1, 2. (a) O co poprosił Jezus, kiedy po raz ostatni modlił się z apostołami? (b) Dlaczego Jezus mógł martwić się o jedność wśród swoich uczniów?

JEZUSOWI zależało na tym, żeby wśród jego uczniów panowała jedność. Widać to było podczas ostatniego posiłku z apostołami. Kiedy się modlił, wyraził pragnienie, żeby wszyscy jego uczniowie „byli jedno” tak jak on i jego Ojciec (odczytaj Jana 17:20, 21). Jedność między uczniami miała wyraźnie dowodzić, że to Jehowa posłał Jezusa na ziemię. Cechą rozpoznawczą chrześcijan miała być miłość, która umacnia jedność (Jana 13:34, 35).

² Jezus podkreślił potrzebę zachowywania jedności, bo zauważył, że apostołowie mają z tym problem. Było to widoczne nawet w trakcie ich ostatniego wspólnego posiłku. Tak jak to już bywało wcześniej, pokłócili się, „kto z nich wydaje się największy” (Łuk. 22:24-27; Marka 9:33, 34). Przy innej okazji Jakub i Jan poprosili Jezusa, żeby w swoim Królestwie zapewnił im zaszczytne stanowiska (Marka 10:35-40).

3. Co mogło zagrozić jedności wśród uczniów Chrystusa i na jakie pytania odpowiemy?

³ Jednak nie tylko pragnienie zdobycia pozycji zagrażało  jedności naśladowców Chrystusa. W tamtych czasach ludzi dzieliły uprzedzenia i nienawiść. Uczniowie Jezusa musieli więc przezwyciężyć takie uczucia. W tym artykule przeanalizujemy następujące pytania: Jak Jezus podchodził do uprzedzeń? Jak uczył swoich naśladowców traktować wszystkich sprawiedliwie i zachowywać jedność? I w jaki sposób jego nauki pomogą nam o nią dbać?

4. Podaj przykład uprzedzeń, których ofiarą padł Jezus.

⁴ Nawet Jezus padł ofiarą uprzedzeń. Kiedy Filip poinformował Natanaela, że znalazł Mesjasza, Natanael odpowiedział: „Czy z Nazaretu może wyjść coś dobrego?” (Jana 1:46). Natanael najwyraźniej znał proroctwo z Księgi Micheasza 5:2 i uznał, że Nazaret jest zbyt mało znaczący, żeby mógł stamtąd pochodzić Mesjasz. Jezusem gardzili też wpływowi Judejczycy, bo był on Galilejczykiem (Jana 7:52). Wielu Judejczyków uważało mieszkańców Galilei za gorszych. Inni Żydzi, chcąc obrazić Jezusa, nazwali go Samarytaninem (Jana 8:48). Samarytanie stanowili oddzielny naród i wyznawali inną religię. Ani Judejczycy, ani Galilejczycy nie szanowali Samarytan i ich unikali (Jana 4:9).

5. Ofiarą jakich uprzedzeń padli uczniowie Jezusa?

⁵ Żydowscy przywódcy religijni pogardzali też naśladowcami Jezusa. Faryzeusze zaliczali ich do „ludzi przeklętych” (Jana 7:47-49). W gruncie rzeczy każdego człowieka, który nie uczył się w szkołach rabinicznych albo nie trzymał się tradycji, uznawali za zasługującego na pogardę prostaka (Dzieje 4:13). Uprzedzenia, z którymi stykali się Jezus i jego uczniowie, wynikały z podziałów na tle religijnym, społecznym i etnicznym. Taki sposób myślenia udzielał się również uczniom. Żeby zachować jedność, musieli zmienić nastawienie.

6. Wyjaśnij na przykładzie, jak uprzedzenia mogą na nas wpływać.

⁶ Obecnie świat, który nas otacza, jest pełen uprzedzeń. Być może padamy ich ofiarą albo sami jesteśmy w jakiś sposób uprzedzeni do innych. Pewna siostra z Australii, która obecnie jest pionierką, wyjaśnia: „Ponieważ skupiałam się na niesprawiedliwości, która do dziś dotyka Aborygenów, narastała we mnie nienawiść do białych. Podsycały ją też nadużycia, których sama doświadczyłam”. A brat z Kanady tak opowiada o swoich dawnych uprzedzeniach związanych z językiem: „Uważałem, że osoby francuskojęzyczne są lepsze od innych, i rozwinąłem w sobie niechęć do osób mówiących po angielsku”.

7. Jak Jezus podchodził do uprzedzeń?

⁷ Tak jak w czasach Jezusa również obecnie uprzedzenia mogą być głęboko zakorzenione. Jak Jezus do nich podchodził? Po pierwsze, nigdy im nie uległ — był całkowicie bezstronny. Głosił bogatym i biednym, faryzeuszom i Samarytanom, a nawet poborcom podatkowym i grzesznikom. Po drugie, swoimi naukami i przykładem pokazywał uczniom, że nie mogą być podejrzliwi i nietolerancyjni wobec innych.

8. Jaka zasada jest fundamentem chrześcijańskiej jedności? Wyjaśnij.

⁸ Jezus wskazał swoim naśladowcom na zasadę, która jest fundamentem naszej jedności. Powiedział: „Wy wszyscy jesteście braćmi” (odczytaj Mateusza  23:8, 9). Jesteśmy „braćmi” między innymi dlatego, że pochodzimy od Adama (Dzieje 17:26). Ale to nie wszystko. Jezus wyjaśnił, że jego uczniowie są braćmi i siostrami, bo uznają Jehowę za swojego niebiańskiego Ojca (Mat. 12:50). Poza tym stali się członkami wielkiej rodziny duchowej, których jednoczy miłość i wiara. Dlatego apostołowie w swoich listach często nazywają współchrześcijan braćmi i siostrami (Rzym. 1:13; 1 Piotra 2:17; 1 Jana 3:13) *.

9, 10. (a) Dlaczego Żydzi nie mieli podstaw do przejawiania dumy rasowej? (b) Jak Jezus uczył przezwyciężania uprzedzeń rasowych? (Zobacz ilustrację tytułową).

⁹ Po wyjaśnieniu, że powinniśmy widzieć w innych naszych braci i siostry, Jezus podkreślił potrzebę okazywania pokory (odczytaj Mateusza 23:11, 12). Jak się przekonaliśmy, niezdrowa duma apostołów zaburzyła ich jedność. Problemem mogła też być duma związana z pochodzeniem. Czy Żydzi rzeczywiście mogli szczycić się tym, że pochodzą od Abrahama? Wielu z nich było o tym głęboko przekonanych. Ale Jan Chrzciciel powiedział im: „Bóg ma moc wzbudzić Abrahamowi dzieci z tych kamieni” (Łuk. 3:8).

¹⁰ Jezus potępił dumę rasową. Zrobił to na przykład, kiedy pewien uczony w piśmie zapytał: „Kto właściwie jest moim bliźnim?”. Żeby odpowiedzieć na to pytanie, Jezus opowiedział historię o Samarytaninie, który życzliwie pomógł Żydowi pobitemu przez złodziei. Przechodzący tamtędy Żydzi zignorowali cierpiącego człowieka, ale Samarytanin okazał mu współczucie. Na koniec Jezus powiedział uczonemu w piśmie, żeby też tak postępował (Łuk. 10:25-37). W ten sposób pokazał, że Samarytanin może nauczyć Żydów, na czym polega szczera miłość do bliźnich.

11. Dlaczego uczniowie Jezusa musieli być bezstronni i jak Jezus pomógł im to zrozumieć?

¹¹ Uczniowie Jezusa musieli zwalczyć w sobie uprzedzenia oraz dumę, żeby móc wywiązać się ze zleconego im zadania. Przed wstąpieniem do nieba Jezus polecił im głosić „zarówno w Jerozolimie, jak i w całej Judei i Samarii, i aż do najodleglejszego miejsca na ziemi” (Dzieje 1:8). Byli przygotowani do tego zadania, bo Jezus już wcześniej pomagał im dostrzec pozytywne cechy obcokrajowców. Na przykład pochwalił za niezwykłą wiarę setnika, który był innej narodowości (Mat. 8:5-10). A w Nazarecie, z którego pochodził, wspomniał, jak Jehowa w przeszłości pomógł fenickiej wdowie z Carefat i trędowatemu Syryjczykowi Naamanowi (Łuk. 4:25-27). Poza tym Jezus głosił Samarytance, a nawet spędził dwa dni w samarytańskim mieście, bo ludzie interesowali się tam jego naukami (Jana 4:21-24, 40).

12, 13. (a) Jak uczniowie zareagowali, kiedy zobaczyli, że Jezus rozmawia z Samarytanką? (Zobacz ilustrację tytułową). (b) Skąd wiemy, że Jakub i Jan nie wyciągnęli wniosków z przykładu Jezusa?

¹² Jednak wyzbywanie się uprzedzeń nie przychodziło apostołom łatwo. Byli zaskoczeni tym, że Jezus chętnie rozmawia z Samarytanką (Jana 4:9, 27). Żydowscy przywódcy religijni nigdy nie pozwoliliby sobie na rozmowę z kobietą w miejscu publicznym, a już tym bardziej  z Samarytanką o wątpliwej reputacji. Kiedy apostołowie namawiali Jezusa, żeby coś zjadł, on dał im do zrozumienia, że rozmowa na tematy duchowe jest dla niego ważniejsza niż głód. Głoszenie — nawet Samarytance — było zgodne z wolą jego Ojca i Jezus traktował je jak pokarm (Jana 4:31-34).

¹³ Jakub i Jan nie wyciągnęli wtedy wniosków z przykładu Jezusa. Pewnego razu podczas podróży przez Samarię szukali noclegu w jednej z tamtejszych wiosek. Kiedy Samarytanie ich nie przyjęli, Jakub i Jan tak się zdenerwowali, że chcieli, by z nieba zstąpił ogień i zniszczył tę wioskę. Jezus stanowczo ich za to zganił (Łuk. 9:51-56). Prawdopodobnie nie zareagowaliby w ten sposób, gdyby chodziło o wioskę w ich rodzinnej Galilei. Wydaje się, że to uprzedzenia były przyczyną ich złości i niechęci. Być może Jan wstydził się swojego wybuchu gniewu, kiedy później brał udział w bardzo owocnej kampanii głoszenia wśród Samarytan (Dzieje 8:14, 25).

14. Jak rozwiązano problem, który powstał prawdopodobnie z powodu różnic językowych?

¹⁴ Krótko po dniu Pięćdziesiątnicy 33 roku n.e. w zborze doszło do dyskryminacji. Podczas rozdzielania żywności między potrzebujące wdowy przeoczano siostry mówiące po grecku (Dzieje 6:1). Być może przyczyną były uprzedzenia z powodu języka. Apostołowie szybko zajęli się tą sprawą i wyznaczyli do rozdzielania żywności wykwalifikowanych mężczyzn. Wszyscy oni mieli greckie imiona, co przypuszczalnie zostało dobrze przyjęte przez urażone wdowy.

15. Dzięki czemu Piotr nauczył się bezstronności? (Zobacz ilustrację tytułową).

¹⁵ W roku 36 n.e. uczniowie Jezusa zaczęli głosić ludziom różnych narodowości. Apostoł Piotr miał zwyczaj przebywać wyłącznie w towarzystwie Żydów. Ale kiedy Bóg wyraźnie wskazał, że chrześcijanie nie powinni być stronniczy, Piotr dał świadectwo Korneliuszowi — rzymskiemu żołnierzowi (odczytaj Dzieje 10:28, 34, 35). Później spędzał czas z chrześcijanami pochodzenia pogańskiego. Jednak po wielu latach, podczas pobytu w Antiochii, przestał jadać z braćmi, którzy nie byli Żydami (Gal. 2:11-14). Wtedy Paweł słusznie udzielił mu skarcenia, które Piotr najwidoczniej przyjął. Kiedy Piotr pisał swój pierwszy list do chrześcijan pochodzenia żydowskiego i pogańskiego z Azji Mniejszej, ciepło wyrażał się o „całej społeczności braci” (1 Piotra 1:1; 2:17).

16. Z czego byli znani pierwsi chrześcijanie?

¹⁶ Widzimy więc, że apostołowie nauczyli się od Jezusa kochać „ludzi wszelkiego pokroju” (Jana 12:32; 1 Tym. 4:10). Chociaż wymagało to czasu, zmienili sposób myślenia. Pierwsi chrześcijanie byli znani z okazywania sobie wzajemnej miłości. Tertulian, pisarz żyjący w II wieku n.e., zanotował, co mówiono o chrześcijanach: „Ci się kochają nawzajem (...) jeden za drugiego gotów jest umrzeć” (Apologetyk, tłum. J. Sajdak). Pierwsi chrześcijanie ‛przyodziali się w nową osobowość’ i dlatego uważali wszystkich ludzi za równych w oczach Boga (Kol. 3:10, 11).

17. Jak możemy wyzbywać się uprzedzeń? Podaj przykłady.

¹⁷ My też możemy dostrzec u siebie potrzebę wyzbycia się uprzedzeń. Pewna siostra z Francji tak opowiada o swojej wewnętrznej walce: „Jehowa pokazuje mi, czym jest miłość, na czym polega dawanie i jak kochać wszystkich ludzi. Ale ciągle uczę się przezwyciężania uprzedzeń wobec innych i nie zawsze jest  to łatwe. Dlatego cały czas modlę się w tej sprawie”. Siostra z Hiszpanii toczy podobną walkę: „Czasami zmagam się z negatywnymi uczuciami wobec pewnej grupy etnicznej i zazwyczaj udaje mi się je pokonać. Ale wiem, że muszę nadal walczyć. Dzięki Jehowie należę do zjednoczonej rodziny”. Każdy z nas może dokonać szczerej samoanalizy. Czy my też tak jak te dwie siostry musimy walczyć z jakimiś uprzedzeniami?

18, 19. (a) Dlaczego powinniśmy dobrze odnosić się do wszystkich ludzi? (b) Jak możemy to robić?

¹⁸ Powinniśmy pamiętać, że przez pewien czas wszyscy byliśmy „obcy”, inaczej mówiąc, oddaleni od Boga (Efez. 2:12). Ale Jehowa przyciągnął nas „sznurami miłości” (Oz. 11:4; Jana 6:44). Również Chrystus nas przyjął. Dał nam możliwość wejścia do rodziny Bożej (odczytaj Rzymian 15:7). Skoro mimo naszej niedoskonałości zostaliśmy tak wspaniale potraktowani, jest nie do pomyślenia, żebyśmy sami kogoś odrzucali!

¹⁹ Ponieważ zbliżamy się do zakończenia tego niegodziwego systemu, podziały, uprzedzenia i wrogość na pewno będą się nasilały (Gal. 5:19-21; 2 Tym. 3:13). Ale jako słudzy Jehowy staramy się kierować „mądrością z góry”, która jest bezstronna i pobudza do dbania o pokój (Jak. 3:17, 18). Cieszymy się, że możemy mieć przyjaciół z innych krajów — akceptujemy istniejące między nami różnice kulturowe, a nawet uczymy się ich języka. Dzięki temu ‛nasz pokój jest jak rzeka, a nasza prawość — jak fale morskie’ (Izaj. 48:17, 18).

20. Co się dzieje, kiedy miłość kształtuje nasze umysły i serca?

²⁰ Wspomniana wcześniej siostra z Australii mówi: „Otworzyła się przede mną brama do prawdziwej wiedzy”. Tak opowiada, jak wpłynęło na nią studium Biblii: „Ukształtowało się we mnie nowe serce i umysł. Wtedy zakorzenione uprzedzenia i nienawiść po prostu znikły”. A brat z Kanady teraz już rozumie, że „matką rasizmu jest ignorancja i że cechy człowieka nie zależą od jego miejsca urodzenia”. Co ciekawe, brat ten ożenił się z anglojęzyczną siostrą! Takie zmiany w sposobie myślenia dowodzą, że chrześcijańska miłość wygrywa z uprzedzeniami. Jest to nierozerwalna więź, która nas jednoczy (Kol. 3:14).