KAŻDEGO roku tysiące turystów odwiedza stolicę Danii. Wielu spośród nich jest zaskoczonych, że zarówno w tym mieście, jak i jego okolicach na zamkach i innych budowlach można zobaczyć imię Boże, Jehowa, lub jego hebrajski odpowiednik יהוה *. Na przykład w centrum Kopenhagi imię Boże wypisane jest dużymi złotymi literami nad wejściem do kościoła Holmens Kirke. Pojawia się ono również wewnątrz budynku na tablicy pamiątkowej z 1661 roku.

Niedaleko tego kościoła znajduje się Okrągła Wieża (Rundetårn). Na jej murze widnieje imię Boże napisane dużymi hebrajskimi literami jako część rebusu składającego się między innymi z łacińskich słów. Jego tłumaczenie brzmi: „Oby Jehowa wlał słuszne nauki i sprawiedliwość w serce króla Chrystiana IV”. Dzięki czemu imię Boże jest w Danii tak dobrze znane?

Reformacja i tłumaczenie Biblii

Do upowszechnienia imienia Boga w dużej mierze przyczyniła się reformacja. Europejscy reformatorzy, tacy jak Marcin Luter, Jan Kalwin i Ulrich Zwingli, pilnie studiowali Biblię oraz języki, w których została spisana — hebrajski, aramejski, a także potoczną odmianę greki zwaną koine. Dzięki temu imię własne Boga nie było im obce. Na przykład Luter w jednym z kazań powiedział, że imię Jehowa „przysługuje wyłącznie prawdziwemu Bogu”.

Niestety, gdy Luter tłumaczył Pismo Święte na język niemiecki, kierował się niebiblijną tradycją i zastąpił imię Jehowa tytułami „Pan” i „Bóg”. Później poprosił swego współpracownika Johannesa Bugenhagena, by przetłumaczył ten przekład na dialekt dolnoniemiecki, używany w północnych Niemczech  i południowej Danii. W przedmowie do wydania z roku 1541 (pierwsze wydanie opublikowano w 1533 roku) Bugenhagen nawiązał kilkakrotnie do imienia Bożego oraz oświadczył: „Jehowa to święte imię Boga”.

W roku 1604 teolog Hans Paulsen Resen rozmawiał z królem Chrystianem IV o pewnych błędach w duńskim przekładzie Biblii Lutra. Poprosił wtedy o pozwolenie na dokonanie nowego tłumaczenia bezpośrednio z języka hebrajskiego oraz greckiego, na co otrzymał zgodę. W przypisie do Księgi Rodzaju 2:4 napisał, że Jehowa jest „Najwyższą Istotą, jedynym Panem” *.

Kiedy imię Boga stało się bardziej znane, zaczęło pojawiać się w miejscach publicznych. Na przykład gdy Hans Paulsen Resen został biskupem, polecił wykonać tablicę pamiątkową, którą w 1624 roku umieszczono w kościele w Bronshoj. W górnej części tej tablicy wypisano złotymi literami imię Jehova (tak po duńsku zapisuje się imię Boże). Biskup Resen często opatrywał różne dokumenty słowami „Jehowa widzi”.

Pod koniec XVIII wieku Johann David Michaelis przetłumaczył Biblię z języka niemieckiego na duński. Również ten przekład zawierał w wielu miejscach imię Boże. Podobnie w XIX wieku Christian Kalkar i inni tłumacze użyli tego imienia w większości miejsc, w których pojawia się ono w tekście oryginalnym. Po latach, w 1985 roku, Świadkowie Jehowy wydali w języku duńskim Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata. Ponad 7000 razy występuje w nim imię Jehowa. To wierne tłumaczenie zachwyciło szczerych czytelników Biblii.

Jezus Chrystus, modląc się do Boga, powiedział: „Ujawniłem twoje imię ludziom” (Jana 17:6). A wzorcową modlitwę „Ojcze Nasz” rozpoczął prośbą: „Niech będzie uświęcone twoje imię” (Mateusza 6:9). Jak pokazuje historia religii w Danii, wielu traktowało te słowa poważnie.

[Przypisy]

[Ramka i ilustracja na stronie 25]

TYCHO BRAHE A IMIĘ BOGA

W roku 1597 duński astronom Tycho Brahe opuścił swój kraj z powodu konfliktu z królem Chrystianem IV i arystokracją. W pożegnalnym wierszu napisał po łacinie: „Obcy obejdą się ze mną łaskawie — bo taka jest wola Jehowy”.

[Ilustracja na stronach 24, 25]

Portal kościoła Holmens Kirke

[Ilustracja na stronach 24, 25]

Okrągła Wieża

[Ilustracja na stronie 25]

Hans Paulsen Resen

[Ilustracja na stronie 25]

Johannes Bugenhagen użył imienia Bożego w przedmowie do tłumaczenia Biblii Lutra na dialekt dolnoniemiecki, rok 1541

[Prawa własności do ilustracji, strona 25]

Hans Paulsen Resen i Tycho Brahe: Kobberstiksamlingen, Det Kongelige Bibliotek, Kopenhaga