OD NASZEGO KORESPONDENTA Z BUŁGARII

PŁOWDIW jest starszy niż Rzym, Kartagina czy Bizancjum. W mieście tym, usytuowanym na siedmiu wzgórzach w środkowopołudniowej Bułgarii, mieszka 350 000 ludzi.

Przechadzając się starymi uliczkami Płowdiwu, dostrzeżesz liczne świadectwa jego znakomitej, lecz burzliwej przeszłości. Zobaczysz gmachy zbudowane przez groźne plemiona Traków żyjących setki lat przed naszą erą, a także greckie kolumny, rzymskie teatry i tureckie minarety.

„Najcudowniejsze ze wszystkich miast”

Z odkryć archeologicznych dokonanych na terenie miasta i w jego okolicach wynika, że było ono zamieszkane już na długo przed I tysiącleciem p.n.e. Według rzymskiego historyka Ammianusa Marcellinusa do IV wieku p.n.e. znajdował się tu warowny gród Traków o nazwie Eumolpias. W roku 342 p.n.e. został on podbity przez Filipa II Macedońskiego, ojca Aleksandra Wielkiego. Filip zmienił nazwę Eumolpias na Filipopol.

W 46 roku n.e. panowanie nad miastem przejęli Rzymianie, którzy przemianowali je na Trimontium i ustanowili stolicą Tracji. Zdobywcom zależało na utrzymaniu w tym rejonie władzy ze względu na biegnący tędy ważny szlak bałkański — Via Diagonalis. Wzbogacili oni miasto o stadion, amfiteatr  (zdjęcie u góry), liczne łaźnie i wiele innych rzymskich budowli.

Trimontium leżało wśród trzech wzgórz, nieopodal rzeki Maricy — na skraju Rodopów i urodzajnej Niziny Górnotrackiej (zobacz ramkę  „Miasto siedmiu wzgórz” na stronie 18). Jego naturalne piękno opisał Lukian, uznając je za „najwspanialsze i najcudowniejsze ze wszystkich miast”.

Po upadku Rzymu, we wczesnym średniowieczu, tereny te zasiedliły ludy słowiańskie. Przez następnych kilka stuleci miasto czterokrotnie plądrowali krzyżowcy. W XIV wieku wpadło w ręce Turków, którzy nadali mu nazwę Filibe. Meczet Dżumaja z minaretem i zegarem słonecznym wciąż przywodzi na myśl tamte czasy.

Gdy w 1878 roku Turków pokonali Rosjanie, nazwę miasta zmieniono na Płowdiw. Targi zorganizowane tu w roku 1892 przyczyniły się do rozwoju gospodarczego miasta. Odtąd stało się ono głównym ośrodkiem handlowym Bułgarii. Podczas II wojny światowej Płowdiw był przez krótki czas okupowany przez Niemców, ale w roku 1944 wyparli ich Rosjanie. A w roku 1989 miasto uwolniło się spod wpływu kolejnego imperium, rozpadającego się Związku Radzieckiego. Niektórzy z byłych władców Płowdiwu mogli mieć dobre intencje, lecz ich rządy —  jak wszystkie rządy ludzkie — były niedoskonałe. Nie oznacza to jednak, że nie ma żadnej nadziei na lepsze jutro.

Do Płowdiwu dociera dobra nowina

W roku 1938 utworzono i zarejestrowano w Bułgarii korporację o nazwie Nabljudatełna Kuła (Strażnica). Nadzorowała ona drukowanie i rozpowszechnianie Biblii oraz opartych na niej publikacji, zapowiadających nadejście doskonałego niebiańskiego rządu. Świadkowie Jehowy już od początku lat sześćdziesiątych głoszą mieszkańcom Płowdiwu dobrą nowinę o tym niebiańskim Królestwie (Mateusza 24:14). Niektóre osoby przychylnie zareagowały na ich orędzie.

Mimo represji ze strony komunistycznych władz Świadkowie nie przestawali dzielić się informacjami z Biblii. Teraz w Płowdiwie są dwa zbory liczące w sumie ponad 200 głosicieli, którzy chętnie rozmawiają z drugimi o Jehowie.

Większość z nich to Bułgarzy. Ale zgodnie z historycznie uwarunkowanym wielonarodowym charakterem tego miasta są wśród nich również Amerykanie, Anglicy, Kanadyjczycy, Mołdawianie, Polacy i Włosi. Wspólnie opowiadają bliźnim o widokach na życie pod panowaniem doskonałego rządu. Wówczas nie tylko mieszkańcy Płowdiwu, ale też ludzie na całym świecie będą cieszyć się bezpieczeństwem, „każdy pod swą winoroślą i pod swym drzewem figowym, i nikt nie będzie ich przyprawiał o drżenie” (Micheasza 4:4).

[Ramka i ilustracja na stronie 18]

 MIASTO SIEDMIU WZGÓRZ

Turystom odwiedzającym obecnie Płowdiw może być trudno zlokalizować sławnych siedem wzgórz, zwanych tepe, wśród których położone jest miasto. Sto lat temu jedno z nich, Markowo Tepe, zostało zniwelowane przy rozbudowie miasta. Sześć pozostałych milcząco świadczy o zamierzchłej przeszłości Płowdiwu.

Trzy wzgórza dobrze widoczne dla zwiedzających to: Bunardżik Tepe, Dżendem Tepe oraz Sachat Tepe, które zostało tak nazwane przez Turków z powodu wybudowanej na nim wieży zegarowej. W obrębie dawnego rzymskiego Trimontium znajdują się trzy pozostałe wzgórza: Dżambaz Tepe — największe i najwyższe, Taksim Tepe oraz Nebet Tepe, co po turecku oznacza „wzgórze straży”.

Spacerując po Trimontium, napotkasz ślady zamierzchłej przeszłości miasta — między innymi starożytne ruiny, mury Filipopolu, a także wciąż czynny teatr rzymski. Interesujące są także dobrze zachowane domy z okresu Bułgarskiego Odrodzenia Narodowego, stojące wzdłuż wąskich brukowanych uliczek.

[Prawa własności]

© Caro/​Andreas Bastian

[Mapa na stronie 16]

[Patrz publikacja]

BUŁGARIA

SOFIA

Płowdiw

[Prawa własności do ilustracji, strona 17]

U góry: © Wojtek Buss/​age fotostock; na dole: David Ewing/​Insadco Photography/​age fotostock