OD NASZEGO KORESPONDENTA Z ROSJI

W pogodny zimowy dzień daleko na wschodzie Rosji potężny kot biegnie po skrzącym się śniegu. Ucieka przed śmigłowcem. Kiedy z maszyny wychyla się człowiek ze sztucerem, tygrys wskakuje na drzewo i wydaje ostrzegawczy ryk. Pada strzał. Śmigłowiec ląduje, a kilka osób ostrożnie zbliża się do powalonego zwierzęcia.

CZY to kłusownicy? Nie, to naukowcy używający nabojów usypiających. Chcą dowiedzieć się czegoś więcej o jednym z najbardziej zagrożonych zwierząt świata, nieuchwytnym tygrysie syberyjskim *.

Imponujący drapieżnik

Dawniej tygrysy syberyjskie żyły w Korei, północnych Chinach, Mongolii i Rosji (gdzie ich terytorium sięgało na zachód aż po Bajkał). Ale w XX wieku ich liczebność bardzo zmalała. Ostatnią ostoją tych pięknych kotów są trudno dostępne góry na północ od Władywostoku, leżącego nad Morzem Japońskim.

Tygrysy świetnie się rozpoznają po zapachu. W okresie godowym samce wyszukują samice właśnie za pomocą węchu. W jednym miocie jest zwykle dwoje, troje młodych. Zaraz po urodzeniu tygryski syberyjskie są ślepe i bardzo ruchliwe. W odróżnieniu od kociąt domowych nie mruczą, lecz cicho warczą. Przez pięć do sześciu miesięcy karmią się mlekiem, a następnie zaczynają jeść mięso. Początkowo towarzyszą w łowach matce, a pierwsze próby samodzielnych polowań podejmują, gdy mają jakieś półtora roku. Pod opieką matki pozostają zwykle do ukończenia drugiego roku życia; potem uniezależniają się i obejmują w posiadanie własne terytoria.

Na wolności niektóre tygrysy syberyjskie osiągają imponujące rozmiary.  Samce mogą ważyć 300 kilogramów i mieć 3 metry długości (razem z ogonem). Tygrysy syberyjskie są świetnie przystosowane do znoszenia mrozu i śniegu. Chroni je grube futro, pokrywające również masywne łapy, podobne do rakiet śnieżnych.

Ich sierść jest pomarańczowa w czarne pręgi. Po tych pręgach, niepowtarzalnych u każdego osobnika, można odróżnić jednego tygrysa od drugiego, tak jak ludzi da się odróżnić po liniach papilarnych. Dzięki temu umaszczeniu niełatwo dostrzec w lesie tygrysa, który zastygł w bezruchu. Co innego zimą, gdy zwierzę znajduje się na otwartej przestrzeni: jest wtedy wyraźnie widoczne na tle śniegu. Okoliczność tę wykorzystuje jego jedyny wróg, człowiek.

Zagrożony wymarciem

Żeby przeżyć, tygrys syberyjski musi polować na duże zwierzęta, między innymi na jelenie, sarny i dziki. Ale na dziewiczych terenach wschodniej Syberii coraz trudniej o taką zdobycz. Obszar lasu wielkości około 1000 kilometrów kwadratowych zapewnia dosyć pożywienia zaledwie czterem, pięciu tygrysom. Jeśli więc te drapieżniki mają przetrwać na swobodzie, muszą mieć wystarczająco duże terytoria.

Przez wieki nieprzebyta tajga syberyjska stanowiła dla tygrysów idealne siedlisko, ponieważ człowiek rzadko się tam zapuszczał, a oprócz człowieka nikt nie zagrażał ich egzystencji. Niestety, ostatnio zagraniczne firmy drzewne ogołociły z drzew sporą część tego obszaru.

Wraz z lasami zniknęły stamtąd jelenie, sarny i dziki, a w rezultacie — tygrysy syberyjskie. Żeby zahamować gwałtowne zmniejszanie się ich liczby, rząd rosyjski na rozległych obszarach utworzył rezerwaty, takie jak Rezerwat Sichotealiński. Jednak gdy tygrysy znajdą się poza obrębem terenów chronionych, łatwo padają łupem kłusowników, którzy dostarczają swój towar handlarzom egzotycznych pamiątek. Skóry, zęby, pazury i kości (także młodych osobników) są bardzo drogie.

Na ratunek tygrysom

Aby ocalić tygrysy syberyjskie, podejmuje się wiele starań, często z inicjatywy miejscowej ludności. W rezultacie ich populacja nieco się zwiększyła. Spis z 2005 roku wykazał, że na Syberii żyje jakieś 430—540 tygrysów.

Z drugiej strony te dzikie koty dość dobrze znoszą pobyt w ogrodzie zoologicznym i potrafią się tam rozmnażać. We wszystkich ogrodach zoologicznych świata żyje ich przeszło 500. Czy nie można by ich stopniowo wypuszczać na swobodę? Zoolodzy nie są przekonani co do celowości takich działań. Ktoś słusznie zauważył: „Nie ma sensu wypuszczać zwierzęcia na wolność, jeśli nie będzie tam miało odpowiednich warunków”.

Wszystko, co żyje — w tym również wielkie koty — stanowi dowód mądrości i mocy Boga, który życzliwie troszczy się o każde swoje stworzenie (Psalm 104:10, 11, 21, 22). Wielu ludzi ceniących dzieło Stwórcy żywi przekonanie, że nadejdą czasy, gdy tygrys syberyjski nie będzie zagrożony wyginięciem.

[Przypis]

[Ramka i ilustracja na stronach 16, 17]

NAJWIĘKSZY KOT

Jeszcze większy od tygrysa syberyjskiego jest lygrys, krzyżówka lwa z tygrysicą. Lygrysy mogą osiągać przeszło 3 metry długości i ważyć nawet po pół tony. Przychodzą na świat w ogrodach zoologicznych — na wolności raczej się ich nie spotyka.

[Prawa własności do ilustracji, strona 16]

U góry: © photodisc/​age fotostock; u dołu: Hobbs, dzięki uprzejmości Sierra Safari Zoo, Reno, NV