„Odwiedźcie jedno z najpiękniejszych miast Hiszpanii, odwiedźcie Albarracín” (José Martínez Ruiz [Azorín], pisarz hiszpański żyjący w latach 1873-1967).

ALBARRACÍN jest wyjątkowym miastem. Składa się na to jego położenie geograficzne, historia i uroczy krajobraz, w który jest wkomponowane. W roku 1961 rząd hiszpański uznał tę zabytkową miejscowość leżącą w prowincji Teruel za pomnik historyczny. A w roku 2005 eksperci w dziedzinie turystyki uhonorowali Albarracín tytułem „najpiękniejszego miasteczka Hiszpanii”.

Albarracín ma około 1000 mieszkańców i leży w górach środkowej Hiszpanii, w pasmie Sierra de Albarracín. W okolicach miasteczka płynie kilka rzek, dlatego jest tu dużo zielonych łąk.

Obfitość żywności i wody

W dawnych czasach tereny te obfitowały w zwierzynę łowną, co przyciągało osadników. Zachowane w jaskiniach malowidła świadczą o ich talencie artystycznym i umiejętności uważnego obserwowania przyrody. Uwiecznili potężne byki i różne inne zwierzęta, używając białego barwnika, odkrytego przez badaczy tylko w tym regionie. Te jaskinie udekorowane scenami z życia codziennego służyły prawdopodobnie jako miejsca spotkań religijnych lub świeckich.

Pobliski rezerwat na terenie Gór Iberyjskich wciąż jest ostoją jeleni, dzików i rozmaitych mniejszych zwierząt. A płynący nieopodal Guadalaviar (co po arabsku znaczy „biała rzeka”) to jedna z najbardziej obfitujących w pstrągi rzek kraju.

W roku 133 p.n.e. Rzymianie podporządkowali sobie tutejsze plemiona Celtyberów i w okolicach Albarracín założyli kilka osad. W I wieku n.e. zbudowali 18-kilometrowy akwedukt (1). Należał on do ważniejszych obiektów użyteczności publicznej wzniesionych w Hiszpanii przez władze rzymskie. Zachowały się przedmioty związane z rzymskimi obrzędami religijnymi. A odkopany  w Albarracín rzeźbiony nagrobek świadczy o praktykowanym tu niegdyś kulcie cesarza.

Rozkwit pod rządami muzułmanów

W IX wieku ziemie te zajęli Maurowie. Przypuszcza się, że nazwa Albarracín pochodzi od imienia własnego Banu Razin — tak się nazywał jeden z berberyjskich rodów osiedleńców muzułmańskich. W średniowieczu mieszkali tutaj Maurowie, Żydzi i chrześcijanie, tolerując swoją odrębność i szanując się nawzajem. Nic dziwnego, że miasto przeżywało wówczas największy rozkwit.

Miejscowi rzemieślnicy słynęli z pięknych wyrobów; ponadto rozwijała się tu sztuka medyczna. Odkopany zestaw narzędzi chirurgicznych jest dowodem, że tutejsi medycy dokonywali nawet operacji zaćmy. Do końca XII wieku miasto znajdowało się w rękach muzułmanów, a następnie przeszło pod władzę katolików. Warto zauważyć, że był to chyba jedyny przypadek w historii Hiszpanii, gdy do takiej przemiany politycznej doszło bez rozlewu krwi.

A jak Albarracín wygląda dzisiaj? Ponieważ nie dobudowano nowych dzielnic, miasto zachowało swój średniowieczny charakter.

Wyniosła sylweta miasta

Hiszpański filozof José Ortega y Gasset (1883-1955) opisał Albarracín jako „miasto, którego wyniosła sylweta rysuje się na tle nieba”. To trafna charakterystyka, gdyż zostało ono zbudowane na skale wznoszącej się prawie 1200 metrów n.p.m. i otoczone jest przepastnym wąwozem, pełniącym funkcję naturalnej fosy. Dzięki strategicznemu położeniu Albarracín mogło się przez wieki skutecznie opierać atakom najeźdźców i zyskało sobie przydomek „Orlego Gniazda”.

Spacerujący wąskimi brukowanymi uliczkami podziwiają przepiękne zabytki. Do najsłynniejszych należą Balkon Narożny, Dom Niebieski (2) oraz Dom Julianety (3). Ten ostatni stoi u zbiegu dwóch sąsiednich uliczek.

Do budowy domów używano drewna wiązanego zaprawą murarską — budulca lżejszego od kamienia, co ma istotne znaczenie, gdy budynki wznosi się na szczycie wzgórza. Uwagę turystów przyciągają niewielkie okienka zasłonięte koronkowymi firankami i opatrzone żelaznymi kratami (4). Ponadto niepowtarzalnego kolorytu dodają miastu zachodzące na siebie okapy, rzeźbione drewniane balkony i charakterystyczne kołatki, często w kształcie zwierząt.

Turyści skłonni do zawrotów głowy nie powinni patrzeć w dół, gdy zbliżają się do domów zawieszonych nad przepaścią. Miasto wyrosło na masywie skalnym, więc miejsca pod zabudowę było niewiele i niektóre domy stoją na samej krawędzi zbocza.

Królujące nad miastem wzgórze zwieńczone jest mauretańskim zamkiem. To on był zaczątkiem Albarracín. Wieża Andador stanowiła część obwarowań, które w X wieku wznieśli Arabowie. Do późniejszych budowli należy gotycka katedra z XVI wieku oraz ratusz postawiony na planie podkowy, mający portyki z kolumnadami.

Piękno przyrody

Również miłośnikom natury Albarracín ma sporo do zaoferowania. Ciągnące się w okolicy pasmo górskie porośnięte jest lasem, obfitującym w różnorodne gatunki fauny i flory. Atrakcją regionu są też liczne źródła i wodospady. Turyści nocujący na kempingach mogą podziwiać rozgwieżdżone niebo.

Miejscowym Świadkom Jehowy piękna okolica przypomina, że zgodnie z biblijną zapowiedzią posłuszna ludzkość będzie żyć w raju, który pod panowaniem Królestwa Bożego nastanie na całej ziemi. Dobrą nowinę o tym Królestwie rozgłaszają oni wśród tutejszej społeczności (Psalm 98:7-9; Mateusza 24:14).

Co roku przeszło sto tysięcy turystów przechadza się wąskimi uliczkami Albarracín. Gdybyś kiedyś zawitał do Hiszpanii, mógłbyś na własne oczy zobaczyć to niezwykłe „Orle Gniazdo”.

 [Ramka i ilustracje na stronie 18]

DZIEŁA DAWNYCH MISTRZÓW

Srebrny dzbanek na wonności. Został wykonany na zlecenie mauretańskiego króla Abdelmalika, który ofiarował go swojej żonie Zahr (jej imię po arabsku znaczy „kwiat”). Złoty napis na naczyniu głosi między innymi: „Wiekuiste błogosławieństwo (...), Boska pomoc i droga do dobroci i sprawiedliwości”. To jeden z najpiękniejszych wyrobów złotniczych w stylu łączącym elementy sztuki islamskiej i hiszpańskiej.

Ryba wyrzeźbiona w krysztale górskim. Ryba ma wyrzeźbione łuski, pyszczek ze srebra i płetwy ze złota. Zdobią ją również perły i rubiny. Rzeźba jest tak skomplikowana, że zdaniem znawców jeden artysta w ciągu całego życia nie zdołałby jej ukończyć.

[Prawa własności]

Dzbanek: Museo de Teruel. Zdjęcie Jorge Escudero; kryształowa rzeźba: Sta. M^a de Albarracín Foundation

 [Mapa na stronie 16]

[Patrz publikacja]

PORTUGALIA

HISZPANIA

MADRYT

Albarracín

[Ilustracja na stronie 17]

1 akwedukt

[Ilustracje na stronie 18]

2 Dom Niebieski

3 Dom Julianety

4 żelazne kraty

[Prawa własności do ilustracji, strona 17]

© Ioseba Egibar/​age fotostock