W ostatnich latach zdarzało się, że władze wydawały pilny nakaz wycofania niektórych zabawek i ozdób. Dlaczego? W przedmiotach tych, nierzadko branych do buzi przez maluchy, wykryto niebezpiecznie wysoką zawartość ołowiu. Pierwiastek ten może spowodować zatrucie — wyjątkowo niebezpieczne dla dzieci w wieku poniżej sześciu lat, ponieważ ich ośrodkowy układ nerwowy intensywnie się rozwija.

DZIĘKI badaniom przeprowadzonym na Wydziale Zdrowia Publicznego im. Michaela Bloomberga Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa, ustalono, że ołów hamuje syntezę białka odgrywającego ważną rolę w rozwoju mózgu i zdolności poznawczych. Badania wykazały, że dorośli zwykle przyswajają 10-15 procent ołowiu, który dostanie się do organizmu, a dzieci aż do 50 procent.

Niedawno dowiedziono, że nawet poziom ołowiu nieprzekraczający norm ustanowionych przez władze bywa szkodliwy dla zdrowia. Według amerykańskiej Krajowej Rady Bezpieczeństwa może to prowadzić u dzieci do „upośledzenia zdolności uczenia się, deficytu uwagi, zaburzeń zachowania, opóźnionego rozwoju, przytępienia słuchu bądź też niewydolności nerek”. Kontaktu z tym metalem powinny unikać zwłaszcza kobiety w ciąży oraz planujące ciążę, ponieważ ołów może spowodować defekt płodu *.

Zdarza się, że skażeniu ulegają pożywienie oraz napoje przygotowywane w wyrobach ceramicznych pokrytych szkliwem ołowiowym, których powszechnie używa się w pewnych rejonach Azji i Ameryki Łacińskiej. Czasami wodę pitną przechowuje się w glinianych garnkach, żeby pozostawała chłodna, a ciepłe napoje podaje się w glazurowanych kubkach ceramicznych. Badanie przeprowadzone w mieście Meksyk wykazało, że prawie połowa maluchów w wieku od półtora roku do pięciu lat ma wysokie stężenie ołowiu we krwi. Przyczyną było przygotowywanie posiłków w emaliowanych naczyniach ceramicznych. Ołów sprawia, że na wyrobach garncarskich powstaje gładka, szklista powłoka, ale może być z nich wypłukiwany, zwłaszcza gdy naczynia zostaną podgrzane albo umieści się w nich kwaśne owoce lub warzywa.

Inne przyczyny zatrucia ołowiem

Co prawda w ostatnich latach większość krajów rozwiniętych wycofała z użycia benzynę ołowiową, jednak Światowa Organizacja  Zdrowia (WHO) informuje, że tego rodzaju paliwa nadal używa się niemal w 100 państwach. Ołów nie ulega rozpadowi. Z tego powodu opary benzyny zatruwają glebę wzdłuż dróg i autostrad, a ołowiowy kurz jest wdychany lub wnoszony do domów.

Inną poważną przyczyną zatrucia są farby zawierające ołów, których używano, zanim zostały wprowadzone przepisy zabraniające tego. Szacuje się, że w samych tylko Stanach Zjednoczonych takie farby są w około 38 milionach domów, co stanowi 40 procent wszystkich gospodarstw. Zagrożenie stanowi zwłaszcza odpadająca farba oraz pył powstający podczas remontów.

W wielu starszych budynkach w niektórych miejscowościach rury wodociągowe są wykonane z ołowiu lub łączone za pomocą stopu zawierającego ołów. Znana amerykańska placówka medyczna, Klinika Mayo, radzi, aby przed napiciem się zimnej wody pochodzącej z tego rodzaju instalacji pozwolić jej płynąć strumieniem przez 30 do 60 sekund. Wody ciepłej z takich rur w ogóle nie powinno się pić ani wykorzystywać do gotowania, a zwłaszcza do przyrządzania posiłków dla niemowląt.

Stężenie ołowiu we krwi znacznie spada, gdy usunie się jego źródło. Osoby, które są zaniepokojone ewentualnym wpływem tego pierwiastka na ich organizm, mogą zbadać sobie krew. Jeżeli okaże się, że stężenie ołowiu jest niebezpiecznie wysokie, należy poddać się leczeniu.

Potrzeba społecznej świadomości

Długotrwałe gromadzenie się ołowiu w organizmie może doprowadzić do ołowicy. Ale nawet jednorazowe przyswojenie dużej dawki bywa śmiertelne. Amerykański Ośrodek Zwalczania Chorób podaje przykład dziecka w wieku przedszkolnym, które w 2006 roku zmarło wskutek połknięcia fragmentu metalowej ozdoby zawierającej ołów.

Pewna encyklopedia medycyny podkreśla potrzebę społecznej świadomości, informując, że obecnie w Stanach Zjednoczonych jeden na dwudziestu przedszkolaków ma podwyższone stężenie ołowiu we krwi. Skoro jest tak w państwach, gdzie wykorzystanie ołowiu jest prawnie uregulowane, to co można powiedzieć o rejonach, w których takich przepisów nie ma? Jak widać, wszyscy powinniśmy zachowywać ostrożność!

[Przypis]

[Ramka i ilustracja na stronie 29]

NIEKTÓRE OBJAWY ZATRUCIA OŁOWIEM U DZIECI

Bóle brzucha, zachowania agresywne, niedokrwistość, problemy ze skupieniem uwagi, zaparcia, zmęczenie, bóle głowy, rozdrażnienie, zahamowanie rozwoju, zmniejszenie apetytu i energii, spowolnienie wzrostu (MEDLINE PLUS MEDICAL ENCYCLOPEDIA).