanuje, „rzeki klaszczą w dłonie” (Psalm 98:7-9). W owacji tej niewątpliwie będzie też uczestniczyć potężny Mekong!

[Mapa na stronie 24]

[Patrz publikacja]

CHINY

BIRMA

LAOS

TAJLANDIA

KAMBODŻA

WIETNAM

Mekong

[Ilustracja na stronie 24]

Pola ryżowe w delcie Mekongu

[Ilustracja na stronie 24]

W Mekongu żyje około 1200 gatunków ryb

[Ilustracja na stronie 25]

Pływający bazar w Wietnamie

[Prawa własności do ilustracji, strona 24]

Pola ryżowe: ©Jordi Camí/​age fotostock; łowienie ryb: ©Stuart Pearce/​World Pictures/​age fotostock; tło: © Chris Sattlberger/​Panos Pictures

[Prawa własności do ilustracji, strona 25]

Bazar: ©Lorne Resnick/​age fotostock; kobieta: ©Stuart Pearce/​World Pictures/​age fotostock