● Osy z rodzaju Polistes mają niezwykłe umiejętności inżynieryjne. Dlaczego można tak powiedzieć?

Pomyśl: Owady te do budowy i konserwacji skomplikowanych gniazd używają szczególnego papieru, który same produkują *. Zbierają włókna roślinne oraz drewniane wiórki z najróżniejszych miejsc, takich jak powalone pnie, słupy ogrodzeniowe i telefoniczne czy materiały budowlane. Potem bogaty w celulozę budulec przeżuwają, dodając kleistą wydzielinę zawierającą dużo białka. W rezultacie powstaje masa, która po wyschnięciu tworzy lekki, a zarazem mocny, wytrzymały papier. Może on — dzięki specyficznym właściwościom wydzieliny gruczołów ślinowych os — wytwarzać i absorbować ciepło. Dlatego w plastrze, gdzie rozwija się potomstwo, w chłodne dni panuje odpowiednia temperatura.

Osa buduje gniazdo niejako „kęs po kęsie”. Efektem jej pracy jest wodoszczelna, przykryta papierowym „parasolem ochronnym” struktura składająca się z sześciokątnych komórek. Właśnie taki kształt komórki łączy w sobie wytrzymałość z efektywnym wykorzystaniem przestrzeni. Osy żyjące w wilgotniejszym klimacie po prostu dodają do budulca więcej śliny, która polepsza wodoszczelność. Jednak na założenie gniazda owady te i tak wybierają miejsce pod jakimś występem zapewniającym ochronę. Gniazdo jest skierowane ku dołowi i zawieszone na trzonku (styliku). Osy nie niszczą środowiska — w przeciwieństwie do człowieka, który produkując papier, robi to ze szkodą dla powietrza, wody i gleby.

Nic zatem dziwnego, że wytwory os badają architekci i naukowcy, by uzyskać lekkie, mocne, bardziej elastyczne i biodegradowalne materiały budowlane.

Co o tym sądzisz? Czy owad mający mózg wielkości dwóch ziarenek piasku sam doszedł do tego, jak produkować papier i budować gniazdo? A może jego uzdolnienia w dziedzinie chemii, mechaniki oraz inżynierii są dowodem zaprojektowania?

[Przypis]