CZY nie odnosisz wrażenia, że rodzice nie rozumieją twoich szkolnych stresów? Może mówią, że przecież nie masz kredytu do spłacania, rodziny na utrzymaniu ani wymagającego szefa. Tobie jednak wydaje się, że naciski, którym musisz stawić czoła w szkole, wcale nie są mniejsze, wprost przeciwnie — może nawet większe.

Już sama droga do szkoły lub z powrotem może być stresująca. „W szkolnym autobusie często dochodziło do bójek” — opowiada Tara z USA. „Kierowca się zatrzymywał i wszyscy musieliśmy wysiąść. Spóźnialiśmy się na lekcje pół godziny albo i więcej”.

Czy gdy już dotrzesz do szkoły, napięcie opada? Skądże! Być może masz podobne przeżycia, jak osoby, których wypowiedzi zacytowano poniżej.

Presja ze strony nauczycieli.

„Nauczyciele dają do zrozumienia, że powinnam być świetną uczennicą, mieć najlepsze oceny. Czuję presję, by spełnić ich oczekiwania” (Sandra z Fidżi).

„Na uczniów, zwłaszcza zdolnych, wywierane są naciski, by się wybili ponad innych. Mają usilnie dążyć do sukcesu” (April z USA).

„Nawet jeżeli wyznaczasz sobie w życiu wartościowe cele, nauczyciele potrafią dać ci odczuć, że jesteś do niczego, bo nie masz takich aspiracji, jakich oni by się po tobie spodziewali” (Naomi z USA).

Jak wpływa na ciebie presja ze strony nauczycieli?

  Presja ze strony rówieśników.

„W szkole średniej koledzy mają więcej luzu i są bardziej zbuntowani. Jeżeli z nimi nie trzymasz, nie jesteś cool” (Kevin z USA).

„Alkohol i seks to pokusy, z którymi spotykam się na co dzień. Czasami trudno się im opierać” (Aaron z Nowej Zelandii).

„Mam 12 lat i najbardziej stresuję się tym, że w szkole wszyscy namawiają mnie, bym zaczęła z kimś chodzić. Każdy pyta: ‚Długo jeszcze zamierzasz być sama?’” (Alexandria z USA).

„Koniecznie chciano mnie umówić z pewnym chłopakiem. Gdy się nie zgodziłam, przyczepiono mi etykietkę lesbijki. Miałam wtedy zaledwie 10 lat!” (Christa z Australii).

Jak wpływa na ciebie presja ze strony rówieśników?

Obawa, jak koledzy zareagują na twoje przekonania religijne.

„Trudno jest powiedzieć kolegom o swoich przekonaniach religijnych, bo nie wiesz, co sobie o tobie pomyślą. Martwisz się, czy nie wezmą cię za dziwaczkę” (Carol z Hawajów).

„W gimnazjum i w szkole średniej na porządku dziennym są narkotyki, seks i alkohol. Jeśli trzymasz się zasad biblijnych, odstajesz od innych. To naprawdę stresuje, bo nie chcesz, żeby się z ciebie nabijali” (Susan z USA).

Jak wpływają na ciebie sytuacje związane z twoimi przekonaniami religijnymi?

Inne sytuacje stresowe.

Zaznacz lub dopisz przyczynę, która wywołuje u ciebie największy stres:

• klasówki i testy

• zadawane lekcje

• wysokie wymagania rodziców

• wygórowane oczekiwania względem samego siebie

• agresywne zaczepki lub molestowanie seksualne

• inna ․․․․․

Bądźmy realistami: nie da się przeżyć szkoły bezstresowo. No i prawdą jest, że nadmierny stres przytłacza. Mądry król Salomon napisał: „Ucisk może przywieść mędrca do szaleńczego postępowania” (Kaznodziei 7:7). Na szczęście możesz nie dopuścić, by stres doprowadzał cię do takiego stanu. Naucz się skutecznie nad nim panować.

Radzenie sobie ze stresem przypomina podnoszenie ciężarów. Sztangista najpierw przechodzi odpowiedni trening. Musi się nauczyć poprawnie chwytać sztangę i nie może od razu podnosić zbyt wielu kilogramów. Dzięki właściwemu treningowi wyrabia mięśnie i nie doznaje urazów. Gdyby jednak chwycił sztangę bez przygotowania, mógłby sobie naderwać mięsień lub nawet złamać kość.

Podobnie i ty możesz się nauczyć radzić sobie z ciężarem stresów i z powodzeniem osiągać wyznaczone cele bez ponoszenia szkody. W jaki sposób? Wypróbuj następujące kroki:

1. Ustal przyczyny. „Roztropny, ujrzawszy nieszczęście, kryje się” — powiada mądre przysłowie (Przysłów 22:3). Nie możesz uchronić się przed stresem, jeżeli najpierw nie ustalisz przyczyny. Spójrz więc na swoje wcześniejsze notatki. Co stresuje cię najbardziej?

2.   Zbierz informacje. Jeżeli na przykład przytłacza cię to, że nauczyciele dużo zadają, przeanalizuj wskazówki zawarte w artykule „Młodzi ludzie pytają: Jak znaleźć czas na odrabianie lekcji?”, opublikowanym w Przebudźcie się! z 22 stycznia 2004 roku. Jeśli ktoś z klasy nakłania cię do niemoralnego postępowania, skorzystaj z praktycznych rad podanych w artykule „Młodzi ludzie pytają: Co zrobić, gdy ktoś mi proponuje seks bez zobowiązań?”, który ukazał się w numerze z marca 2007 roku.

3. Zaplanuj, jak zareagujesz. Jeżeli masz obawy, jak koledzy skwitują twoje poglądy religijne, nie czekaj, aż ktoś cię o nie zapyta (Przysłów 29:25). Osiemnastoletnia Kelsey opowiada: „Było mi łatwiej, bo zawczasu przygotowałam się na taką sytuację. Już wcześniej ułożyłam sobie w myślach, jak wyjaśnię swoje wierzenia”. Aaron, 18-latek z Belgii, postąpił podobnie: „Zastanowiłem się, z jakimi pytaniami mogę się spotkać, i opracowałem odpowiedzi. Gdybym tego nie zrobił, nie odważyłbym się mówić o swoich przekonaniach”.

4. Nie zwlekaj. Ignorowanie problemów nie sprawia, że znikają. Zazwyczaj tylko narastają, a stres się pogłębia. Jeżeli jesteś Świadkiem Jehowy, powiedz o tym kolegom jak najszybciej — będzie to dla ciebie prawdziwą ochroną. Marchet, która obecnie ma 20 lat, mówi: „Zaraz na początku roku szkolnego kierowałam rozmowę na temat, który dawał mi sposobność wyjaśnienia, że trzymam się zasad biblijnych. Im dłużej zwlekałam z ujawnieniem, że jestem Świadkiem Jehowy, z tym większym trudem mi to później przychodziło. Było o wiele prościej, gdy od razu tłumaczyłam swoje stanowisko i potem przez cały rok przy nim obstawałam”.

5. Zwróć się o pomoc. Możliwości nawet najsilniejszego sztangisty mają swoje granice. Tak samo jest z tobą. Ale nie musisz sam dźwigać swoich ciężarów (Galatów 6:2). Dlaczego nie miałbyś zwrócić się o wsparcie do rodziców albo innych dojrzałych chrześcijan? Pokaż im notatki, które sporządziłeś w tym artykule. Omówcie wspólnie, jak mogliby ci pomóc radzić sobie z naciskami. Liza z Irlandii, która obawiała się, że jej przekonania religijne zostaną wyśmiane, zwierzyła się ojcu. Opowiada: „Gdy tata podwoził mnie do szkoły, to zanim wysiadłam, codziennie się ze mną modlił. Czułam się dzięki temu spokojniejsza”.

Może trudno w to uwierzyć, ale pewna doza stresu nie musi być niczym złym. Dlaczego? Może na przykład świadczyć o tym, że jesteś pilny i masz wrażliwe sumienie. Zobacz, jak Biblia opisuje kogoś, kto najwyraźniej niczym się nie przejmuje: „Jak długo (...) będziesz się wylegiwał? Kiedyż wstaniesz ze snu? Jeszcze trochę snu, jeszcze trochę drzemania, jeszcze trochę leżenia z założonymi rękami, a twoje ubóstwo niechybnie przyjdzie jak rabuś i twoja nędza jak mąż zbrojny” (Przysłów 6:9-11).

Szesnastoletnia Heidi tak to podsumowuje: „W szkole nie ma lekko, ale przecież z podobną presją spotkasz się w pracy zawodowej”. Stres to nic przyjemnego. Jeżeli go jednak opanujesz, nie zrujnuje cię. Wprost przeciwnie — może cię wzmocnić!