WYOBRAŹ sobie następującą sytuację: Mężczyzna jedzie dwukierunkową drogą na odcinku, na którym obowiązuje zakaz wyprzedzania. Kobieta w samochodzie przed nim porusza się z prędkością nieco mniejszą od dozwolonej. Jednak dla niecierpliwego kierowcy to zawalidroga. Przez kilka minut mężczyzna jedzie za nią w niebezpiecznie bliskiej odległości, aż w końcu nie wytrzymuje nerwowo i wyprzedza ją z dużą szybkością. Łamie przy tym przepisy i ryzykuje wypadek.

A co powiedzieć o kimś, kto nie umie cierpliwie współpracować z ludźmi, którzy nie są tak szybcy lub bystrzy jak on? Albo o kimś, kto czekając na windę, raz po raz gorączkowo wciska przywołujący ją przycisk? Czy nie zdarza ci się niecierpliwić na swoich starzejących się rodziców lub — jeśli sam jesteś rodzicem — na swoje dzieci? A może z równowagi łatwo wytrącają cię cudze błędy?

Każdy od czasu do czasu traci cierpliwość. Jeśli jednak wejdzie nam to w zwyczaj, może pociągnąć za sobą poważne konsekwencje.

Niecierpliwość prowadzi do frustracji, rozdrażnienia, a nawet gniewu. Takie emocje potęgują stres, który z kolei może niekorzystnie odbić się na zdrowiu. Niedawne badania opublikowane przez Amerykańskie Towarzystwo Lekarskie wskazują na bezpośredni związek między brakiem cierpliwości a występowaniem nadciśnienia, i to również wśród ludzi młodych.

Wyniki ostatnich badań ujawniają też, że niecierpliwość wiąże się z jeszcze innymi zagrożeniami dla zdrowia, na przykład z otyłością. Potwierdza to dziennik The Washington Post: „Uczeni odkryli, że osoby, którym brakuje cierpliwości, są bardziej zagrożone otyłością niż te, które umieją czekać”. W wielu rejonach świata rzesze niecierpliwych ludzi nie mogą się oprzeć tanim i łatwo dostępnym fast foodom.

Analizy przeprowadzone przez londyńskie Centrum Badań Polityki Gospodarczej dowodzą, że ludzie niecierpliwi zwykle mają skłonność do prokrastynacji, czyli odkładania wszystkiego „na jutro”. Doprowadzenie do końca czasochłonnych zadań zdaje się przerastać ich możliwości. Takie tendencje mogą negatywnie wpływać zarówno na poszczególne jednostki, jak i na całą gospodarkę. Wykładowca uniwersytecki Ernesto Reuben na łamach brytyjskiej gazety The Telegraph zauważył: „Prokrastynacja znacznie obniża wydajność w pracy, a odkładanie bez końca papierkowej roboty prowadzi do sporych strat finansowych”.

Zależność między niecierpliwością a nadużywaniem alkoholu i stosowaniem przemocy potwierdzają badania przeprowadzone na Uniwersytecie w Cardiff, którymi objęto setki kobiet i mężczyzn. Powołując się na nie, walijski dziennik South Wales Echo donosi: „Ludzie niecierpliwi są bardziej skłonni do upijania się i wdawania w nocne awantury”.

Według grupy analityków z Pew Research Center, instytutu badawczego z siedzibą w Waszyngtonie, osoby, którym brakuje cierpliwości, „zwykle dokonują szybkich, nieprzemyślanych wyborów”. Podobne spostrzeżenia ma też dr Ilango Ponnuswami, wykładowca i rektor Wydziału Nauk Społecznych indyjskiego Uniwersytetu Bharathidasana. Ostrzega on: „Brak cierpliwości może drogo kosztować. Utrata pieniędzy, przyjaciół, ból, cierpienia i różne inne konsekwencje — to cena, którą często trzeba zapłacić tylko dlatego, że niecierpliwość popycha do złych decyzji”.

Jak podaje Research Review, publikowany przez Rejonowy Bank Rezerwy Federalnej w Bostonie, z brakiem cierpliwości wiąże się „wyższy poziom zadłużenia”. Na przykład niektórzy nowożeńcy mimo ograniczonych finansów chcą się komfortowo urządzić natychmiast po ślubie. Kupują więc dom, meble, samochód i inne rzeczy — oczywiście na kredyt. Taki start może się źle odbić na ich małżeństwie. Badacze z Uniwersytetu Arkansas twierdzą, że „młode małżeństwa, które wnoszą do swojego związku spore zadłużenie, są mniej szczęśliwe niż te, które mają niewielkie długi lub nie mają ich wcale”.

Zdaniem niektórych brak cierpliwości leży u podłoża ostatniego kryzysu gospodarczego. Jak informuje amerykański magazyn finansowy Forbes, „obecna sytuacja na rynku jest wynikiem przesadnej niecierpliwości idącej w parze z niepohamowaną zachłannością. Niecierpliwość popchnęła tysiące zwykłych ludzi do zakupu nieruchomości, na które tak naprawdę nie mogli sobie pozwolić. Zadłużali się na niebotyczne kwoty, których nie dałoby się spłacić przez całe lata, a w wielu wypadkach — nigdy”.

Niecierpliwość może upośledzić zdolność porozumiewania się z innymi. Sprawia, że ktoś nie potrafi zdobyć się na głębszą rozmowę i nieraz mówi bez zastanowienia. Może się też irytować, gdy to inni mówią. Nie umie spokojnie zaczekać, aż rozmówca się wysłowi. Kończy za niego zdania albo w jakiś inny sposób go ponagla.

Takie zachowania mogą prowadzić do utraty przyjaciół. Psychoterapeutka Jennifer Hartstein, cytowana w poprzednim artykule, zauważa: „Kto chciałby się zadawać z osobą, która cały czas nerwowo przebiera nogami albo co chwila zerka na zegarek?”. Niecierpliwość rzeczywiście nie przyciąga innych. Działa raczej odpychająco.

Omówiliśmy tu tylko kilka przykrych skutków braku cierpliwości. Kolejny artykuł podpowie, co zrobić, żeby stać się bardziej cierpliwym.