MAŁPY prawdopodobnie kojarzą ci się z tropikami. Strefę umiarkowaną zamieszkuje niewiele gatunków tych zwierząt. Istnieją jednak godne uwagi wyjątki.

W wysokich górach Atlas w północnej Afryce, gdzie zimą dość często pada śnieg, w lasach cedrowych i dębowych żyją nieduże stada magotów — bezogonowych małp z rodziny makaków. Odizolowaną grupę ich krewniaków można spotkać 300 kilometrów na północ, na Skale Gibraltarskiej, wysuniętym daleko na południe krańcu Europy.

Jak tę zagadkę próbują wyjaśnić przyrodnicy? Część z nich uważa, że w dalekiej przeszłości małpy zasiedlały też inne obszary Europy i że te z Gibraltaru są jedyną populacją, jaka przetrwała. Zdaniem niektórych przywieźli je tu arabscy lub brytyjscy kolonizatorzy. Według legendy zwierzęta te przekroczyły wąską cieśninę dzielącą Europę od Afryki dawno zaginionym podziemnym tunelem. Bez względu na to, skąd się wzięły, są jedynymi małpami w Europie żyjącymi na swobodzie.

Magoty zamieszkują lasy sosnowe pokrywające górne partie Skały Gibraltarskiej. Chociaż jest ich tylko około stu, stały się „najpopularniejszymi mieszkańcami półwyspu” — przyznaje Międzynarodowa Liga Ochrony Naczelnych. *

Ponieważ każdego roku Gibraltar odwiedza siedem milionów turystów, psotne magoty mają pod dostatkiem pożywienia. Choć karmią się dziko rosnącymi roślinami, nauczyły się żebrać o jedzenie, a nawet wykradać je turystom. W owoce i warzywa zaopatrują je również lokalne władze.

Oprócz zabiegania o jedzenie małpy zajmują się świadczeniem sobie nawzajem usług pielęgnacyjnych, na co poświęcają jedną piątą czasu. Zarówno samce jak i samice dbają o młode i się z nimi bawią. Żyją w zwartych grupach, co niekiedy prowadzi do konfrontacji. Starsze osobniki odstraszają młodsze groźbami i krzykiem, ale mają też oryginalny zwyczaj szczękania zębami, który najwyraźniej je uspokaja.

Pojawienie się małp na Gibraltarze wciąż pozostaje zagadką, jednak te towarzyskie zwierzęta dodają swoistego uroku wapiennemu cyplowi, który strzeże wejścia do Morza Śródziemnego. Bez nich Gibraltar nie byłby taki sam.

[Przypis]