● W roku 1973 w jaskiniach niedaleko wodospadu Sai Yok w Tajlandii zoolog Kitti Thonglongya i jego zespół schwytali ponad 50 nietoperzy nieznanego gatunku. Kilka okazów przesłano doktorowi Johnowi Hillowi z brytyjskiego Muzeum Historii Naturalnej w Londynie. Niestety, pan Kitti zmarł, zanim okazało się, że odkrył nowy gatunek nietoperzy, które Hill nazwał na jego cześć Craseonycteris thonglongyai. Zwierzątka te określa się popularnie mianem ryjkonosów malutkich.

Długość ciała ryjkonosa wynosi około 30 milimetrów, a rozpiętość skrzydeł 13 centymetrów, jest to zatem najmniejszy znany nietoperz i jeden z najmniejszych ssaków. Jest tak malutki, że w niektórych językach nazywa się go nietoperzem-trzmielem. Wyróżnia się też charakterystycznym noskiem przypominającym nieco świński ryjek (stąd jego nazwa), brakiem ogonka i stosunkowo dużymi uszkami z wydatnym wyrostkiem skórnym zakrywającym otwór uszny.

Kurczące się terytorium

Nietoperze te można spotkać wyłącznie w Parku Narodowym Sai Yok w Tajlandii oraz w sąsiadujących regionach Birmy (Myanmaru). Podobnie jak wiele innych nietoperzy, ryjkonosy wykorzystują echolokację do polowania na owady. Wyposażone w dość długie jak na swój rozmiar skrzydła, potrafią nawet zawisnąć w powietrzu, dzięki czemu mogą żerować w koronach drzew. Chronią się w ciepłych górnych partiach wysokich, wielokomorowych jaskiń w skałach wapiennych, gdzie mogą się czuć bezpiecznie i nie tracą zbyt dużo ciepła, co ma ogromne znaczenie dla tak małego, stałocieplnego ssaka. Jakże wspaniale Stwórca ukształtował te maleńkie zwierzątka! (Obj. 4:11).

Ponieważ ryjkonos należy do rzadkości i występuje na niewielkim terenie, jest gatunkiem zagrożonym. Podejmuje się starania, by objąć go jeszcze ściślejszą ochroną; niestety, wysiłki te utrudnia wycinanie lasów, budowa dróg i turystyka. Miejmy nadzieję, że ten malutki ssak zdoła przetrwać ludzką ingerencję w jego delikatne środowisko naturalne.

[Ramka i ilustracja na stronie 21]

NAJWIĘKSZE I NAJMNIEJSZE

W przyrodzie występuje blisko 1000 gatunków nietoperzy — jedynych latających ssaków. Największe z nich to rudawki zwane też psami lub lisami latającymi (1), których skrzydła mają rozpiętość przekraczającą półtora metra, a waga ciała dochodzi do kilograma. Natomiast ryjkonos malutki (2) ma około 3 centymetrów długości i waży zaledwie 2 gramy.

[Prawa własności do ilustracji, strona 21]

Zdjęcia: © Merlin D. Tuttle, Bat Conservation International, www.batcon.org